Giáo dục quốc phòng và an ninh là nội dung quan trọng hàng đầu, góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và nhân dân về nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nhận thức rõ điều đó, những năm qua, tỉnh Yên Bái đã lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác này bằng nhiều hình thức, biện pháp sáng tạo và thu được kết quả tích cực.

Yên Bái là tỉnh miền núi, cửa ngõ vùng Tây Bắc của Tổ quốc, có diện tích tự nhiên gần 6.900 km², dân số trên 82 vạn người. Được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, cùng sự đoàn kết, nỗ lực khắc phục khó khăn của Đảng bộ, chính quyền và đồng bào các dân tộc, những năm gần đây, kinh tế của Tỉnh có sự tăng trưởng khá, tốc độ tăng GRDP - Tổng sản phẩm trên địa bàn bình quân đạt 6,64%; cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp, dịch vụ; thu nhập bình quân đạt trên 40 triệu đồng/người/năm. Tuy nhiên, Yên Bái vẫn là tỉnh nghèo, đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn¹; tình hình an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội tiềm ẩn những nhân tố gây mất ổn định. Trước thực tế đó, tỉnh Yên Bái đã chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo tăng cường công tác giáo dục quốc phòng và an ninh cho các đối tượng và toàn dân, tạo sự thống nhất về nhận thức và hành động trong thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược: xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Quán triệt, thực hiện Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh, cùng các chỉ thị, hướng dẫn của trên về công tác giáo dục quốc phòng và an ninh, Bộ Chỉ huy Quân sự - Cơ quan Thường trực Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Tỉnh thường xuyên tổ chức khảo sát, đánh giá thực chất các đối tượng; từ đó, tham mưu giúp Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh xây dựng kế hoạch bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng và toàn dân; ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn và kế hoạch tập huấn, thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về công tác này. Đồng thời, đề xuất các biện pháp kiện toàn Hội đồng giáo dục quốc phòng và an ninh sau đại hội đảng và bầu cử hội đồng nhân dân các cấp, bảo đảm đủ số lượng, đúng thành phần theo Luật định; bổ sung quy chế hoạt động phù hợp với tình hình thực tiễn.

Do đặc điểm địa bàn rộng, địa hình chia cắt, giao thông đi lại khó khăn, nhất là đối với 02 huyện vùng cao Trạm Tấu và Mù Cang Chải, nên để thực hiện thắng lợi nghị quyết đại hội Đảng các cấp, phấn đấu 100% các đối tượng hoàn thành chương trình bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh trong nhiệm kỳ, hằng năm, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chủ trì phối hợp với các ban, sở, ngành và địa phương tổ chức thực hiện chặt chẽ, nghiêm túc theo kế hoạch. Chú trọng đổi mới hình thức tổ chức, nội dung, chương trình, phương pháp giáo dục quốc phòng và an ninh, phù hợp với từng đối tượng và đặc điểm địa bàn. Trong bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho cán bộ, đảng viên, cùng với cử cán bộ đối tượng 1 và 2 tham gia các lớp bồi dưỡng do trên tổ chức, Tỉnh chủ động tổ chức bồi dưỡng cho cán bộ đối tượng 3, 4 tại địa phương theo phân cấp. Đáng chú ý là, ngay sau Đại hội XIII của Đảng, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh tham mưu cho Tỉnh tuyển chọn, bồi dưỡng đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên các cấp về những nội dung mới, phát triển trong các văn kiện Đại hội; tích cực nghiên cứu xây dựng hệ thống các chuyên đề phù hợp với từng đối tượng, cắt bỏ những nội dung cũ, trùng lặp; bổ sung những chuyên đề mới từ thực tiễn đặt ra về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đấu tranh quốc phòng, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn. Trong quá trình triển khai, Tỉnh chỉ đạo các ban, ngành, địa phương linh hoạt kết hợp lồng ghép bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho cán bộ, đảng viên, trưởng các ban, ngành, đoàn thể trong các kỳ họp hội đồng, triển khai công tác dân - chính - đảng, hội nghị tập huấn công tác ngành; diễn tập khu vực phòng thủ, diễn tập phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, v.v.

