Là một trong ba trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh đầu tiên của cả nước, Trung tâm Giáo dục quốc phòng và an ninh Trường Đại học Sư phạm Thể dục Thể thao Hà Nội¹ có nhiệm vụ tham mưu giúp Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường về công tác quân sự; tổ chức giáo dục quốc phòng và an ninh cho học sinh, sinh viên các trường đại học, cao đẳng theo Thông tư liên tịch số 123/2015/TT-BQP-BGDĐT-BLĐTBXH của Bộ Quốc phòng, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội. Trải qua 30 năm xây dựng, phát triển, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Bộ Quốc phòng, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội, trực tiếp là Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường, các thế hệ cán bộ, sĩ quan biệt phái, giảng viên, nhân viên Trung tâm đã không ngừng nỗ lực phấn đấu, khắc phục khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, từng bước khẳng định vị thế là một trong những trung tâm hàng đầu về giáo dục quốc phòng và an ninh cho sinh viên. Đến nay, Trung tâm đã tổ chức giáo dục quốc phòng và an ninh được 311 khóa với trên 400 nghìn sinh viên của 23 trường liên kết; đào tạo 10 khóa với 695 giáo viên giáo dục quốc phòng và an ninh. Ghi nhận những kết quả đó, Trung tâm vinh dự được Nhà nước tặng thưởng 02 Huân chương Bảo vệ Tổ quốc (hạng Nhì, hạng Ba), Huân chương Lao động hạng Ba cùng nhiều phần thưởng cao quý.

Đón nhận Huân chương Lao động hạng Ba trong Lễ Kỷ niệm 25 năm Ngày thành lập Trung tâm.

Hiện nay, nhiệm vụ của Trung tâm có sự phát triển mới²; trong khi đó, điều kiện cơ sở vật chất bảo đảm cho hoạt động dạy - học còn nhiều hạn hẹp, chưa đồng bộ; đội ngũ cán bộ, giảng viên còn thiếu về số lượng, chất lượng có mặt chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu môn học, v.v. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ, Trung tâm đã và đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm phát triển toàn diện, quyết tâm giữ vững và nâng cao chất lượng giáo dục quốc phòng và an ninh.

Trước hết, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng, phát triển Trung tâm ngang tầm nhiệm vụ. Quán triệt, thực hiện Quyết định số 1573/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Trung tâm chỉ đạo các phòng, khoa tổ chức rà soát, đánh giá tổng thể năng lực từ cơ sở vật chất đến đội ngũ cán bộ, giảng viên, nhân viên, nhất là những khó khăn khi tăng lưu lượng sinh viên,… để điều chỉnh bổ sung, hoàn thiện Đề án “Xây dựng, phát triển Trung tâm Giáo dục quốc phòng và an ninh Trường Đại học Sư phạm Thể dục Thể thao Hà Nội giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045”. Trong đó, xác định rõ mục tiêu, lộ trình cụ thể với các trọng tâm: xây dựng, phát triển đội ngũ cán bộ, giảng viên; đầu tư, củng cố hệ thống cơ sở hạ tầng, trang thiết bị dạy - học; cập nhật, bổ sung hệ thống tài liệu, giáo trình và đổi mới phương pháp giảng dạy. Trên cơ sở đó, xây dựng, ban hành các nghị quyết, kế hoạch triển khai thực hiện; phân công, giao nhiệm vụ cụ thể cho cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị trực thuộc và tổ chức quán triệt, giáo dục sâu rộng đến toàn thể cán bộ, giảng viên, nhân viên. Qua đó, thống nhất về nhận thức và hành động, phát huy trí tuệ tập thể, sức mạnh tổng hợp, quyết tâm thực hiện thắng lợi mục tiêu đề ra, hướng tới xây dựng Trung tâm đạt chuẩn quốc gia, có vị thế và uy tín hàng đầu trong hệ thống trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh của cả nước.

