Nhận thức rõ vai trò, vị trí của công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật (PB,GDPL), Đảng ủy, chỉ huy (ĐU,CH) Sư đoàn 324 (Quân khu 4) đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác này với nhiều nội dung, hình thức phong phú, đạt hiệu quả cao. Bên cạnh các hình thức đã được triển khai sâu, rộng, như: Giáo dục pháp luật tập trung, “Hội thi tuyên truyền viên pháp luật” hằng năm, “Ngày Pháp luật” hằng tháng, “2 giờ pháp luật” hằng tuần,... Sư đoàn đã đưa vào hoạt động có hiệu quả Mô hình “Mỗi ngày một câu hỏi pháp luật” trên hệ thống truyền thanh nội bộ. Theo đó, hằng ngày, vào lúc 18 giờ 30 phút, Ban Biên tập đưa ra một câu hỏi pháp luật theo hình thức trắc nghiệm trên hệ thống truyền thanh nội bộ; bộ đội nghiên cứu, trao đổi qua buổi sinh hoạt, từ tổ 3 người đến tiểu đội, trung đội, sau đó báo cáo đáp án mình lựa chọn với trung đội trưởng; trung đội trưởng tổng hợp, báo cáo chỉ huy đại đội; chỉ huy đại đội tổng hợp, báo cáo chỉ huy tiểu đoàn. Đầu mối các đơn vị báo cáo về Ban Biên tập vào lúc 21 giờ 00 cùng ngày. Ban Biên tập nghiên cứu, lựa chọn và thông báo kết quả trả lời câu hỏi trước cũng như đáp án đúng vào 18 giờ 30 phút ngày hôm sau; đồng thời, đưa ra câu hỏi mới cho bộ đội tiếp tục nghiên cứu. Để tổng hợp kết quả tham gia Mô hình của cán bộ, chiến sĩ (CB,CS), từ Ban Biên tập đến các đầu mối đại đội đều có “Sổ theo dõi mỗi ngày một câu hỏi pháp luật”; trong đó, có đầy đủ câu hỏi từng kỳ, kết quả tham gia của cơ quan, đơn vị và đáp án đúng. Từ cơ sở số lượng đáp án chính xác và thời gian gửi về Ban Biên tập, định kỳ từng tuần, tháng, quý, 6 tháng và cả năm, Ban Biên tập tổng hợp và đánh giá thành tích của các cơ quan, đơn vị; qua đó, biểu dương, khen thưởng các tập thể và cá nhân có thành tích cao trong tham gia Mô hình.

Nghiên cứu trả lời câu hỏi của Mô hình "Mỗi ngày một câu hỏi pháp luật".

Tháng 01-2013, Mô hình “Mỗi ngày một câu hỏi pháp luật” được triển khai thí điểm tại Trung đoàn 335. Hiện nay, ĐU,CH Sư đoàn đang chỉ đạo tiến hành sơ kết, đánh giá kết quả; đồng thời, tổ chức cho các đơn vị đến tham quan, nghiên cứu, học tập và nhân rộng ra trong toàn Sư đoàn. Qua đó, nhằm đưa Mô hình vào hoạt động có nền nếp, trở thành nội dung lãnh đạo thường xuyên của cấp ủy, kế hoạch công tác của chính ủy, chính trị viên và người chỉ huy, việc làm hằng ngày của CB,CS. Để Mô hình hoạt động có hiệu quả, các đơn vị đã thành lập Ban Biên tập. Ban này có nhiệm vụ xây dựng và triển khai kế hoạch hoạt động hằng tháng, quý, năm; đề ra chương trình hoạt động cụ thể đến từng ngày; xây dựng hệ thống “Ngân hàng câu hỏi”; biên tập, tổ chức phát sóng, theo dõi, tổng hợp kết quả của các cơ quan, đơn vị. Đồng thời, tham mưu, đề xuất với Thường trực Hội đồng Thi đua - Khen thưởng của các đơn vị để lựa chọn, biểu dương những tập thể, cá nhân có kết quả hoạt động tốt theo kế hoạch đã đề ra. Tại các đơn vị, nhiệm vụ này được giao cho đồng chí cán bộ chính trị (hoặc phụ trách đơn vị) trực tiếp chịu trách nhiệm ghi chép, tổng hợp các nội dung của Mô hình; duy trì có nền nếp hoạt động, khắc phục mọi biểu hiện hình thức theo kiểu “đầu voi, đuôi chuột”, làm không đến nơi, đến chốn. Cùng với đó, Sư đoàn yêu cầu các đơn vị làm tốt công tác giáo dục, quán triệt cho CB,CS hiểu rõ ý nghĩa, mục đích cần đạt được trong triển khai thực hiện Mô hình, tạo sự thống nhất cao trong nhận thức và hành động.

