Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, Tuyên Quang là Thủ đô kháng chiến, nơi đồng bào cả nước “trông về Việt Bắc mà nuôi chí bền”. Đáp lại niềm tin đó, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc tỉnh Tuyên Quang đã anh dũng chiến đấu, lập nhiều chiến công vang dội, cùng các lực lượng bảo vệ vững chắc An toàn khu, bảo vệ Bác Hồ và các cơ quan đầu não của Trung ương,... góp phần quan trọng vào cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, xây nên truyền thống yêu nước, đoàn kết, cách mạng. Phát huy tinh thần đó, những năm qua, cùng với tập trung đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, cấp ủy, chính quyền các cấp trong Tỉnh luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt nhiệm vụ quốc phòng, an ninh; trong đó, có công tác giáo dục quốc phòng và an ninh. Bởi vậy, tình hình an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn được giữ vững, ổn định, thế trận quốc phòng an ninh, nhất là “thế trận lòng dân” được tăng cường, tạo điều kiện thuận lợi để Tỉnh phát triển toàn diện trên các lĩnh vực¹.

Để có được kết quả đó, trước hết, Tỉnh chú trọng phát huy vai trò nòng cốt của cơ quan quân sự các cấp trong tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác giáo dục quốc phòng và an ninh. Bám sát chức năng, nhiệm vụ được giao, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh quán triệt sâu sắc chỉ thị, nghị quyết về công tác giáo dục quốc phòng và an ninh, trực tiếp là Chỉ thị 12-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa X); Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh; Hướng dẫn của Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Quân khu 2. Trên cơ sở đó, chủ động nghiên cứu, tham mưu giúp Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh ban hành nghị quyết, kế hoạch, chỉ thị, hướng dẫn về công tác giáo dục quốc phòng và an ninh, nhằm thống nhất lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện². Đồng thời, chỉ đạo cơ quan quân sự các cấp tham mưu cho địa phương kiện toàn hội đồng giáo dục quốc phòng và an ninh đảm bảo đủ số lượng, đúng thành phần; bổ sung, hoàn thiện quy chế, duy trì nền nếp hoạt động phù hợp với thực tế địa phương. Giúp Hội đồng hướng dẫn, đôn đốc thực hiện và thanh tra, kiểm tra công tác giáo dục quốc phòng và an ninh của các cơ quan, đơn vị, địa phương theo phân cấp. Hằng năm, Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Tỉnh kiểm tra 01 đến 02 đơn vị cấp huyện và các trường trung học phổ thông, chỉ đạo hội đồng giáo dục quốc phòng và an ninh cấp huyện kiểm tra 04 đến 05 cơ sở xã, phường, thị trấn. Qua thanh tra, kiểm tra, kịp thời phát hiện, nhân rộng nhân tố điển hình, chấn chỉnh tồn tại, hạn chế trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện, đưa công tác giáo dục quốc phòng và an ninh đi vào nền nếp.

Tuyên Quang địa bàn rộng, nhưng ít đơn vị hành chính, số lượng đối tượng thuộc diện bồi dưỡng không nhiều. Nắm chắc đặc điểm địa bàn, rút kinh nghiệm từ những năm trước, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh tham mưu cho Tỉnh chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, địa phương chủ động rà soát, nắm chắc số lượng đối tượng cần bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh để xây dựng kế hoạch thực hiện cho phù hợp. Hằng năm, cùng với cử cán bộ đối tượng 1 và 2 đi bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh do cấp trên tổ chức theo kế hoạch, Tỉnh chủ động tổ chức bồi dưỡng cho đối tượng 3 tại Trường Quân sự Tỉnh; đối tượng 4 và người có uy tín trong cộng đồng tại trung tâm bồi dưỡng chính trị các huyện, thành phố³.

Để đáp ứng yêu cầu cao của công tác giáo dục quốc phòng và an ninh, Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Tỉnh chỉ đạo Trường Quân sự Tỉnh, các huyện, thành phố làm tốt công tác chuẩn bị cho từng khóa bồi dưỡng với phương châm thiết thực, hiệu quả, thuận lợi cho người học. Với đối tượng 3 và 4, là cán bộ có trình độ lý luận, bề dày kinh nghiệm thực tiễn, Tỉnh chú trọng lựa chọn, bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ giáo viên đảm nhiệm bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho số đối tượng này. Cùng với tuyển chọn, gửi đi đào tạo để chuẩn hóa và bảo đảm đủ giáo viên cho trường chính trị các cấp và cơ sở giáo dục, đào tạo⁴, Tỉnh lựa chọn cán bộ có trình độ chuyên môn cao, phương pháp sư phạm tốt, nhất là có thâm niên công tác ở đơn vị cơ sở tham gia giảng dạy; mời cán bộ, giảng viên của các học viện, nhà trường trong Quân đội, Công an về nói chuyện chuyên đề. Đồng thời, thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên; chú trọng những vấn đề mới, chuyên sâu, như: xây dựng khu vực phòng thủ, diễn tập, v.v. Trên cơ sở chương trình, nội dung giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh theo quy định, Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Tỉnh chỉ đạo Trường Quân sự Tỉnh, các địa phương nghiên cứu, bổ sung, cập nhật nội dung mới, phù hợp với từng đối tượng và đặc điểm của Tỉnh. Trong quá trình bồi dưỡng, Tỉnh chỉ đạo lồng ghép, tuyên truyền lịch sử, truyền thống của địa phương với vai trò là Thủ đô kháng chiến trong nội dung, chương trình. Với đối tượng học sinh, sinh viên, Tỉnh chỉ đạo các trường kết hợp giáo dục với tổ chức hoạt động ngoại khóa, bổ trợ, như: thi tìm hiểu về truyền thống lực lượng vũ trang Tuyên Quang; tham quan di tích lịch sử cách mạng trong Tỉnh; kể chuyện về kháng chiến,… làm sâu sắc thêm những nội dung về quốc phòng, an ninh, góp phần xây dựng tinh thần, trách nhiệm bảo vệ Tổ quốc cho thế hệ tương lai ngay khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo định kỳ tổ chức hội thao giáo dục quốc phòng cho học sinh, sinh viên; phối hợp với Tỉnh đoàn tổ chức các lớp “Học kỳ Quân đội”⁵; khuyến khích các địa phương tổ chức cho học sinh tham gia dự Lễ ra quân huấn luyện, Lễ giao nhận quân,... để bồi đắp, nâng cao ý thức, trách nhiệm cho thế hệ trẻ. Nhờ đó, công tác bồi dưỡng, giáo dục kiến thức quốc phòng và an ninh của Tỉnh luôn đạt 100% kế hoạch, chất lượng ngày càng cao. Giai đoạn 2016 - 2019, Tỉnh tổ chức 563 lớp bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho 10.500 lượt đối tượng 3 và 4; 75 lượt người có uy tín trong cộng đồng; cử 56 người đối tượng 1 và 2 tham gia bồi dưỡng ở cấp trên. Trường Chính trị Tỉnh và trung tâm bồi dưỡng chính trị các huyện, thành phố tổ chức giáo dục cho hơn 35.700 lượt học viên. Các trường đại học, cao đẳng, trung học phổ thông trên địa bàn tổ chức giáo dục kiến thức quốc phòng và an ninh cho 78.000 lượt học sinh, sinh viên, tỷ lệ khá, giỏi gần 84%.

