Long An là tỉnh biên giới thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và là điểm kết nối giữa miền Đông và miền Tây Nam Bộ; có vị trí quan trọng về nhiều mặt, nhất là về quốc phòng, an ninh trong thế phòng thủ chung của Quân khu 7. Nhận thức rõ đặc điểm địa bàn và trên cơ sở quán triệt, thực hiện nghiêm túc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, trực tiếp là Quân khu 7 và của Tỉnh ủy về quân sự, quốc phòng, Long An đã và đang đặc biệt quan tâm xây dựng lực lượng dân quân tự vệ, bảo đảm có tỷ lệ và cơ cấu phù hợp, có năng lực thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quân sự, quốc phòng. Trong đó, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, kỷ luật, năng lực hoạt động thực tiễn của lực lượng dân quân tự vệ được xác định là vấn đề quan trọng hàng đầu, nhằm tạo chuyển biến rõ nét về ý thức chấp hành pháp luật nhà nước, rèn luyện kỷ luật đối với lực lượng quan trọng này. Qua đó, góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp, nhất là chất lượng về chính trị của dân quân tự vệ, xứng đáng là lực lượng nòng cốt giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội ngay từ cơ sở, tạo điều kiện thuận lợi để Tỉnh phát triển nhanh, bền vững.

Lực lượng tự vệ Công ty Trung Thành, huyện Cần Đước tổ chức tuần tra.

Đề cao trách nhiệm của cấp ủy, lãnh đạo, chỉ huy các địa phương, cơ quan, doanh nghiệp đối với công tác phổ biến, giáo dục pháp luật là vấn đề quan trọng, quyết định, tạo đột phá nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, kỷ luật, năng lực hoạt động thực tiễn của lực lượng dân quân tự vệ. Để đạt hiệu quả cao, Đảng ủy Quân sự, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chỉ đạo cơ quan quân sự các huyện, thành phố, thị xã tích cực, chủ động phối hợp với các cơ quan, ban, ngành tham mưu cho cấp ủy cùng cấp tăng cường quán triệt sâu, rộng các chỉ thị, hướng dẫn của trên về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật¹ thông qua các hội nghị quán triệt nghị quyết tập trung, giao ban, tập huấn, tổ chức hội thi, v.v. Nhờ đó, nhận thức của cấp ủy, lãnh đạo các địa phương, đơn vị dân quân tự vệ về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật ngày càng cao, nghị quyết lãnh đạo thường kỳ của cấp ủy, chi bộ đều có chủ trương, biện pháp thực hiện công tác này; công tác kiện toàn Hội đồng Phổ biến, giáo dục pháp luật, Tổ tư vấn pháp luật được coi trọng; công tác đầu tư cơ sở vật chất ngày càng được quan tâm, v.v. Đồng thời, phát huy vai trò của Hội đồng phổ biến, giáo dục pháp luật trong đánh giá thực trạng chấp hành pháp luật của dân quân tự vệ, làm cơ sở lựa chọn nội dung phổ biến, giáo dục có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp thực tiễn; nội dung, hình thức, thời gian, đối tượng được xác định cụ thể, khoa học và được triển khai kịp thời đến các cơ quan, đơn vị; các khâu, bước kiểm tra, đánh giá kết quả được thực hiện chặt chẽ, khắc phục triệt để tình trạng hình thức, chạy theo thành tích, thanh toán chương trình.