Mô hình “Mỗi ngày một câu hỏi pháp luật” coi trọng việc nghiên cứu, lựa chọn nội dung sát với đặc điểm và thực tiễn nhiệm vụ của đơn vị để tuyên truyền, giáo dục cho CB,CS. Với pháp luật của Nhà nước, Mô hình tập trung xây dựng câu hỏi vào các nội dung của Bộ luật Hình sự, các văn bản pháp luật về phòng, chống tệ nạn xã hội, Luật Giao thông đường bộ, Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá,... Với các chỉ thị, quy định của Bộ Quốc phòng, Mô hình đi sâu, làm rõ các nội dung quy định trong Điều lệnh Quản lý bộ đội, Quyết định 04/QĐ-BQP, ngày 05-6-2013 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng “Về xử lý kỷ luật đối với những hành vi vi phạm chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự”, Chỉ thị 04/CT-BQP, ngày 09-02-2012 của Bộ Quốc phòng “Về việc tăng cường quản lý, giáo dục, chấp hành kỷ luật; phòng ngừa, ngăn chặn vi phạm pháp luật và vi phạm kỷ luật nghiêm trọng trong Quân đội nhân dân Việt Nam”, Chỉ thị 967/CT-BV, ngày 06-7-2012 của Tổng cục Chính trị về “Tăng cường giáo dục, quản lý đơn vị, ngăn chặn tình trạng cờ bạc, lừa đảo chiếm đoạt tài sản trong Quân đội”,... Cùng với các câu hỏi pháp luật, Mô hình còn đề cập đến nội dung của các chỉ thị, hướng dẫn của Sư đoàn, như: Chỉ thị 559/CT-ft, ngày 10-5-2011 của Sư đoàn trưởng về “Nâng cao chất lượng thực hiện chức trách, nhiệm vụ, xây dựng chính quy, chấp hành kỷ luật và an toàn Quân đội”, Chỉ thị 954/CT-ft, ngày 30-12-2002 của Sư đoàn trưởng “Về việc bảo đảm tuyệt đối an toàn giao thông”; Hướng dẫn 175/HD-SĐ ngày 17-02-2009 của Sư đoàn “Về việc Hướng dẫn sửa đổi bổ sung Chỉ thị 954/CT-ft của Sư đoàn trưởng, ngày 30-12-2002”,... Như vậy, thông qua một tập hợp các câu hỏi pháp luật mang tính hệ thống, được truyền tải qua Mô hình “Mỗi ngày một câu hỏi pháp luật”, kiến thức về pháp luật Nhà nước, kỷ luật của Quân đội có điều kiện ngấm dần vào mỗi CB,CS theo cách “mưa dầm, thấm sâu”, góp phần nâng cao ý thức tự giác chấp hành pháp luật, kỷ luật của đơn vị.

