Thời gian qua, lực lượng vũ trang thành phố Hồ Chí Minh đã phát huy vai trò nòng cốt trong thực hiện Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh trên địa bàn, đạt nhiều kết quả quan trọng. Đây là cơ sở, tiền đề vững chắc để Đảng bộ, chính quyền, nhân dân và lực lượng vũ trang Thành phố thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quốc phòng, quân sự trên địa bàn.

Thành phố Hồ Chí Minh là đô thị đặc biệt, địa bàn chiến lược về kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh và đối ngoại của khu vực phía Nam và cả nước. Những năm gần đây, cùng với tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, phát triển năng động và trở thành một trong những đầu tàu kinh tế của đất nước, Thành phố cũng phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, nhất là những vấn đề mới nảy sinh trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Đây cũng là địa bàn trọng điểm mà các thế lực thù địch luôn tập trung chống phá quyết liệt, bằng nhiều âm mưu, thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt trên tất cả các lĩnh vực. Tình hình đó đặt ra cho Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thành phố nói chung, lực lượng vũ trang thành phố nói riêng những yêu cầu mới, rất cao trong công tác quản lý nhà nước, duy trì trật tự kỷ cương, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, trong đó có công tác quản lý nhà nước về quân sự, quốc phòng. Vì vậy, thực hiện tốt Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh có vai trò quan trọng để bồi dưỡng nâng cao nhận thức, ý thức tự giác chấp hành cho mọi tổ chức, cá nhân trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững chắc, góp phần giữ vững ổn định chính trị, tăng cường quốc phòng - an ninh, trật tự, an toàn xã hội, tạo môi trường thuận lợi cho Thành phố phát triển toàn diện, bền vững.

Để Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh đi vào cuộc sống, đạt hiệu quả thiết thực, Thành phố chú trọng phát huy vai trò, trách nhiệm của các cấp, ngành và toàn dân; trong đó, lấy lực lượng vũ trang làm nòng cốt. Thực hiện chủ trương đó, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Thành phố đã lãnh đạo, chỉ đạo cơ quan quân sự các cấp tập trung giáo dục, quán triệt cho cán bộ, chiến sĩ nắm vững những nội dung cơ bản của Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh cùng các văn bản quy phạm pháp luật và chỉ thị, nghị định, kế hoạch của trên về công tác quan trọng này. Qua đó, nâng cao nhận thức, trách nhiệm cùng năng lực thực tiễn cho đội ngũ cán bộ các cấp, đảm bảo đủ sức làm tham mưu và tổ chức thực hiện thắng lợi tại địa phương, đơn vị mình. Bộ Tư lệnh Thành phố - Cơ quan Thường trực của Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh đã chủ động tham mưu cho Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân Thành phố ban hành các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn, chỉ đạo, làm cơ sở để thực hiện toàn diện, thống nhất trên địa bàn. Chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 2018, Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Thành phố đã ban hành, triển khai 38 văn bản chỉ đạo, hướng dẫn; cấp ủy, chính quyền địa phương, người đứng đầu các cơ quan, tổ chức quan tâm đúng mức, chỉ đạo triển khai chặt chẽ, phù hợp với điều kiện, đặc điểm địa phương. Cùng với đó, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Thành phố còn thường xuyên làm tốt việc tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các cấp kiện toàn, nâng cao chất lượng hoạt động của Hội đồng giáo dục quốc phòng và an ninh, đảm bảo đủ số lượng, đúng cơ cấu, thành phần theo luật định; xây dựng, hoàn thiện quy chế hoạt động, phân công, giao nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên. Đồng thời, phối hợp với các cơ quan chức năng bồi dưỡng, nâng cao năng lực tham mưu, chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện; đổi mới công tác kiểm tra, giám sát thi hành Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh ở địa phương, đơn vị; làm tốt công tác sơ kết, tổng kết để nhân rộng những mô hình mới, cách làm hay, hiệu quả, kịp thời phát hiện và chỉ rõ những hạn chế, khuyết điểm cần chấn chỉnh, khắc phục trong quá trình thi hành Luật.