Nâng cao chất lượng hoạt động của đội ngũ cán bộ giảng dạy chính trị, báo cáo viên pháp luật cho dân quân tự vệ. Đội ngũ này chủ yếu là chính trị viên, chính trị viên phó ban chỉ huy quân sự (bí thư đảng ủy, bí thư đoàn thanh niên xã, phường, thị trấn, cơ quan, doanh nghiệp), vừa phải chỉ đạo toàn diện các hoạt động của địa phương, cơ quan, doanh nghiệp, vừa tiến hành hoạt động công tác đảng, công tác chính trị trong lực lượng dân quân tự vệ, nên việc nghiên cứu nội dung, rèn luyện kỹ năng phổ biến, giáo dục pháp luật của một số đồng chí chưa được chú trọng. Từ thực trạng đó, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chủ trương nâng cao kỹ năng, phương pháp sư phạm cho đội ngũ này. Về kỹ năng, cơ quan chính trị các cấp, nhất là cấp huyện xem xét, đánh giá đúng thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ giảng dạy chính trị, báo cáo viên pháp luật; phối hợp với Hội đồng Phổ biến, giáo dục pháp luật xác định nội dung tập huấn, bồi dưỡng về kỹ năng soạn thảo giáo án, bài giảng (bài giảng điện tử), đề cương phổ biến pháp luật; cách thức thu thập tài liệu, dẫn chứng, minh họa (hình ảnh, video clip) phù hợp với từng nội dung, v.v. Nhờ đó, nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật không chỉ đạt yêu cầu về dung lượng kiến thức, mà còn khắc phục triệt để được tình trạng sơ sài, thiếu nội dung bổ trợ, gây khó khăn trong quá trình lĩnh hội kiến thức của người học; mặt khác, giúp quá trình lên lớp các chuyên đề pháp luật bảo đảm linh hoạt, phong phú, hiệu quả, không bị khô cứng, nhàm chán. Cùng với đó, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh còn tập trung bồi dưỡng nâng cao khả năng vận dụng các phương pháp: diễn giải, phân tích, đối thoại kết hợp với trình chiếu Powerpoint,… trong thực hành giáo dục chính trị nói chung, phổ biến, giáo dục pháp luật nói triêng, bảo đảm truyền đạt kiến thức một cách khoa học, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ thực hiện.

Lực lượng dân quân nhận đỡ đầu, hỗ trợ hộ nghèo trên địa bàn.

Đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền, phổ biến giáo dục, pháp luật. Đây là giải pháp quan trọng hàng đầu trong nâng cao nhận thức và hành động của dân quân tự vệ trong chấp hành pháp luật, bởi những nội dung về pháp luật thường khô cứng, khó hiểu và rất khó cụ thể hóa để chuyển tải kiến thức. Vì vậy, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh yêu cầu cơ quan quân sự các huyện, thành phố, thị xã xác định nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật bảo đảm toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm; đồng thời, vận dụng đa dạng các hình thức, phương pháp phù hợp với từng đối tượng. Trong đó, tập trung làm rõ các luật, nghị định, thông tư liên quan đến hoạt động của dân quân tự vệ tham gia hoạt động quân sự, quốc phòng, đấu tranh phòng, chống tội phạm, tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn², v.v. Quá trình thực hiện, yêu cầu báo cáo viên chú trọng định hướng tư tưởng, hướng dẫn hành động; đổi mới phần liên hệ theo hướng sát với chức năng, nhiệm vụ của đối tượng, thông qua đó xây dựng, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, kỷ luật của dân quân tự vệ trong sinh hoạt, công tác, nhất là trong thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng địa phương, cơ sở. Về hình thức, tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật tập trung theo cụm xã, phường, thị trấn, đơn vị tự vệ; theo nhóm thực hiện nhiệm vụ do các đồng chí chính trị viên, chính trị viên phó các đơn vị dân quân tự vệ trực tiếp lên lớp. Chủ động phối hợp với Hội đồng Phổ biến, giáo dục pháp luật, Công an, Tòa án, Viện Kiểm sát huyện, thành phố, thị xã phổ biến các chuyên đề mới, quan trọng có ảnh hưởng, chi phối đến nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ dân quân tự vệ trong thực hiện nhiệm vụ. Đồng thời, thông tin tình hình vi phạm pháp luật theo hình thức phát văn bản, tài liệu phổ biến trong sinh hoạt, học tập, thực hiện nhiệm vụ tập trung; phối hợp tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng (Chuyên mục Quốc phòng toàn dân/Đài Phát thanh và truyền hình Tỉnh kết hợp đưa tin về công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật (trên kênh LA34) 02 kỳ/tháng); đài truyền thanh cấp huyện, cấp xã phát bản tin một số văn bản, quy phạm pháp luật mới hiện hành, v.v.). Thực hiện tốt các mô hình: “Mỗi tuần 01 văn bản quy phạm pháp luật trong lực lượng vũ trang huyện, thành phố, thị xã”, “Mỗi tuần 01 giờ học tập, nghiên cứu 01 văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến công tác quân sự, quốc phòng địa phương”, duy trì “Câu lạc bộ tìm hiểu pháp luật online ứng dụng mạng Zalo, Mocha35”.

