Trong đời sống xã hội hiện nay, cùng với việc không ngừng xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, đưa pháp luật vào cuộc sống là yêu cầu cấp thiết, cần được thực hiện thường xuyên, liên tục với nhiều hình thức, biện pháp phù hợp, hiệu quả.

Ở nước ta, ngày 09/11 được lấy là Ngày Pháp luật Việt Nam bởi đây là Ngày Hiến pháp đầu tiên của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt nam được thông qua (ngày 09/11/1946). Hiến pháp 1946 đã thể hiện triệt để tinh thần, tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Nhà nước pháp quyền của dân, do dân và vì dân. Ngày Pháp luật Việt Nam có ý nghĩa giáo dục sâu sắc trong việc đề cao giá trị của pháp luật trong Nhà nước pháp quyền, hướng mọi tổ chức, cá nhân  tích cực tham gia với hành vi, thái độ xử sự pháp luật đúng đắn. Đề cao quyền cũng như trách nhiệm, nghĩa vụ của cá nhân, công dân trong học tập, tìm hiểu  và tự giác chấp hành pháp luật. Qua đó, góp phần nâng cao ý thức và niềm tin pháp luật, từng bước xây dựng và củng cố các giá trị văn hóa pháp lý trong cuộc sống xã hội. Đồng thời, đây còn là mô hình để vận động, khuyến khích, kêu gọi toàn thể nhân dân chung sức, đồng lòng vì sự nghiệp xây dựng và hoàn thiện Nhà nước, phát huy triệt để tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc, cùng tích cực hành động vì một Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Do vậy, đây không chỉ  là sự kiện chính trị, pháp lý mà còn có ý nghĩa xã hội và nhân văn  sâu sắc. Ngày 09/11 hằng năm được coi là điểm mốc, là sợi chỉ đỏ kết nối xuyên suốt, có sức lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng dân cư; nhắc nhở, giáo dục mọi người đề cao ý thức thượng tôn pháp luật để phấn đấu từ  một ngày  sẽ  lan tỏa thành ba trăm sáu mươi lăm ngày  (tức một năm), mọi tổ chức, cá nhân tôn trọng và  chấp hành nghiêm Hiến pháp, pháp luật.  

Ngày Pháp luật Việt Nam được tổ chức nhằm tạo bước phát triển mới trong việc nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật - một bộ phận của công tác giáo dục chính trị, tư tưởng và là nhiệm vụ thường xuyên của toàn bộ hệ thống chính trị các cấp, các ngành với mục tiêu cuối cùng là hỗ trợ và tạo điều kiện để mọi cá nhân, tổ chức biết sử dụng pháp luật làm phương tiện, công cụ bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình, của Nhà nước và của xã hội. Điều 8 Luật phổ biến, giáo dục pháp luật quy định:“Ngày 09/11 hằng năm là Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Ngày Pháp luật được tổ chức nhằm tôn vinh Hiến pháp, pháp luật, giáo dục ý thức thượng tôn pháp luật cho mọi người trong xã hội”. Cụ thể hóa Điều này, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 28/2013/NĐ-CP, ngày 04/4/2013 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật phổ biến, giáo dục pháp luật, trong đó quy định cụ thể nội dung, hình thức và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức trong triển khai thực hiện Ngày Pháp luật Việt Nam.

Thông qua Ngày Pháp luật Việt Nam giúp cho mọi tổ chức, cá nhân, công dân có ý thức tuân thủ pháp luật tốt hơn, là dịp để đánh giá lại những kết quả đã đạt được và những hạn chế trong hoạt động xây dựng, thực thi pháp luật. Qua đó, những người thi hành pháp luật cũng sẽ nhận được những thông tin phản hồi, những quan điểm đánh giá về tất cả các quy định pháp luật cũng như cách thức thực hiện, hiệu quả của hệ thống pháp luật đối với đời sống xã hội. Từ đó hoàn thiện hơn hệ thống pháp luật, cũng như cải thiện, nâng cao hoạt động của hệ thống tư pháp.

“Tuần sách pháp luật” ở Tiểu đoàn 40, Trung đoàn 762, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Thanh Hoá. Ảnh: baoquankhu4.com.vn

Trong Quân đội công tác phổ biến, giáo dục pháp luật được Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện từ rất sớm; chính vì làm tốt công tác này, đã góp phần quan trọng tạo sức mạnh tổng hợp bảo đảm cho Quân đội luôn hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Trước yêu cầu của công cuộc đổi mới đất nước, xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, ưu tiên hiện đại hóa một số quân chủng, binh chủng, lực lượng; các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam trong Quân đội lại càng có ý nghĩa sâu sắc. Từ khi Ngày Pháp luật Việt Nam được công bố, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, sự vào cuộc của các cấp, các ngành, các tổ chức, hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam đã được triển khai rộng khắp bằng nhiều hình thức phong phú, sinh động, góp phần thể chế hóa đầy đủ đường lối, chủ trương của Đảng thành các quy định của pháp luật và nhanh chóng đưa pháp luật đi vào cuộc sống và đã thực sự trở thành ngày hội sinh hoạt chính trị, pháp lý sôi nổi, thường xuyên trong toàn quân. Các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam của các cơ quan, đơn vị trong toàn quân đã góp phần siết chặt kỷ luật, kỷ cương; tăng cường trách nhiệm, chuyên môn nghiệp vụ của cán bộ, chiến sĩ; đấu tranh với các hành vi tiêu cực, lãng phí trong thực hiện nhiệm vụ được giao. Đồng thời, phát huy dân chủ, vận động, thu hút cán bộ, chiến sĩ, đảng viên và quần chúng nhân dân tham gia hoạt động xây dựng, thực hiện và bảo vệ pháp luật.

