Dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội XII của Đảng đã nêu một vấn đề rất hệ trọng, đó là: “Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng”. Đây cũng là một trong những nội dung được nhiều người quan tâm nhất.

Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh luôn là vấn đề cốt tử của cách mạng Việt Nam. Điều đó được khẳng định trong sự nghiệp giải phóng dân tộc trước đây cũng như công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay. Vấn đề đặt ra là trong bối cảnh thực hiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng hiện nay thì cần phải tăng cường công tác xây dựng đảng như thế nào để Đảng ta thực sự trong sạch, vững mạnh, hoàn thành sứ mệnh lịch sử, đưa công cuộc đổi mới đi đến thắng lợi?

Trả lời cho vấn đề trên, Dự thảo Báo cáo Chính trị đã đề cập khá rõ. Mục XV – “Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng”, trên cơ sở đánh giá sâu sắc tình hình công tác xây dựng Đảng 5 năm qua (2011- 2015), làm rõ những ưu điểm, khuyết điểm, Dự thảo đề ra phương hướng, nhiệm vụ thời gian tới. Trong đó gồm 10 nội dung mà công tác xây dựng Đảng nhiệm kỳ tới cần tập trung làm tốt. Đây là những vấn đề cơ bản, quan trọng và cấp bách về xây dựng Đảng trong thời kỳ mới. 

Trước hết, phải kiên định và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Vai trò độc tôn lãnh đạo Nhà nước và xã hội của Đảng Cộng sản Việt Nam đã được lịch sử thừa nhận, luật pháp hiến định và thực tiễn kiểm nghiệm. Đồng thời, thực tiễn cách mạng Việt Nam còn cho thấy, để hoàn thành sứ mệnh của mình, Đảng ta đã đề ra được đường lối độc lập, tự chủ, đúng đắn, sáng tạo, nhờ đó đã phát huy được sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại, tập hợp, cổ vũ toàn dân hoàn thành thắng lợi mục tiêu của cách mạng. Bài học kinh nghiệm quý đó, cần được tiếp tục phát huy trong điều kiện mới, hơn bao giờ hết, phải kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ chí Minh, lấy đó làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho mọi hành động. Đồng thời, phải luôn bám sát tình hình quốc tế và trong nước để có chiến lược, sách lược đúng đắn, phù hợp, đưa công cuộc đổi mới đi đến thắng lợi.

Công cuộc đổi mới đất nước của nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng có những thuận lợi rất cơ bản, nhưng cũng không ít khó khăn, thách thức. Trong đó, bốn nguy cơ mà Đảng ta đã cảnh báo vẫn tồn tại, nhất là sự chống phá quyết liệt bằng chiến lược “diễn biến hòa bình”, với nhiều âm mưu, thủ đoạn thâm độc của các thế lực thù địch. Bối cảnh đó, đòi hỏi ở Đảng sự kiên định và sáng tạo, đổi mới mạnh mẽ tư duy, có những đột phá chiến lược, nhằm đưa đất nước vượt qua khó khăn, tận dụng được mọi thời cơ, phát huy nội lực, xây dựng đất nước giàu mạnh. Yêu cầu phát triển đòi hỏi phải đẩy mạnh hơn nữa công cuộc đổi mới, nhưng phải lựa chọn trọng tâm, trọng điểm; kết hợp hài hòa giữa các lợi ích, song chú ý những lợi ích trực tiếp tạo động lực phát triển. Quá trình hội nhập, phải coi việc bảo đảm lợi ích quốc gia - dân tộc là tối thượng, trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế, bình đẳng và cùng có lợi; kiên định độc lập, tự chủ, nhưng luôn chủ động, tích cực hội nhập, tạo môi trường và nguồn lực cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, v.v.

