Là quê hương cách mạng, Thủ đô kháng chiến trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, Tuyên Quang có vị trí hết sức quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh ở vùng núi phía Bắc và trong thế trận phòng thủ chung của Quân khu 2 và cả nước. Nhận thức rõ tầm quan trọng của lực lượng vũ trang (LLVT) địa phương và tính chất địa bàn, những năm qua, Bộ Chỉ huy Quân sự (CHQS) Tỉnh đã chủ động làm tham mưu cho Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân (UBND) Tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đồng bộ các giải pháp xây dựng lực lượng này vững mạnh, ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Nhờ đó, LLVT đã phát huy tốt vai trò nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng (QS,QP), xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, xây dựng khu vực phòng thủ (KVPT) Tỉnh ngày càng vững chắc. Qua đó, tạo môi trường thuận lợi để Tỉnh đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) bền vững. Với những thành tích xuất sắc đạt được, năm 2012, LLVT Tỉnh đã được Chủ tịch nước tặng thưởng “Huân chương bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất”. Từ thực tiễn xây dựng LLVT Tỉnh trong thời gian qua, chúng tôi rút ra một số kinh nghiệm chủ yếu sau:

Cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 247 tham gia xây dựng nông thôn mới tại xã Kim Phú, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang

Một là, thường xuyên chăm lo xây dựng cơ quan quân sự địa phương các cấp vững mạnh toàn diện. Theo đó, Tỉnh chú trọng đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, trọng tâm là xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị vững vàng, ý chí quyết tâm, tinh thần trách nhiệm, tạo sự thống nhất cao về nhận thức và hành động đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc mà trực tiếp là nhiệm vụ QS,QP ở địa phương, cơ sở. Để đạt được mục tiêu trên, Đảng ủy Quân sự Tỉnh ban hành Kế hoạch 85-KH/ĐUQS về “Nâng cao chất lượng giáo dục chính trị, giáo dục pháp luật và quản lý tư tưởng”. Trong đó, nội dung tuyên truyền, giáo dục được đổi mới theo hướng thiết thực, sát hợp với từng đối tượng. Về phương pháp giáo dục, thực hiện kết hợp giữa giáo dục thường xuyên với giáo dục tập trung theo định kỳ (kế hoạch) và giáo dục chuyên đề được lựa chọn sát với chức năng, nhiệm vụ của bộ đội. Đồng thời, gắn chặt công tác giáo dục với công tác quản lý tư tưởng nắm chắc diễn biến tư tưởng của cán bộ, chiến sĩ để kịp thời có biện pháp giải quyết, giúp bộ đội ổn định tư tưởng, yên tâm công tác và bảo đảm đoàn kết, thống nhất trong nội bộ. Cùng với đó, Tỉnh coi trọng xây dựng kiện toàn, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng theo Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI), nhất là đối với chi bộ ở các đơn vị đóng quân phân tán, độc lập; đẩy mạnh thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở; chăm lo hậu phương gia đình cán bộ, chiến sĩ. Công tác củng cố, kiện toàn tổ chức lực lượng được thực hiện nghiêm túc theo chỉ đạo của Quân khu và quy định của Bộ Quốc phòng. Bộ CHQS Tỉnh đã tham mưu cho Tỉnh ủy ban hành Nghị quyết chuyên đề về công tác này. Lực lượng thường trực được xây dựng theo hướng “tinh, gọn, mạnh, cân đối, đồng bộ”, phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ và điều kiện của địa phương. Các cơ quan, đơn vị đã tích cực rà soát, điều chỉnh, bổ sung quân số, vũ khí, trang bị đồng bộ; trong đó, ưu tiên cho các đơn vị làm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ), A2 và đơn vị mới thành lập (Ban CHQS huyện Lâm Bình). Trên cơ sở kiện toàn tổ chức biên chế, Bộ CHQS Tỉnh tập trung nâng cao chất lượng huấn luyện SSCĐ, bảo đảm bám sát phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, coi trọng huấn luyện đồng bộ và chuyên sâu, sát với nhiệm vụ, địa bàn, sát đơn vị và cơ quan, cũng như từng đối tượng. Đối với cơ quan, Tỉnh tập trung huấn luyện nâng cao trình độ chỉ huy, tham mưu tác chiến trong các trạng thái SSCĐ; nâng cao trình độ nghiệp vụ và rèn luyện kỹ năng tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền theo chức năng. Đối với đơn vị, Tỉnh chỉ đạo tổ chức huấn luyện toàn diện cả về kỹ thuật và chiến thuật, huấn luyện theo phương án, huấn luyện chuyên ngành, như: võ thuật, nghiệp vụ trinh sát, chiến thuật bộ binh, binh chủng… Xuất phát từ đặc điểm hoạt động tác chiến của LLVT địa phương là tác chiến trong KVPT, Tỉnh hết sức coi trọng nhiệm vụ diễn tập KVPT (tỉnh, huyện), thông qua đó để huấn luyện, rèn luyện nâng cao khả năng tác chiến độc lập và phối hợp tác chiến với các đơn vị bộ đội chủ lực đứng chân trên địa bàn. Nhờ đó, kết quả huấn luyện hằng năm của các cơ quan, đơn vị đều đạt khá, giỏi; năng lực làm tham mưu và tổ chức thực hiện công tác QS,QP địa phương được nâng cao; sự phối hợp giữa quân sự với công an và các lực lượng trong xử trí, giải quyết một số vụ việc phức tạp ở địa phương, cơ sở ngày càng hiệu quả.

