Bà Rịa - Vũng Tàu là tỉnh ven biển nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam; là nơi hội tụ nhiều tiềm năng để phát triển; đồng thời, là tuyến phòng thủ chủ yếu trên hướng biển của Quân khu 7, nên có vị trí quan trọng cả về chính trị, kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại. Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, hiện tại, về tiềm năng phát triển dầu khí của Tỉnh chiếm khoảng 93% tổng trữ lượng dầu mỏ và 16% tổng trữ lượng khí của cả nước; về năng lượng, chiếm 40% tổng công suất điện năng của quốc gia và là trung tâm cảng biển, giao thông - vận tải biển của vùng Đông Nam Bộ và cả khu vực phía Nam, v.v. Đây là những thuận lợi cơ bản, nhưng cũng kèm theo đó những khó khăn, thách thức đan xen, nhất là về quốc phòng, an ninh trong quá trình phát triển.

Những năm qua, cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trên địa bàn luôn chấp hành tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tích cực lao động sản xuất, phát triển kinh tế,... nâng cao đời sống nhân dân. Tuy nhiên, mặt trái nền kinh tế thị trường, sự chống phá của các phần tử cơ hội, cực đoan trên các lĩnh vực của đời sống xã hội; hoạt động truyền đạo trái pháp luật, tệ nạn xã hội, phạm pháp hình sự, khai thác tài nguyên khoáng sản trái phép diễn biến phức tạp. Trong khi đó, trình độ dân trí, nhất là trình độ và kiến thức pháp luật của các tầng lớp nhân dân không đồng đều; đội ngũ cán bộ phổ biến, giáo dục pháp luật phần nhiều là kiêm nhiệm, kinh nghiệm, phương pháp tiến hành chưa đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ; các đơn vị dân quân thường trực, lực lượng tự vệ cơ bản tập trung cho nhiệm vụ chuyên môn; điều kiện vật chất, vật tư cho công tác quan trọng này chưa được đầu tư đúng mức,… tác động trực tiếp đến đời sống, ý thức thượng tôn pháp luật, kỷ luật của cán bộ, chiến sĩ và nhân dân. Trước thực tế đó, Đảng ủy Quân sự, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh có nhiều chủ trương, giải pháp đẩy mạnh công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, tạo môi trường thuận lợi để Tỉnh phát triển nhanh và bền vững.

Thủ trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị học tập, phổ biến pháp luật năm 2023

