Sư đoàn 316 - Đoàn Bông Lau (Quân khu 2) là đơn vị đủ quân, có nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, bảo vệ vững chắc Tổ quốc và sẵn sàng cơ động thực hiện các nhiệm vụ khác được giao. Đây là vinh dự vẻ vang, nhưng cũng là trách nhiệm hết sức nặng nề của Sư đoàn anh hùng trước Đảng, Nhà nước, Quân đội và Nhân dân. Nhận thức rõ điều đó, những năm qua, Đảng ủy, chỉ huy và toàn thể cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn luôn đoàn kết, thống nhất, quyết tâm phấn đấu hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Tuy nhiên, quá trình thực hiện nhiệm vụ, bên cạnh thuận lợi là cơ bản, Sư đoàn gặp không ít khó khăn, nhất là phạm vi đóng quân của Đơn vị rộng; tình hình an ninh, chính trị, tôn giáo trên địa bàn tiềm ẩn những yếu tố phức tạp, dễ gây mất ổn định; mặt trái của kinh tế thị trường, cùng các tệ nạn xã hội đã, đang tác động nhiều chiều đến tư tưởng, tình cảm, lối sống bộ đội. Trong khi đó, hơn 70% cán bộ, chiến sĩ của Sư đoàn là người dân tộc thiểu số, với những đặc thù riêng về văn hóa, lối sống, cũng như trình độ nhận thức không đồng đều, v.v.

Để hoàn thành nhiệm vụ, Sư đoàn xác định cùng với nâng cao bản lĩnh chính trị, ý chí, quyết tâm và tinh thần tự giác, đòi hỏi cán bộ, chiến sĩ phải có kiến thức và ý thức chấp hành nghiêm pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội, các quy định của Đơn vị và luôn coi đó là một trong những nội dung quan trọng, khâu đột phá để hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ chính trị được giao. Trong đó, nâng cao chất lượng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật là nội dung, giải pháp quan trọng hàng đầu, thiết thực góp phần tạo chuyển biến toàn diện trong cán bộ, chiến sĩ cả về nhận thức và hành động.

Nội dung mang tính quyết định được Đảng ủy, chỉ huy Sư đoàn chú trọng thực hiện là tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, phát huy vai trò quản lý điều hành của cán bộ chủ trì các cấp đối với công tác quan trọng này. Quán triệt sâu sắc các chỉ thị, nghị quyết của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và Quân khu về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, xây dựng chính quy, quản lý kỷ luật, trực tiếp là: Chỉ thị số 37-CT/ĐU, ngày 06/11/2021 của Ban Thường vụ Đảng ủy Quân khu về “Tăng cường lãnh đạo quản lý, duy trì chấp hành kỷ luật trong lực lượng vũ trang Quân khu”; Chỉ thị số 43/CT-BTL, ngày 13/12/2019 của Bộ Tư lệnh Quân khu về “Tiếp tục tăng cường quản lý, giáo dục chấp hành kỷ luật và bảo đảm an toàn trong lực lượng vũ trang Quân khu”,... Đảng ủy, chỉ huy Sư đoàn chỉ đạo các cơ quan, đơn vị thường xuyên giáo dục, quán triệt, nâng cao nhận thức cho cấp ủy, cán bộ chủ trì các cấp về vị trí, ý nghĩa của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đối với việc xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”. Trên cơ sở đó, xác định quyết tâm, cụ thể hóa bằng chương trình, kế hoạch phổ biến, giáo dục pháp luật với những nội dung, giải pháp đồng bộ, thống nhất; đồng thời, phân công trách nhiệm cho cấp ủy viên, cán bộ chủ trì trong hướng dẫn, chỉ đạo, tổ chức thực hiện. Để đạt hiệu quả, Sư đoàn yêu cầu các cơ quan, đơn vị tập trung lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện, hướng trọng tâm, trọng điểm vào giải quyết những khâu yếu, mặt yếu, những vấn đề mới, khó trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Định kỳ đánh giá kết quả lãnh đạo, chỉ đạo, kịp thời bổ sung nội dung, biện pháp phù hợp với sự phát triển của tình hình, nhiệm vụ và nhận thức của bộ đội.