Bên cạnh đó, Tỉnh còn quan tâm khảo sát, quy hoạch, cải tạo, nâng cấp và đầu tư xây dựng mới nơi ăn, ở, làm việc cho cơ quan, đơn vị tạo môi trường, cảnh quan “xanh, sạch, đẹp”, góp phần xây dựng chính quy, quản lý kỷ luật và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ. Năm 2012, Tỉnh đã đưa vào sử dụng hệ thống đường nội bộ cơ quan Bộ CHQS Tỉnh, nhà làm việc của cán bộ thuộc Ban CHQS các huyện: Hàm Yên, Na Hang, kho đạn của Ban CHQS huyện Sơn Dương; đồng thời, tích cực triển khai xây dựng các hạng mục công trình của Ban CHQS huyện Lâm Bình theo đúng kế hoạch đã phê duyệt.

Lực lượng dự bị động viên huyện Sơn Dương thực hành Diễn tập bắn chiến đấu (năm 2012).

Hai là, củng cố xây dựng lực lượng dân quân tự vệ (DQTV) “vững mạnh, rộng khắp”, làm nòng cốt trong giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ở cơ sở. Đảng ủy, Bộ CHQS Tỉnh đã tham mưu cho UBND Tỉnh xây dựng đề án xây dựng lực lượng DQTV giai đoạn 2012 - 2015 và có nhiều giải pháp xây dựng, tổ chức DQTV phù hợp với khả năng thực tế của địa phương, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ QS,QP. Lực lượng DQTV của Tỉnh được xây dựng theo đúng Luật DQTV, đảm bảo cơ cấu thành phần phù hợp, có số lượng và tỷ lệ hợp lý, chất lượng từng bước được nâng cao, trước hết là chất lượng chính trị. Trên cơ sở quán triệt, thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 16-CT/TW của Ban Bí thư (khóa IX) và Nghị quyết 33-NQ/ĐU của Đảng ủy Quân khu về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng DQTV và dự bị động viên (DBĐV) trong tình hình mới”, Bộ CHQS Tỉnh đã tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND Tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo các địa phương ra nghị quyết chuyên đề công tác này và xây dựng chương trình hành động, phân công cán bộ là cấp ủy viên phụ trách theo dõi, chỉ đạo và chịu trách nhiệm về kết quả triển khai thực hiện. Hằng năm, Tỉnh chỉ đạo nghiêm túc việc kiểm tra, rà soát, củng cố, huấn luyện nhằm không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, khả năng SSCĐ cho lực lượng DQTV. Hiện nay, Tỉnh đang tiếp tục nghiên cứu nhân rộng các đơn vị tự vệ (nhất là tự vệ trong các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài) bảo đảm đúng nguyên tắc. Về xây dựng và hoạt động của lực lượng dân quân ở Tuyên Quang có 3 điểm nổi bật. Thứ nhất, phát huy vai trò của cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành, đoàn thể, các già làng, trưởng bản, cán bộ đã nghỉ hưu và những người có uy tín trong dòng tộc để tuyên truyền, vận động, thuyết phục công dân tham gia vào lực lượng dân quân. Thứ hai, đẩy mạnh việc phát triển đảng viên, nâng cao chất lượng chính trị trong lực lượng dân quân, nhất là ở địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Tính đến hết năm 2012, đảng viên trong dân quân của Tỉnh đạt 28,8% (tăng 8,6% so với năm 2008). Thứ ba, kết hợp chặt chẽ giữa nâng cao chất lượng huấn luyện với thực hành các cuộc diễn tập chiến đấu trị an, ứng phó thiên tai thảm họa, phòng, chống cháy rừng, tìm kiếm cứu nạn và “chung sức xây dựng nông thôn mới”; trên cơ sở đó, nâng cao chất lượng hoạt động thực hiện nhiệm vụ cho lực lượng DQTV. Đến nay, toàn Tỉnh đã có 197/263 cơ sở DQTV được huấn luyện, quân số tham gia đạt 98,5%; kết quả 100% đạt yêu cầu, trong đó có 95,5% cơ sở đạt khá, giỏi; luyện tập, diễn tập chiến đấu trị an, phòng, chống giảm nhẹ thiên tai - tìm kiếm cứu nạn, phòng, chống cháy rừng - bảo vệ rừng được 14/28 các xã, phường, thị trấn, kết quả 100% đạt khá, giỏi (02 cơ sở đạt giỏi). Năm 2012, lực lượng dân quân đã đóng góp hàng nghìn ngày công tham gia phong trào “cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” trên địa bàn, tạo niềm tin yêu của nhân dân đối với LLVT địa phương. Bên cạnh đó, việc xây dựng đội ngũ cán bộ xã, phường, thị trấn được Tỉnh quan tâm, chú trọng, vừa đáp ứng nhu cầu cán bộ quân sự cho cơ sở, vừa tạo nguồn cán bộ lâu dài cho các địa phương. Cơ quan quân sự các cấp đã phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương thực hiện tốt việc tạo nguồn, quy hoạch đưa cán bộ Ban CHQS xã, phường, thị trấn đi đào tạo theo các chương trình: trung cấp, cao đẳng, đại học chuyên ngành quân sự cơ sở, nhằm từng bước chuẩn hóa đội ngũ này, bảo đảm có đủ năng lực tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền về công tác QS,QP địa phương.

