Sư đoàn Phòng không 375 thuộc Quân chủng Phòng không - Không quân, được thành lập ngày 07-02-1968, khi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước bước vào giai đoạn khốc liệt nhất. Ngay sau khi thành lập, Sư đoàn đã ra quân đánh thắng trận đầu, bắn rơi 01 máy bay A-6A của đế quốc Mỹ trên bầu trời Quảng Bình. Tiếp đó, Sư đoàn đã cơ động chiến đấu bảo vệ tuyến vận tải chiến lược ở chiến trường Nam Khu 4, tuyến Đường 1 trên biên giới phía Bắc và tham gia Chiến dịch Phòng không cuối tháng 12-1972, Chiến dịch Huế - Đà Nẵng, Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử. Sư đoàn đã chiến đấu trên 3.600 trận, bắn rơi 492 máy bay các loại của địch, trong đó có 05 chiếc B-52, 03 chiếc AC-130. Ghi nhận thành tích xuất sắc đó, Sư đoàn vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cùng nhiều phần thưởng cao quý khác.

Bước vào thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Sư đoàn thực hiện nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, quản lý, bảo vệ vùng trời miền Trung, Tây Nguyên. Đây là khu vực có tần suất bay lớn, hoạt động bay phức tạp, đặc biệt trên hướng biển là khu vực nhạy cảm, dễ xảy ra tranh chấp về chủ quyền biển, đảo. Điều đó đặt ra yêu cầu, đòi hỏi rất cao và không ít khó khăn, thách thức đối với Sư đoàn trong thực hiện nhiệm vụ. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, Đảng ủy, chỉ huy Sư đoàn đã lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiều chủ trương, biện pháp phù hợp nhằm nâng cao chất lượng tổng hợp, trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu, sức mạnh chiến đấu của Sư đoàn; trong đó, công tác huấn luyện chiến đấu được Sư đoàn xác định là nhiệm vụ trung tâm.

Trước hết, Sư đoàn tăng cường giáo dục, nâng cao nhận thức cho cán bộ, chiến sĩ về vị trí, tầm quan trọng của công tác huấn luyện chiến đấu. Sư đoàn thường xuyên quán triệt, phổ biến các nghị quyết, chỉ thị, mệnh lệnh của cấp trên về công tác huấn luyện, chiến đấu, trọng tâm là Nghị quyết 765-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương, Nghị quyết 558-NQ/ĐU của Đảng ủy Quân chủng Phòng không - Không quân về “Nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2013 - 2020 và những năm tiếp theo”; Chỉ lệnh 27, Chỉ lệnh 28 của Tổng Tham mưu trưởng về xử lý các tình huống tác chiến phòng không và xử lý các tình huống bảo vệ biển, đảo; Mệnh lệnh huấn luyện của Tư lệnh Quân chủng, v.v. Qua đó, làm cho cán bộ, chiến sĩ nhận thức rõ ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác huấn luyện, xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên, trực tiếp quyết định sức mạnh, khả năng chiến đấu của Sư đoàn. Cùng với đó, Sư đoàn quán triệt, giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ nắm vững yêu cầu, nhiệm vụ của Sư đoàn trước đòi hỏi tiến thẳng lên hiện đại cũng như mục tiêu, chỉ tiêu huấn luyện của Sư đoàn và những đặc điểm của tác chiến phòng không trong điều kiện địch sử dụng vũ khí công nghệ cao, kết hợp thường xuyên tổ chức thông tin, thông báo tình hình thời sự trong nước, khu vực, thế giới; âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch để định hướng nhận thức, tư tưởng cho bộ đội. Nhờ đó, 100% cán bộ, chiến sĩ của Sư đoàn luôn yên tâm công tác, xác định tốt nhiệm vụ, có động cơ, tinh thần trách nhiệm, nỗ lực khắc phục khó khăn, vươn lên đạt kết quả huấn luyện cao nhất.

Cùng với quán triệt, giáo dục, Sư đoàn tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy, chính ủy, chính trị viên các cấp đối với công tác huấn luyện chiến đấu. Hằng năm, Đảng ủy Sư đoàn ra nghị quyết chuyên đề lãnh đạo công tác huấn luyện chiến đấu; trong đó, xác định rõ chủ trương, biện pháp, đề ra mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể, sát thực tế, làm cơ sở để cấp ủy các cơ quan, đơn vị cụ thể hóa, ra nghị quyết lãnh đạo; chỉ huy các cấp xây dựng kế hoạch thực hiện phù hợp với đặc điểm, nhiệm vụ. Mặt khác, Sư đoàn đẩy mạnh đổi mới công tác quản lý, điều hành huấn luyện. Do đặc điểm đóng quân phân tán, trên phạm vi rộng, vừa huấn luyện, vừa canh trực sẵn sàng chiến đấu nên Sư đoàn chỉ đạo xây dựng kế hoạch huấn luyện khoa học, phù hợp với từng đối tượng, tăng cường phân cấp huấn luyện, phân rõ trách nhiệm của cơ quan, chỉ huy các cấp trong tham mưu, điều hành, chỉ đạo, tổ chức huấn luyện. Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, phúc tra kết quả huấn luyện để đánh giá thực chất, kịp thời rút kinh nghiệm, có biện pháp khắc phục những hạn chế, thiếu sót; kiên quyết đấu tranh với tư tưởng, biểu hiện ngại khó, ngại khổ hay thỏa mãn dừng lại trong huấn luyện.

