Những năm qua, Đảng bộ, chính quyền, quân và dân tỉnh Trà Vinh luôn nỗ lực khắc phục khó khăn, năng động, sáng tạo trong thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược và đạt được những kết quả quan trọng. Kinh tế - xã hội có bước phát triển vượt bậc, tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh, đời sống của nhân dân được cải thiện; quốc phòng, an ninh được củng cố vững chắc. Từ năm 2016 đến nay, tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) tăng bình quân 11,22%/năm. Năm 2020, trong điều kiện khó khăn chung, nhưng tăng trưởng kinh tế của Tỉnh vẫn đạt 3,32% (mức tăng trưởng khá so với các tỉnh trong cả nước). Tuy nhiên, Trà Vinh vẫn là tỉnh nghèo; dân số của Tỉnh có trên 30% là đồng bào dân tộc Khmer và gần 60% theo các tôn giáo; trình độ dân trí không đồng đều, dễ bị kẻ xấu lợi dụng, kích động, lôi kéo; tình hình an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn tiềm ẩn những nhân tố gây mất ổn định. Trước thực tế đó, lực lượng vũ trang Tỉnh đã phát huy vai trò nòng cốt trong thực hiện công tác quốc phòng địa phương; chú trọng làm tốt công tác giáo dục quốc phòng và an ninh cho các đối tượng và toàn dân. Qua đó, tạo sự thống nhất về nhận thức và hành động, xây dựng tiềm lực chính trị - tinh thần khu vực phòng thủ, “thế trận lòng dân” vững chắc, góp phần giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn, tạo môi trường thuận lợi để Tỉnh phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững.

Để thực hiện tốt chức năng của mình, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã quán triệt các nghị quyết, chỉ thị, hướng dẫn của trên về công tác giáo dục quốc phòng và an ninh, trọng tâm là Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh; Kế hoạch Giáo dục quốc phòng và an ninh của Quân khu 9; chủ trì, chủ động, phối hợp với các sở, ngành tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân, Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Tỉnh, ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị, hướng dẫn, triển khai thực hiện công tác này, phù hợp với đặc điểm địa bàn. Từ tham mưu của Bộ Chỉ huy Quân sự, Tỉnh đã xây dựng, ban hành hệ thống văn bản pháp lý đồng bộ, thống nhất lãnh đạo, chỉ đạo và xác định rõ trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, các sở, ban, ngành; phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân trong tổ chức thực hiện. Với vai trò là Cơ quan thường trực, cơ quan quân sự các cấp làm tốt công tác tham mưu, kiện toàn Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh cùng cấp, bảo đảm đủ về số lượng, đúng thành phần theo Luật định và duy trì nền nếp hoạt động; phát huy trách nhiệm của từng thành viên trong chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc gắn với nhiệm vụ theo lĩnh vực công tác. Vừa qua, Bộ Chỉ huy quân sự Tỉnh chỉ đạo cơ quan quân sự các địa phương chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền kiện toàn một bước Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh sau đại hội Đảng các cấp. Đến cuối tháng 5/2021, tiếp tục hoàn thành kiện toàn Hội đồng sau bầu cử Hội đồng nhân dân nhiệm kỳ 2021 - 2026 để đảm bảo sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác này được thường xuyên, liên tục. Cùng với đó, cơ quan quân sự các cấp tăng cường hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện của các địa phương, cơ quan, đơn vị; đồng thời, tham mưu, chỉ đạo làm tốt công tác sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm. Thông qua đó, đánh giá đúng thực chất kết quả đạt được, kịp thời phát hiện, nhân rộng điển hình tiên tiến và chấn chỉnh, khắc phục những hạn chế, đưa công tác giáo dục quốc phòng và an ninh đi vào chiều sâu, thiết thực, hiệu quả.