Là một trung tâm được hình thành khá sớm; có nhiều kinh nghiệm trong tổ chức giáo dục quốc phòng và an ninh cho hàng trăm khóa sinh viên nên phần lớn cán bộ, sĩ quan, giảng viên của Trung tâm đã qua đào tạo cơ bản, đáp ứng tốt nhiệm vụ. Tuy nhiên, hiện nay, qua rà soát đánh giá, số lượng chỉ đạt 73,4 % so với quy mô phát triển; kinh nghiệm quản lý, giảng dạy của một số cán bộ, giảng viên có mặt còn hạn chế. Để hiện thực hóa mục tiêu về nhân sự theo lộ trình Đề án, Trung tâm chú trọng xây dựng, phát triển đội ngũ cán bộ, giảng viên đủ về số lượng, chuẩn hóa về chất lượng và có sự kế thừa, cân đối giữa các độ tuổi, trình độ học vấn, kinh nghiệm thực tiễn. Trọng tâm là xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý “vừa có tâm, vừa có tầm”, hình thành văn hóa nêu gương và dám chịu trách nhiệm trong công tác; đào tạo, bồi dưỡng xây dựng đội ngũ giảng viên cơ hữu đủ về số lượng, cân đối về cơ cấu, chất lượng đạt chuẩn theo quy định, phấn đấu đến năm 2025, 100% cán bộ, giảng viên có trình độ sau đại học. Theo định hướng đó, Trung tâm bám sát tổ chức, biên chế, tập trung xây dựng, hoàn thiện hệ thống vị trí chức danh gắn với các tiêu chí và xác định cụ thể số lượng, cơ cấu nhân sự đảm bảo cân đối, hài hòa giữa đội ngũ sĩ quan biệt phái, viên chức và người lao động; ban hành các văn bản quy định về công tác nhân sự, quy định về chức trách, nhiệm vụ, v.v. Cùng với điều chỉnh, bổ sung quy hoạch, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, giảng viên, Trung tâm tích cực tham mưu cho Nhà trường các phương án mở rộng nguồn tuyển dụng, ưu tiên sĩ quan Quân đội có nhu cầu chuyển ngành, đáp ứng các tiêu chí, tiêu chuẩn giảng dạy môn học. Mặt khác, tiếp tục gia hạn hợp đồng thỉnh giảng đối với những giảng viên có trình độ chuyên môn tốt, có nhiều kinh nghiệm giảng dạy. Để “chuẩn hóa” về trình độ, kinh nghiệm theo vị trí, chức danh, Trung tâm tiếp tục lựa chọn cán bộ, giảng viên gửi đi đào tạo tại các trường trong và ngoài Quân đội. Tăng cường tổ chức tập huấn, bồi dưỡng tại chỗ kết hợp phát huy hiệu quả các hoạt động sinh hoạt học thuật, hội thảo khoa học,… tạo môi trường thuận lợi để cán bộ, giảng viên chia sẻ, tiếp thu kiến thức nâng cao trình độ chuyên môn, tích lũy kinh nghiệm. Đặc biệt, Trung tâm phát huy vai trò đội ngũ sĩ quan biệt phái trong kèm cặp, bồi dưỡng cán bộ, giảng viên trẻ. Cùng với đó, Trung tâm tích cực nghiên cứu, tham mưu cho Nhà trường có chế độ đãi ngộ phù hợp nhằm giữ gìn và thu hút đội ngũ nhân sự có phẩm chất đạo đức tốt, năng lực chuyên môn giỏi.

Huấn luyện kỹ thuật bắn súng tiểu liên AK cho sinh viên.

Cùng với xây dựng, phát triển đội ngũ cán bộ, giảng viên, Trung tâm tập trung củng cố, xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng, trang thiết bị dạy - học chính quy, hiện đại, tạo cơ sở phát triển bền vững. Trong điều kiện nguồn kinh phí có hạn, trước mắt, Trung tâm cân đối nguồn lực củng cố, nâng cấp cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, mô hình, đồ dùng huấn luyện,... phục vụ tốt nhất giảng dạy, học tập, sinh hoạt của sinh viên. Đồng thời, quản lý, khai thác triệt để, có hiệu quả cơ sở vật chất theo hướng tối ưu hóa kế hoạch sử dụng đảm bảo linh hoạt, phù hợp với điều kiện thực tế. Đặc biệt, khắc phục điều kiện hạn hẹp của thao trường, bãi tập, Trung tâm đầu tư trang thiết bị có tính “cơ động” đảm bảo có thể thu hồi để tạo không gian sử dụng cho nhiều hoạt động. Về lâu dài, cùng với phát huy nguồn kinh phí trên cấp, sức mạnh nội lực, Trung tâm tích cực vận động tài trợ của các doanh nghiệp, cựu sinh viên, các quỹ, các đối tác,… theo đúng quy định để đầu tư từng bước hiện đại hóa cơ sở hạ tầng đáp ứng sự phát triển nhiệm vụ. Trong đó, coi trọng đầu tư, mua sắm mới các trang thiết bị dạy học, mô hình thực hành hiện đại, đồng bộ và đạt chuẩn trong lĩnh vực giáo dục quốc phòng và an ninh. Tăng cường đầu tư hạ tầng công nghệ thông tin và các phần mềm ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ chuyển đổi số, quản lý, điều hành, đào tạo và nghiên cứu khoa học; xây dựng và phát triển trang Thông tin điện tử và Thư viện điện tử của Trung tâm để nâng cao hiệu quả dạy - học, nghiên cứu của cán bộ, giảng viên và sinh viên. Quản lý, duy trì hoạt động của ký túc xá, nhà ăn sinh viên gắn với tăng cường cung cấp dịch vụ hỗ trợ cho học viên thông qua xã hội hoá.

