Là Sư đoàn Không quân đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam, nằm trong đội hình chiến đấu của Quân chủng Phòng không - Không quân (PK-KQ), Sư đoàn Không quân 371 có nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu bảo vệ vùng trời phía Bắc Tổ quốc, bay chuyên cơ, tìm kiếm cứu nạn, phòng, chống cháy rừng và sẵn sàng thực hiện các nhiệm vụ đột xuất khác. Quá trình thực hiện nhiệm vụ, bên cạnh thuận lợi, khó khăn nổi lên đối với Sư đoàn là: phần lớn máy bay có trong biên chế đã qua sử dụng lâu năm, xuống cấp, hỏng hóc phát sinh nhiều, khí tài thay thế khan hiếm, thiếu đồng bộ. Trình độ làm chủ, khai thác máy bay, xe máy, trang bị khí tài mới được chuyển giao của đội ngũ cán bộ ở một số đơn vị  còn hạn chế, trong khi cường độ huấn luyện cao, khí tượng diễn biến lại phức tạp,… Đây là những yếu tố chi phối trực tiếp đến công tác đảm bảo an toàn bay (ATB), nếu không có công tác chuẩn bị tốt, thì nguy cơ mất an toàn sẽ cao, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh mạng của phi công, tài sản của nhà nước và sức mạnh chiến đấu của đơn vị. Trước tình hình đó, Đảng ủy, chỉ huy Sư đoàn triển khai nhiều chủ trương, biện pháp nhằm phát huy tinh thần trách nhiệm, sức mạnh tổng hợp của các cấp, các ngành thực hiện tốt công tác chuẩn bị, đảm bảo an toàn trong các nhiệm vụ bay. Đồng thời, xác định, tăng cường giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm, trình độ chuyên môn về đảm bảo ATB của các đối tượng, nhất là đội ngũ phi công là một trong những giải pháp chủ yếu. Đây là nhiệm vụ quan trọng của công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật tại Đơn vị.

Trong công tác đảm bảo ATB, con người là chủ thể quyết định. Do đó, Đảng ủy, chỉ huy Sư đoàn tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị làm tốt công tác giáo dục, động viên mọi cán bộ, chiến sĩ, xây dựng quyết tâm cao, khắc phục khó khăn, vươn lên thực hiện tốt nhiệm vụ. Trước hết, tập trung giáo dục cho họ nắm vững Điều lệ bay và Điều lệ ATB của Không quân nhân dân Việt Nam. Đây là văn bản, cơ sở pháp lý để chỉ đạo và chấp hành công tác tổ chức, đấu tranh phòng ngừa, ngăn chặn tai nạn bay, uy hiếp ATB, nhằm hạn chế và không để xảy ra các sự cố trong chuyến bay, bảo đảm an toàn cho phi công (tổ bay), phương tiện bay và các công trình, phương tiện ở mặt đất. Việc giáo dục được tiến hành thông qua thực hiện chương trình, nội dung giáo dục chính trị hằng năm tại đơn vị và công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật theo quy định; thông qua sinh hoạt, giao ban, hội ý trước, trong và sau mỗi nhiệm vụ, chuyến bay, ban bay. Qua đó, làm cho mọi người, mọi tổ chức nhận thức sâu sắc ý nghĩa, tầm quan trọng đặc biệt của công tác đảm bảo ATB đối với không quân. Nó không chỉ là yếu tố đánh giá việc hoàn thành nhiệm vụ, nâng cao sức mạnh chiến đấu của đơn vị, góp phần giữ gìn, bảo quản, sử dụng lâu dài máy bay, phương tiện kỹ thuật khác, mà còn có ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Từ đó, cán bộ, chiến sĩ nêu cao ý thức tổ chức, kỷ luật, tự giác chấp hành nghiêm, đúng, đủ các quy chế, quy định của Điều lệ bay.

