Nâng cao ý thức chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội là vấn đề có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với Quân đội nói chung, với Quân khu 5 nói riêng. Nhận thức đúng điều đó, những năm qua, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu luôn tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác quản lý, giáo dục nâng cao ý thức chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội cho quân nhân. Cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị tập trung lãnh đạo, triển khai toàn diện công tác này với nhiều chủ trương, giải pháp. Trong đó, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục chính trị, tuyên truyền, phổ biến pháp luật, quản lý tư tưởng, duy trì nghiêm lễ tiết tác phong quân nhân, các chế độ, nền nếp chính quy trong cơ quan, đơn vị là những vấn đề thường xuyên được chú trọng. Đồng thời, chấp hành nghiêm các quy tắc, quy định bảo đảm an toàn trong huấn luyện, diễn tập, tham gia giao thông; phát huy hiệu quả vai trò của các ngành, lực lượng trong công tác tuyên truyền, phòng ngừa, đấu tranh ngăn chặn các tiêu cực, tệ nạn tác động vào đơn vị.

Viện Kiểm sát Quân khu tổ chức phổ biến các chuyên đề pháp luật cho sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp tại Sư đoàn 315

Cùng với đó, Quân khu duy trì thường xuyên chế độ kiểm tra của cấp ủy, chỉ huy các cấp theo quy định; kịp thời ngăn chặn, phòng ngừa, xử lý kiên quyết các vụ việc vi phạm. Tập trung đầu tư xây dựng doanh trại, cảnh quan; phát huy hiệu quả các thiết chế văn hóa, câu lạc bộ quân nhân, hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, tạo môi trường sống lành mạnh, góp phần giảm thiểu vi phạm pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội trong lực lượng vũ trang Quân khu. Tuy nhiên, với địa bàn rộng, các cơ quan, đơn vị đóng quân, hoạt động phân tán, cùng tác động tiêu cực từ mặt trái của xã hội, sự phát triển của công nghệ thông tin,… luôn tiềm ẩn nguy cơ quân nhân “xảy chân”, “vượt rào”, vi phạm pháp luật, kỷ luật. Do đó, cần tiến hành đồng bộ nhiều giải pháp để nâng cao ý thức chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội; trong đó, tập trung thực hiện tốt một số nội dung cơ bản sau:

Một là, phát huy tốt vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, chỉ huy các cấp trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác quản lý, giáo dục, rèn luyện bộ đội. Công tác này phải được coi là nội dung quan trọng trong nghị quyết lãnh đạo của từng cấp ủy, tổ chức đảng, với chủ trương, biện pháp quyết liệt, đồng bộ, sát với từng loại hình cơ quan, đơn vị. Trên cơ sở đó, người chỉ huy cụ thể hóa thành các quy định, kế hoạch, tổ chức thực hiện chặt chẽ, hiệu quả trong đơn vị mình. Vì vậy, cần thực hiện việc phân công, phân cấp trách nhiệm rõ ràng, gắn với chức trách, nhiệm vụ của từng tổ chức và cá nhân. Đặc biệt, đề cao trách nhiệm của người chỉ huy đơn vị cơ sở trong việc quản lý và tăng cường kiểm tra bộ đội sử dụng, bảo quản vũ khí, vật liệu nổ và việc chấp hành các quy định về “uống rượu, bia”, “sử dụng mô tô, xe máy”. Người chỉ huy, chính ủy, chính trị viên phải bảo đảm sự thống nhất, nhịp nhàng, đồng bộ trong điều hành chế độ, nền nếp chính quy; coi trọng duy trì chế độ ngày, tuần; tăng cường quản lý quân số trong giờ nghỉ, ngày nghỉ, bộ phận công tác lẻ, làm nhiệm vụ độc lập, v.v. Phát hiện, ngăn ngừa, khắc phục triệt để những biểu hiện độc đoán, gia trưởng, quân phiệt, thiếu quan tâm đến đời sống bộ đội, thiếu trách nhiệm trong quản lý đơn vị,... để vi phạm kỷ luật kéo dài. Khi đơn vị có vụ việc nghiêm trọng xảy ra cần nghiêm túc kiểm điểm, làm rõ nguyên nhân, quy rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý kỷ luật nghiêm minh.