Để các nội dung được “mềm hóa”, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh khuyến khích các huyện, thành phố, thị xã tổ chức thi tìm hiểu pháp luật bằng hình thức sân khấu hóa; động viên tham gia “Thi tìm hiểu Hiến pháp, pháp luật trên internet”, thi viết “Tìm hiểu Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”; lồng ghép tuyên truyền pháp luật trong các buổi sinh hoạt văn hóa, văn nghệ ở địa phương, cơ quan, doanh nghiệp; tuyên truyền điển hình tiên tiến, gương “người tốt, việc tốt” trên các báo, đài của Quân khu, Tỉnh, các huyện, thành phố, thị xã. Lực lượng đấu tranh phòng, chống thông tin xấu độc trên không gian mạng tập trung tuyên tuyền nội dung luật trên các trang: “Trung dũng kiên cường”, “Người lính Hồ Chí Minh”; nhóm “Toàn dân đánh giặc” và các trang, nhóm công khai khác của Tỉnh, Quân khu. Đồng thời, gắn công tác phổ biến, giáo dục pháp luật với tổ chức có hiệu quả các chương trình, phong trào thi đua của địa phương (xây dựng nông thôn mới; xóa đói giảm nghèo; chung tay vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau; tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc,…). Qua đó, lượng thông tin pháp luật đến cán bộ, chiến sĩ dân quân tự vệ ngày càng phong phú, sâu sắc, tạo chuyển biến rõ nét về nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật Nhà nước và các quy định của địa phương, cơ quan, doanh nghiệp³ (tỷ lệ vi phạm kỷ luật thông thường dưới 0,3%, không có trường hợp vi phạm kỷ luật nghiêm trọng).

Những kết quả trên cho thấy Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã có hướng đi đúng đắn, cùng với những giải pháp thiết thực, hiệu quả. Thời gian tới, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh tiếp tục nâng cao hơn nữa chất lượng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho dân quân tự vệ, đồng thời yêu cầu cơ quan quân sự cấp huyện chỉ đạo các đơn vị dân quân tự vệ tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các địa phương và lãnh đạo, chỉ huy các cơ quan, doanh nghiệp quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, phương tiện phục vụ công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, như: máy tính, máy chiếu, loa trợ giảng, tài liệu về pháp luật, bảo đảm phát huy tối đa hiệu quả của phương pháp giáo dục trực quan, nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật, kỷ luật và năng lực hoạt động thực tiễn của lực lượng dân quân tự vệ, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương, cơ sở, xây dựng tỉnh Long An ngày càng phát triển.

Đại tá LÊ MINH TRUNG, Chính ủy Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh
______________________        

1 - Nghị định số 28/2013/NĐ-CP, ngày 04/4/2013 của Chính phủ “Quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật”; Chỉ thị số 91/CT-BQP, ngày 22/11/2016 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về “Tăng cường quản lý, giáo dục chấp hành kỷ luật; phòng ngừa, ngăn chặn vi phạm kỷ luật nghiêm trọng Quân đội nhân dân Việt Nam”; Chỉ thị số 333/CT-BTL, ngày 24/3/2010 của Bộ Tư lệnh Quân khu 7 về “Tăng cường công tác quản lý, duy trì kỷ luật và an toàn trong lực lượng vũ trang Quân khu”; Nghị quyết số 70-NQ/ĐU, ngày 31/01/2020 của Đảng ủy Quân sự Tỉnh về “Lãnh đạo giữ nghiêm kỷ luật Quân đội, pháp luật Nhà nước và bảo đảm an toàn tuyệt đối trong Lực lượng vũ trang Tỉnh”, v.v.

2 - Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015; Bộ luật Dân sự năm 2015; Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015; Luật An toàn thông tin mạng năm 2015; Luật An ninh mạng năm 2018; Luật Dân quân tự vệ năm 2019; Nghị định số 133/2015/NĐ-CP, ngày 28/12/2015 của Chính phủ “Quy định việc phối hợp của dân quân tự vệ với các lực lượng trong hoạt động bảo vệ biên giới, biển, đảo, bảo vệ an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ở cơ sở; bảo vệ và phòng chống cháy rừng”, v.v.

3 - Kết quả kiểm tra nhận thức pháp luật hằng năm: 100% đạt yêu cầu (có từ 80 - 85% khá, giỏi).