Bồi dưỡng kiến thức quốc phòng, an ninh cho chức sắc, nhà tu hành, chức việc các tôn giáo

Không dừng lại ở đó, Tỉnh còn chú trọng mở rộng đối tượng bồi dưỡng là cán bộ quản lý doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp; già làng, trưởng bản, người có uy tín trong vùng đồng bào dân tộc. Đặc biệt, thực hiện Đề án số 01-ĐA/TƯ, ngày 25/8/2016 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về “Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tín ngưỡng, tôn giáo tỉnh Yên Bái đến năm 2020, định hướng đến năm 2025”, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã tham mưu cho Ủy ban nhân dân Tỉnh chỉ đạo Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh các cấp phối hợp với Mặt trận Tổ quốc, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy và Ban Trị sự Giáo hội các tôn giáo, họ đạo tổ chức các lớp bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho chức sắc, chức việc tôn giáo. Đồng thời, tăng cường thanh tra, kiểm tra thực hiện công tác giáo dục quốc phòng và an ninh của các cơ quan, đơn vị, cơ sở, kịp thời chấn chỉnh những mặt tồn tại, hạn chế. Bằng các giải pháp tích cực và đồng bộ, trong 10 năm (2010 - 2020), Tỉnh đã có 54.997 lượt cán bộ được bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh theo phân cấp, đạt 98,3% kế hoạch; 1.551 chức sắc, chức việc các tôn giáo và 749 già làng, trưởng dòng họ, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số được bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh. Thông qua bồi dưỡng, nhận thức, trình độ, năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của cấp ủy, chính quyền và năng lực tham mưu của các ban ngành, đoàn thể về công tác quốc phòng và an ninh được nâng lên. Tiêu biểu là thành phố Yên Bái, thị xã Nghĩa Lộ, các huyện: Văn Chấn, Văn Yên, Yên Bình.

Học sinh, sinh viên là chủ nhân tương lai của đất nước, song đây là đối tượng rất hiếu động, dễ bị kích động, lôi kéo tham gia vào các hoạt động tác động trực tiếp đến quốc phòng, an ninh. Thấy rõ được điều đó, Tỉnh luôn chú trọng nâng cao chất lượng giáo dục quốc phòng và an ninh cho học sinh, sinh viên. Trước thực tế số lượng học sinh, sinh viên trên địa bàn lớn, trong khi đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục còn thiếu, kiêm nhiệm và chưa có nhiều kinh nghiệm giảng dạy môn học, hằng năm, Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Tỉnh chỉ đạo Sở Giáo dục và Đào tạo, các ban, ngành liên quan xây dựng kế hoạch, thực hiện nghiêm các quy định về giáo dục quốc phòng và an ninh cho học sinh, sinh viên. Đồng thời, có nhiều biện pháp đào tạo, bồi dưỡng, chuẩn hóa đội ngũ giáo viên; đầu tư nâng cấp trang thiết bị, đồ dùng dạy học, v.v. Để nâng cao chất lượng môn học, cùng với tuyển chọn, cử giáo viên có đủ tiêu chuẩn đi học văn bằng 2 và tham gia các lớp tập huấn do trên tổ chức, hằng năm, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã tham mưu cho Tỉnh mở các lớp tập huấn kiến thức quân sự phổ thông, giáo dục quốc phòng và an ninh cho giáo viên chuyên trách; chỉ đạo cơ quan quân sự các cấp phối hợp với các trường tổ chức hội thi, hội thao quốc phòng; tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động ngoại khóa, như: tham quan bảo tàng, di tích lịch sử, giao lưu với các đơn vị quân đội đóng quân trên địa bàn, nghe cựu chiến binh nói chuyện về truyền thống quê hương, dân tộc, truyền thống Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng, v.v. Qua đó, giúp học sinh, sinh viên mở rộng kiến thức, bồi dưỡng phẩm chất, nhân cách, ý thức tổ chức, tính kỷ luật, tình yêu quê hương, đất nước, ý thức, trách nhiệm đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nhờ làm tốt công tác này, hằng năm số lượng thanh niên nhập ngũ của Tỉnh luôn đạt 100% chỉ tiêu trên giao, chất lượng được nâng cao; số lượng thí sinh dự thi và trúng tuyển vào các trường Quân đội ngày càng tăng.

