Vùng Cảnh sát biển 3 có nhiệm vụ quản lý, bảo vệ vùng biển từ Cù Lao Xanh (Bình Định) đến cửa Định An (Trà Vinh), cùng toàn bộ quần đảo Trường Sa và thềm lục địa phía Nam của Tổ quốc. Đây không chỉ là vùng biển rộng, điều kiện thủy văn, khí hậu khắc nghiệt,... mà còn dung chứa nhiều hoạt động kinh tế, thương mại sôi động, phức tạp,... tác động không nhỏ đến tư tưởng, tâm lý của cán bộ, chiến sĩ và nhân dân cũng như các hoạt động thực thi pháp luật trên biển. Đặc biệt, các loại tội phạm, vi phạm pháp luật trên biển ngày càng tinh vi; tình trạng tàu cá Việt Nam vi phạm vùng biển nước ngoài và tàu nước ngoài vi phạm vùng biển Việt Nam chưa được ngăn chặn triệt để, v.v. Cùng với đó, mặt bằng dân trí trên địa bàn không đồng đều, hiểu biết pháp luật còn hạn chế; các tàu thuyền của ngư dân hoạt động trên biển phân tán, nhỏ lẻ khó tiếp cận; thiết bị, phương tiện hỗ trợ cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật còn thiếu so với yêu cầu, v.v. Trước thực tế đó, cùng với triển khai toàn diện các mặt công tác nghiệp vụ, Vùng chú trọng chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, nhất là các đơn vị trực tiếp thực thi nhiệm vụ trên biển¹ đẩy mạnh công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, tạo chuyển biến mạnh mẽ về ý thức chấp hành kỷ luật, thượng tôn pháp luật của cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trên địa bàn.

Tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho ngư dân tỉnh Bình Thuận.

Phát huy vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan chính trị, hội đồng phổ biến, giáo dục pháp luật trong tổ chức thực hiện được Vùng xác định là giải pháp tiền đề, xuyên suốt. Trước hết, Vùng tập trung quán triệt cho cấp ủy, tổ chức đảng các cấp nắm chắc các nghị quyết, chỉ thị, kết luận về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật². Việc làm này được Vùng thực hiện thông qua nhiều hình thức (lồng ghép trong công tác giáo dục chính trị, các hội nghị, tập huấn cán bộ, hội thi, thực tiễn thực hiện nhiệm vụ,…). Quá trình thực hiện, cấp ủy các cơ quan, đơn vị nắm chắc thực trạng xây dựng nền nếp chính quy, chấp hành kỷ luật của cán bộ, chiến sĩ, ý thức thượng tôn pháp luật của ngư dân, ra nghị quyết chuyên đề lãnh đạo với mục tiêu, chỉ tiêu, chủ trương, giải pháp sát đúng, phù hợp. Cơ quan chính trị, hội đồng phổ biến, giáo dục pháp luật phát huy chức năng tham mưu xây dựng, triển khai thực hiện kế hoạch phối hợp với ban tuyên giáo các tỉnh trên địa bàn, cơ quan báo chí trong và ngoài Quân đội tiến hành phổ biến, tuyên truyền pháp luật cho nhân dân; hướng dẫn, giúp đỡ các cơ quan, đơn vị tiến hành giáo dục pháp luật cho cán bộ, chiến sĩ sát với chức năng, nhiệm vụ; đồng thời, tăng cường kiểm tra, đôn đốc, đề xuất các biện pháp nâng cao chất lượng công tác này. Các cơ quan, đơn vị thực hiện kế hoạch hằng năm bảo đảm nghiêm túc, đủ về nội dung, thời gian, sáng tạo về hình thức, phương pháp; lồng ghép có hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật với duy trì nghiêm nền nếp thông báo tình hình tư tưởng, dư luận, kỷ luật, tình hình thời sự tháng, kịp thời định hướng nhận thức, tư tưởng cho cán bộ, chiến sĩ trước những vấn đề phức tạp, nhạy cảm, các vụ việc vi phạm kỷ luật trong Quân đội. Gắn kết chặt chẽ các phong trào thi đua, cuộc vận động với nâng cao nhận thức, ý thức, tự giác chấp hành pháp luật, kỷ luật của cán bộ, chiến sĩ. Kịp thời biểu dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến và có biện pháp chấn chỉnh, khắc phục kịp thời những tồn tại, hạn chế. Nhờ đó, công tác xây dựng chính quy, chấp hành kỷ luật ngày càng đạt chiều sâu, hiệu quả vững chắc; ý thức, văn hóa chấp hành pháp luật, kỷ luật của cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trên địa bàn ngày càng cao. Nhiều năm gần đây, Vùng không có trường hợp vi phạm kỷ luật nghiêm trọng, vi phạm kỷ luật thông thường dưới 0,2%; nhân dân trên địa bàn chấp hành tốt quy định của pháp luật trong khai thác, đánh bắt hải sản trên biển.

