Vùng Cảnh sát biển 3 tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho ngư dân. (Nguồn: canhsatbien.vn)

Là lực lượng chuyên trách của Nhà nước, có chức năng quản lý về an ninh, trật tự, an toàn trên biển, Vùng Cảnh sát biển (CSB) 3 được giao nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, tuần tra, kiểm soát, thực thi pháp luật trên vùng nội thủy, lãnh hải, vùng nước cảng biển, vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Tổ quốc. Đồng thời, bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán, tài nguyên; phòng, chống ô nhiễm môi trường; phát hiện, ngăn chặn, đấu tranh chống các hành vi vi phạm pháp luật trên biển; tìm kiếm, cứu hộ cứu nạn, khắc phục sự cố trên biển. Ngoài ra, Vùng CSB 3 còn tham gia tuyên truyền, phổ biến, giáo dục (TT,PB,GD) pháp luật cho nhân dân và phối hợp với các đơn vị lực lượng vũ trang khác bảo vệ tài sản của Nhà nước, tính mạng, tài sản của nhân dân trên một phần vùng biển, đảo và thềm lục địa phía Nam của Tổ quốc. Trong quá trình hoạt động, bên cạnh những thuận lợi, Đơn vị gặp không ít khó khăn, chi phối đến công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện nhiệm vụ. Nổi lên là, tình hình an ninh trên biển diễn biến phức tạp, tiềm ẩn những yếu tố khó lường; hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, khủng bố, cướp có vũ trang trên Biển ngày càng tinh vi và có chiều hướng gia tăng. Từng hải đội tàu, cơ quan nghiệp vụ của Vùng thường hoạt động độc lập, phạm vi đảm nhiệm rộng, đơn tuyến, thực hiện nhiệm vụ dài ngày trên biển, tiếp xúc với nhiều đối tượng, bao gồm cả tổ chức, cá nhân người nước ngoài. Trong khi đó, đội ngũ cán bộ phần lớn xa hậu phương, gia đình, đời sống còn khó khăn, v.v. Thực tiễn đó, đặt ra cho lãnh đạo, chỉ huy Vùng phải có chủ trương, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo thiết thực, toàn diện các mặt công tác; trong đó, tổ chức giáo dục kiến thức pháp luật (KTPL) cho cán bộ, chiến sĩ (CB,CS) được xem là một giải pháp quan trọng.

Trên cơ sở quán triệt và thực hiện nghiêm túc các chỉ thị của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, kế hoạch, hướng dẫn của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh (ĐU,BTL) CSB về công tác TT,PB,GD pháp luật cho các đối tượng, ĐU,BTL Vùng chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tăng cường tuyên truyền, giáo dục KTPL để CB,CS nắm chắc làm cơ sở cho việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ. Đảng ủy Vùng đã ra Nghị quyết chuyên đề lãnh đạo thực hiện công tác giáo dục KTPL cho CB,CS; cấp ủy, chỉ huy các cấp cụ thể hóa nội dung nghị quyết, xây dựng kế hoạch sát với đặc điểm, tình hình, yêu cầu nhiệm vụ của từng đơn vị. Trong nghị quyết hằng quý, tháng, các tổ chức đảng đều đánh giá kết quả lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác giáo dục KTPL; kịp thời bổ sung nội dung, chương trình tổ chức thực hiện; chú trọng đề cao trách nhiệm của cấp ủy, chỉ huy, cơ quan chức năng, các đoàn thể quần chúng đối với mặt công tác này, bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất cao. ĐU,BTL Vùng chỉ đạo các đơn vị kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục KTPL theo chương trình cơ bản với những nội dung liên quan đến đặc thù công việc và công tác giáo dục chính trị, tư tưởng; đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh theo Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ

 Chính trị (khóa XI), Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng và các phong trào, các cuộc vận động. Qua đó, lấy kết quả làm cơ sở để phân tích chất lượng các tổ chức đảng, đảng viên; bình xét thi đua, khen thưởng, đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của tổ chức và cá nhân. Hằng năm, căn cứ vào kế hoạch công tác TT,PB,GD pháp luật và tình hình thực tiễn của các cơ quan, đơn vị, Vùng tổ chức kiện toàn, bổ sung Ban Chỉ đạo; trong đó, cơ quan Chính trị giữ vai trò thường trực, tham mưu giúp cấp ủy, chỉ huy lãnh đạo, chỉ đạo cơ quan, đơn vị chấp hành và thực hiện tốt chương trình, nội dung giáo dục KTPL cho CB,CS. Bên cạnh đó, Vùng chú trọng tổ chức bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên, báo cáo viên, tuyên truyền viên về kinh nghiệm, phương pháp tiến hành và những nội dung mới liên quan trực tiếp đến việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ của CB,CS; phát huy tốt vai trò đội ngũ cán bộ chuyên trách về giáo dục pháp luật, cán bộ chính trị các đơn vị trong tham mưu, giúp cấp ủy, chỉ huy xây dựng kế hoạch giáo dục KTPL cũng như trực tiếp tham gia giảng bài cho các lớp học của đơn vị.

