Bà Rịa - Vũng Tàu là tỉnh ven biển, nằm trong Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, có ngư trường khai thác hải sản lớn và có trữ lượng dầu mỏ, khí thiên nhiên lớn nhất nước ta, trở thành một trong những trung tâm năng lượng, công nghiệp nặng, du lịch, dịch vụ cảng biển quốc gia và quốc tế. Đây là lợi thế để Tỉnh phát triển kinh tế - xã hội với tốc độ cao trong nhóm dẫn đầu cả nước. Song, đi liền với đó cũng tiềm ẩn không ít nguy cơ mất ổn định, phức tạp về quốc phòng, an ninh, nhất là trên hướng biển, đảo. Ý thức rõ thuận lợi, khó khăn, thách thức và chức năng, nhiệm vụ được giao, những năm qua, lực lượng vũ trang Tỉnh đã chủ động phối hợp với các sở, ban, ngành và các lực lượng tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các cấp lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững chắc, tạo môi trường thuận lợi để Tỉnh phát triển nhanh, bền vững.

Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh hỗ trợ nhu yếu phẩm cho đồng bào dân tộc thiểu số có hoàn cảnh khó khăn.

Trên cơ sở quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối quân sự, quốc phòng của Đảng, trực tiếp là Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, Đảng ủy Quân sự, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chú trọng tham mưu cho cho Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân Tỉnh nâng cao hiệu quả lãnh đạo, quản lý nhà nước về quốc phòng. Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã tham mưu cho Tỉnh xây dựng, ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị, kế hoạch, đề án về thực hiện công tác quốc phòng, quân sự địa phương với mục tiêu, chủ trương, bước đi cụ thể, tạo cơ sở pháp lý để các địa phương, đơn vị tổ chức thực hiện. Trong đó xác định, tập trung đẩy mạnh kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường quốc phòng, an ninh, đối ngoại; xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân; xây dựng tiềm lực, thế trận khu vực phòng thủ, cốt lõi là xây dựng “thế trận lòng dân”; quy hoạch, đầu tư xây dựng thế trận quân sự khu vực phòng thủ phù hợp với yêu cầu và đặc thù của Tỉnh. Với phương châm “đổi mới, sáng tạo”, “dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm” trong từng công việc, từng nhiệm vụ, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh và cơ quan quân sự các cấp đã nắm chắc tình hình, chủ động tham mưu, đề xuất và sâu sát, quyết liệt trong chỉ đạo, đôn đốc thực hiện nên đã huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và các lực lượng, tạo bước chuyển tích cực trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, quản lý của cấp ủy, chính quyền các cấp, người đứng đầu cơ quan, sở, ban, ngành đối với công tác quốc phòng, quân sự địa phương. Cùng với đó, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh tích cực nghiên cứu, tham mưu hoàn thiện cơ chế, quy chế xây dựng, hoạt động của khu vực phòng thủ; củng cố, kiện toàn, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các ban chỉ đạo, các hội đồng về nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, xây dựng khu vực phòng thủ, nhất là ban chỉ đạo xây dựng khu vực phòng thủ, phòng không nhân dân, hội đồng nghĩa vụ quân sự, hội đồng giáo dục quốc phòng và an ninh,... đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Nhờ đó, hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, năng lực quản lý nhà nước của cấp ủy, chính quyền các cấp đối với công tác quốc phòng, quân sự địa phương được tăng cường, đi vào chiều sâu.