Để thực hiện có hiệu quả Mô hình “Mỗi ngày một câu hỏi pháp luật”, ngay từ đầu, cấp ủy, chỉ huy các đơn vị đã phát huy vai trò của Hội đồng (Tổ) phối hợp PB,GDPL trong việc tư vấn, hướng dẫn bộ đội tìm hiểu pháp luật bằng các hình thức, như: phổ biến pháp luật trực tiếp; cung cấp thông tin, tài liệu pháp luật; thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, hệ thống truyền thanh nội bộ, pa-nô, áp-phích, tranh cổ động, các công báo, bản tin pháp luật, bảng tin thi đua, bảng niêm yết thủ tục hành chính,... Lãnh đạo, chỉ huy các đơn vị chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng của trên, của địa phương, tổ chức thông báo kết quả công tác xét xử, xử lý vi phạm hành chính, hoạt động giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân, quân nhân trong và ngoài đơn vị trên địa bàn; tổ chức hoạt động hỗ trợ pháp lý, gặp gỡ đối thoại; lồng ghép các hoạt động văn hoá, văn nghệ, sinh hoạt câu lạc bộ; sưu tầm, bổ sung tài liệu cho Tủ sách pháp luật; giáo dục thông qua các thiết chế văn hoá,... Thông qua các biện pháp phong phú, thiết thực, kết hợp giữa ra câu hỏi với hình thức trực quan, các cấp đã giúp bộ đội nắm được tình hình chấp hành pháp luật trên địa bàn, trong Quân khu và đơn vị; từ đó, tích cực, chủ động học tập, nghiên cứu, tham khảo, nâng cao kiến thức về pháp luật để tranh luận, trao đổi, giải đáp các tình huống và các câu hỏi pháp luật. Cũng thông qua việc làm này, mỗi CB,CS tự điều chỉnh hành vi của mình phù hợp với các quy định chung, khắc phục những biểu hiện tự do, tùy tiện, vượt ra ngoài khuôn khổ pháp luật và quy định của Quân đội, đơn vị.

Đến nay, Mô hình “Mỗi ngày một câu hỏi pháp luật” đã góp phần đưa hoạt động tuyên truyền, PB,GDPL ở đơn vị ngày càng đi vào chiều sâu, có sức lan tỏa và hấp dẫn, trở thành nhu cầu của bộ đội trong tìm hiểu và thực hiện các quy định của đơn vị, Điều lệnh Quân đội và pháp luật Nhà nước; tạo chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức tư tưởng và hành động của CB,CS. Tình hình chấp hành kỷ luật của bộ đội toàn Sư đoàn có sự chuyển biến tích cực, vững chắc; trong 9 tháng đầu năm 2013, Sư đoàn không có CB,CS vi phạm an toàn giao thông.

Nghiên cứu tài liệu về pháp luật.

Bên cạnh những kết quả đạt được, Mô hình “Mỗi ngày một câu hỏi pháp luật” vẫn còn những hạn chế, như: có nội dung câu hỏi chưa sát với thực tiễn, nhiệm vụ đơn vị; việc tổng hợp kết quả có lúc, có nơi còn mang tính hình thức,... Để khắc phục những hạn chế nêu trên, tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả Mô hình “Mỗi ngày một câu hỏi pháp luật”, ĐU,CH Sư đoàn 324 đã và đang tập trung chỉ đạo các đơn vị thực hiện tốt một số nội dung, giải pháp cơ bản sau:

Một là, tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả Mô hình “Mỗi ngày một câu hỏi pháp luật”, gắn với đổi mới hình thức, biện pháp giáo dục pháp luật vào ngày nghỉ và Ngày Pháp luật hằng tháng; tăng cường quản lý tình hình tư tưởng, quân số và kỷ luật; thực hiện tốt 05 khâu công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội (dự báo, quản lý, định hướng, đấu tranh và xử lý tư tưởng); duy trì nghiêm nền nếp, chế độ ngày, tuần, nhất là ngày nghỉ và giờ nghỉ; kiên quyết không để xảy ra mất an toàn trong huấn luyện, sinh hoạt, công tác và mất an toàn khi tham gia giao thông; kỷ luật thông thường giảm dưới 0,2%.

