Sư đoàn Bộ binh 301 là đơn vị chủ lực, cơ động của Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, bên cạnh thuận lợi là cơ bản, Sư đoàn gặp không ít khó khăn, nổi lên là: sự chống phá của các thế lực thù địch thông qua chiến lược “Diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “phi chính trị hóa” quân đội; mặt trái của kinh tế thị trường, các tệ nạn xã hội tác động nhiều chiều đến tư tưởng, tình cảm, lối sống bộ đội. Trong khi đó, cán bộ, chiến sĩ (CB,CS) của Sư đoàn hầu hết tuổi đời còn trẻ; có nhiệm vụ đơn vị phải hoạt động phân tán, nên đòi hỏi bộ đội không chỉ có bản lĩnh chính trị vững vàng, tinh thần tự giác cao, mà còn phải có kiến thức và ý thức chấp hành nghiêm pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội, và các quy định của Đơn vị. Nhận thức rõ điều đó, thời gian qua, Đảng ủy, chỉ huy Sư đoàn đã đề ra nhiều chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo, động viên bộ đội phát huy truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ”, “Người chiến sĩ Thủ đô”, nâng cao ý chí tự lực tự cường, khắc phục khó khăn, vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ. Trong đó, gắn công tác giáo dục chính trị (GDCT) với tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật (PB,GDPL) là một nội dung, giải pháp được Sư đoàn thực hiện tích cực, có hiệu quả cao, thiết thực góp phần tạo chuyển biến toàn diện trong CB,CS cả về nhận thức và hành động.

Trước hết, cấp ủy, chỉ huy các cấp đã đề cao trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện chương trình, nội dung GDCT gắn với tuyên truyền, PB,GDPL theo đúng tinh thần các nghị quyết, chỉ thị đã ban hành¹. Đảng ủy Sư đoàn đã có Nghị quyết chuyên đề lãnh đạo công tác này phù hợp với tình hình thực tế của đơn vị; đồng thời, chỉ đạo các cấp lấy kết quả công tác GDCT và tuyên truyền, PB,GDPL là một tiêu chí để đánh giá thành tích của tập thể, cá nhân. Nghị quyết lãnh đạo thường kỳ của các cấp ủy, chi bộ đều có chủ trương, biện pháp lãnh đạo công tác GDCT gắn với tuyên truyền, PB,GDPL phù hợp với đặc điểm, tình hình, chức năng, nhiệm vụ của đơn vị mình, bảo đảm đúng yêu cầu và sự chỉ đạo của trên. Việc gắn kết, lồng ghép được thực hiện thường xuyên trong giáo dục cơ bản cũng như trong các hoạt động, nhiệm vụ của đơn vị. Từ khi Bộ Quốc phòng ban hành Đề án “Đổi mới công tác GDCT tại đơn vị trong tình hình mới”, công tác GDCT và tuyên truyền, PB,GDPL của Sư đoàn đã có sự đổi mới khá toàn diện; đội ngũ cán bộ, đảng viên đề cao trách nhiệm, chủ động tham gia công tác giáo dục theo sự phân công của người chỉ huy và kế hoạch đã xác định. Cấp ủy, chỉ huy các đơn vị luôn có sự trao đổi, thống nhất, phân công trách nhiệm rõ ràng; tăng cường kiểm tra, đôn đốc, phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, lực lượng trong thực hiện. Những năm qua, trong toàn Đơn vị không còn các biểu hiện “giao khoán” công tác GDCT cho cán bộ chính trị. Cơ quan chính trị, chính ủy, chính trị viên các cấp nắm chắc kế hoạch, hướng dẫn của trên, tình hình đơn vị để tham mưu, đề xuất với cấp ủy, người chỉ huy chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo phù hợp và hướng dẫn cho đơn vị tổ chức thực hiện kế hoạch bảo đảm đúng, đủ chương trình, nội dung, thời gian theo quy định. Năm 2013, Sư đoàn đã tổ chức tốt các lớp nghiên cứu, quán triệt nghị quyết của Đảng, học tập các chuyên đề pháp luật cho các đối tượng, các chủ đề về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh², bảo đảm quân số tham gia học tập cao (trung bình trên 99,5%). Ngoài những nội dung giáo dục theo chương trình quy định, Sư đoàn còn xây dựng, tổ chức cho CB,CS học tập các chuyên đề về pháp luật phù hợp với đặc điểm, nhiệm vụ của đơn vị; đồng thời, thường xuyên quán triệt các văn bản quy định của trên, của địa phương và tình hình địa bàn, tạo điều kiện để bộ đội nâng cao trình độ hiểu biết về pháp luật và tự khẳng định trong thực tiễn. Kết quả kiểm tra nhận thức chính trị và pháp luật đối với các đối tượng của Sư đoàn năm 2013: 100% đạt yêu cầu, trong đó có 85% khá, giỏi (riêng giỏi 9%).