Để nâng cao chất lượng môn học, Trung tâm tích cực cập nhật, bổ sung nội dung và đẩy mạnh đổi mới phương pháp dạy - học. Quán triệt, thực hiện Thông tư số 05/2020/TT-BGDĐT, ngày 18/3/2020 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc ban hành Chương trình giáo dục quốc phòng và an ninh trong trường trung cấp sư phạm, cao đẳng sư phạm và cơ sở giáo dục đại học, Trung tâm tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Học viện Chính trị, Trường Sĩ quan Chính trị và Trường Sĩ quan Lục quân 1 để cập nhật, bổ sung hệ thống tài liệu, giáo trình, bài giảng đảm bảo sát với thực tiễn, đối tượng. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin nâng cao chất lượng bài giảng, phấn đấu 100% bài giảng có giáo án điện tử và mô phỏng các tình huống chiến đấu, động tác kỹ thuật, chiến thuật,… đảm bảo trực quan, sinh động, tạo sự hấp dẫn, lôi cuốn người học. Nhằm giúp sinh viên không chỉ tiếp thu, nắm vững kiến thức, mà còn chủ động và biết vận dụng hiệu quả vào thực tiễn, Trung tâm yêu cầu đội ngũ giảng viên tích cực đổi mới phương pháp truyền thụ, tích hợp nhiều phương pháp giảng dạy, huấn luyện theo hướng “lấy người học làm trung tâm”, tăng cường gợi mở, nêu vấn đề, tương tác và duy trì nền nếp bình tập sau huấn luyện nhằm phát huy tính chủ động, sáng tạo của sinh viên.

Cùng với thực hiện các giải pháp trên, Trung tâm tập trung xây dựng môi trường văn hóa sư phạm quân sự lành mạnh, tạo điều kiện thuận lợi cho sinh viên học tập, rèn luyện và luôn xem đó là giải pháp có tính động lực, phù hợp nhằm thúc đẩy, nâng cao chất lượng môn học quan trọng này. Với phương châm “Xây dựng đơn vị nền nếp, đoàn kết, dạy tốt - học tốt”, Trung tâm tiếp tục đẩy mạnh đổi mới phương pháp quản lý sinh viên phù hợp với tâm lý lứa tuổi; duy trì đầy đủ nền nếp, chế độ ngày, tuần đưa sinh viên tiếp cận môi trường quân sự. Kết hợp chặt chẽ giữa học tập và rèn luyện, giữa học chính khóa và hoạt động ngoại khóa, duy trì hiệu quả Chương trình “Sinh viên - Chiến sĩ”; tọa đàm truyền thống lịch sử; tham quan các đơn vị Quân đội. Thường xuyên phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức các hoạt động, như: “Ngày chủ nhật xanh”, dâng hương tưởng nhớ các anh hùng liệt sỹ, hoạt động thiện nguyện và tổ chức các trò chơi quân sự, thể thao, văn nghệ nhằm tăng cường tinh thần đoàn kết, chia sẻ và tạo môi trường giáo dục lành mạnh, thúc đẩy sinh viên tự giác rèn luyện, thực hiện nghiêm túc nội quy, quy định và trưởng thành hơn sau khi hoàn thành chương trình học. Tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các trường liên kết, các cơ quan, đơn vị trên địa bàn và chính quyền địa phương trong trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm, cũng như phối hợp, liên kết tổ chức các hoạt động dạy - học,... tạo sức mạnh tổng hợp để xây dựng Trung tâm phát triển toàn diện, trở thành môi trường sư phạm quân sự mẫu mực, thân thiện và là địa chỉ tin cậy ươm mầm, bồi dưỡng lòng yêu nước cho thế hệ trẻ, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Đại tá NGUYỄN MINH TIẾN, Phó Giám đốc Trung tâm
____________________        

1 - Tiền thân là Trung tâm Giáo dục quốc phòng và an ninh Hà Nội I, thành lập ngày 14/9/1994 và đổi tên thành Trung tâm Giáo dục quốc phòng và an ninh Trường Đại học Sư phạm Thể dục Thể thao Hà Nội theo Quyết định số 1770/QĐ-BGDĐT, ngày 19/5/2017 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.

2 - Theo Quyết định số 1573/QĐ-TTg, ngày 05/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Quy hoạch hệ thống trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Trung tâm đảm nhiệm lưu lượng 20.000 sinh viên/năm.