Trùng Khánh là huyện miền núi, biên giới nằm ở phía Đông Bắc của tỉnh Cao Bằng, có diện tích tự nhiên 688,01 km², dân số trên 73.000 người; trong đó, dân tộc Tày, Nùng chiếm trên 90%. Huyện có nhiều hang động, điểm cao có giá trị quân sự và đường biên giới dài 93,783 km tiếp giáp với Thành phố Tịnh Tây và huyện Đại Tân thuộc Khu tự trị dân tộc Choang, Quảng Tây, Trung Quốc, nên được xác định là địa bàn trọng điểm về quốc phòng, an ninh. Nhận thức sâu sắc điều đó, những năm qua, cùng với việc đặt trọng tâm vào phát triển kinh tế - xã hội, Huyện luôn chú trọng tăng cường quốc phòng, an ninh; trong đó, công tác giáo dục quốc phòng và an ninh là một trong các nhiệm vụ trọng tâm, được triển khai thực hiện bằng nhiều giải pháp thiết thực, hiệu quả.

Lãnh đạo Uỷ ban nhân dân Huyện trao thưởng cho các tập thể và cá nhân có thành tích xuất sắc

Nổi bật là, quán triệt, thực hiện Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh, cùng các chỉ thị, hướng dẫn của trên đối với công tác này, hằng năm, Huyện chỉ đạo Ban Chỉ huy Quân sự - Cơ quan Thường trực Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Huyện tổ chức khảo sát, đánh giá thực chất các đối tượng; từ đó, tham mưu giúp Huyện ủy, Ủy ban nhân dân Huyện xây dựng kế hoạch bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng và toàn dân; ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn và kế hoạch tập huấn, thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về công tác quan trọng này. Đặc biệt, thực hiện Nghị quyết số 897/NQ-UBTVQH14, ngày 11/02/2020 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện và đổi tên đơn vị hành chính cấp xã thuộc tỉnh Cao Bằng, Huyện đã tích cực triển khai các biện pháp kiện toàn Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh các cấp bảo đảm đủ số lượng, đúng thành phần theo quy định; bổ sung quy chế hoạt động phù hợp với tình hình thực tiễn, nâng cao hiệu quả hoạt động. Cùng với đó, Huyện có nhiều biện pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng và toàn dân. Đáng chú ý, với tinh thần chủ động, sáng tạo, thời gian qua, các cơ quan, đơn vị, địa phương cơ sở đã có nhiều đổi mới về nội dung, hình thức giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh; mở rộng đối tượng là chức sắc, chức việc các tôn giáo, già làng, trưởng bản, người có uy tín trong dòng họ, v.v. Từ năm 2020 đến nay, Huyện đã xây dựng 52 chuyên mục với hàng trăm tin, bài về quốc phòng, an ninh trên sóng truyền thanh, truyền hình địa phương; có 35 cán bộ đối tượng 2 và 3; 636 cán bộ đối tượng 4 và 52 già làng, trưởng bản, chức việc tôn giáo được bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh. Thông qua bồi dưỡng, nhận thức, trình độ, năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của cấp ủy, chính quyền và năng lực tham mưu của các ban, ngành, đoàn thể về công tác quốc phòng, an ninh được nâng lên, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc, tạo điều kiện thuận lợi cho kinh tế, xã hội, du lịch địa phương phát triển nhanh, bền vững, được Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Tỉnh và Quân khu 1 đánh giá cao.

Bên cạnh mặt tích cực đạt được, việc kiện toàn Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh ở một số xã sau sáp nhập chưa kịp thời, hiệu quả hoạt động chưa cao. Kế hoạch bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng có thời điểm chưa sát thực tiễn; chất lượng môn học Giáo dục quốc phòng và an ninh của học sinh các trường trung học phổ thông và công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức quốc phòng, an ninh cho toàn dân có mặt đạt hiệu quả chưa cao, v.v.