Cùng với đó, hoạt động công tác đảng, công tác chính trị của Sư đoàn đã bám sát nhiệm vụ, duy trì nghiêm túc, chặt chẽ trong các giai đoạn bay, có phương pháp phù hợp, hiệu quả, phát huy hiệu lực lãnh đạo của tổ chức đảng, năng lực điều hành của chỉ huy, trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ, cơ quan chính trị và vai trò của các tổ chức quần chúng. Ở từng cấp, đã kịp thời nắm và giải quyết những vấn đề tư tưởng nảy sinh, ngăn chặn các hiện tượng tiêu cực về tâm lý, khắc phục các biểu hiện nôn nóng, chủ quan, giản đơn, thiếu tự tin hoặc tự do vô kỷ luật trong huấn luyện và đảm bảo ATB. Các cấp đã quán triệt và thực hiện tốt Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XI) về “Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, gắn với Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng và Cuộc vận động: “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”. Thông qua giáo dục và hoạt động thực tiễn, tạo phong trào hành động cách mạng sâu, rộng, xây dựng cho cán bộ, đảng viên, chiến sĩ tinh thần, trách nhiệm, bản lĩnh chính trị, động cơ nghề nghiệp đúng đắn, đạo đức, lối sống, phương pháp, tác phong công tác đáp ứng tính đa dạng, phức tạp, yêu cầu cao của nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của Sư đoàn

Một trong những hình thức, biện pháp thiết thực để giáo dục đảm bảo ATB cho các đối tượng là thông qua công tác huấn luyện. Quán triệt, vận dụng phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc, an toàn, tiết kiệm” và tư tưởng chỉ đạo “đổi mới, thiết thực, thận trọng, an toàn” trong huấn luyện bay, chỉ huy Sư đoàn kịp thời chỉ đạo các đơn vị lập kế hoạch hằng năm, quý, tháng và từng ban bay với nội dung, biện pháp, chỉ tiêu cụ thể. Trong đó, tập trung ưu tiên tiến độ bay cho phi công trẻ, bay chuyển loại máy bay, trực sẵn sàng chiến đấu, phi công mũi nhọn, thực hiện các nhiệm vụ trong điều kiện ban đêm, công kích mục tiêu, làm nhiệm vụ trên biển,... nhằm giúp họ nắm chắc nội dung, yêu cầu của từng bài bay cũng như công tác đảm bảo an toàn, giỏi lý thuyết, vững thực hành, làm chủ các phương tiện bay trong mọi điều kiện, hoàn cảnh, thuần thục các động tác kỹ, chiến thuật, xử lý nhanh, chính xác các tình huống bất trắc có thể xảy ra. Đồng thời, Đơn vị luôn duy trì có nền nếp, chất lượng các chế độ huấn luyện, nhất là chế độ bình giảng bay, theo quy định: hằng quý đối với sư đoàn, hằng tháng đối với trung đoàn, hằng tuần đối với phi đội (tiểu đoàn, đại đội) và từng ngày bay đối với biên đội. Qua đó, tổng hợp, phân tích làm rõ nguyên nhân sai sót, khuyết điểm vi phạm của từng bộ phận, những hỏng hóc trong thực hành bay có nguy cơ dẫn đến mất ATB để rút kinh nghiệm, đề ra các biện pháp chỉ đạo trong tổ chức bay và các nội dung học tập nâng cao trình độ cho phi công, nhân viên kỹ thuật và các thành phần khác.

Đi đôi với huấn luyện bay, các cơ quan, đơn vị chủ động, tích cực huấn luyện mặt đất (quân sự chung, chuyên ngành, chuẩn bị bay) và kịp thời chuyển sang kế hoạch 2 khi thời tiết xấu nhằm đảm bảo thời gian, tiến độ huấn luyện các đối tượng. Trong huấn luyện, các đơn vị đã chuẩn bị chu đáo về kế hoạch, giáo án, cơ sở vật chất, đổi mới phương pháp, khắc phục biểu hiện tùy tiện, chủ quan, giản đơn. Đồng thời, chú trọng huấn luyện chuẩn bị mặt đất cho phi công, tập buồng lái, tập huấn chỉ huy bay, công tác dẫn đường theo giáo trình huấn luyện chiến đấu và các điều lệ chuyên ngành; duy trì, thực hiện nghiêm chế độ rèn luyện thể lực, ăn, ngủ, nghỉ tại đơn vị bảo đảm phi công có đủ sức khỏe đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Nhờ đó, trình độ, năng lực tổ chức, thực hành bay và bảo đảm ATB của các bộ phận được nâng lên, nhiều năm qua Sư đoàn không để xảy ra mất an toàn.