Để công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đạt hiệu quả, Đảng ủy Quân sự, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh xác định tiếp tục phát huy vai trò, trách nhiệm của cấp ủy các cấp là giải pháp tiền đề, có ý nghĩa quan trọng; đồng thời, là nguyên tắc chỉ đạo xuyên suốt quá trình tổ chức thực hiện. Quán triệt sâu sắc các chỉ thị, nghị quyết của trên về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; bám sát sự hướng dẫn của Hội động Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật Tỉnh và Quân khu, Đảng ủy Quân sự Tỉnh xây dựng nghị quyết chuyên đề về “Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo giữ nghiêm kỷ luật Quân đội, pháp luật Nhà nước và bảo đảm an toàn trong lực lượng vũ trang Tỉnh”; Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh tham mưu cho Ủy ban nhân dân Tỉnh triển khai Kế hoạch số 21/KH-UBND, ngày 26/01/2022 về thực hiện Đề án “Phát huy vai trò của lực lượng Quân đội nhân dân tham gia công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, vận động nhân dân chấp hành pháp luật tại cơ sở, giai đoạn 2021 - 2027”. Đồng thời, chỉ đạo cơ quan chính trị các cấp xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện thống nhất trong lực lượng vũ trang Tỉnh. Quá trình thực hiện, yêu cầu cấp ủy, chỉ huy các cấp bám sát nghị quyết, chỉ thị của Đảng ủy Quân sự Tỉnh, đưa nội dung, chương trình phổ biến, giáo dục pháp luật vào nghị quyết lãnh đạo thường kỳ của cấp mình, xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện, hiệp đồng với phòng tư pháp huyện, thị, thành phố, các cơ quan chức năng. Đồng thời, thường xuyên kiện toàn đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật đủ về số lượng, có cơ cấu hợp lý, chất lượng cao¹; định kỳ kiểm tra, sơ kết đánh giá, rút kinh nghiệm kết quả thực hiện chương trình hành động của các cơ quan, đơn vị, địa phương; quan tâm đời sống vật chất, tinh thần cán bộ, chiến sĩ, nhân dân; gắn công tác phổ biến, giáo dục pháp luật với giáo dục chính trị, quản lý tư tưởng, kỷ luật, phòng, chống vi phạm kỷ luật nghiêm trọng; đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, Cuộc vận động Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới. Nhờ đó, nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật, điều lệnh, điều lệ, chế độ quy định của Quân đội, đơn vị trong cán bộ, chiến sĩ ngày càng chuyển biến rõ nét, góp phần giảm tỷ lệ vi phạm kỷ luật thông thường, mất an toàn trong huấn luyện, công tác. Để nâng cao ý thức thượng tôn pháp luật của nhân dân trên địa bàn, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh thường xuyên chỉ đạo các cấp tham mưu cho cấp ủy, chính quyền và phối hợp hiệp đồng chặt chẽ với các ban, ngành, đoàn thể địa phương thực hiện tốt công tác phổ biến pháp luật cho nhân dân; đồng thời, vận động nhân dân tuân thủ, thực hiện tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và quy định của địa phương, thực hiện sống, làm việc theo Hiến pháp và pháp luật, góp phần xây dựng địa bàn an toàn, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Từ mục tiêu phổ biến, giáo dục pháp luật đã xác định, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, địa phương xây dựng kế hoạch thực hiện phải bảo đảm đủ nội dung, nhưng có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp từng đối tượng. Để đạt hiệu quả, các cơ quan, đơn vị, địa phương thực hiện nghiêm kế hoạch quán triệt, học tập những văn bản quy phạm pháp luật, các quy định mới được sửa đổi, bổ sung; chú trọng các quy định liên quan trực tiếp đến quốc phòng, an ninh. Phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể địa phương đẩy mạnh công tác phổ biến, giáo dục pháp luật với những nội dung trọng tâm. Đối với cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang: tập trung vào những nội dung cơ bản của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và các văn bản pháp luật hiện hành²; đồng thời, chú trọng bồi dưỡng kiến thức, kinh nghiệm về pháp luật trong thực hiện nhiệm vụ, trong quan hệ với nhân dân và trong đời sống xã hội. Đối với nhân dân, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh phối hợp với cấp ủy, chính quyền các cấp tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là những vấn đề về dân tộc, tôn giáo và các quy định của địa phương. Đi sâu tuyên truyền, phổ biến về Luật Nghĩa vụ quân sự; Luật Hôn nhân và gia đình; Luật Khiếu nại, tố cáo,... đồng thời, hết sức coi trọng việc phổ biến, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho thanh niên, thiếu niên, v.v. Quá trình thực hiện, trong từng chuyên đề phổ biến, giáo dục pháp luật chú trọng lồng ghép thông tin về tình hình chấp hành pháp luật, kỷ luật của cơ quan, đơn vị, địa phương; phân tích làm rõ lợi ích của việc tôn trọng, tuân thủ, chấp hành pháp luật, kỷ luật; nêu gương “người tốt, việc tốt”, phê phán những hành vi vi phạm pháp luật, kỷ luật,… làm cho các nội dung thấm sâu vào từng cán bộ, chiến sĩ và nhân dân.