Luyện tập sẵn sàng chiến đấu ở Tiểu đoàn 179, Trung đoàn Tên lửa 282. (Ảnh: qdnd.vn)

Công tác chuẩn bị huấn luyện (cả con người, tổ chức, cơ sở vật chất bảo đảm,…) có vai trò quan trọng, tác động trực tiếp đến kết quả huấn luyện; trong đó, đội ngũ cán bộ là nhân tố quyết định. Vì vậy, hằng năm, trước khi bước vào huấn luyện, Sư đoàn tiến hành sắp xếp ổn định tổ chức, biên chế, ưu tiên bảo đảm quân số cho các đơn vị làm nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu. Đồng thời, chú trọng thực hiện tốt việc tổ chức tập huấn, bồi dưỡng cho cán bộ các cấp. Đội ngũ cán bộ ở các phân đội phần lớn còn trẻ, tuy được đào tạo cơ bản, song kinh nghiệm chỉ huy, quản lý, điều hành huấn luyện còn hạn chế. Vì thế, Sư đoàn duy trì nghiêm nền nếp tập huấn, bồi dưỡng cho cán bộ theo phân cấp và tăng cường công tác kiểm tra, đôn đốc các đơn vị tổ chức thực hiện, bảo đảm chặt chẽ, hiệu quả. Nội dung tập huấn tập trung vào công tác tham mưu huấn luyện, nội dung mới được cập nhật, bổ sung và những hạn chế trong công tác huấn luyện đã được chỉ ra. Để nâng cao trình độ, phương pháp huấn luyện cho đội ngũ cán bộ các cấp, Sư đoàn yêu cầu cán bộ cấp trên phải thực hiện tốt việc tổ chức huấn luyện cán bộ cấp dưới. Bên cạnh đó, Sư đoàn tiến hành bổ sung, làm mới hàng trăm sơ đồ, tranh vẽ, mô hình, học cụ phục vụ huấn luyện; củng cố, tu sửa thao trường, bãi tập, làm mới hệ thống bài tập huấn luyện kíp chiến đấu sát với tình huống, phương án chiến đấu, v.v. Sư đoàn còn chỉ đạo các đơn vị tổ chức hội thi, hội thao các nội dung trong lễ ra quân huấn luyện hằng năm, tạo không khí thi đua ngay từ ngày đầu huấn luyện.

Do đặc thù biên chế của Sư đoàn gồm nhiều thành phần, lực lượng, nội dung, yêu cầu huấn luyện khác nhau, nên trong quá trình huấn luyện, Sư đoàn tích cực đổi mới hình thức tổ chức, phương pháp huấn luyện, bám sát phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc, an toàn, tiết kiệm”, thực hiện huấn luyện toàn diện nhưng có trọng tâm, trọng điểm và chuyên sâu, sát thực tế, đối tượng tác chiến, tổ chức, biên chế, vũ khí, trang bị kỹ thuật hiện có và yêu cầu của chiến tranh địch sử dụng vũ khí công nghệ cao. Trong đó, lấy huấn luyện chiến thuật là trung tâm, kỹ thuật chuyên ngành là cơ sở, huấn luyện phân đội là trọng tâm, huấn luyện kíp chiến đấu là then chốt. Đối với phân đội, Sư đoàn chú trọng huấn luyện đội ngũ chiến thuật một xe, một máy, một pháo, diễn tập chiến thuật phân đội, diễn tập chiến thuật vòng tổng hợp, nhất là những nội dung mới, phức tạp, yêu cầu, đòi hỏi cao về tổ chức chỉ huy, hiệp đồng. Để thích ứng điều kiện chiến tranh hiện đại, Sư đoàn chỉ đạo các đơn vị tăng cường huấn luyện thu hồi, cơ động, triển khai nhanh khí tài, huấn luyện ban đêm; tập trung huấn luyện cho các phân đội tên lửa, ra-đa, pháo phòng không có sức cơ động cao, có khả năng tác chiến độc lập, triển khai chiến đấu trong mọi điều kiện địa hình, thời tiết; kịp thời phòng tránh, đánh trả địch tiến công hỏa lực đường không bằng vũ khí công nghệ cao. Để đạt hiệu quả cao, Sư đoàn chỉ đạo các đơn vị tổ chức huấn luyện theo đúng quy trình, từ cá nhân đến phân đội nhỏ, đến hiệp đồng toàn kíp; từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, từ phân đoạn đến tổng hợp; nâng dần cường độ, thời gian và thay đổi thời gian huấn luyện ban đêm để rèn luyện cho bộ đội thuần thục các thao tác cá nhân đến hiệp đồng toàn kíp chiến đấu và huấn luyện một người giỏi một vị trí, biết các vị trí khác để sẵn sàng thay thế cho nhau khi cần thiết. Đồng thời, tăng cường huấn luyện nâng cao trình độ tin học, ngoại ngữ và huấn luyện chuyển loại, khai thác, làm chủ các loại khí tài mới, khí tài cải tiến, như: ra-đa 36D6, tổ hợp tên lửa C125-2TM, khí tài GLASS-M2, v.v. Sư đoàn còn chú trọng tổ chức huấn luyện bắn đạn thật, bảo đảm đủ nội dung, đúng quy trình và huấn luyện hội thi, hội thao cho các phân đội theo đúng kế hoạch của trên. Qua kiểm tra của Quân chủng, các phân đội đều đủ điều kiện, tiêu chuẩn tham gia bắn đạn thật. Bên cạnh đó, Sư đoàn tích cực tổ chức diễn tập, chú trọng diễn tập bắn đạn thật, diễn tập hiệp đồng quân chủng, binh chủng với các lực lượng của Bộ trên địa bàn, đạt kết quả tốt.