Cán bộ, chiến sĩ nghiên cứu tài liệu phổ biến, giáo dục pháp luật

Nhận thức rõ vai trò quan trọng của lực lượng nòng cốt đối với việc đổi mới, nâng cao chất lượng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, Sư đoàn thường xuyên kiện toàn, phát huy tốt vai trò, trách nhiệm của Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật; nâng cao chất lượng đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên. Trong đó, việc kiện toàn Hội đồng luôn bảo đảm đủ về số lượng, đúng cơ cấu, thành phần, có chất lượng đồng đều; thường xuyên rà soát, hoàn thiện và ban hành quy chế hoạt động sát với chức năng, nhiệm vụ của từng thành phần; xác định nội dung cụ thể cho từng đối tượng và phân công rõ trách nhiệm của từng thành viên trong tổ chức thực hiện, đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất. Đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật được các đơn vị lựa chọn chặt chẽ, là những cán bộ có phẩm chất đạo đức tốt, luôn gương mẫu trong thực hiện nhiệm vụ, nắm vững kiến thức cơ bản về pháp luật và có kỹ năng sư phạm tốt.  Hằng năm, cùng với mở các lớp tập huấn, bồi dưỡng định kỳ cho lực lượng phổ biến, giáo dục pháp luật nòng cốt, Sư đoàn còn chủ động phối hợp, lựa chọn cán bộ tham dự các hội nghị báo cáo viên do Ban Tuyên giáo Trung ương, Tổng cục Chính trị và Quân khu tổ chức. Nhờ đó, lực lượng này của Sư đoàn luôn vững vàng về bản lĩnh chính trị, nhận thức và ý thức kỷ luật cao; đạo đức, lối sống trong sạch, lành mạnh; có kiến thức, kỹ năng tuyên truyền, giáo dục, phương pháp sáng tạo; có trách nhiệm cao, tâm huyết trong thực hiện nhiệm vụ, đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ phổ biến, giáo dục pháp luật ở cơ quan, đơn vị; gương mẫu trong học tập và tuân thủ pháp luật, kỷ luật để bộ đội học tập, noi theo.

Để phù hợp với trình độ nhận thức của đối tượng, tăng tính hấp dẫn, thuyết phục, khắc phục sự khô cứng, nhàm chán trong phổ biến, giáo dục pháp luật, Sư đoàn thường xuyên chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tích cực đổi mới nội dung, chương trình, hình thức và phương pháp tiến hành. Trên cơ sở, nội dung, chương trình chung theo quy định của trên, Sư đoàn yêu cầu các cơ quan, đơn vị căn cứ vào tình hình thực tiễn để bổ sung các nội dung theo yêu cầu, nhiệm vụ, bảo đảm toàn diện, nhưng có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với từng đối tượng. Tập trung phổ biến, giáo dục các luật, văn bản quy phạm pháp luật mới; Điều lệnh, điều lệ của Quân đội; các chỉ thị, hướng dẫn, quy định của Bộ Quốc phòng, Quân khu, Sư đoàn về xây dựng chính quy, chấp hành pháp luật, kỷ luật. Sư đoàn chủ động biên soạn tài liệu bổ trợ “Nâng cao nhận thức, trang bị một số kỹ năng cần thiết cho quân nhân”, gồm 139 câu hỏi; biên soạn tài liệu hỏi - đáp về pháp luật, kỷ luật; xây dựng 21 video clip; hàng trăm file âm thanh tuyên truyền phục vụ công tác giáo dục chính trị, giáo dục pháp luật; biên soạn tờ gấp “Một số kiến thức cần biết trong thực hiện nhiệm vụ” có nội dung sát thực tiễn cuộc sống để trang bị cho 100% cán bộ, chiến sĩ trong Sư đoàn. Hằng tháng, trên cơ sở tài liệu thông báo về tình hình chấp hành pháp luật, kỷ luật trong toàn quân do trên cung cấp, Sư đoàn chỉ đạo các đơn vị kịp thời tuyên truyền, giáo dục, rút kinh nghiệm và định hướng tư tưởng, kỷ luật chung cho bộ đội; cảnh báo, ngăn chặn kịp thời các hiện tượng vi phạm về chơi lô đề, vay nợ quá khả năng chi trả và bảo đảm an toàn khi tham gia giao thông, v.v.