Xây dựng tiềm lực chính trị, tinh thần, tạo “thế trận lòng dân” vững chắc là nhân tố nền tảng để xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh. Ý thức rõ điều đó, lực lượng vũ trang Tỉnh tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng. Chú trọng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục trong toàn Đảng bộ, nhân dân và lực lượng vũ trang về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc. Quá trình triển khai, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh phát huy vai trò là cơ quan thường trực Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh, chủ trì phối hợp với các sở, ban, ngành tham mưu có nhiều đổi mới trong thực hiện Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh. Trong đó, tập trung vào bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng, nhất là cán bộ chủ chốt trong hệ thống chính trị. Đồng thời, tích cực mở rộng đối tượng bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho chức sắc, chức việc tôn giáo, chủ phương tiện tàu, thuyền, công nhân các khu công nghiệp trên địa bàn. Nhiều năm qua, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh phối hợp các sở, ban, ngành triển khai có hiệu quả mô hình “Phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh cho chức sắc, chức việc, tu sỹ và tu tập sinh”, được Tỉnh và Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Quân khu 7 đánh giá cao. Công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh cho toàn dân cũng được đẩy mạnh với nhiều đổi mới về nội dung, hình thức. Qua đó, nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, nhân dân về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc được nâng cao, tích cực tham gia phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, nền an ninh nhân dân ở địa phương, cơ sở.

Lực lượng vũ trang Tỉnh cung cấp nước sinh hoạt cho nhân dân vùng bị hạn hán.

Kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với củng cố, tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh, xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc là nội dung cốt lõi trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân. Theo đó, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh phát triển các lĩnh vực kinh tế có thế mạnh, tăng cường đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng,... tạo nguồn lực vật chất cho xây dựng khu vực phòng thủ ở từng khu vực và trên toàn địa bàn. Điểm nổi bật là, các chủ trương, nội dung, giải pháp kết hợp được Tỉnh cụ thể hóa trong nhiệm kỳ và từng năm, trong từng quy hoạch, kế hoạch, đề án với phương châm: hài hòa, hiệu quả, kiên quyết không chạy theo lợi ích kinh tế, không phát triển kinh tế bằng mọi giá. Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh và cơ quan quân sự các cấp đã chủ động phối hợp với các ngành tổ chức thẩm định hàng trăm dự án, công trình trọng điểm phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn, như: các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, cảng Cái Mép, đường cao tốc Biên Hoà - Vũng Tàu, đường Vành đai 4 đoạn thuộc Tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, cầu Phước An, tuyến đường ven biển Vũng Tàu - Bình Châu,... đảm bảo chặt chẽ, có tính lưỡng dụng cao, vừa đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế địa phương, vừa sẵn sàng bảo đảm các tình huống quốc phòng, an ninh. Song song với đó, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh tham mưu xây dựng, hoàn thiện Quy hoạch thế trận quân sự khu vực phòng thủ cấp Tỉnh, Quy hoạch sử dụng đất và đầu tư xây dựng căn cứ chiến đấu, căn cứ hậu cần - kỹ thuật; quy hoạch quản lý các khu vực ven biển, địa hình có giá trị chiến thuật, các công trình đô thị. Chỉ đạo các địa phương lập quy hoạch thế trận quân sự cấp huyện, gắn xây dựng khu vực phòng thủ với phòng thủ dân sự. Đồng thời, tích cực huy động các nguồn lực từng bước đầu tư xây dựng theo quy hoạch. Từ tham mưu của cơ quan quân sự, những năm qua, Tỉnh đã đầu tư hàng trăm tỉ đồng xây dựng được nhiều công trình phòng thủ quan trọng, điều chỉnh bố trí sắp xếp lại một số khu dân cư, trạm, đài quan sát trên các hướng, địa bàn trọng điểm, bước đầu hình thành thế trận liên hoàn giữa các cấp; được đánh giá là địa phương trong nhóm đầu của Quân khu 7. Cơ quan quân sự các cấp cũng tham mưu cho cấp ủy, chính quyền và phối hợp với các ban, ngành xây dựng hệ thống văn kiện, kế hoạch tác chiến, động viên quốc phòng, phòng không nhân dân, phòng, chống lụt, bão, cứu hộ, cứu nạn, phòng, chống cháy nổ, cháy rừng, v.v. Để nâng cao chất lượng, hiệu quả vận hành cơ chế hoạt động khu vực phòng thủ, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã tham mưu, giúp Tỉnh xây dựng đề án, tổ chức diễn tập khu vực phòng thủ Tỉnh và chỉ đạo các địa phương, cơ sở tổ chức diễn tập khu vực phòng thủ, diễn tập phòng thủ dân sự; phòng, chống biểu tình, bạo loạn, khủng bố, nội dung sát với tình hình thực tế của địa phương. Thông qua diễn tập đã kịp thời bổ sung, hoàn thiện nội dung vận hành cơ chế, nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp, trình độ tham mưu, phối hợp, hiệp đồng xử trí các tình huống của các lực lượng, ban, ngành, đoàn thể. Trong diễn tập, lực lượng vũ trang Tỉnh đã thực hiện một số tình huống, nội dung mới, như: chống khủng bố trên biển, tiếp nhận người từ nước ngoài,… để lại nhiều kinh nghiệm quý.

Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, tập trung xây dựng lực lượng vũ trang vững mạnh, đủ khả năng làm nòng cốt trong công tác quốc phòng, quân sự địa phương. Thời gian qua, Tỉnh đã triển khai nhiều biện pháp tập trung xây dựng lực lượng bộ đội thường trực theo hướng tinh, gọn, mạnh; ưu tiên bảo đảm quân số cho các đơn vị làm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, trên tuyến biên giới biển, địa bàn trọng điểm về quốc phòng, an ninh. Xây dựng lực lượng dự bị động viên, dân quân tự vệ bảo đảm đúng đủ biên chế, vững mạnh về chính trị tư tưởng, phù hợp với từng địa bàn. Đồng thời,  triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án 2930/ĐA-UBND, ngày 23/12/2020 của Ủy ban nhân dân Tỉnh về tổ chức xây dựng lực lượng, huấn luyện và hoạt động của dân quân tự vệ giai đoạn 2021 - 2025; hoàn thành chỉ tiêu xây dựng “Hải đội dân quân thường trực tham gia bảo vệ chủ quyền biển, đảo trong tình hình mới” giai đoạn 1 theo Đề án 10609/ĐA-BQP, ngày 24/9/2018 của Bộ Quốc phòng. Tham mưu cho Tỉnh chỉ đạo các cơ quan, địa phương thực hiện tốt công tác tạo nguồn, phúc tra, rà soát, quản lý và tổ chức huấn luyện lực lượng dự bị động viên; giữ vững ổn định nguồn động viên trước mắt, lâu dài. Hiện nay, Tỉnh đã phối hợp với các đơn vị nhận nguồn sắp xếp các đơn vị dự bị động viên đạt 100% theo chỉ tiêu được giao; tỷ lệ đúng và gần đúng chuyên nghiệp quân sự đạt 93,25% (trong đó đúng chuyên nghiệp quân sự đạt 79,09%); đảng viên chiếm 15,02%, bảo đảm sẵn sàng động viên khi có tình huống.

Cùng với xây dựng lực lượng, các đơn vị lực lượng vũ trang Tỉnh thường xuyên duy trì nghiêm nền nếp, chế độ sẵn sàng chiến đấu; chủ động xây dựng, hoàn thiện và tăng cường luyện tập theo quyết tâm, phương án tác chiến khu vực phòng thủ, kế hoạch phòng thủ dân sự, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai, cứu hộ cứu nạn. Đồng thời, phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ với lực lượng Công an theo Nghị định số 03/2019/NĐ-CP ngày 05/9/2019 của Chính phủ và với Bộ đội Biên phòng Tỉnh, Vùng 2 Hải quân, Vùng Cảnh sát biển 3 trong phối hợp hoạt động, trao đổi tình hình, quản lý địa bàn, nhất là trên các địa bàn trọng điểm, trên biển và tuyến biên giới biển; xây dựng và sẵn sàng triển khai các phương án phòng, chống bạo loạn, gây rối, khủng bố, đấu tranh ngăn chặn các loại tội phạm, giữ vững an ninh, trật tự không để bị động, bất ngờ.

Kết quả đã đạt được là động lực để lực lượng vũ trang Tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tiếp tục phát huy tốt hơn nữa vai trò nòng cốt, cùng cấp ủy, chính quyền và nhân dân trên địa bàn xây dựng nền quốc phòng toàn dân ngày càng vững chắc, đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Đại tá TRẦN VĂN CƯ, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh