Bộ đội Biên phòng Thành phố Hồ Chí Minh có nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh, trật tự, an toàn xã hội khu vực cửa khẩu cảng và vùng biển rộng 3.250 km² (với gần 30 km đường biên giới biển). Những năm gần đây, do yêu cầu mở cửa, hội nhập quốc tế, hệ thống cảng biển của Thành phố tiếp tục phát triển¹, mở rộng nên lưu lượng người và phương tiện, hàng hóa ra vào khu vực ngày càng tăng. Vì thế, bên cạnh mặt tích cực, còn kéo theo các tệ nạn xã hội, làm cho tình hình an ninh, chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn, nhất là khu vực cửa khẩu cảng tiềm ẩn nhiều nhân tố gây mất ổn định. Đáng chú ý là, hoạt động mua bán, tàng trữ trái phép chất ma tuý; buôn lậu sản phẩm động vật quý hiếm, gỗ, xăng dầu, khoáng sản; vận chuyển trái phép hàng hóa, gian lận thương mại, tranh chấp ngư trường, sử dụng xung điện, thuốc nổ để khai thác hải sản,… có xu hướng gia tăng, diễn biến phức tạp. Khu vực cảng có hàng chục nghìn lượt người ra, vào làm việc; trong đó, thuyền viên nhập cảnh chiếm một số lượng không nhỏ. Đặc biệt, tàu thuyền neo đậu, chuyển tải hàng ngoài khu vực cảng, địa bàn rộng, hải lưu phức tạp rất khó kiểm soát. Tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, trong khi cửa khẩu, cảng biển là những khu vực có nguy cơ rất cao đưa mầm bệnh từ các nước xâm nhập vào Việt Nam và lây nhiễm ra cộng đồng. Vì thế, quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh, trật tự khu vực biên giới biển trên địa bàn Thành phố, nhất là tuyến cửa khẩu cảng là vấn đề đặt ra cấp thiết. Để làm được điều đó, cùng với phát huy sức mạnh tổng hợp của các cấp, ngành, lực lượng trên địa bàn, Bộ đội Biên phòng Thành phố phát huy vai trò nòng cốt, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng có liên quan, triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quan trọng này.

Trước hết, tham mưu, đề xuất với Thành ủy, Ủy ban nhân dân Thành phố lãnh đạo, chỉ đạo công tác quản lý nhà nước về biên giới quốc gia trên khu vực biên giới biển, cửa khẩu cảng. Trọng tâm là thực hiện các nghị quyết, nghị định về bảo vệ biên giới; về quản lý, bảo vệ an ninh trật tự tại cửa khẩu cảng,… như: Chương trình hành động và Kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW, ngày 28/9/2018 của Bộ Chính trị về Chiến lược bảo vệ biên giới quốc gia; Luật Biên phòng Việt Nam và các văn bản quy định chi tiết thi hành luật. Đồng thời, chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương thực hiện có hiệu quả các nghị định, quyết định và quy định của Chính phủ đối với hoạt động công tác biên phòng trên địa bàn, nhất là tại các khu vực cửa khẩu cảng của Thành phố². Trên cơ sở làm tốt công tác nắm, dự báo, đánh giá tình hình, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Thành phố tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân Thành phố quán triệt, triển khai đến các sở, ban, ngành; cấp ủy, chính quyền địa phương; các cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành tại cảng, các doanh nghiệp cảng, đại lý tàu biển và nhân dân trên địa bàn cửa khẩu cảng thực hiện hiệu quả các công tác này. Trong từng thời điểm, Bộ đội Biên phòng tham mưu cho Ủy ban nhân dân Thành phố có chủ trương, biện pháp kịp thời giải quyết các vấn đề nảy sinh trên khu vực biên giới, cảng biển hiệu quả, tiêu biểu như: ban hành Quy chế quản lý, kiểm tra, giám sát thuyền viên, hành khách, tàu thuyền nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, chuyển cảng, phương tiện thủy nội địa đến, đi và hoạt động tại cửa khẩu cảng biển trong công tác phòng chống dịch Covid-19, góp phần quan trọng nâng cao hiệu quả phòng, chống dịch của Thành phố.

Phối hợp tuần tra khu vực biên giới biển

Tăng cường các biện pháp nghiệp vụ trong công tác kiểm soát xuất, nhập cảnh là nội dung quan trọng được Bộ đội Biên phòng Thành phố triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả. Quán triệt, triển khai Quyết định số 15/2019/QĐ-TTg, ngày 28/03/2019 của Thủ tướng Chính phủ về thực hiện thủ tục biên phòng điện tử tại cửa khẩu do Bộ Quốc phòng quản lý, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Thành phố đề xuất Ủy ban nhân dân Thành phố đầu tư xây dựng và trang bị phương tiện kỹ thuật, nhằm nâng cao hiệu quả nghiệp vụ biên phòng tại các cảng cửa khẩu, vừa đảm bảo chặt chẽ, chính xác, khoa học, vừa đảm bảo thông thoáng về thủ tục cho các doanh nghiệp theo cơ chế một cửa. Cùng với đó, thực hiện chủ trương cải cách hành chính của Chính phủ, Bộ đội Biên phòng Thành phố tích cực đổi mới công tác cửa khẩu, tổ chức việc quản lý, xuất, nhập cảnh, bảo đảm đúng quy định quốc tế; thực hiện khai báo xuất, nhập cảnh điện tử; đưa vào ứng dụng nhiều phần mềm có giá trị nhằm rút ngắn thời gian trong thực hiện thủ tục hành chính. Tổ chức lực lượng, phương tiện bảo vệ tuyệt đối an toàn cho các đoàn tàu quân sự, tàu khách nước ngoài, tàu sinh viên đến thăm Thành phố (đặc biệt là tàu quân sự của các nước). Đến nay, tất cả doanh nghiệp, đại lý và các trạm biên phòng cửa khẩu cảng Thành phố đều có tài khoản truy cập cổng thông tin điện tử của Bộ đội Biên phòng Thành phố. 100% doanh nghiệp, đại lý thống nhất thực hiện khai báo, giải quyết thủ tục biên phòng điện tử trong hoạt động xuất nhập cảnh của tàu thuyền Việt Nam và nước ngoài. Bên cạnh đó, các đơn vị còn chủ động kết hợp làm thủ tục với tuyên truyền, thông tin tình hình an ninh, trật tự trên địa bàn cho các chủ tàu, thuyền viên và hành khách du lịch khi nhập cảnh; tổ chức phát tờ rơi hướng dẫn du khách các địa chỉ di tích lịch sử. Ngoài ra, Bộ đội Biên phòng Thành phố còn phối hợp chặt chẽ với các lực lượng: Hải quan, Cảng vụ hàng hải, Kiểm dịch y tế để phòng ngừa, phát hiện, xử lý các loại dịch bệnh, cảnh báo kịp thời các mối đe dọa dẫn đến nguy cơ mất an ninh; đồng thời, hỗ trợ, giúp đỡ cho các doanh nghiệp cảng hoạt động theo đúng quy định của pháp luật.

Đẩy mạnh phối hợp với các lực lượng trong sẵn sàng chiến đấu và quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới biển và cửa khẩu cảng cũng là biện pháp được lực lượng Biên phòng Thành phố chú trọng. Việc phối hợp được tiến hành đồng bộ ở tất cả các cấp, với nội dung toàn diện, từ nắm tình hình, tuyên truyền, vận động quần chúng đến phối hợp tuần tra, kiểm soát bảo vệ chủ quyền, an ninh, đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, v.v. Để đạt hiệu quả cao, Bộ đội Biên phòng Thành phố đã tích cực xây dựng, bổ sung, hoàn thiện các quy chế, kế hoạch phối hợp; duy trì nền nếp chế độ trao đổi thông tin, thông báo tình hình, định kỳ tổ chức giao ban, sơ kết rút kinh nghiệm; phân cấp rõ phạm vi, trách nhiệm trong phối hợp hoạt động với các đơn vị. Đến nay, Bộ đội Biên phòng Thành phố đã ký kết quy chế phối hợp với Bộ Tư lệnh Thành phố, các cơ quan: Công an, Hải quan, Quản lý thị trường, Cảng vụ hàng hải, Trung tâm kiểm soát bệnh tật, Cục Đối ngoại - Bộ Quốc phòng, Cục Quản lý xuất nhập khẩu - Bộ Công an, Phòng Quản lý xuất nhập khẩu - Công an Thành phố, Cảng vụ đường thủy nội địa, Công ty Hoa tiêu khu vực 3, Ban Giám đốc các doanh nghiệp cảng và cấp ủy, chính quyền địa phương các quận, huyện trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội và nhiệm vụ quốc phòng; xử lý, giải quyết các vụ việc xảy ra ở cửa khẩu bảo đảm sự thống nhất cao, hiệu quả, không chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ. Với phương châm “Phòng là chính, chống là quan trọng”, Bộ đội Biên phòng Thành phố đã đẩy mạnh hoạt động nắm tình hình địa bàn, đối tượng; chú trọng phát huy vai trò của lực lượng trinh sát và “tai mắt” của quần chúng nhân dân, trong phát hiện, đấu tranh với tội phạm. Trên cơ sở nắm tình hình bằng nhiều nguồn, Bộ đội Biên phòng Thành phố kịp thời phân tích, dự báo tình hình, có đối sách xử lý phù hợp những vấn đề nảy sinh; chủ động lập và triển khai kế hoạch nghiệp vụ, các chuyên án đấu tranh theo nghiệp vụ biên phòng, không để bị động, bất ngờ. Chủ động phối hợp với các sở, ban, ngành, Bộ Tư lệnh Thành phố, Bộ Tư lệnh Vùng 2 Hải quân, Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3, Bộ đội Biên phòng các tỉnh tiếp giáp như: Bà Rịa - Vũng Tàu, Tiền Giang,… thực hiện tốt công tác trao đổi, cung cấp thông tin, phối hợp, hiệp đồng tuần tra, sẵn sàng tham gia đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo. Đồng thời, phối hợp với lực lượng Công an, Hải quan trong đấu tranh, ngăn chặn, xử lý các loại tội phạm, tệ nạn xã hội, nhất là tội phạm ma tuý, buôn lậu, gian lận thương mại³, góp phần giữ vững an ninh, trật tự, tạo môi trường thuận lợi để Thành phố phát triển.