Trước yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh  triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, nhằm đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng, nhất là đội ngũ cán bộ chủ chốt. Công tác rà soát, phân loại đối tượng, xây dựng kế hoạch bồi dưỡng hằng năm được tiến hành chặt chẽ ở cả 3 cấp, đúng thời gian theo Luật định. Bên cạnh việc cử cán bộ đối tượng 1, 2 đi bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh ở Bộ và Quân khu, Tỉnh tích cực triển khai bồi dưỡng, giáo dục quốc phòng và an ninh cho đối tượng 3, 4, học sinh, sinh viên theo phân cấp và phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh cho toàn dân. Trong đó, quan tâm bồi dưỡng cho lực lượng Quân sự, Công an - lực lượng tham mưu và trực tiếp thực hiện nhiệm vụ này. Ngay sau Đại hội lần thứ XIII của Đảng, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chủ động xây dựng kế hoạch và tham mưu cho Tỉnh bồi dưỡng đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên các cấp, để đội ngũ này nắm vững những nội dung cơ bản, những vấn đề mới trong các văn kiện của Đại hội. Trên cơ sở đó, cập nhật tư duy mới của Đảng về quốc phòng, an ninh vào các chuyên đề phù hợp với từng đối tượng. Chủ động mở rộng bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho đối tượng đặc thù: chức sắc, chức việc các tôn giáo, chủ doanh nghiệp, chủ tàu thuyền, công nhân trong các khu công nghiệp, v.v. Trên cơ sở chương trình, nội dung giáo dục, bồi dưỡng tập trung cho các đối tượng theo quy định, Tỉnh còn tích cực kết hợp lồng ghép bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh với các hoạt động chuyên môn của các ngành và công tác quốc phòng ở các cấp. Năm 2020, mặc dù dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, Trường Quân sự Tỉnh giải thể, nhưng Tỉnh vẫn hoàn thành bồi dưỡng cho hơn 200 cán bộ chủ chốt; gần 3.000 lượt cán bộ đối tượng 4 và tương đương; 321 chức sắc, chức việc, nhà tu hành các tôn giáo và chủ doanh nghiệp, đạt hiệu quả thiết thực.

Với đối tượng là học sinh, sinh viên, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo tham mưu cho Ủy ban nhân dân Tỉnh thực hiện nhiều biện pháp kiện toàn đủ giáo viên giảng dạy môn học giáo dục quốc phòng và an ninh trong các nhà trường. Thời gian qua, Bộ Chỉ huy quân sự Tỉnh đã mở nhiều lớp tập huấn cho cán bộ quản lý, giáo viên giảng dạy kiêm nhiệm môn học này ở các nhà trường trên địa bàn; đồng thời, tham mưu cho Ủy ban nhân dân Tỉnh đầu tư hàng tỷ đồng từ nguồn ngân sách địa phương để mua sắm, nâng cấp cơ sở vật chất, mô hình, học cụ, trang thiết bị phục vụ giảng dạy môn học. Các cơ quan quân sự còn phối hợp với các nhà trường trên địa bàn tổ chức các hoạt động về nguồn, tham quan di tích, chứng tích lịch sử, hội thao quốc phòng và an ninh, “Học kỳ Quân đội”, v.v. Thông qua đó, không chỉ trang bị kiến thức, kỹ năng quân sự cần thiết mà còn trực tiếp rèn luyện, xây dựng nhân cách, bồi đắp tình yêu quê hương, đất nước, nâng cao ý thức công dân, sẵn sàng thực hiện nghĩa vụ quân sự, bảo vệ Tổ quốc cho thế hệ trẻ. Năm 2020, Tỉnh đã hoàn thành chương trình môn học cho gần 26.000 học sinh, sinh viên. Hằng năm, Tỉnh đều đạt 100% chỉ tiêu giao quân, đạt chất lượng tốt; tỉ lệ trúng tuyển các trường Quân đội đạt cao; tuyển sinh đào tạo cao đẳng, đại học ngành quân sự đạt 100%.