Hai là, tăng cường tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức pháp luật, kỷ luật cho quân nhân. Đây là giải pháp cơ bản có ý nghĩa quyết định trong công tác quản lý, giáo dục, rèn luyện kỷ luật ở đơn vị cơ sở. Thực hiện tốt điều này sẽ góp phần hình thành, phát triển ý thức, lối sống kỷ luật tự giác cho quân nhân. Thực tiễn cho thấy, công tác này được thực hiện hiệu quả thì tình hình kỷ luật của đơn vị có chiều hướng tốt, ít hoặc không xảy ra vi phạm kỷ luật nghiêm trọng. Trong thực hiện, cần tiến hành nhiều nội dung, biện pháp với tính chủ động, linh hoạt, sáng tạo cao, sát thực tiễn nhiệm vụ đơn vị và đặc điểm từng đối tượng. Chú trọng chọn nội dung tuyên truyền, giáo dục ngắn gọn, dễ hiểu, phù hợp; linh hoạt, sáng tạo trong sử dụng các phương pháp, hình thức, lồng ghép hiệu quả với hoạt động thực tiễn của đơn vị, gắn với các phong trào, cuộc vận động hằng năm. Thực hiện tốt “Ngày Pháp luật”, “Năm mẫu mực về Điều lệnh Chính quy”, “Năm kỷ luật, kỷ cương”, “Năm an toàn giao thông”; phát huy có hiệu quả, tổ tư vấn tâm lý, pháp lý quân nhân, v.v. Đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện có hiệu quả Cuộc vận động Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới. Quan tâm hơn nữa đến việc đầu tư cơ sở vật chất, phương tiện, các thiết chế văn hóa; thực hiện đúng quy định về xây dựng và sử dụng tủ sách pháp luật, ngăn sách pháp luật; quản lý, khai thác, sử dụng có hiệu quả Thư viện điện tử ở đơn vị để góp phần định hướng thông tin trên không gian mạng. Thường xuyên thông báo tình hình vi phạm kỷ luật cho cán bộ, chiến sĩ, kết hợp với phân tích nguyên nhân, kịp thời định hướng tư tưởng, rút kinh nghiệm, tìm biện pháp ngăn chặn, phòng ngừa.

Ba là, tăng cường quản lý, định hướng tư tưởng gắn với quản lý, duy trì nghiêm kỷ luật, chế độ, nền nếp chính quy. Để định hướng tư tưởng đúng, tính thuyết phục cao, thì công tác nắm, quản lý tư tưởng phải toàn diện theo phương châm “3 cùng, 5 nắm”¹; vừa nắm chắc lai lịch chính trị, vừa thấu hiểu hoàn cảnh của bản thân, gia đình, quan hệ xã hội của cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị, nhất là đối tượng cá biệt, có tâm lý không ổn định, hành vi, thói quen ứng xử bất thường, những thời điểm nhạy cảm, như: khi đi công tác lẻ, làm nhiệm vụ độc lập, đi phép, tranh thủ, v.v. Đây là những lúc thường diễn ra thay đổi trạng thái tâm lý của quân nhân; đội ngũ cán bộ các cấp phân tán, thường xảy ra hiện tượng lơ là, chủ quan trong công tác quản lý; dễ nảy sinh tư tưởng tự do, xả hơi, dẫn đến vi phạm kỷ luật.

Để quản lý, dự báo, định hướng, giải quyết tốt các tình huống tư tưởng, cấp ủy, chỉ huy các cấp phải tạo được lòng tin cho bộ đội, thực sự yêu thương chiến sĩ, cấp dưới; không quan liêu, quân phiệt; không dùng quyền uy của cấp bậc, chức vụ mà buộc cấp dưới phải phục tùng vô điều kiện; không thờ ơ, lãnh cảm trước khó khăn của đồng chí, đồng đội. Thường xuyên phối hợp chặt chẽ với gia đình, cấp ủy, chính quyền, ban, ngành, đoàn thể địa phương; quan tâm động viên, giúp đỡ những đồng chí có hoàn cảnh khó khăn, có vuớng mắc trong quan hệ tình cảm, gia đình. Kịp thời cảnh báo, ngăn chặn những nguy cơ tác động của tệ nạn xã hội thâm nhập vào đơn vị. Phát huy sức mạnh tổng hợp của các mối quan hệ để động viên, giúp đỡ họ giải quyết hợp lý, thuận tình các vấn đề nảy sinh. Nắm, quản lý, định hướng tư tưởng phải gắn với duy trì, quản lý chặt chẽ chế độ, nền nếp chính quy, nhất là chế độ ngày, tuần, thực hiện giờ nào việc ấy, gắn quản lý con người với quản lý công việc.

