Sư đoàn 316, Quân khu 2 (tiền thân là Đại đoàn 316), được thành lập ngày 01/5/1951, là một trong những đại đoàn chủ lực đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam. Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, Sư đoàn đã tham gia chiến đấu trên hầu hết các chiến trường, từ miền Bắc vào miền Nam và nước bạn Lào. Đặc biệt, là trận đánh đồi A1 trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, với tiếng nổ quả bộc phá nghìn cân là hiệu lệnh tổng công kích cho toàn mặt trận đánh vào sào huyệt cuối cùng của thực dân Pháp, góp phần làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”. Hiện nay, Sư đoàn thực hiện nhiệm vụ chính trị trung tâm là huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, tham gia cứu hộ cứu nạn và làm nhiệm vụ đột xuất khác.

Qua 70 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, trực tiếp là Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 2, cùng với sự giúp đỡ của cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương, các thế hệ cán bộ, nhân viên, chiến sĩ của Sư đoàn đã vượt qua mọi khó khăn, thử thách, lập nhiều thành tích xuất sắc, xây đắp nên truyền thống “Trung thành, tự lực, đoàn kết, kiên cường, sáng tạo, chiến thắng”. Với những thành tích đó, Sư đoàn được Nhà nước phong tặng danh hiệu Đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân (năm 1976), 01 Huân chương Hồ Chí Minh, 85 huân huy chương, 02 Huân chương Issara của Nhà nước Lào; 17 tập thể và 23 cá nhân được Nhà nước phong tặng, truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và nhiều phần thưởng cao quý.

Có được kết quả đó, trước hết, Đảng ủy, chỉ huy Sư đoàn tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, xây dựng Sư đoàn vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”; trong đó, lấy xây dựng vững mạnh về chính trị làm cơ sở. Hằng năm, Đảng ủy, chỉ huy Sư đoàn coi trọng lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện có hiệu quả Đề án “Đổi mới công tác giáo dục chính trị tại đơn vị giai đoạn mới” và kế hoạch giáo dục chính trị, tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật; nắm, quản lý giải quyết tư tưởng với nhiều biện pháp, cách làm sáng tạo, như: cụ thể hóa các tình huống tư tưởng; biên soạn nhiều tài liệu giáo dục chính trị, lãnh đạo tư tưởng và giáo dục truyền thống. Phát huy tốt vai trò của lực lượng nòng cốt, chuyên sâu đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch, góp phần định hướng tư tưởng cho cán bộ, chiến sĩ. Tích cực đổi mới công tác thi đua, khen thưởng và Phong trào Thi đua Quyết thắng cả về nội dung, hình thức, theo hướng đi vào chiều sâu, bám sát nhiệm vụ trọng tâm, hoạt động của bộ đội. Thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XII), Chỉ thị số 87-CT/QUTW của Thường vụ Quân ủy Trung ương về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, gắn với thực hiện Cuộc vận động Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới, bằng nhiều mô hình hay, cách làm sáng tạo, hiệu quả, như: “Mỗi tuần một lời dạy của Bác”, “Ba đồng hành, một mục tiêu”, “Năm phút lắng đọng”, “Ba cùng, hai trước, hai sau”, “Một đảng viên giúp đỡ ba nòng cốt, một nòng cốt giúp đỡ ba quần chúng”, “Câu lạc bộ tuyên truyền nét đẹp văn hóa các dân tộc Tây Bắc”, v.v. Thực hiện tốt công tác bảo vệ chính trị nội bộ, thường xuyên rà soát, phát hiện, phòng ngừa, đấu tranh ngăn chặn âm mưu, thủ đoạn cài cắm, móc nối, lôi kéo của các thế lực thù địch; làm tốt công tác phòng gian giữ bí mật, không để lộ, lọt bí mật quân sự, bảo đảm 100% cơ quan, đơn vị an toàn tuyệt đối về chính trị. Phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền, đoàn thể địa phương tiến hành tốt công tác dân vận thông qua thực hiện phong trào Thi đua “Dân vận khéo”, xây dựng “Đơn vị dân vận tốt”, với các mô hình, như: “Hành quân huấn luyện dã ngoại làm công tác dân vận”, phong trào “Quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới”, “Quân đội chung tay vì người nghèo”,… góp phần thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội, củng cố, tăng cường mối quan hệ đoàn kết quân dân.