Lực lượng vũ trang Tỉnh còn tham mưu cho Tỉnh đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh cho các tầng lớp nhân dân. Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chủ động phối hợp với Ban Tuyên giáo, Sở Thông tin và Truyền thông, các cơ quan báo, đài phát thanh, truyền hình Tỉnh xây dựng kế hoạch, mở chuyên trang, chuyên mục, đa dạng nội dung, tuyên truyền; kết hợp phát huy thế mạnh của phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội và đội ngũ báo cáo viên để tuyên truyền, phổ biến kiến thức quốc phòng, an ninh đến mọi tầng lớp nhân dân. Duy trì mỗi tháng 04 chương trình phát thanh, 02 chuyên mục quốc phòng toàn dân, mỗi tuần 01 chuyên mục giáo dục quốc phòng và an ninh, với thời lượng từ 15 đến 20 phút/chuyên mục, trên đài phát thanh và truyền hình Tỉnh; hàng nghìn tin, bài, phóng sự, lên báo, tạp chí, hệ thống thông tin đại chúng. Qua đó, kịp thời tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là trên lĩnh vực quốc phòng và an ninh; các hoạt động của lực lượng vũ trang địa phương; vạch trần âm mưu, thủ đoạn chống phá của thế lực thù địch, phản động, phần tử cơ hội chính trị. Công tác phổ biến kiến thức về quốc phòng và an ninh còn được kết hợp với các hoạt động của các tổ chức đoàn thể; các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể dục, thể thao; lồng ghép vào các đợt gọi công dân nhập ngũ, các sự kiện chính trị của đất nước, Tết, lễ hội của địa phương, v.v.

Là địa phương có đông đồng bào dân tộc và tôn giáo, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương thành lập các tổ, đội công tác trực tiếp về cơ sở phối hợp với các lực lượng trên địa bàn tuyên truyền, vận động nhân dân, thực hiện phương châm “nghe dân nói, nói cho dân hiểu, làm cho dân tin”. Cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang Tỉnh đã thực hiện tốt công tác dân vận làm cho nhân dân nắm vững nhiệm vụ của địa phương, phát triển kinh tế - xã hội gắn với tăng cường quốc phòng, an ninh trên địa bàn, thực hiện nghiêm các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; cảnh giác với âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch. Đối với đồng bào dân tộc Khmer vùng sâu, vùng xa, cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang Tỉnh đã kết hợp huấn luyện dã ngoại với vận động quần chúng, thực hiện “cùng ăn, cùng ở, cùng làm, cùng nói tiếng dân tộc”, hướng dẫn đồng bào phát triển sản xuất, xóa bỏ hủ tục, xây dựng đời sống văn hóa mới. Bên cạnh đó, cơ quan quân sự chủ động tham mưu, đề xuất với cấp ủy, chính quyền các cấp giải quyết kịp thời, hiệu quả nhiều vụ việc khiếu kiện liên quan đến vấn đề dân tộc, tôn giáo; tạo điều kiện thuận lợi cho các tôn giáo hoạt động đúng pháp luật. Đồng thời, xây dựng mối quan hệ đoàn kết, gắn bó, gần gũi với các chức sắc, những người có uy tín trong cộng đồng tôn giáo, thông qua họ để tuyên truyền, vận động, tín đồ sống tốt đời, đẹp đạo, xây dựng mối đoàn kết cộng đồng người Kinh, Khmer, Hoa trên địa bàn.

Những kinh nghiệm và kết quả đạt được là cơ sở để lực lượng vũ trang tỉnh Trà Vinh tiếp tục thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục quốc phòng và an ninh, xây dựng Tỉnh phát triển về kinh tế - xã hội, vững mạnh về quốc phòng, an ninh.

Đại tá TRƯƠNG THANH PHONG, Chỉ huy trưởng Bộ chỉ huy Quân sự, Phó Chủ tịch Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Tỉnh