Là địa phương có hơn 30 dân tộc anh em cùng sinh sống; trong đó, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 57,4%; riêng 02 huyện vùng cao Trạm Tấu và Mù Cang Chải có trên 90% đồng bào dân tộc thiểu số, chủ yếu là người Mông. Thời gian gần đây, tình hình hoạt động tôn giáo trái pháp luật trên địa bàn có chiều hướng gia tăng, gây ảnh hưởng đến an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội. Nắm chắc đặc điểm trên, tỉnh Yên Bái quan tâm, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh cho toàn dân. Bám sát chức năng, nhiệm vụ được giao, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh phối hợp với Ban Tuyên giáo, Sở Thông tin và Truyền thông chỉ đạo các cơ quan thông tấn, báo chí của Tỉnh, huyện mở các chuyên trang, chuyên mục quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân để đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh cho toàn dân; trong đó, coi trọng xây dựng, phát các bản tin bằng tiếng dân tộc. Nội dung tuyên truyền làm rõ những hiểu biết cần thiết về độc lập, chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; phòng thủ dân sự; trách nhiệm của công dân đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; bản chất, âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch; các hoạt động của lực lượng vũ trang địa phương, truyền thống cách mạng của quê hương. Đồng thời, tăng cường công tác tuyên truyền, vận động đồng bào không nghe, không tin, không theo các đạo pháp, giáo lý chưa được Nhà nước công nhận và giải quyết tốt tư tưởng, tín ngưỡng cho nhân dân.

Để đạt hiệu quả cao, Tỉnh chú trọng xây dựng, bồi dưỡng và phát huy vai trò của đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên, các tổ chức, đoàn thể với nhiều hình thức đa dạng, phong phú; đưa nội dung giáo dục quốc phòng và an ninh vào hoạt động tuyên truyền nhân dịp các sự kiện chính trị của đất nước, địa phương, các đợt tuyển quân, các lễ hội truyền thống, v.v. Qua đó, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của công dân trong thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về quốc phòng, an ninh. Không chỉ dừng lại ở việc tuyên truyền, giáo dục, Tỉnh còn chỉ đạo cấp ủy, chính quyền các cấp, đoàn thể và lực lượng vũ trang thường xuyên sâu sát, nắm vững tâm tư nguyện vọng của nhân dân, kịp thời giải quyết những vướng mắc từ cơ sở. Tổ chức nhiều hoạt động giúp đỡ nhân dân ở những địa bàn còn khó khăn phát triển sản xuất, ổn định đời sống, tạo sự đồng thuận, xây dựng niềm tin của đồng bào với cấp ủy, chính quyền địa phương, cơ sở; tăng cường tiềm lực, thế trận, nhất là “thế trận lòng dân” trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, giữ vững an ninh, chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn.

Với việc triển khai đồng bộ các biện pháp, công tác giáo dục quốc phòng và an ninh của tỉnh Yên Bái thu được kết quả tích cực, được Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Quân khu 2 đánh giá cao. Đây là cơ sở, tiền đề quan trọng nâng cao nhận thức, trách nhiệm của toàn dân đối với nhiệm vụ quốc phòng, quân sự, giữ vững ổn định an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Tỉnh lần thứ XIX, sớm đưa Yên Bái trở thành tỉnh khá vào năm 2025 và nằm trong nhóm tỉnh phát triển hàng đầu của vùng Trung du và miền núi phía Bắc vào năm 2030.

Đại tá TRẦN CÔNG ỨNG, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Tỉnh
_________________

1 - Đến năm 2020, tỷ lệ hộ nghèo toàn Tỉnh còn 7,04% (đứng thứ 12 toàn quốc); có 02 huyện, với 59 xã, 383 thôn, bản đặc biệt khó khăn.