Tuyên Quang là địa phương có mật độ dân số thấp, người dân tộc thiểu số chiếm trên 52%. Vì vậy, Tỉnh chú trọng đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh cho toàn dân, xác định đây là nội dung quan trọng trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững chắc. Thời gian qua, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh phối hợp với Ban Tuyên giáo, Sở Thông tin và Truyền thông chỉ đạo các cơ quan, địa phương mở chuyên mục quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân để đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh cho toàn dân trên Đài Phát thanh và Truyền hình Tỉnh, hệ thống truyền thanh các cấp. Để đạt hiệu quả, Tỉnh đặc biệt coi trọng xây dựng, phát các bản tin bằng tiếng dân tộc; phát huy vai trò của đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên, cộng tác viên tuyên truyền; tích cực đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền, phổ biến, bảo đảm cho công tác tuyên truyền gần gũi, có sức lan tỏa sâu rộng trong nhân dân. Đáng chú ý, thời gian qua, trước tình hình hoạt động tôn giáo trái pháp luật trên địa bàn, Tỉnh tăng cường công tác tuyền truyền, vận động đồng bào không nghe, không tin, không theo các đạo pháp, giáo lý chưa được Nhà nước công nhận và giải quyết tốt tư tưởng, tín ngưỡng cho nhân dân. Từ năm 2016 đến 2019, Tỉnh thực hiện 330 chuyên mục quốc phòng toàn dân, 348 chuyên mục an ninh nhân dân; 102 phóng sự, 1.013 tin, bài, 171 chuyên trang phản ánh các hoạt động về công tác quốc phòng, an ninh. Qua đó, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của nhân dân trong thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về quốc phòng, an ninh, góp phần giữ vững an ninh, chính trị trong Tỉnh.

Để tuyên truyền sâu rộng nội dung giáo dục quốc phòng và an ninh đến các tầng lớp nhân dân, Tỉnh chỉ đạo lồng ghép nội dung giáo dục quốc phòng và an ninh vào hoạt động của các đoàn thể, sự kiện của địa phương, lễ hội của đồng bào các dân tộc, v.v. Đồng thời, chú trọng phát huy thế mạnh truyền thống cách mạng của địa phương, nhất là các di tích lịch sử; kết hợp bảo tồn, khai thác các di tích lịch sử, văn hóa, phát triển du lịch với tuyên truyền về truyền thống của dân tộc, truyền thống quê hương Thủ đô kháng chiến để nhân lên lòng tự hào, tự tôn dân tộc.

Với việc triển khai nhiều biện pháp đồng bộ, công tác giáo dục quốc phòng và an ninh của tỉnh Tuyên Quang thu được kết quả tích cực, được Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Quân khu 2 đánh giá cao. Đây là cơ sở, tiền đề quan trọng góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của toàn dân đối với nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, giữ vững ổn định an ninh chính trị, tạo môi trường thuận lợi để Tỉnh tiếp tục phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội nhanh, bền vững, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Đại tá HÀ KIÊN CƯỜNG, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự, Phó Chủ tịch Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Tỉnh
________________

1 - Tăng trưởng kinh tế bình quân đạt 9,02%/năm; sản xuất công nghiệp - thương mại - dịch vụ tăng 11,8%; năm 2018, tổng thu ngân sách gần 2.000 tỷ đồng; thu nhập bình quân đạt 36 triệu đồng/người/năm.

2 - Năm 2018 và 2019, Tỉnh ban hành 23 văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện.

3 - Huyện Hàm Yên bồi dưỡng chức sắc, chức việc tôn giáo; huyện Na Hang bồi dưỡng cho già làng, trưởng họ.

4 - Năm học 2018 - 2019, trên địa bàn Tỉnh có 32 trường trung học phổ thông, trung cấp chuyên nghiệp, cao đẳng nghề, đại học, với số lượng gần 24.500 học sinh, sinh viên.

5 - Hằng năm có 30 trường trung học phổ thông với 180 vận động viên tham gia Hội thao quốc phòng cho học sinh; có 220 học sinh tham gia 02 lớp “Học kỳ Quân đội” tại Trường Quân sự Tỉnh.