Cùng với đó, Vùng chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tiến hành công tác phổ biến, giáo dục pháp luật bảo đảm nội dung toàn diện với những hình thức, phương pháp phong phú, đa dạng. Theo đó, các cơ quan, đơn vị, nhất là các hải đội, hải đoàn căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ, xác định nội dung có trọng tâm, trọng điểm đưa vào kế hoạch và tổ chức thực hiện; trong đó, tập trung vào các chỉ thị, hướng dẫn về xây dựng chính quy, chấp hành pháp luật, kỷ luật; các chuyên đề về thực thi pháp luật trên biển; tình hình chấp hành pháp luật, kỷ luật trong toàn quân, v.v. Về hình thức, phương pháp, kết hợp phổ biến, giáo dục tập trung với các hình thức, như: viết tin bài, phóng sự tuyên truyền trên bảng tin, hệ thống truyền thanh đơn vị; thi tìm hiểu pháp luật bằng hình thức sân khấu hóa; báo tường, pa nô, khẩu hiệu; các tiểu phẩm trong hoạt động văn hoá, văn nghệ; thực hiện nghiêm Ngày Pháp luật, Ngày Chính trị và văn hóa tinh thần ở cơ sở, v.v. Thực hiện tốt mô hình “Sổ tay pháp luật Cảnh sát biển Việt Nam” gắn với thực hiện quy định “Mỗi ngày học một điều luật” và hoạt động “Tủ sách pháp luật”. Đồng thời, triển khai cho cán bộ, đảng viên, đoàn viên đăng ký phấn đấu và kiểm điểm 6 tháng, 01 năm trên các mặt công tác, trong đó có nội dung về chấp hành pháp luật, kỷ luật theo chức trách, nhiệm vụ được giao. Bên cạnh đó, Vùng kết hợp chặt chẽ công tác phổ biến, giáo dục pháp luật với huấn luyện chiến đấu, xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật. Đối với đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ mới ra trường, chiến sĩ mới, các hải đội, hải đoàn tổ chức diễn đàn, tọa đàm có chủ đề sát tâm lý lứa tuổi, trang bị kiến thức pháp luật, kỹ năng sống, giải quyết tốt các mối quan hệ trong sinh hoạt, công tác. Những đơn vị thường xuyên hoạt động trên biển, đảo dài ngày, Vùng chỉ đạo triệt để tận dụng tính năng hữu ích của công nghệ thông tin (Zalo, Viber) để truyền tải nội dung tích hợp với video, hình ảnh,... hỏi, đáp pháp luật, giúp cán bộ, chiến sĩ có thể tận dụng thời gian để tiếp cận thông tin về pháp luật. Nhờ đó, cán bộ, chiến sĩ hiểu biết cơ bản về pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội; có sức đề kháng trước sự tác động tiêu cực của các tệ nạn xã hội; đề cao ý thức thượng tôn pháp luật, tự giác tu dưỡng, rèn luyện, giữ vững phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”.

Tuyên truyền pháp luật và tặng cờ Tổ quốc cho ngư dân tỉnh Bình Thuận.