Ba là, chú trọng xây dựng lực lượng DBĐV “vững mạnh, hùng hậu”, đáp ứng yêu cầu động viên trong mọi tình huống. Hằng năm, Bộ CHQS Tỉnh chủ động tham mưu cho UBND Tỉnh ban hành các chỉ thị, hướng dẫn các địa phương thực hiện tốt công tác xây dựng lực lượng DBĐV. Kinh nghiệm thực tiễn của Tuyên Quang là để xây dựng lực lượng DBĐV bảo đảm số lượng, chất lượng, trước hết là chất lượng chính trị và chuyên nghiệp quân sự, phải bám sát phương châm “gần, gọn địa bàn, quân đâu cán đó”; đồng thời, thực hiện tốt ngay từ khâu tạo nguồn, đăng ký, sắp xếp, quản lý, huấn luyện đến đảm bảo chính sách đối với quân nhân dự bị và giữ được họ. Đặc biệt, Tỉnh luôn coi trọng công tác tạo nguồn động viên, kết hợp chặt chẽ công tác tạo nguồn và công tác tuyển quân. Những năm qua, căn cứ vào chỉ tiêu tuyển quân và thực hiện phương thức “tròn khâu” trong việc tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ, nên Bộ CHQS Tỉnh đã tham mưu cho UBND Tỉnh phân bổ, giao chỉ tiêu cho các huyện, thành phố gắn với kế hoạch xây dựng và động viên quân nhân dự bị đã xác định. Đồng thời, để khắc phục tình trạng thiếu nguồn sĩ quan dự bị (số sĩ quan dự bị đến tuổi giải ngạch dự bị nhiều), tăng tỷ lệ chuyên nghiệp quân sự và dự bị hạng 1 trong lực lượng DBĐV, một mặt, Tỉnh chủ động tiến hành rà soát, tổng hợp số sĩ quan dự bị thiếu và đề nghị trên giúp đỡ giải quyết; mặt khác, tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng theo phân cấp và tích cực huấn luyện chuyển hạng từ dự bị hạng 2 thành hạng 1 theo chỉ tiêu được giao. Bằng nhiều biện pháp đồng bộ, đến nay Tỉnh đã phối hợp với các đơn vị nhận nguồn sắp xếp đủ quân dự bị cho 100% đầu mối đơn vị, quân số đạt 94,9% biên chế, tỷ lệ đúng và gần đúng chuyên nghiệp quân sự đạt 92,7%, sĩ quan đạt 62,6%, hạ sĩ quan, binh sĩ đạt 97,7%, đảng viên đạt 12,8%; đăng ký, quản lý phương tiện kỹ thuật đạt 100% chỉ tiêu được giao. Năm 2012, Tỉnh tiến hành báo động kiểm tra động viên, quân số đạt 99,7%. Do thường xuyên chăm lo xây dựng về mọi mặt nên chất lượng tổng hợp của LLVT ngày càng được nâng cao, phát huy tốt vai trò là lực lượng nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ QS,QP trên địa bàn.

Đại tá PHẠM THANH TUẤN
Chỉ huy trưởng BCHQS Tỉnh