Đối với kíp chiến đấu, Sư đoàn tập trung huấn luyện các thành phần trong kíp thuần thục thứ tự, khẩu lệnh, động tác trong chuyển trạng thái sẵn sàng chiến đấu, trong nghiên cứu, đánh giá tình hình địch, thành thạo quy tắc bắn các loại mục tiêu trên không và thực hành hiệp đồng kíp chiến đấu đánh trả tập kích đường không của địch theo các tình huống, phương án. Đồng thời, duy trì nghiêm nền nếp, chế độ luyện tập sở chỉ huy 1 cấp, 2 cấp, 3 cấp để nâng cao trình độ phối hợp, hiệp đồng kíp chiến đấu, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ. Đến nay, phần lớn các kíp chiến đấu đã thực hành đánh địch bay thấp, xuất hiện gần và các tình huống phức tạp, bảo đảm có đủ khả năng hoàn thành nhiệm vụ; 100% các kíp chiến đấu của Sư đoàn đạt khá, giỏi.

Cùng với đó, Sư đoàn quan tâm làm tốt các mặt công tác bảo đảm, nhất là bảo đảm kỹ thuật. Hiện nay, phần lớn vũ khí, khí tài trang bị của Sư đoàn đã qua sử dụng nhiều năm, thiếu đồng bộ, tính ổn định không cao, hay xảy ra hỏng hóc; trong khi đó, linh kiện, vật tư thay thế, sửa chữa khan hiếm, do vậy tác động, ảnh hưởng không nhỏ đến công tác huấn luyện, chiến đấu. Khắc phục vấn đề này, Sư đoàn đã quán triệt cho đội ngũ cán bộ, kỹ thuật viên, nhân viên chuyên môn kỹ thuật nêu cao ý thức giữ tốt, dùng bền, chủ động khắc phục khó khăn, bảo đảm vũ khí, trang bị kỹ thuật cho nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu. Đồng thời, duy trì, thực hiện nền nếp “Ngày Kỹ thuật”, nâng cao chất lượng bảo quản, bảo dưỡng, định kỳ, sửa chữa, duy trì hệ số kỹ thuật của vũ khí, khí tài trang bị kỹ thuật ổn định cho thực hiện nhiệm vụ. Do tài liệu huấn luyện của các loại khí tài mới, khí tài cải tiến còn thiếu, Sư đoàn tích cực, chủ động phối hợp với cơ quan chức năng của Quân chủng và phát huy vai trò nòng cốt của đội ngũ cán bộ, kỹ thuật viên đã được huấn luyện chuyển loại khí tài để biên soạn, biên dịch tài liệu, tổ chức huấn luyện cho các thành phần còn lại. Bên cạnh đó, Sư đoàn chỉ đạo các cơ quan chức năng bảo đảm đầy đủ, kịp thời kinh phí, xăng dầu, cơ sở vật chất phục vụ cho huấn luyện chiến đấu.

Phát huy kết quả đã đạt được, Sư đoàn Phòng không 375 tiếp tục nâng cao chất lượng công tác huấn luyện chiến đấu, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, bảo vệ vững chắc bầu trời Tổ quốc trong mọi tình huống, xứng đáng với truyền thống Đơn vị Anh hùng.

Đại tá NGUYỄN VĂN NHẠC, Sư đoàn trưởng