Xây dựng các cấp ủy, tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên vững mạnh. Đảng ủy, chỉ huy Sư đoàn luôn quán triệt, thực hiện nghiêm chỉ thị, nghị quyết của trên về công tác xây dựng Đảng, nhất là Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, Chỉ thị số 53-CT/ĐU của Ban Thường vụ Đảng ủy Quân khu về “Nâng cao trách nhiệm của cán bộ chủ trì các cấp trong lực lượng vũ trang Quân khu”, gắn với đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Để phát huy vai trò tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên, Đảng ủy Sư đoàn đã ra Chỉ thị số 62-CT/ĐU về “Tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của cấp ủy, chi bộ và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ Sư đoàn”; triển khai đồng bộ, quyết liệt việc “tự soi, tự sửa” gắn với phát huy trách nhiệm và vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ trì các cấp. Duy trì nghiêm nền nếp sinh hoạt đảng ở các cấp; xây dựng và thực hiện nghiêm quy chế làm việc, quy chế lãnh đạo các mặt công tác trọng yếu. Quản lý chặt chẽ đội ngũ cán bộ, đảng viên; phối hợp với các địa phương để gắn phát triển đảng với tạo nguồn cán bộ cho cơ sở, kết nạp đảng viên mới là con em đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, góp phần “xóa” bản “trắng” đảng viên, bản “trắng” chi bộ ở địa phương. Trong công tác cán bộ, giữ vững nguyên tắc, thẩm quyền, xây dựng quy hoạch cán bộ chỉ huy, quản lý, thực hiện đúng quy chế, quy trình, dân chủ, công khai trong điều động, bổ nhiệm, nhận xét, đánh giá cán bộ. Gắn công tác quản lý, nhận xét, đánh giá với thực hiện quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng và bố trí, sắp xếp, sử dụng cán bộ; kiểm soát chặt chẽ các khâu, các bước trong công tác cán bộ. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật Đảng, chú trọng kiểm tra tổ chức đảng, đảng viên có dấu hiệu vi phạm, những nơi dễ phát sinh tiêu cực, hoàn thành nhiệm vụ thấp. Nhờ đó, kịp thời ngăn chặn biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ và xử lý nghiêm những cán bộ, đảng viên vi phạm quy định, kỷ luật Đảng.

Thủ trưởng Sư đoàn chỉ huy bắn đạn thật trong diễn tập.

Sư đoàn luôn chủ động rà soát, điều chỉnh, bổ sung các văn kiện tác chiến; duy trì nghiêm nền nếp, chế độ sẵn sàng chiến đấu; chuẩn bị đầy đủ lực lượng, phương tiện, tổ chức luyện tập thuần thục các phương án; xử trí kịp thời các tình huống, không để bị động, bất ngờ, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn. Trong huấn luyện, Sư đoàn quán triệt thực hiện nghiêm nghị quyết, chỉ thị, mệnh lệnh của trên, trọng tâm là Nghị quyết số 765-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương, Nghị quyết số 56-NQ/ĐU của Đảng ủy Quân khu về “Nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2013 - 2020 và những năm tiếp theo”,… làm tốt công tác tập huấn, bồi dưỡng cán bộ, củng cố thao trường, bãi tập, v.v. Huấn luyện theo phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, đồng bộ và chuyên sâu, sát thực tế, tổ chức biên chế, trang bị. Duy trì nghiêm nội dung, chương trình, kế hoạch đã đề ra, chú trọng huấn luyện đêm, dã ngoại, làm chủ vũ khí, trang bị kỹ thuật, nhất là vũ khí, trang bị mới và nâng cao khả năng xử lý các tình huống. Kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện quân sự với giáo dục chính trị, xây dựng chính quy và rèn luyện kỷ luật, thể lực bộ đội; coi trọng công tác kiểm tra, đánh giá kết quả huấn luyện và tổ chức hội thi, hội thao, diễn tập sát thực tế, phù hợp với phương án tác chiến.