Sự kiên định và sáng tạo đó đòi hỏi Đảng phải tăng cường bồi dưỡng, giáo dục nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ, đảng viên của Đảng về chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối cách mạng, đường lối đổi mới toàn diện đất nước. Tập trung xây dựng bản lĩnh chính trị, trình độ trí tuệ, bản chất giai cấp công nhân, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu cho các tổ chức đảng. Đồng thời, chú trọng đổi mới công tác lý luận bảo đảm tính chiến đấu, tính thuyết phục, tránh kinh viện, giáo điều; hoàn thiện các quan điểm về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Thực hiện tốt công tác nghiên cứu, dự báo chiến lược, nắm chắc tình hình quốc tế, trong nước và tổng kết thực tiễn, nghiên cứu, phát triển lý luận làm cơ sở cho việc hoạch định đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước. Nâng cao năng lực cầm quyền, hoàn thiện cơ chế, bảo đảm sự lãnh đạo tuyệt đối của Đảng đối với Nhà nước và xã hội.

Thứ hai, tăng cường rèn luyện phẩm chất, đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên. Từ thực tiễn công cuộc đổi mới, chúng ta ngày càng nhận thức rõ hơn những nguy cơ đối với đất nước và chế độ, nhất là tình trạng thoái hóa, biến chất, quan liêu, tham nhũng, cơ hội, thực dụng trong một bộ phận cán bộ, đảng viên. Các Nghị quyết, chỉ thị của Đảng, nhất là Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng đã đề cập khá rõ vấn đề này, thẳng thắn đánh giá đúng tình hình, rõ nguyên nhân và đề ra các nhiệm vụ, giải pháp khắc phục. Quán triệt yêu cầu của Nghị quyết, các cấp ủy từ Trung ương đến cơ sở đã thực hiện nghiêm, bước đầu thu được những kết quả quan trọng. Tuy nhiên, như Dự thảo Báo cáo chính trị nêu: tình trạng tham nhũng, lãng phí vẫn còn nghiêm trọng, với biểu hiện ngày càng tinh vi, phức tạp, xảy ra trên nhiều lĩnh vực, ở nhiều cấp, nhiều ngành, làm cản trở sự phát triển kinh tế - xã hội, gây bức xúc trong dư luận. Một số cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ có chức, có quyền, do không ý thức được trách nhiệm trước Đảng và nhân dân đã vi phạm phẩm chất đạo đức và luật pháp, làm tổn hại đến uy tín của Đảng, tổn thất nguồn lực đất nước. Tình hình trên không chỉ làm xói mòn lòng tin của nhân dân và bạn bè quốc tế, mà còn tạo mảnh đất màu mỡ cho các thế lực thù địch chống phá, làm suy yếu Đảng và vai trò lãnh đạo của Đảng.

Để khắc phục tình trạng nguy hại đó, đòi hỏi Đảng phải có nhiều giải pháp; trong đó, đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là rất quan trọng. Tư tưởng của Bác về: “Cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư”; “Dĩ công vi thượng”; “Cán bộ là công bộc của dân” và hành động mẫu mực của Người trong công việc và trong ứng xử với đồng bào, đồng chí là tài sản quý của Đảng và tấm gương sáng để chúng ta noi theo. Nếu mọi cán bộ, đảng viên đều thấm nhuần và làm theo Bác thì tình trạng vi phạm nêu trên sẽ khó xảy ra. Vấn đề là, phải chăng việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ở một số nơi còn hình thức, hay trong tổ chức thực hiện đã bỏ sót đối tượng? Bởi vậy, cần phải đổi mới cách học và cách tổ chức các lớp học, bảo đảm hiệu quả cao, không để sót bất cứ đối tượng nào. Đây là công việc thường xuyên của tổ chức đảng, chính quyền các cấp, các tổ chức chính trị - xã hội, địa phương, đơn vị, gắn với chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. 