Là đơn vị có đông cán bộ, chiến sĩ là người dân tộc thiểu số, có tập quán văn hóa và nhận thức không đồng đều, nên Sư đoàn chú trọng nâng cao chất lượng, hiệu quả hình thức lên lớp trực tiếp để phố biến, giáo dục các chuyên đề. Đối với các chuyên đề phổ biến, giáo dục cho chiến sĩ mới, Sư đoàn mời báo cáo viên là cán bộ của Viện Kiểm sát, Tòa án khu vực II Quân khu giới thiệu. Với các văn bản pháp luật mới ban hành, thông báo tình hình chấp hành kỷ luật Quân đội và đảm bảo an toàn giao thông,... các cơ quan, đơn vị kết hợp quán triệt trong các buổi thông báo chính trị - thời sự và trong sinh hoạt thường xuyên. Cùng với đó, Sư đoàn chỉ đạo các đơn vị đẩy mạnh tuyên truyền trên hệ thống truyền thanh nội bộ; thông qua các buổi tọa đàm, diễn đàn, thi tìm hiểu pháp luật,... duy trì và phát huy hiệu quả hoạt động tủ sách, ngăn sách pháp luật và các thiết chế văn hóa; nâng cao hiệu quả Ngày Chính trị và văn hóa tinh thần ở cơ sở, Ngày Pháp luật và thông qua các buổi giao lưu văn hóa giữa các chiến sĩ thuộc các dân tộc khác nhau, cũng như tổ chức tốt các mô hình: “Năm phút lắng đọng”, “Khu vườn lịch sử”, “Câu lạc bộ tuyên truyền nét đẹp các dân tộc Tây Bắc”, v.v. Sư đoàn luôn kết hợp chặt chẽ việc giáo dục chấp hành kỷ luật với phong trào Thi đua Quyết thắng, Quy chế Dân chủ cơ sở và các cuộc vận động, nhất là Cuộc vận động phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới; “Xây dựng môi trường văn hóa tốt đẹp, lành mạnh, phong phú trong Quân đội”. Phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương nơi đóng quân tổ chức các buổi giao lưu, tuyên truyền pháp luật trong nhân dân vào các dịp lễ, hội, các sự kiện chính trị quan trọng của đất nước, dân tộc và qua các đợt huấn luyện dã ngoại làm công tác dân vận, góp phần xây dựng địa bàn đóng quân an toàn, vững mạnh.

Để công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đạt kết quả thực chất, bền vững, tạo hiệu ứng tích cực, Sư đoàn gắn công tác này với quản lý, rèn luyện kỷ luật, xây dựng chính quy. Theo đó, các cơ quan, đơn vị duy trì nghiêm nền nếp, chế độ chính quy, quản lý kỷ luật, thực hiện làm việc theo chức trách, hành động theo điều lệnh; thường xuyên gặp gỡ, trao đổi, động viên bộ đội thông qua các mô hình: “Ba đồng hành, một mục tiêu”¹, “Cán bộ ba cùng, hai trước, hai sau”². Để thực hiện thống nhất, các đơn vị đã đề ra quy định cụ thể, phù hợp với yêu cầu rèn luyện bộ đội, duy trì nền nếp, chế độ chính quy; nghiêm cấm mọi sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp uống rượu, bia say ở mọi lúc, mọi nơi và không uống rượu, bia vào buổi trưa, trong giờ hành chính. Với hạ sĩ quan, chiến sĩ, Sư đoàn quy định: cấm uống rượu, bia, hút thuốc lá; cấm điều khiển xe gắn máy (kể cả trong thời gian nghỉ phép, tranh thủ), tạo thói quen trong thực hiện văn hóa pháp luật, ý thức tự giác chấp hành pháp luật, kỷ luật và các chế độ quy định của đơn vị. Trong công tác quản lý bộ đội, Sư đoàn yêu cầu cán bộ các cấp phải nắm chắc hồ sơ, lý lịch, hoàn cảnh gia đình, các mối quan hệ của quân nhân, nhất là những đồng chí công tác tại các bộ phận trọng yếu, cơ mật; tăng cường gặp gỡ, đối thoại với những quân nhân gặp khó khăn trong cuộc sống để thấu hiểu tâm tư, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc. Với chiến sĩ mới, khi tiếp nhận, ngoài việc phối hợp cùng địa phương lựa chọn, nắm chắc hồ sơ, lý lịch, lãnh đạo, chỉ huy các cấp còn chú ý nắm trình độ, năng lực công tác, phẩm chất đạo đức và sức khoẻ, các mối quan hệ qua nhận xét đánh giá của gia đình, địa phương với đối chiếu “phiếu tự thuật” và Hồ sơ thông tin chiến sĩ để quản lý. Tăng cường kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện vi phạm kỷ luật và tệ nạn xã hội xâm nhập vào đơn vị, xử lý dứt điểm vi phạm, không bao che, giấu giếm. Vì vậy, từ đầu năm 2022 đến nay, Sư đoàn không có vi phạm kỷ luật nghiêm trọng, các vi phạm thông thường đều được xử lý, giải quyết phù hợp, Sư đoàn an toàn tuyệt đối về mọi mặt, góp phần tạo cơ sở, nền tảng xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.

Đại tá NGUYỄN NGỌC NGÂN, Chính ủy Sư đoàn
__________________

1 - Ba đồng hành: trong chia sẻ tâm tư, tình cảm, nguyện vọng cùng nhau khắc phục khó khăn; trong học tập nâng cao bản lĩnh, trình độ, kiến thức và khả năng thực hiện nhiệm vụ; trong nâng cao sức khỏe, thể chất và đời sống văn hóa tinh thần. Một mục tiêu: Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

2 - Ba cùng: cùng ăn; cùng ở; cùng làm. Hai trước: dậy trước; làm trước. Hai sau: ngủ sau; về sau.