Bốn là, đề cao vai trò, trách nhiệm nêu gương của đội ngũ cán bộ, đảng viên; phát huy tốt vai trò của các tổ chức trong quản lý, giáo dục, rèn luyện bộ đội. Trong quản lý, giáo dục, rèn luyện bộ đội, cán bộ luôn là tấm gương, là mô hình chuẩn để bộ đội học tập, noi theo. Để nâng cao ý thức tự giác chấp hành kỷ luật, pháp luật cho bộ đội đòi hỏi đội ngũ cán bộ các cấp phải mẫu mực trong lời nói và hành động; thực sự gần gũi, sâu sát, hòa đồng với cấp dưới, chiến sĩ; chống mọi biểu hiện tự do, tùy tiện trong rèn luyện, chấp hành kỷ luật, lời nói không đi đôi với việc làm, thiếu gương mẫu trong chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội, chế độ, quy định của đơn vị. Chú trọng phát huy vai trò nòng cốt của các tổ chức quần chúng và hội đồng quân nhân trong đơn vị. Ngoài việc đề cao quản lý, giáo dục, rèn luyện đoàn viên, hội viên, các tổ chức cần chú trọng lựa chọn nội dung đột phá, xung kích khắc phục dứt điểm khâu yếu, mặt yếu trong chấp hành pháp luật, kỷ luật. Nắm chắc đặc điểm tâm lý, lứa tuổi để vận dụng sáng tạo, hiệu quả các hình thức, phương pháp giáo dục nâng cao ý thức tự giác chấp hành pháp luật, kỷ luật. Tăng cường bồi dưỡng kỹ năng sống, khả năng đối mặt với áp lực, khó khăn và giải quyết các vấn đề nảy sinh trong cuộc sống. Thường xuyên chăm lo bảo đảm đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ, phấn đấu tốt hơn tiêu chuẩn, chế độ quy định.

Năm là, mở rộng dân chủ đi đôi với tăng cường công tác kiểm tra, phát hiện và xử lý nghiêm minh, chính xác, kịp thời mọi hành vi vi phạm pháp luật, kỷ luật. Dân chủ càng triệt để thì kỷ luật càng nghiêm minh, hơn nữa bản chất của kỷ luật Quân đội ta là sự thống nhất chặt chẽ giữa tự giác và nghiêm minh. Do vậy, nâng cao ý thức tự giác chấp hành pháp luật, kỷ luật cho quân nhân đòi hỏi các cấp phải kết hợp chặt chẽ giữa quản lý, giáo dục, rèn luyện ý thức tự giác chấp hành kỷ luật với xử lý nghiêm, kịp thời, mọi hành vi vi phạm. Cấp ủy, chỉ huy các cấp chủ động làm tốt việc phân tích, dự báo tình hình kỷ luật của đơn vị; tiến hành xử lý, thi hành kỷ luật nghiêm túc, kịp thời, nghiêm minh.

Khi đơn vị xảy ra vi phạm kỷ luật, pháp luật, một mặt, lãnh đạo, chỉ huy báo cáo kịp thời, trung thực; mặt khác, cần tập trung tìm biện pháp giải quyết dứt điểm vụ việc, xác định rõ nguyên nhân, trách nhiệm của từng cấp, từng người; chủ động làm tốt công tác tư tưởng, ổn định tình hình đơn vị. Việc xem xét, xử lý kỷ luật phải bám sát các văn bản hiện hành, tránh xử lý theo cảm tính, thiếu khách quan, gây bất bình trong đơn vị. Đồng thời, thực hiện tốt việc phân công quản lý, giúp đỡ để quân nhân vi phạm có điều kiện thuận lợi để rèn luyện phấn đấu, sửa chữa khuyết điểm; tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, uốn nắn những sai sót, lệch lạc, giúp cơ quan, đơn vị phòng ngừa vi phạm, tội phạm.

Công tác quản lý, giáo dục, rèn luyện bộ đội luôn chịu sự tác động, chi phối của nhiều nhân tố, cả khách quan và chủ quan, có thuận lợi nhưng cũng không ít khó khăn, thách thức, đòi hỏi cấp ủy, chỉ huy, chính ủy, chính trị viên các cấp phải vận dụng linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả, sát với tình hình thực tiễn các giải pháp trên để nâng cao ý thức chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội cho quân nhân, góp phần xây dựng lực lượng vũ trang Quân khu 5 vững mạnh toàn diện, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Đại tá NGUYỄN NGỌC LÊ, Chủ nhiệm Chính trị Trường Quân sự Quân khu
__________________   

1 - 3 cùng: Cùng ăn, cùng ở, cùng làm việc. 5 nắm: 1. Tâm tư, nguyện vọng; 2. Lai lịch chính trị, hoàn cảnh gia đình; 3. Phẩm chất đạo đức, lối sống; 4. Năng lực công tác, kết quả hoàn thành nhiệm vụ; 5. Các mối quan hệ.