Nhằm nâng cao hiệu quả công tác GDCT gắn với tuyên truyền, PB,GDPL, Sư đoàn đã chú trọng đổi mới hình thức giáo dục, bảo đảm phong phú về nội dung, sinh động về biện pháp thực hiện. Đối với học tập các chuyên đề, Đơn vị xác định đây là hình thức giáo dục cơ bản cần phải được duy trì nghiêm túc, đúng quy trình và bảo đảm chất lượng cao. Do đó, Đảng ủy Sư đoàn yêu cầu các cấp phải quán triệt và thực hiện tốt Đề án của Bộ Quốc phòng về “Đổi mới công tác GDCT tại đơn vị trong tình hình mới”, từng bước đưa công tác GDCT và tuyên truyền, PB,GDPL đi vào nền nếp, đáp ứng mục đích, yêu cầu đề ra. Theo đó, đội ngũ giáo viên, báo cáo viên các cấp đã chú trọng thực hiện tốt các khâu, các bước, từ chuẩn bị bài giảng, thông qua, giảng tập, giảng thử, giảng mẫu, hội giảng, xây dựng các mô hình, bảng, biểu đến thực hành bài giảng, bảo đảm sinh động, hấp dẫn, có tính thực tiễn cao. Sư đoàn đã trích kinh phí đầu tư một số phương tiện kỹ thuật dạy học khá hiện đại, trang bị máy chiếu cho các tiểu đoàn. Đến nay, ở các đơn vị đủ quân, 100% chính trị viên (tiểu đoàn và đại đội) và 100% các bài giảng GDCT, chuyên đề PB,GDPL đều được thực hiện bằng trình chiếu. Đặc biệt là, Sư đoàn đã coi trọng đổi mới phương pháp GDCT theo hướng tích cực hóa, tăng cường tính đối thoại, tạo sự hứng thú, thu hút người học. Ngoài giờ học chính trị, giáo dục pháp luật, các đơn vị còn coi trọng thông qua sinh hoạt, thông báo chính trị - thời sự để thông tin kịp thời đến CB,CS tình hình kinh tế, chính trị, xã hội, quốc phòng, an ninh và những vụ việc xảy ra trong Đơn vị và toàn quân; qua đó, liên hệ, vận dụng vào thực tiễn đơn vị, chức trách quân nhân, kết hợp đấu tranh bác bỏ những luận điệu xuyên tạc, sai trái của các thế lực thù địch, những hiện tượng tiêu cực trong nội bộ Quân đội, đơn vị. Đồng thời, định hướng tư tưởng, hướng dẫn hành động, nâng cao ý thức thực hiện nhiệm vụ cho bộ đội; ngăn ngừa biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên.