Bám sát quy định của Luật, chức năng, nhiệm vụ được giao và tình hình cụ thể của địa bàn, Bộ Tư lệnh Thành phố luôn chủ động tham mưu cho Thành ủy, Ủy ban nhân dân Thành phố quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh; đồng thời tổ chức thực hiện tốt việc giáo dục, bồi dưỡng cho các đối tượng, nhất là đội ngũ cán bộ chủ trì, người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, địa phương, doanh nghiệp và tổ chức trên địa bàn. Hằng năm, trên cơ sở kế hoạch được phê duyệt, cơ quan quân sự các cấp tiến hành khảo sát, lập danh sách, xây dựng kế hoạch bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng theo quy định. Đồng thời, phối hợp, hiệp đồng với các ban, ngành, đoàn thể, địa phương mở các lớp bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho cán bộ, đảng viên theo phân cấp. Ngoài chương trình, nội dung bồi dưỡng cho các đối tượng theo quy định, Bộ Tư lệnh Thành phố còn tích cực nghiên cứu, bổ sung những nội dung bổ trợ cho phù hợp với tình hình thực tiễn địa phương, sát với từng đối tượng bồi dưỡng. Thông qua đó, đội ngũ cán bộ chủ chốt các cấp, các ngành nâng cao nhận thức, trách nhiệm, năng lực quản lý, điều hành, góp phần tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về quốc phòng và an ninh. Năm 2017, Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh các cấp tổ chức 23 lớp bồi dưỡng các văn bản quy phạm pháp luật về giáo dục quốc phòng và an ninh cho đối tượng là lãnh đạo các cơ quan, tổ chức của Thành phố và của Trung ương đứng chân trên địa bàn, với hơn 2.500 lượt cán bộ tham dự. Tổ chức 109 lớp bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho hơn 12.000 cán bộ đối tượng 3, 4 và hơn 1.000 chức sắc, chức việc các tôn giáo; tổ chức 38 lớp cập nhật kiến thức quốc phòng và an ninh cho hơn 4.000 cán bộ thuộc đối tượng 2, 3, 4,… góp phần nâng cao nhận thức, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc ngay từ địa phương, cơ sở.

Là địa bàn đông dân cư, tập trung nhiều trường cao đẳng, đại học - trung tâm đào nguồn nhân lực trẻ cho khu vực phía Nam, nên công tác giáo dục quốc phòng và an ninh cho học sinh, sinh viên luôn được Thành phố đặc biệt quan tâm. Hằng năm, Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Thành phố chỉ đạo Sở Giáo dục và Đào tạo cùng các sở, ban, ngành liên quan xây dựng kế hoạch, hướng dẫn thực hiện môn học giáo dục quốc phòng và an ninh cho học sinh, sinh viên. Trên cơ sở đó, các nhà trường chủ động phối hợp với các đơn vị quân đội, trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh trên địa bàn liên kết giảng dạy theo Thông tư liên tịch 123 của Bộ Quốc phòng, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội; thực hiện giảng dạy đúng, đủ nội dung, chương trình và thời gian quy định; chủ động đầu tư kinh phí mua sắm trang thiết bị, tài liệu bảo đảm phục vụ cho môn học. Để không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục môn học, Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Thành phố chỉ đạo các trung tâm tích cực đổi mới phương pháp dạy - học theo hướng “lấy người học làm trung tâm”, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng phương tiện hiện đại vào quá trình giảng dạy. Trong đó, chú ý gắn nội dung quốc phòng và an ninh với thực tiễn phát triển khoa học kỹ thuật, kinh tế, văn hóa - xã hội và ngành nghề đào tạo của sinh viên. Đồng thời, kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục, huấn luyện với rèn luyện; đưa việc thực hiện chế độ trong ngày, trong tuần, xây dựng nền nếp chính quy, chấp hành kỷ luật đến gần với sinh viên. Ngoài nội dung theo chương trình chung, các trung tâm còn bổ sung các nội dung về giáo dục truyền thống cách mạng của địa phương, tăng cường tổ chức hội thao quốc phòng và an ninh; tổ chức các hoạt động xã hội, tham quan di tích, chứng tích lịch sử, thắp nến tri ân, nghe nói chuyện truyền thống, tổ chức “học kỳ Quân đội”, v.v. Thông qua đó, học sinh, sinh viên không chỉ được trang bị kiến thức, kỹ năng quân sự cần thiết, mà còn trực tiếp rèn luyện, xây dựng nhân cách, nếp sống tập thể, tính kỷ luật trong sinh hoạt, học tập, xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh; bồi đắp tình yêu quê hương, đất nước, niềm tin vào sức mạnh chiến đấu của Quân đội, ý thức, khát vọng cống hiến, sẵn sàng thực hiện nghĩa vụ, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Năm 2017, toàn Thành phố đã hoàn thành chương trình môn học giáo dục quốc phòng và an ninh cho hơn 400 nghìn học sinh, sinh viên thuộc 334 trường trung học phổ thông, trung cấp, dạy nghề, cao đẳng, đại học, đạt được mục đích, yêu cầu đề ra.