Để bảo đảm cho quá trình thực thi pháp luật của CB,CS đạt mục đích, yêu cầu đề ra, ĐU, BTL Vùng chỉ đạo các đơn vị chấp hành, thực hiện tốt chương trình, nội dung giáo dục KTPL sát với yêu cầu, đặc điểm, tính chất nhiệm vụ của từng đối tượng. Về nội dung, ngoài việc tổ chức tuyên truyền, học tập đủ các chuyên đề theo kế hoạch của Bộ Quốc phòng và hướng dẫn của Tổng cục Chính trị, Vùng còn chỉ đạo các đơn vị tăng cường TT,PB,GD các văn bản pháp lý khác, như: Nghị định 50/2008/NĐ-CP, ngày 24-11-2008 của Chính phủ về Quản lý, bảo vệ an ninh, trật tự cửa khẩu, cảng biển; Pháp lệnh xử lý hành chính sửa đổi, bổ sung năm 2008; Quyết định 28/QĐ-BQP của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về Phối hợp hoạt động giữa các lực lượng trên biển và các văn bản pháp luật có liên quan đến công tác nghiệp vụ của Vùng. Ngoài ra, Vùng còn chỉ đạo các đơn vị tích cực nghiên cứu, nắm vững Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982; Hiệp định về Quản lý biên giới; các quy định của pháp luật Việt Nam và quốc tế về biên giới đất liền và trên biển; tình hình phân định ranh giới trên biển giữa Việt Nam với các nước trong khu vực; Quy chế phối hợp thực hiện quản lý nhà nước về hoạt động của lực lượng CSB; các quy định liên quan đến quan hệ tiếp xúc với người nước ngoài và tư tưởng, phương châm, quy tắc xử lý các tình huống trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, v.v. Riêng đối với cảnh sát viên, ngoài các nội dung trên, Vùng còn chỉ đạo các hải đội tăng cường huấn luyện nâng cao trình độ nghiệp vụ pháp luật gắn với giáo dục phẩm chất đạo đức, ý thức, trách nhiệm, tác phong nghề nghiệp, nhằm tạo “miễn dịch” trước những những tình huống phức tạp trên biển, nhất là trong thực thi nhiệm vụ độc lập. Với việc làm đó, năm 2014, toàn Vùng đã bồi dưỡng, giáo dục KTPL được tổng số 336 giờ cho các đối tượng vào “Ngày Pháp luật” (thứ năm hằng tuần) đảm bảo quy định: cán bộ chỉ huy và cơ quan phải đạt 14 giờ, lực lượng làm nhiệm vụ trên tàu 60 giờ, cảnh sát viên 238 giờ, lực lượng phòng, chống ma túy 24 giờ. Việc tập huấn cho các đội nghiệp vụ trên tàu về chuyên môn, nghiệp vụ, sử dụng phần mềm truy cập văn bản quy phạm pháp luật, phương pháp kiểm tra, kiểm soát,… luôn được Vùng chú trọng và tiến hành thường xuyên. Ngoài ra, lãnh đạo, chỉ huy các cấp còn chú trọng giáo dục cho CB,CS nhận thức đúng đắn các nội dung về tình hình dân tộc, tôn giáo; an ninh, trật tự xã hội; âm mưu, thủ đoạn chống phá cách mạng của các thế lực thù địch,... làm cơ sở để bộ đội thực hiện tốt nhiệm vụ, chấp hành nghiêm kỷ luật, nêu cao tinh thần cảnh giác, đủ sức “đề kháng” trước mọi âm mưu xuyên tạc, kích động và tệ nạn xã hội xâm nhập đơn vị. Do xác định công tác giáo dục KTPL là một trong những nội dung quan trọng của hoạt động công tác đảng, công tác chính trị, nên đã được các đơn vị tiến hành chặt chẽ, khoa học, khắc phục được tình trạng chồng chéo, bỏ sót nội dung, chương trình, nặng về hình thức, mang lại hiệu quả thiết thực, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, ý thức chấp hành, khả năng, trình độ thực thi pháp luật của CB,CS.