Xây dựng nền biên phòng toàn dân vững mạnh, tạo cơ sở cho việc thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh, trật tự khu vực cửa khẩu cảng, biên giới biển. Đảng ủy Bộ đội Biên phòng Thành phố đã ký kết quy chế phối hợp hoạt động với Thành ủy Thủ Đức, Quận ủy Quận 4, Quận ủy Quận 7, Huyện ủy Nhà Bè, Cần Giờ giai đoạn 2022 - 2026 về nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về biên giới quốc gia; thông tin, trao đổi tình hình và xây dựng địa bàn biên phòng vững mạnh. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền, ban, ngành, đoàn thể chính trị, xã hội của địa phương tích cực vận động quần chúng nhân dân tham gia thực hiện “Ngày Biên phòng toàn dân”, đề cao trách nhiệm trong xây dựng và bảo vệ chủ quyền, an ninh khu vực cửa khẩu cảng, biên giới biển. Đơn vị còn phối hợp với Thành đoàn và các đơn vị trong khối thi đua nội chính triển khai có hiệu quả Đề án “Tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, nhân dân”; tổ chức tư vấn pháp luật, cấp phát hàng nghìn tờ rơi, đĩa hình cho nhân dân về an ninh, trật tự, niêm yết tại nơi làm việc, tiếp dân của các đồn, trạm biên phòng và các bản tin khu phố (ấp), v.v. Không những vậy, Bộ đội Biên phòng Thành phố còn phối hợp chặt chẽ với các tổ chức chính trị - xã hội đẩy mạnh các chương trình phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao dân trí, cải thiện dân sinh, chăm sóc sức khỏe cộng đồng, xây dựng đời sống văn hóa mới; thực hiện có hiệu quả các phong trào, cuộc vận động, như: “Mái ấm cho người nghèo nơi biên giới, hải đảo”, “Bộ đội Biên phòng chung tay xây dựng nông thôn mới”, Không để ai bị bỏ lại phía sau”, “Nâng bước em đến trường”, “Hãy làm sạch biển”, v.v. Qua đó, góp phần quan trọng vào việc củng cố “thế trận lòng dân”, tạo sức mạnh tổng hợp bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh, trật tự khu vực cửa khẩu cảng, biên giới biển của Thành phố trong tình hình mới.

Đại tá TRẦN THANH ĐỨC, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Thành phố
_________________

1 - 44 cảng, 88 cầu cảng, 84 cặp phao neo đậu tàu dọc theo các sông: Sài Gòn, Nhà Bè, Soài Rạp, Lòng Tàu và Đồng Nai.

2 - Nghị định số 130/2015/NĐ-CP, Nghị định số 30/NĐ-CP ngày 18/12/2015 của Chính phủ về huy động nhân lực, tàu thuyền và phương tiện dân sự tham gia bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền các vùng biển; Nghị định số 77/2017/NĐ-CP, ngày 03/3/2017 của Chính phủ quy định về quản lý, bảo vệ an ninh trật tự tại cửa khẩu cảng; Quyết định số 34/2016/QĐ-TTg, ngày 23/8/2016 của Chính phủ về quy định thủ tục điện tử đối với tàu thuyền vào, rời cảng biển, cảng thủy nội địa, cảng dầu khí ngoài khơi thông qua cơ chế một cửa quốc gia; Quyết định số 10/2016/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về thực hiện thủ tục Biên phòng điện tử.

3 - Năm 2022, Bộ đội Biên phòng Thành phố đã phát hiện và xử lý 127 vụ /232 đối tượng, 159 phương tiện; xử phạt vi phạm hành chính 116 vụ/205 đối tượng với số tiền hơn 2,7 tỉ đồng và tịch thu nhiều tang vật bán đấu giá nộp ngân sách trên 3 tỉ đồng; ra quyết định khởi tố 02 vụ về hành vi mua bán trái phép chất ma túy; hoàn tất hồ sơ bàn giao cho cơ quan điều tra khởi tố hình sự 04 vụ, v.v.