Với quan điểm phải làm cho mọi tầng lớp nhân dân nhận thức đúng, đầy đủ về công tác quốc phòng, an ninh, chấp hành nghiêm túc, tự giác Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh, Thành phố đẩy mạnh phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh cho toàn dân. Để nâng cao hiệu quả công tác này, Thành phố chỉ đạo cấp ủy, chính quyền các quận, huyện phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong tổ chức thực hiện, bằng nhiều phương thức phù hợp. Trong đó, triệt để phát huy hệ thống phát thanh, truyền hình, báo chí, mạng internet, báo cáo viên, tuyên truyền viên,… cùng các hoạt động đa dạng, như: lễ hội văn hóa, thể dục - thể thao, hội thảo khoa học, hội thi, hội thao, sinh hoạt các đoàn thể, các khu dân cư để phổ biến rộng rãi cho các tầng lớp nhân dân. Kịp thời biểu dương những thành tích, gương “người tốt, việc tốt” trong hoạt động quân sự, quốc phòng và phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc. Đồng thời, cung cấp các thông tin chính thống cả về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và quốc phòng, an ninh, đối ngoại của đất nước và Thành phố đến quần chúng nhân dân. Qua đó, góp phần định hướng dư luận xã hội, đấu tranh phản bác những thông tin xấu độc; phát huy lòng yêu nước, trách nhiệm, tình cảm của nhân dân Thành phố đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Công tác phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh cho toàn dân còn được Thành phố tiến hành thông qua chương trình phối hợp hoạt động giữa lực lượng vũ trang với địa phương, như: huấn luyện, dã ngoại kết hợp làm công tác dân vận; các hoạt động “đền ơn, đáp nghĩa”, thực hiện chính sách hậu phương Quân đội, v.v. Đặc biệt, thời gian gần đây, trước các vụ việc tụ tập đông người, gây rối,… trên một số địa bàn nhân Quốc hội thông qua Luật An ninh mạng và cho ý kiến về dự thảo Luật về Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt, lực lượng vũ trang Thành phố đã kết hợp với các lực lượng chức năng kiên trì tuyên truyền, giải thích cặn kẽ cho nhân dân hiểu rõ bản chất của vấn đề. Đồng thời, vạch trần âm mưu phá hoại của các thế lực thù địch, xuyên tạc sự thật, kích động người dân,… hòng gây mất ổn định chính trị và trật tự, an toàn xã hội, góp phần tuyên truyền, giáo dục nhân dân nêu cao cảnh giác, cách nhận biết sự thật để bày tỏ lòng yêu nước chân chính trên tinh thần thượng tôn pháp luật.

Có thể khẳng định, chấp hành nghiêm túc Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh đã góp phần quan trọng trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững chắc, tăng cường tiềm lực chính trị, tinh thần cho khu vực phòng thủ Thành phố. Thời gian tới, Đảng bộ, chính quyền, lực lượng vũ trang và nhân dân Thành phố tiếp tục đẩy mạnh đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục quốc phòng và an ninh, góp phần thực hiện mục tiêu xây dựng thành phố Hồ Chí Minh có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình.

Thiếu tướng NGÔ TUẤN NGHĨA, Chính ủy Bộ Tư lệnh Thành phố