Tích cực đổi mới hình thức, phương pháp giáo dục KTPL phù hợp với tính chất hoạt động để mang lại hiệu quả cao. Nhằm khắc phục những hạn chế do điều kiện hoạt động phân tán, Vùng chỉ đạo các đơn vị kết hợp tốt giữa lên lớp tập trung với tuyên truyền, giáo dục theo nhóm nhỏ, lẻ, giữa chính khóa với ngoại khóa; tổ chức học bù, học vét, bảo đảm quân số tham gia học tập cao nhất. Nhờ đó, hằng năm, Vùng đều hoàn thành 100% chương trình, nội dung giáo dục KTPL cho các đối tượng; quân số học tập đạt từ 97% trở lên; kiểm tra 100% đạt yêu cầu, trong đó có trên 80% khá, giỏi. Đối với các chuyên đề pháp luật theo quy định của Tổng cục Chính trị, Vùng chỉ đạo các đơn vị tổ chức các lớp học tập trung; coi trọng duy trì việc chuẩn bị, thông qua giáo án; động viên giáo viên, báo cáo viên tích cực nghiên cứu, sưu tầm số liệu, hình ảnh có liên quan, các vụ việc xảy ra trong quá trình thực hiện nhiệm vụ để làm phong phú, sinh động thêm bài giảng. Riêng các nội dung cần quán triệt nhanh, như: các văn bản pháp luật mới được ban hành, các văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước, các bộ, ban, ngành có liên quan đến nhiệm vụ quốc phòng, an ninh trên Biển,... được kết hợp quán triệt trong các buổi thông báo chính trị - thời sự, trong sinh hoạt của Đơn vị. Ngoài việc tập trung củng cố hệ thống pa-nô, áp-phích để nâng cao chất lượng tuyên truyền, giáo dục trực quan, Vùng còn chỉ đạo các cấp lồng ghép vào các loại hình hoạt động, như: Ngày Chính trị và văn hóa tinh thần; “Ngày Pháp luật”; diễn đàn; đối thoại; giao lưu, kết nghĩa; văn hoá, văn nghệ;... tạo môi trường văn hóa lành mạnh để nâng cao ý thức tự giác chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội cho CB,CS. Đặc biệt, Vùng còn chú trọng giữ mối quan hệ, phối hợp với các cơ quan, đơn vị, như: Đài Phát thanh và Truyền hình các tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Thuận, Cà Mau, Viện Kiểm sát Quân sự, Tòa án Quân sự khu vực, Công an thành phố Vũng Tàu, Đoàn thanh niên của địa phương nơi đóng quân để tổ chức giao lưu, TT,PB,GD pháp luật và nói chuyện về tình hình chấp hành pháp luật, kỷ luật trong Quân đội cho CB,CS.

Thông qua giáo dục KTPL, Vùng yêu cầu đối với đội ngũ cán bộ khối cơ quan không chỉ có nhận thức đúng, đủ về pháp luật để chấp hành và truyền thụ cho cấp dưới, mà còn phải làm tốt việc tham mưu cho cấp ủy, người chỉ huy đề ra các nội dung, biện pháp TT,PB,GD và thực thi pháp luật mang lại hiệu quả cao. Với CB,CS trên tàu, ngoài yêu cầu về nhận thức để thực thi pháp luật còn phải hoàn thành tốt nhiệm vụ TT,PB,GD pháp luật cho nhân dân trên địa bàn và các đối tượng tham gia hoạt động trên Biển. Đặc biệt, Vùng hết sức chú trọng việc giáo dục KTPL cho đối tượng sĩ quan trẻ, quân nhân chuyên nghiệp, chiến sĩ mới là những đối tượng chưa được trải nghiệm nhiều trong môi trường hoạt động quân sự và tỷ lệ vi phạm kỷ luật thường cao hơn các đối tượng khác. Đồng thời, chỉ đạo các cấp tập trung giáo dục cho đối tượng này một cách cơ bản, thường xuyên, không chỉ tiến hành một lần mà phải nhiều lần. Những việc làm thiết thực trên đã góp phần làm chuyển biến về nhận thức và hành động chấp hành pháp luật, kỷ luật của CB,CS. Nhờ đó, tình hình chấp hành kỷ luật của bộ đội đã có chuyển biến rõ nét: 5 năm liền (2009 - 2014) Vùng không có vụ việc vi phạm kỷ luật nghiêm trọng, số vụ vi phạm kỷ luật thông thường ngày càng giảm; năm 2014, tỷ lệ vi phạm kỷ luật thông thường của CB,CS giảm chỉ còn 0,15%. Hiệu quả từ công tác giáo dục KTPL đã góp phần quan trọng vào việc xây dựng Đảng bộ Vùng 5 năm liền đạt trong sạch, vững mạnh, Vùng vững mạnh toàn diện. Từ đầu năm 2013 đến nay, 02 Đơn vị của Vùng được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Ba; Vùng được Thủ tướng Chính phủ, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị, Bộ Công Thương và Ủy ban nhân dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tặng nhiều Bằng khen và các phần thưởng vì đã có thành tích xuất sắc trong nhiệm vụ thực thi pháp luật trên biển và các nhiệm vụ khác.

Trong thời gian tới, nhiệm vụ thực thi pháp luật trên biển đặt ra đối với Vùng CSB 3 nặng nề, phức tạp, yêu cầu cao. Nhận thức rõ điều đó, ĐU,BTL Vùng xác định phải tiếp tục coi trọng công giáo dục KTPL, nhằm nâng cao trình độ nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội, quy định của Đơn vị cho mọi CB,CS, tạo sức mạnh tổng hợp để hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Đại tá LÊ XUÂN THANH, Tư lệnh Vùng