Cùng với đó, Sư đoàn thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp về xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật bộ đội. Thường xuyên tổ chức các hội nghị, sinh hoạt chuyên đề đánh giá thực chất tình hình kỷ luật, xác định nguyên nhân, trách nhiệm, đề ra các giải pháp lãnh đạo giữ vững kỷ luật, kỷ cương, giữ gìn phẩm chất, hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ”. Tăng cường các hình thức, biện pháp giáo dục pháp luật, quản lý, rèn luyện kỷ luật với nhiều mô hình, cách làm sáng tạo, như: tổ chức phân loại, phân nhóm đối tượng, phân công cán bộ, đảng viên người dân tộc thiểu số để giáo dục, động viên chiến sĩ người dân tộc thiểu số; phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương và gia đình để giáo dục, quản lý bộ đội; tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật bằng hình thức sân khấu hóa, các mô hình: “Ba có, ba không”, “Mỗi tuần một điều luật”, “Tổ tư vấn tâm lý, pháp lý”, v.v. Đồng thời, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị thường xuyên rà soát, bổ sung quy chế, quy trình, giải quyết công việc theo phân cấp và chức trách, nhiệm vụ; giảm bớt hội họp, tăng cường bám nắm cơ sở. Tích cực ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao chất lượng xây dựng văn bản hướng dẫn, chỉ đạo và hiệu quả công tác quản lý, điều hành của chỉ huy các cấp; khắc phục tình trạng chồng chéo trong chỉ huy, chỉ đạo, tạo mọi điều kiện cho đơn vị cơ sở hoàn thành nhiệm vụ.

Thường xuyên điều chỉnh, bổ sung lượng dự trữ vật chất, trang bị hậu cần cho các nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, huấn luyện, diễn tập và nhiệm vụ đột xuất; bảo đảm đầy đủ chế độ, tiêu chuẩn cho cán bộ, chiến sĩ; nâng cao chất lượng công tác nuôi dưỡng, chăm sóc sức khỏe bộ đội, vệ sinh phòng, chống dịch bệnh, nhất là dịch Covid-19. Đẩy mạnh tăng gia, chăn nuôi, nâng cao đời sống bộ đội; 100% đơn vị của Sư đoàn đạt tiêu chuẩn “Đơn vị nuôi quân giỏi, quản lý quân nhu tốt”. Thực hiện tốt công tác quản lý, đầu tư xây dựng, giám sát chặt chẽ chất lượng thi công các công trình; bảo đảm đầy đủ, kịp thời xăng dầu, điện, nước, phương tiện vận tải cho các nhiệm vụ. Phong trào thi đua “Ngành Hậu cần Quân đội làm theo lời Bác Hồ dạy” được Sư đoàn thực hiện tốt, phục vụ đầy đủ, kịp thời ngân sách, kinh phí cho các nhiệm vụ và chế độ, tiêu chuẩn cho các đối tượng, bảo đảm công khai, dân chủ, minh bạch, đúng nguyên tắc.

Bảo đảm đầy đủ, kịp thời vũ khí, trang bị kỹ thuật cho các nhiệm vụ, ưu tiên cho nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, huấn luyện, diễn tập. Sư đoàn duy trì nghiêm nền nếp chế độ công tác kỹ thuật; tiếp nhận, cấp phát, thu hồi, điều chuyển vũ khí, trang bị kỹ thuật đúng quy định; quản lý chặt chẽ, khai thác, sử dụng có hiệu quả vũ khí, trang bị kỹ thuật trong biên chế. Tích cực củng cố, nâng cấp cơ sở bảo đảm kỹ thuật và đẩy mạnh phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật; thực hiện tốt Cuộc vận động “Quản lý, khai thác vũ khí, trang bị kỹ thuật tốt, bền, an toàn, tiết kiệm và An toàn giao thông”.

Phát huy truyền thống đơn vị Anh hùng, Đảng ủy, chỉ huy Sư đoàn 316 tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, phát huy nội lực, nêu cao ý chí tự lực, tự cường, khắc phục khó khăn, tích cực xây dựng Sư đoàn vững mạnh toàn diện, “mẫu mực, tiêu biểu”, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Đại tá NGUYỄN NGỌC NGÂN, Chính ủy Sư đoàn