Thực hiện Đề án “Phát huy vai trò của lực lượng Quân đội nhân dân tham gia công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, vận động nhân dân chấp hành pháp luật tại cơ sở giai đoạn 2021 - 2027”; Đề án tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam, Vùng chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tiến hành tuyên truyền pháp luật cho ngư dân với nhiều hình thức, phương pháp phong phú, đa dạng, như: tổ chức các tổ, đội tuyên truyền trực tiếp tại các khu vực neo đậu tàu thuyền, bến cảng; các tổ tuyên truyền trên biển; tuyên truyền thông qua máy thông tin. Trước mỗi chuyến ngư dân ra khơi và cả khi ngư dân đang đánh bắt hải sản, Vùng chỉ đạo các tổ tuyên truyền đến từng tàu cá để cấp phát tờ rơi và trực tiếp trao đổi, truyền thụ kiến thức về luật pháp³; kết hợp tuyên truyền với tiến hành vận động ngư dân ký cam kết không vi phạm vùng biển nước ngoài và tích cực bám biển, kịp thời phát hiện và báo cho lực lượng chức năng khi có tàu thuyền nước ngoài vi phạm vùng biển Việt Nam. Đồng thời, phối hợp với 18 cơ quan báo chí của Trung ương và các địa phương (Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Thuận, Ninh Thuận, Khánh Hòa, Phú Yên, Tiền Giang, Bến Tre, Trà Vinh và Thành phố Hồ Chí Minh) xây dựng, tổ chức thực hiện các chương trình, kế hoạch tuyên truyền về biển, đảo⁴. Đối với các tàu, thuyền nước ngoài có hoạt động vi phạm, Vùng chỉ đạo thành lập tổ tuyên truyền (lựa chọn cán bộ, tuyên truyền viên giỏi về trình độ ngoại ngữ, pháp luật,…) tiếp cận tuyên truyền với phương châm linh hoạt, khéo léo, không để ảnh hưởng đến quan hệ ngoại giao. Thông qua đó, đã truyền tải đến các tầng lớp nhân dân những nội dung cốt lõi về quan điểm, chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước về biển, đảo, như: Chỉ thị số 45/CT-TTg, ngày 13/12/2017 của Thủ tướng Chính phủ về “Một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách để khắc phục cảnh báo của Ủy ban châu Âu về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định”; Chỉ thị số 32-CT/TW, ngày 10/4/2024 của Ban Bí thư về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chống khai thác thủy hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định và phát triển bền vững ngành thủy sản”⁵. Đồng thời, quán triệt, làm rõ những nội dung liên quan đến đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc, nhất là các hiệp định phân định trên biển mà Việt Nam đã ký với các nước trong khu vực; những chứng cứ lịch sử, pháp lý, thực tiễn khẳng định chủ quyền đối với hai quần đảo Trường Sa, Hoàng Sa; Công ước của Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982, Luật Biển Việt Nam năm 2012; Luật Cảnh sát biển Việt Nam năm 2018; các hành vi bị cấm khi hoạt động trên biển, cũng như hướng dẫn xử lý một số tình huống trên biển (cách thức, phương pháp thông báo cho lực lượng chức năng khi phát hiện các phương tiện quân sự, tàu cá, tàu thăm dò, giàn khoan của nước ngoài xâm phạm vùng biển Việt Nam; cách xử lý khi gặp các tàu, người bị nạn trên biển,…). Nhờ đó, nhận thức của ngư dân ngày càng được nâng cao, chấp hành nghiêm đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước; số ngư dân đánh bắt hải sản vi phạm vùng biển nước ngoài ngày càng giảm, hạn chế thiệt hại và ảnh hưởng đến công tác đối ngoại, góp phần nâng cao hiệu quả khai thác hải sản và bảo vệ vững chắc an ninh, chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.

Cùng với các giải pháp trên, Vùng chỉ đạo kết hợp giáo dục, phổ biến pháp luật với xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật; tăng cường các hoạt động công tác dân vận thông qua Chương trình “Cảnh sát biển đồng hành với ngư dân”⁶, gặp gỡ quân - dân, giao lưu, kết nghĩa để tuyên truyền, phổ biến, nâng cao ý thức thượng tôn pháp luật cho ngư dân, sát cánh cùng cán bộ, chiến sĩ Cảnh sát biển bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh, an toàn biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Đại tá LÊ VĂN TÚ, Chính ủy Vùng
________________        

1 - Hải đoàn 32, Hải đội 301, Hải đội 33, Trạm Cảnh sát biển 3.

2 - Kết luận số 80-KL/TW, ngày 20/6/2020 của Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa XII) về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW, ngày 09/12/2003 của Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa IX) về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân dân; Thông tư số 42/2016/TT-BQP, ngày 30/3/2016 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về Quy định công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong Bộ Quốc phòng và các văn bản hướng dẫn, quy định của các cấp về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và chấp hành pháp luật, kỷ luật của cán bộ, chiến sĩ.

3 - Từ năm 2019 đến nay, tổ chức được 87 buổi tuyên truyền tập trung; tuyên truyền trên kênh nghề cá (kênh VHF) cho hơn 2.100 lượt tàu cá/23.000 ngư dân; cấp phát hơn 130.000 tờ rơi.

4 - Từ năm 2019 - 6/2024, đăng gần 1.400 tin, bài, phóng sự; phát sóng thường xuyên 67 chuyên mục trên đài phát thanh - truyền hình, 60 số chuyên trang trên báo của 09 tỉnh, thành phố.

5 - 06 tháng đầu năm 2024: tổ chức 08 đợt tuyên truyền phòng, chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định IUU cho hơn 2.600 lượt ngư dân; cấp phát hơn 1.100 tờ rơi.

6 - Từ năm 2019 đến nay, tặng 23.150 lá cờ Tổ quốc, 12.750 suất quà, 380 xe đạp, 2.790 suất học bổng; tổ chức 15 đợt khám bệnh, cấp thuốc miễn phí; điều động 25 lượt tàu, xuồng tham gia tìm kiếm cứu nạn 35 vụ, cứu được 08 phương tiện, v.v.