Hiện nay, do điều kiện địa lý phức tạp và xuất phát điểm thấp, Huyện vẫn thuộc diện đặc biệt khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo còn cao. Bên cạnh đó, tình hình thiên tai, dịch bệnh; các hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, xuất nhập cảnh trái phép, tội phạm xuyên biên giới và hoạt động truyền đạo trái pháp luật trên địa bàn tiềm ẩn phức tạp. Trước thực tế đó, để thực hiện thắng lợi các mục tiêu, chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Huyện lần thứ XX, đưa Trùng Khánh trở thành huyện thoát nghèo vào năm 2025, thời gian tới, cùng với thực hiện tốt nhiệm vụ then chốt là xây dựng Đảng, phát triển kinh tế - xã hội là trung tâm, Huyện ủy, Ủy ban nhân dân Huyện chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo tăng cường công tác giáo dục quốc phòng và an ninh cho các đối tượng và toàn dân, tạo sự thống nhất cao về nhận thức và hành động trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự, giữ vững ổn định an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, làm tiền đề thúc đẩy địa phương phát triển nhanh, bền vững.

Trước hết, tăng cường quán triệt, giáo dục cho cán bộ, đảng viên và nhân dân, nhất là cán bộ chủ chốt các cấp về chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về công tác giáo dục quốc phòng và an ninh. Trọng tâm là Chỉ thị số 12-CT/TW, ngày 04/5/2007 của Bộ Chính trị (khóa X) về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục quốc phòng và an ninh”, Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh, các văn bản chỉ đạo của cấp trên. Qua đó, làm cho cán bộ, đảng viên và nhân dân nhận thức sâu sắc vị trí, vai trò của công tác giáo dục quốc phòng và an ninh đối với sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc; xác định rõ trách nhiệm đối với nhiệm vụ này, kiên quyết khắc phục biểu hiện giản đơn, coi nhẹ, nhận thức cho rằng đây là nhiệm vụ của cơ quan quân sự, công an. Cùng với đó, Huyện tiếp tục chỉ đạo cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành coi trọng củng cố, kiện toàn Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh đảm bảo đủ số lượng, đúng thành phần, cơ cấu; bổ sung quy chế hoạt động của Hội đồng phù hợp với thực tế địa phương, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, nhất là đối với các xã vùng sâu, vùng xa, biên giới và địa bàn trọng điểm về quốc phòng, an ninh.

Cùng với làm tốt công tác giáo dục, Huyện coi trọng phát huy vai trò nòng cốt của cơ quan quân sự các cấp trong tham mưu, phối hợp tổ chức thực hiện công tác giáo dục quốc phòng và an ninh và đổi mới hình thức tổ chức, phương pháp tiến hành. Do đặc điểm địa bàn rộng, địa hình chia cắt, giao thông đi lại khó khăn, nhất là đối với 11 xã và 01 thị trấn biên giới. Vì vậy, để thực hiện mục tiêu 100% các đối tượng hoàn thành chương trình bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh trong nhiệm kỳ, Huyện chỉ đạo Ban Chỉ huy Quân sự chủ trì phối hợp với Ban Tuyên giáo Huyện ủy tiến hành rà soát, nắm chắc số lượng, phân loại đối tượng để xây dựng kế hoạch và thông báo kế hoạch, chỉ tiêu bồi dưỡng đến các đơn vị sớm để triển khai thực hiện. Đồng thời, đẩy mạnh đổi mới hình thức tổ chức, nội dung, chương trình, phương pháp giáo dục phù hợp với từng đối tượng và đặc điểm địa bàn. Theo đó, với đội ngũ cán bộ, đảng viên, cùng với cử các đồng chí thuộc đối tượng 2 và 3 tham gia các lớp bồi dưỡng do cấp trên tổ chức, Huyện tích cực tổ chức bồi dưỡng cho cán bộ đối tượng 4 tại địa phương theo phân cấp.

Nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập của những năm trước, thời gian tới, Huyện chủ trương lựa chọn các đối tượng tham gia có nhận thức, trình độ, công việc chuyên môn tương đương để tổ chức lớp bồi dưỡng; đồng thời, quan tâm làm tốt công tác chuẩn bị, cả về cơ sở vật chất, xây dựng kế hoạch, triệu tập học viên, lựa chọn nội dung, mời giáo viên có trình độ chuyên môn sâu giảng dạy, v.v. Cùng với đó, Huyện tích cực nghiên cứu xây dựng hệ thống các chuyên đề phù hợp với đối tượng, cắt bỏ những nội dung cũ, trùng lặp; bổ sung những chuyên đề mới từ thực tiễn đặt ra về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nhất là trong đấu tranh quốc phòng, bảo vệ biên giới và giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn,... theo Thông tư số 38/2014/TT-BQP của Bộ Quốc phòng về ban hành chương trình, nội dung và chương trình khung bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh. Đẩy mạnh kết hợp lồng ghép bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho cán bộ, đảng viên, trưởng các ban, ngành, đoàn thể trong các kỳ họp, triển khai công tác dân - chính - đảng, hội nghị tập huấn công tác ngành; diễn tập khu vực phòng thủ, diễn tập phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, v.v.

Những năm gần đây, lợi dụng khó khăn do dịch Covid-19 và nhận thức hạn chế của đồng bào, một số đối tượng đẩy mạnh hoạt động truyền đạo trái pháp luật, nhất là tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình, gây mất ổn định an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội. Để đấu tranh, tăng cường tiềm lực chính trị - tinh thần của khu vực phòng thủ, xây dựng “thế trận lòng dân”, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân ngày càng vững chắc, Huyện tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh cho toàn dân. Nội dung tuyên truyền tập trung làm rõ quan điểm, đường lối quốc phòng, quân sự của Đảng, về nhiệm vụ xây dựng nền quốc phòng toàn dân, bảo vệ Tổ quốc; Luật Biên giới quốc gia, 03 văn kiện về biên giới (Hiệp định về quy chế quản lý biên giới, Hiệp định về cửa khẩu và Quy chế quản lý cửa khẩu trên biên giới đất liền Việt Nam - Trung Quốc); vạch trần âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch trên địa bàn, v.v. Để nâng cao hiệu quả, Huyện chỉ đạo Ban Chỉ huy Quân sự phối hợp với Phòng Văn hóa, thông tin và các cơ quan liên quan xây dựng kế hoạch tuyên truyền, giáo dục quốc phòng và an ninh trên các phương tiện thông tin đại chúng. Đồng thời, đẩy mạnh kết hợp tuyên truyền, phổ biến kiến thức quốc phòng, an ninh trong các đợt tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ, chi trả chế độ cho lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên; hoạt động văn hóa, văn nghệ, lễ hội truyền thống ở địa phương.

Huyện tiếp tục chỉ đạo các cơ sở giáo dục, nhất là các trường trung học phổ thông quan tâm tuyển chọn đào tạo, bồi dưỡng chuẩn hóa đội ngũ giáo viên dạy môn Giáo dục quốc phòng và an ninh; đầu tư nâng cấp trang thiết bị, đồ dùng dạy học; tổ chức các hoạt động ngoại khóa cho học sinh, như: tham quan bảo tàng, di tích lịch sử, giao lưu với các đơn vị Quân đội đóng quân trên địa bàn, nghe cựu chiến binh nói chuyện về truyền thống dân tộc, truyền thống Quân đội nhân dân Việt Nam và hội thao quốc phòng, v.v. Qua đó, mở rộng kiến thức, bồi dưỡng phẩm chất, nhân cách, ý thức tổ chức, tính kỷ luật, tình yêu quê hương, đất nước, ý thức trách nhiệm của học sinh và toàn dân đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Nhằm kịp thời phát hiện, chấn chỉnh, khắc phục những hạn chế, yếu kém trong công tác giáo dục quốc phòng và an ninh ở các đơn vị cơ sở, Huyện tiếp tục đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra theo phân cấp. Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng và nâng cao chất lượng hệ thống chính trị, xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, hệ thống tổ chức chính quyền vững mạnh toàn diện; thực hiện tốt Quy chế Dân chủ ở cơ sở, kịp thời phát hiện, giải quyết dứt điểm vướng mắc nảy sinh, không để tạo thành điểm nóng. Tổ chức tốt các hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa”, chăm lo giúp nhân dân phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo,... tạo sự đồng thuận, nhất trí cao giữa cấp ủy, chính quyền và nhân dân trong thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

CHU THỊ VINH, Huyện ủy viên, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Huyện