Sinh hoạt Ngày Pháp luật tại Ban Chi huy Quân sự huyện Long Điền

Để nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật được truyền tải một cách sinh động, Đảng ủy Quân sự, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, địa phương vận dụng linh hoạt, sáng tạo, phù hợp các hình thức. Đối với lực lượng thường trực, tổ chức lên lớp tập trung với lồng ghép trong các buổi lên lớp chính trị, thông báo thời sự; tọa đàm, diễn đàn, đối thoại dân chủ; Ngày Chính trị và văn hóa tinh thần; giao lưu văn hóa, văn nghệ; thi tìm hiểu pháp luật, kể chuyện pháp luật; hội thi báo cáo viên, tuyên truyền viên giỏi; tuyên truyền trên hệ thống truyền thanh nội bộ, bảng tin của đơn vị để cập nhật thường xuyên kiến thức pháp luật cho cán bộ, chiến sĩ. Tăng cường khai thác, quản lý, sử dụng hiệu quả sách, báo pháp luật trong ngăn sách pháp luật, tủ sách pháp luật ở đơn vị; chủ động khai thác từ nhiều nguồn để bổ sung sách, báo pháp luật, những tài liệu, văn bản pháp luật mới; luân chuyển sách giữa các đơn vị, làm phong phú thêm nội dung pháp luật để thu hút cán bộ, chiến sĩ tham gia đọc, tìm hiểu, nâng cao kiến thức pháp luật. Đồng thời, duy trì thường xuyên “Ngày Pháp luật” ở đơn vị (mỗi tháng 01 lần, vào ngày thứ Năm tuần cuối tháng) với nhiều hình thức phong phú, như: sân khấu hóa, hỏi đáp pháp luật, v.v. Cùng với đó, phát huy hiệu quả hoạt động của “Tổ 3 người”, “Tổ tư vấn tâm lý, pháp lý”, “Tổ chuyên trách” và thực hiện tốt các mô hình: “Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh phối hợp với các sở, ngành phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh cho công nhân các khu công nghiệp và học sinh các Trường Trung học phổ thông trên địa bàn”; “Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đồng hành cùng các tôn giáo và các ban, ngành, đoàn thể phổ biến kiến thức quốc phòng, an ninh”; “Cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang Tỉnh đồng hành cùng ngư dân vươn khơi bám biển, bảo vệ biển, đảo Việt Nam”; “Mỗi tuần một điều luật”, v.v. Đối với lực lượng dân quân tự vệ, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chỉ đạo ban chỉ huy quân sự các huyện, thành phố, thị xã tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật tập trung theo cụm xã, thị trấn, đơn vị tự vệ bảo đảm chặt chẽ, hiệu quả. Chủ động phối hợp với hội đồng phổ biến, giáo dục pháp luật, công an để tuyên truyền, phổ biến các chuyên đề mới, quan trọng có ảnh hưởng, chi phối đến nhận thức, trách nhiệm của dân quân tự vệ trong thực hiện nhiệm vụ; phối hợp với tòa án, viện kiểm sát tuyên truyền luật, thông tin tình hình vi phạm pháp luật; phối hợp tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng. Đối với nhân dân, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chỉ đạo các đơn vị phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật gắn với tổ chức có hiệu quả các phong trào thi đua của địa phương (Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư; Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc,…). Phối hợp với đài truyền thanh các huyện; cơ quan báo chí trên địa bàn; hệ thống truyền thanh cấp xã tăng dung lượng các chuyên trang, chuyên mục, phóng sự,… về nội dung liên quan đến pháp luật. Nhờ đó, lượng thông tin pháp luật đến cán bộ, chiến sĩ và nhân dân ngày càng phong phú, sâu sắc, tạo sự chuyển biến tích cực, vững chắc về ý thức thượng tôn pháp luật của các tầng lớp nhân dân, góp phần nâng cao sức mạnh của lực lượng vũ trang Tỉnh, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội.

Cùng với các giải pháp trên, Đảng ủy Quân sự, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chú trọng kiện toàn và duy trì hiệu quả hoạt động của hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật các cấp; chỉ đạo làm tốt công tác tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ cho đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên; kết hợp chặt chẽ công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật với tăng cường quản lý, duy trì kỷ luật,… tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật, kỷ luật của cán bộ, chiến sĩ và nhân dân. Đây là cơ sở quan trọng để Đảng ủy Quân sự, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, làm nòng cốt trong công tác quốc phòng, quân sự địa phương.

Đại tá NGUYỄN THÀNH TRUNG, Chính ủy Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh
________________

1 - Lực lượng vũ trang Tỉnh có 144 đồng chí báo cáo viên (cấp tỉnh 07; cấp trung đoàn và tương đương 42; cấp tiểu đoàn và tương đương 04; cấp đại đội 14; cấp xã 81). Chất lượng chuyên môn 100% khá, giỏi, đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ được giao.

2 - Luật Quốc phòng; Luật Quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng năm 2015; Luật An ninh mạng; Luật Khiếu nại, tố cáo; Luật Phòng, chống tham nhũng; Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019; Luật Dân quân tự vệ (sửa đổi) năm 2019; Luật Lực lượng dự bị động viên năm 2019, v.v.