Đối với Ngày Chính trị và văn hóa tinh thần, Ngày Pháp luật, Sư đoàn xác định đây là những hình thức, biện pháp gắn công tác GDCT với tuyên truyền, PB,GDPL và phát huy dân chủ, nắm tình hình tư tưởng, tăng cường quản lý kỷ luật thiết thực nhất. Vì vậy, chỉ huy Sư đoàn chỉ đạo các cấp tích cực đổi mới nội dung, hình thức hoạt động sao cho phù hợp, mang lại hiệu quả cao. Theo quy định, trong Ngày Chính trị và văn hóa tinh thần, các đơn vị phải tổ chức đối thoại trực tiếp với chiến sĩ, nghe chiến sĩ phản ánh tâm tư, nguyện vọng của bản thân và tình hình đơn vị. Đồng thời, cấp trên cử cán bộ dự, giải đáp thắc mắc, nắm tình hình tư tưởng bộ đội và phổ biến chế độ, chính sách, văn bản mới cho bộ đội. Để đáp ứng điều đó, Sư đoàn yêu cầu: cán bộ tham gia đối thoại phải nắm chắc chế độ, chính sách, có thái độ cởi mở, cầu thị, thực sự dân chủ, lắng nghe, bình đẳng, nêu cao tự phê bình và phê bình. Chỉ có như vậy, việc đối thoại mới có tác dụng tích cực, tạo sự đoàn kết, thống nhất trong đơn vị, sự tin tưởng của CB,CS với cấp trên. Về thực hiện nội dung Ngày Pháp luật, các đơn vị trong Sư đoàn còn đưa vào áp dụng hình thức sân khấu hóa với nhiều nội dung lồng ghép kiến thức chính trị và pháp luật khá phong phú, có tác dụng giáo dục sâu sắc. Tiêu biểu là, Sư đoàn đã chủ động phối hợp với Ban An toàn giao thông thành phố Hà Nội mở các đợt tuyên truyền về Luật và văn hóa giao thông bằng hình thức sân khấu hóa. Qua đó, giúp bộ đội dễ tiếp thu kiến thức và biết xử lý các vụ việc liên quan đến kỷ luật, pháp luật và an toàn giao thông. Việc lồng ghép GDCT với tuyên truyền, PB,GDPL trong các hoạt động, như: văn hóa, văn nghệ; thi tìm hiểu, diễn đàn, tọa đàm; đọc báo, nghe đài, xem ti vi, nghe truyền thanh nội bộ; pa-nô, áp-phích, bảng tin; Phòng Hồ Chí Minh, Thư viện, Tủ sách, Ngăn sách pháp luật; mô hình “Mỗi tuần một câu hỏi pháp luật”, “Tổ tư vấn pháp luật”,... đã tạo sự đa dạng, phong phú, hấp dẫn, thu hút mọi CB,CS tham gia. Đặc biệt, trong kiểm tra nhận thức các đối tượng, Đơn vị đã kết hợp các hình thức: hỏi đáp, tự luận, trắc nghiệm, đan xen câu hỏi chính trị với câu hỏi pháp luật, nên vừa có tác dụng củng cố, đánh giá nhận thức, vừa tạo điều kiện cho bộ đội tích cực tra cứu, tìm hiểu, củng cố kiến thức trên các lĩnh vực.

Công tác GDCT gắn với tuyên truyền, PB,GDPL ở Sư đoàn còn được thực hiện thông qua các phong trào thi đua, cuộc vận động của các tổ chức, các ngành trong Đơn vị. Việc làm đó được gắn kết chặt chẽ với các giải pháp thực hiện Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XI) về “Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” và Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng, nên đã thiết thực góp phần tạo chuyển biến tiến bộ rõ nét trong cán bộ, đảng viên, chiến sĩ về tinh thần trách nhiệm, bản lĩnh chính trị, đạo đức, lối sống, phương pháp, tác phong công tác; khắc phục biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân, thói hư, tật xấu trong từng cơ quan, đơn vị.

Bước sang năm 2014, quán triệt Chỉ thị 788-CT/QUTW, ngày 26-12-2013 của Thường vụ Quân ủy Trung ương, Sư đoàn đã kịp thời tổ chức Lễ phát động, triển khai thực hiện Cuộc vận động: “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”; đồng thời, chỉ đạo đẩy mạnh các phong trào thi đua thường xuyên và đột kích hướng vào các ngày kỷ niệm lớn trong năm. Đây là cơ hội tốt để CB,CS Sư đoàn Bộ binh 301 đẩy mạnh công tác GDCT, tuyên truyền, PB,GDPL, thi đua hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ, góp phần tô thắm thêm truyền thống, phẩm chất tốt đẹp “Bộ đội Cụ Hồ” và nét đẹp văn hóa “Người chiến sĩ Thủ đô”, xứng đáng với niềm tin yêu của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố Hà Nội. Cùng với các phong trào thi đua có tính chủ đề theo năm, việc duy trì các cuộc vận động thường xuyên, như: “Quản lý, khai thác, sử dụng vũ khí, trang bị kỹ thuật tốt, bền, an toàn, tiết kiệm và An toàn giao thông”, “Thanh niên với văn hóa giao thông”, “Nói không với thuốc lá”,... đã giúp CB,CS của Đơn vị nâng cao hiểu biết về pháp luật, đề cao tinh thần trách nhiệm trong thực hiện các chế độ, quy định. Ngoài ra, để tạo điều kiện cho cán bộ cơ sở, nhất là các sĩ quan mới ra trường tiến hành tốt công tác tư tưởng, Sư đoàn đã chỉ đạo Phòng Chính trị biên tập cuốn sách “Hướng dẫn công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội”, nhằm hệ thống, thống nhất nội dung, quy trình, biện pháp chủ yếu tiến hành công tác tư tưởng nói chung, công tác GDCT gắn với tuyên truyền, PB,GDPL nói riêng và giải quyết các tình huống, vụ việc xảy ra.