Để hưởng ứng, thực hiện Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2021 thiết thực, hiệu quả, ý nghĩa, sát thực tế, gắn với thực hiện Ngày Pháp luật trong Quân đội, năm 2021 được Bộ Quốc phòng xác định và chỉ đạo toàn quân thực hiện với chủ đề: “Nâng cao ý thức thượng tôn pháp luật, xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao”. Theo đó, căn cứ vào điều kiện thực tiễn và nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị, các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2021 tập trung vào các nội dung sau:

Một là, thực hiện nghiêm Kế hoạch Phổ biến, giáo dục pháp luật trong Quân đội năm 2021 ban hành kèm theo Quyết định số 32/QĐ-BQP, ngày 05/01/2021 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, gắn với tuyên truyền, định hướng nhận thức về những vấn đề dư luận xã hội quan tâm, trọng tâm là lĩnh vực phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, bảo vệ môi trường, phòng, chống dịch bệnh, sử dụng mạng xã hội, v.v. Kịp thời phản ánh, lan tỏa các nhân tố tích cực, góp phần củng cố niềm tin, tạo đồng thuận trong cơ quan, đơn vị và toàn xã hội.

Hai là, tổ chức tuyên truyền, phổ biến Đề án “Phát huy vai trò của lực lượng Quân đội nhân dân tham gia công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, vận động Nhân dân chấp hành pháp luật tại cơ sở giai đoạn 2021 - 2027”. Đồng thời, giáo dục ý thức và lợi ích của việc tôn trọng, chấp hành pháp luật, kỷ luật; xây dựng, bồi dưỡng, nhân rộng gương người tốt, việc tốt trong thực hiện pháp luật, kỷ luật; phê phán, đấu tranh với những hành vi vi phạm pháp luật, kỷ luật hoặc lệch chuẩn xã hội và phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”. Nâng cao chất lượng, hiệu quả xây dựng, thi hành và bảo vệ pháp luật, kỷ luật gắn với xây dựng ý thức pháp luật, kỷ luật, văn hóa pháp lý trong mỗi cơ quan, đơn vị và địa phương nơi đơn vị đóng quân, công tác, làm nhiệm vụ.

Ba là, thông tin về tình hình chấp hành pháp luật, kỷ luật và nội dung, biện pháp tăng cường kỷ luật, nhất là những vụ việc vi phạm nghiệm trọng, như: tự sát, tự thương, cờ bạc, tín dụng đen, mất an toàn, vi phạm quy định khi tham gia giao thông, v.v. Phân tích nêu rõ nguyên nhân và bài học kinh nghiệm, qua đó định hướng tư tưởng, thống nhất hành động cho cán bộ, chiến sĩ tại cơ quan, đơn vị. Thực hiện tốt công tác biểu dương, tôn vinh những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác xây dựng, thi hành và bảo vệ pháp luật, kỷ luật; tham gia phổ biến, giáo dục pháp luật, vận động nhân dân chấp hành chính sách, pháp luật, thực hiện các quy định về phòng, chống dịch bệnh Covid-19, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân.

Tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2021 trong Quân đội được tiến hành thường xuyên, liên tục, trong đó, tập trung trọng tâm từ ngày 21/10 đến 21/11/2021. Các cơ quan, đơn vị chủ động xác định hình thức tổ chức hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam bảo đảm phù hợp, thiết thực, hiệu quả, gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị được giao và các đề án, cuộc vận động, phong trào thi đua và bảo đảm các biện pháp phòng, chống dịch  Covid-19. Để đạt hiệu quả, lãnh đạo, chỉ huy các cấp tăng cường các hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật trên các phương tiện thông tin và các hoạt động của cơ quan, đơn vị, như: cổng thông tin điện tử, trang thông tin điện tử, truyền thanh nội bộ, hệ thống pa-nô, khẩu hiệu, trưng bày sách pháp luật, thi tìm hiểu pháp luật, tham quan các mô hình hay, cách làm hiệu quả về phổ biến, giáo dục pháp luật; lồng ghép với các hoạt động văn hóa văn nghệ, hoạt động ngoại khóa để phổ biến, giáo dục pháp luật, v.v. Trong quá trình thực hiện cần chủ động phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền và các tổ chức quần chúng địa phương nơi đơn vị đóng quân, tổ chức các hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật trong hai tuần cao điểm từ ngày 01 đến ngày 14/11/2021. Các cơ quan báo chí Quân đội mở chuyên trang, chuyên mục, tăng cường thời lượng để bình luận, đối thoại chính sách, định hướng dư luận; tuyên truyền, phổ biến những văn bản quy phạm pháp luật mới ban hành. Đồng thời, bám sát cơ sở để tuyên truyền, phổ biến những mô hình hay, cách làm hiệu quả, sáng tạo về phổ biến, giáo dục pháp luật; tôn vinh những tập thể, cá nhân có thành tích cao trong công tác xây dựng, thi hành và bảo vệ pháp luật, tham gia phổ biến, giáo dục pháp luật, phòng, chống dịch bệnh Covid-19.

Trước yêu cầu của sự nghiệp xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; quản lý nhà nước bằng pháp luật và yêu cầu xây dựng Quân đội trong tình hình mới, các cơ quan, đơn vị cần tích cực hưởng ứng, thực hiện nghiêm Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2021,thực hiện “sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”, hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.

ĐÌNH BẰNG