Quán triệt tinh thần “Không phụ thuộc vào cấp bậc và chức vụ, các tập thể và cá nhân có liên quan đến thực hiện nhiệm vụ bay đều phải nghiên cứu, chuẩn bị nội dung, biện pháp bảo đảm an toàn cho ban bay, chuyến bay theo chức trách, nhiệm vụ được giao”¹, Sư đoàn luôn đề cao trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ tự học, tự nghiên cứu đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Theo đó, chỉ huy các cấp luôn gương mẫu, thực hiện nghiêm túc các chỉ thị, mệnh lệnh, chế độ, quy định về tổ chức bay và bảo đảm ATB; tăng cường kiểm tra, theo dõi từng ban bay, phân tích đánh giá kết quả công tác bảo đảm an toàn. Đối với phi công, nhân viên bay định kỳ được kiểm tra về lý thuyết bay, dẫn đường, nhận thức về bảo đảm ATB, trình độ khai thác, sử dụng các phương tiện kỹ thuật trên máy bay và nghiên cứu địa hình, khả năng phát hiện, xử lý các tình huống bất trắc trên buồng tập, v.v.

Trên cơ sở nhận thức đúng: chất lượng, trạng thái kỹ thuật của các phương tiện là cơ sở quan trọng trong bảo đảm ATB, các cơ quan, đơn vị đã tăng cường giáo dục, nâng cao trách nhiệm của các bộ phận (kỹ thuật hàng không, hậu cần, bảo đảm sân bay, thông tin, ra-đa, khí tượng) nắm chắc chất lượng, kiểm tra phát hiện, sửa chữa, nâng cao độ tin cậy về kỹ thuật của các loại phương tiện trước khi tham gia hoạt động bay. Đồng thời, thực hiện nghiêm quy định: chỉ cho phép những người đã được huấn luyện, đào tạo về chuyên môn, nghiệp vụ hàng không mới được tham gia vào quá trình chuẩn bị, thực hành bảo đảm ATB. Phi công, nhân viên bay không được sử dụng đồ uống có cồn trong vòng 12 giờ trước khi bay cũng như trong thời gian thực hiện nhiệm vụ bay.

Việc giáo dục đảm bảo ATB của Sư đoàn còn được thực hiện bằng nhiều hình thức, biện pháp, như: thông qua hội thi, hội thao, các phong trào thi đua, cuộc vận động của các tổ chức, các ngành. Trong đó, Đơn vị đẩy mạnh Cuộc vận động 50 về “Quản lý, khai thác vũ khí, trang bị kỹ thuật tốt, bền, an toàn, tiết kiệm và An toàn giao thông” với các hình thức, như: “Ngày Kỹ thuật”, “Ngày Hậu cần”, tổ chức hội thi “Máy bay, xe máy, đài trạm tốt, kho xưởng kiểu mẫu, nền nếp chính quy, doanh trại sạch đẹp”; thực hiện tốt khẩu hiệu “Tất cả cho những chuyến bay an toàn, thắng lợi”,… Qua đó, giúp cán bộ, chiến sĩ, đội ngũ phi công, nhân viên chuyên môn kỹ thuật nâng cao hiểu biết, nắm chắc và thực hiện có hiệu quả các quy định, quy trình về quản lý, sử dụng, vận hành các phương tiện kỹ thuật hàng không và đảm bảo ATB. Các cơ quan, đơn vị đã làm tốt công tác biểu dương, khen thưởng, nhân rộng mô hình, điển hình tiên tiến, gương “người tốt, việc tốt” trong huấn luyện và đảm bảo ATB, tạo động lực thúc đẩy mọi người, mọi tổ chức khắc phục khó khăn, vươn lên trong công tác, phục vụ.

Nhờ làm tốt những biện pháp trên, nhận thức, trách nhiệm, trình độ chuyên môn của các bộ phận, lực lượng trong đảm bảo ATB được nâng lên; kịp thời phòng ngừa, ngăn chặn các khả năng xảy ra mất an toàn trong các nhiệm vụ bay. Đây là cơ sở quan trọng để Sư đoàn Không quân 371 hoàn thành tốt nhiệm vụ năm 2013 và 6 tháng đầu năm 2014, tạo tiền đề phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ đề ra, nâng cao sức mạnh chiến đấu của Bộ đội Không quân, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ vững chắc vùng trời của Tổ quốc.

Đại tá NGUYỄN VIỆT HÙNG, Chính ủy Sư đoàn
________________________

1 - Quân chủng PK-KQ, Điều lệ ATB của Không quân nhân dân Việt Nam, Nxb QĐND, H. 2004, tr. 40.