Một trong những bí quyết để nâng cao hiệu quả công tác GDCT gắn với tuyên truyền, PB,GDPL là, Sư đoàn đã chú trọng xây dựng đội ngũ giáo viên, báo cáo viên chính trị, pháp luật có phẩm chất, năng lực đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Với phương châm lấy thực tiễn để bồi dưỡng cán bộ, hằng năm và trước mỗi đợt huấn luyện, Đơn vị đều tổ chức tập huấn cho đội ngũ cán bộ nói chung, cán bộ chính trị nói riêng về nội dung, quy trình, phương pháp chuẩn bị, thực hành bài giảng, duy trì thảo luận,... Trong quá trình tiến hành công tác GDCT và tuyên truyền, PB,GDPL, Sư đoàn chú trọng duy trì nền nếp dự giờ, kiểm tra, rút kinh nghiệm; hội giảng, bình giảng; thực hiện cấp trên bồi dưỡng cấp dưới, người đi trước bồi dưỡng người đi sau; phát huy tinh thần tự học, tự nghiên cứu của đội ngũ cán bộ, nhất là số chính trị viên cấp đại đội.

Có thể khẳng định, việc gắn công tác GDCT với tuyên truyền, PB,GDPL ở Sư đoàn bộ binh 301 đã mang lại hiệu quả bước đầu đáng phấn khởi, thiết thực nâng cao nhận thức, văn hóa pháp luật cho mọi CB,CS; là một trong những nhân tố quan trọng góp phần xây dựng Đảng bộ Sư đoàn trong sạch, vững mạnh, Sư đoàn vững mạnh toàn diện, được Bộ Quốc phòng tặng Cờ “Đơn vị dẫn đầu phong trào Thi đua Quyết thắng” năm 2013. Đây là cơ sở quan trọng để Sư đoàn tiếp tục phấn đấu hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ trong thời gian tới.

Đại tá NGUYỄN XUÂN YÊM, Phó Chính ủy Sư đoàn
________________

1 - Chỉ thị 124-CT/QUTW, ngày 31-3-2011 của Thường vụ Quân ủy Trung ương về “Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác GDCT tại đơn vị trong giai đoạn mới”; Nghị quyết 384-NQ/ĐU, ngày 29-9-2011 của Đảng ủy Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội về “Lãnh đạo, chỉ đạo công tác GDCT tại đơn vị trong giai đoạn mới”; Chỉ thị 32-CT/TW, ngày 09-12-2003 của Ban Bí thư Trung ương Đảng “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác PB,GDPL, nâng cao ý thức chấp hành luật của cán bộ, nhân dân”; Chỉ thị 21/2003/CT-BQP ngày 07-3-2003 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng “Về việc triển khai công tác PB,GDPL trong lực lượng vũ trang nhân dân”; Chỉ thị 04/CT-BQP, ngày 20-01-2010 “Về việc triển khai thực hiện “Ngày pháp luật” trong Quân đội”; Kế hoạch công tác PB,GDPL của Hội đồng phối hợp PB,GDPL thành phố Hà Nội và Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội hằng năm, v.v.

2 - Nghị quyết Hội nghị lần thứ 6, 7, 8 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI); Nghị quyết 765-NQ/QUTW, ngày 20-12-2012 của Quân ủy Trung ương “Về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2013 - 2020 và những năm tiếp theo”; Luật Biển Việt Nam; Luật PB,GDPL. Chuyên đề: “Phát huy dân chủ, tăng cường kỷ luật trong xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện”; “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về phong cách quần chúng, dân chủ, nêu gương, nêu cao trách nhiệm gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ chốt các cấp”, v.v.