Hai là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý của các cấp ủy, người chỉ huy, chính ủy, chính trị viên, nhất là cơ quan chính trị, cán bộ chính trị các cấp đối với Mô hình “Mỗi ngày một câu hỏi pháp luật”. Cùng với thực hiện tốt công tác giáo dục, các đơn vị cần tạo sự đồng thuận, thống nhất cao trong nhận thức, tư tưởng và hành động của CB,CS; có nhiều chủ trương, biện pháp kịp thời khắc phục những hạn chế, khuyết điểm đã chỉ ra. Trong duy trì hoạt động của Mô hình, cần coi trọng nghiên cứu, soạn thảo các câu hỏi sát với yêu cầu thực tiễn và tình hình chấp hành kỷ luật của đơn vị; đồng thời, tiếp tục tổ chức triển khai Mô hình một cách đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm, tránh căn bệnh “hình thức chủ nghĩa”.

Ba là, thường xuyên kiểm tra, rà soát, kiện toàn, bồi dưỡng nâng cao năng lực của Ban Biên tập; duy trì hoạt động của Mô hình đi vào nền nếp, nhất là khi đơn vị tổ chức cho bộ đội thực hiện đồng thời nhiều nhiệm vụ, lực lượng phân tán, xa trung tâm. Mặt khác, phải chú trọng nâng cao hiệu quả hoạt động của Tủ sách pháp luật, Ngăn sách pháp luật; cung cấp đầy đủ các văn bản pháp quy của Nhà nước, các quy định, chỉ thị của Quân đội và đơn vị, phục vụ cho công tác nghiên cứu, tìm hiểu kiến thức pháp luật của CB,CS.

Bốn là, đa dạng hóa nội dung, hình thức tuyên truyền, PB,GDPL thông qua các câu hỏi pháp luật, bảo đảm phù hợp với từng đối tượng, trình độ nhận thức của CB,CS trong đơn vị; gắn lên lớp tập trung với các hình thức bổ trợ, trực quan; gắn hoạt động Mô hình “Mỗi ngày một câu hỏi pháp luật” với công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, hoạt động văn hóa - văn nghệ, phong trào Thi đua Quyết thắng và thực hiện các cuộc vận động. Đồng thời, coi trọng kết hợp các hình thức tuyên truyền, PB,GDPL, như: giảng bài về pháp luật; sân khấu hóa; chiếu phim tuyên truyền lưu động; phát huy tối đa hiệu quả hoạt động của hệ thống truyền thanh nội bộ,… Qua đó, biến quá trình giáo dục thành quá trình tự giáo dục, làm cho bộ đội có nhận thức và hành động đúng trong thực hiện nhiệm vụ.

Năm là, phát huy tốt vai trò của các tổ chức, các lực lượng trong thực hiện Mô hình “Mỗi ngày một câu hỏi pháp luật”, nhất là Đoàn Thanh niên. Các đơn vị cần tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện Mô hình của các cơ quan, đơn vị trong từng tháng, từng quý và cả năm; kịp thời biểu dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân có thành tích. Đồng thời, tổ chức sơ kết, rút kinh nghiệm hoạt động của Mô hình, làm cơ sở để chỉ đạo, hướng dẫn và nhân rộng trong toàn Sư đoàn.

Trước yêu cầu nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, PB,GDPL trong tình hình mới, việc duy trì và phát huy vai trò của Mô hình “Mỗi ngày một câu hỏi pháp luật” là việc làm cần thiết, góp phần nâng cao nhận thức, điều chỉnh hành vi pháp luật của CB,CS, xây dựng Sư đoàn mẫu mực về kỷ luật, làm cơ sở hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ.

Đại tá, TS. NGUYỄN VĂN CHÍNH

Phó Chính ủy Sư đoàn