Cùng với đó, cần tập trung đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp, hoạt động của tổ chức cơ sở đảng, tạo chuyển biến về chất lượng, hiệu quả lãnh đạo; xây dựng đội ngũ đảng viên thật sự tiên phong, gương mẫu, gần dân, sát dân, có trách nhiệm cao trong công việc, có phẩm chất đạo đức, ý thức tổ chức kỷ luật và năng lực hoàn thành nhiệm vụ. Tăng cường công tác quản lý, rèn luyện, phát triển đảng viên; kiên quyết đưa ra khỏi Đảng những người vi phạm kỷ luật, không còn đủ tư cách đảng viên. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, xử lý kịp thời, nghiêm minh những tổ chức, cá nhân vi phạm. Đặc biệt, cần tăng thẩm quyền và tư cách pháp nhân của ủy ban kiểm tra các cấp, bảo đảm thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao; chú trọng kiểm tra, giám sát người đứng đầu, tổ chức đảng ở các đơn vị, cơ quan, lĩnh vực dễ xảy ra sai phạm.

Thứ ba, tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ chiến lược vững mạnh. Trong các giai đoạn trước, để bảo đảm cho công cuộc giành chính quyền và chống xâm lược thắng lợi, Đảng ta đã thành công trong việc xây dựng đội ngũ cán bộ chiến lược vững mạnh, ngang tầm yêu cầu nhiệm vụ. Bởi vậy, Đảng đã có bộ thống soái mưu lược tài ba, kiên định, vững vàng, đức độ và đội ngũ cán bộ, đảng viên các cấp gương mẫu, dũng cảm, mưu trí, bất chấp mọi hy sinh, gian khổ, lãnh đạo toàn dân quyết tâm chiến đấu vì độc lập, thống nhất Tổ quốc và là nhân tố quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Giờ đây, trước yêu cầu của thời kỳ mới, Đảng ta phải xây dựng được đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ chiến lược, thật sự tiêu biểu về bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống; có trí tuệ, ý chí chiến đấu và năng lực lãnh đạo, quản lý. Đội ngũ đó phải là những đồng chí có đủ đức, tài, luôn đặt lợi ích của Đảng, Tổ quốc và nhân dân cao nhất; đoàn kết, gần dân, sát dân; có tầm nhìn và tư duy chiến lược và khả năng phân tích, dự báo tình hình, đề xuất được những vấn đề mới, tận dụng được những cơ hội và tổ chức thực hiện một cách đúng đắn trong điều kiện mới.

Vận dụng tư tưởng Hồ chí Minh về công tác cán bộ: xây đi đôi với chống. Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương 11 (khóa XI) khẳng định không đưa vào Ban Chấp hành Trung ương những người: bản lĩnh chính trị không vững vàng, không kiên định đường lối, quan điểm của Đảng, cơ hội chính trị, tham vọng quyền lực, cục bộ, phe cánh, lợi ích nhóm; những người có biểu hiện tham nhũng, kê khai tài sản không trung thực, giàu nhanh, nhiều nhà, nhiều đất, nhiều tài sản mà không giải trình được nguồn gốc; bản thân và vợ, chồng, con có lối sống thiếu gương mẫu, lợi dụng chức quyền để thu lợi bất chính, v.v. Đó là những yêu cầu đúng đắn, kịp thời, hợp lòng dân, mang tính thực tiễn cao, phù hợp với tình hình hiện nay. Hơn bao giờ hết, yêu cầu đặt ra trong xây dựng đội ngũ cán bộ chiến lược là cần phải nhận thức thấu đáo những cảnh báo của Bác về tính hai mặt của quyền lực. Theo Người, quyền lực nếu hiểu đúng và sử dụng đúng, thì sẽ có sức mạnh to lớn để cải tạo xã hội cũ, xây dựng xã hội mới, nhưng quyền lực cũng tạo ra sức phá hoại ghê gớm, nếu người nắm quyền lực thoái hóa biến chất, ham muốn quyền lực, đặc quyền, đặc lợi, biến quyền lực của nhân dân giao cho thành quyền lực cá nhân, v.v. Đây là một vấn đề không thể xem thường trong công tác xây dựng Đảng trong tình hình hiện nay.

Đại tá, TS. NGUYỄN VIẾT HIỂN