Sư đoàn Phòng không 375, Quân chủng Phòng không - Không quân đóng quân trên địa bàn 07 tỉnh, thành phố thuộc miền Trung - Tây Nguyên; có nhiều đơn vị hoạt động độc lập, phân tán, thường xuyên làm nhiệm vụ cơ động chiến đấu, huấn luyện dã ngoại; tính chất, yêu cầu nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, quản lý vùng trời đòi hỏi tính kỷ luật rất cao. Hơn nữa, Sư đoàn quản lý, vận hành lượng vũ khí, trang bị kỹ thuật lớn, hiện đại, đòi hỏi mỗi cán bộ, chiến sĩ phải tự giác tuân thủ nghiêm ngặt kỷ luật trong khai thác, sử dụng. Trong khi đó, kinh nghiệm trong công tác quản lý, giáo dục, rèn luyện bộ đội của đội ngũ cán bộ chủ trì các phân đội chưa nhiều; nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật, kỷ luật của một số quân nhân còn hạn chế,… nên nguy cơ vi phạm pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội, xảy ra mất an toàn luôn thường trực, ảnh hưởng trực tiếp đến việc hoàn thành nhiệm vụ của Đơn vị. Nhận thức rõ điều đó, những năm qua, Đảng ủy, chỉ huy Sư đoàn tập trung đột phá xây dựng nền nếp chính quy, chấp hành kỷ luật, bảo đảm an toàn. Trong đó, nâng cao chất lượng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật là nội dung quyết định hàng đầu; là biện pháp quan trọng để chuyển hóa nghị quyết của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp, quyết tâm của người chỉ huy thành ý thức tự giác và hành động thực tiễn trong chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội của cán bộ, chiến sĩ, góp phần xây dựng Đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”.

Để công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đi vào nền nếp, Đảng ủy, chỉ huy Sư đoàn tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo; nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị đối với công tác quan trọng này. Theo đó, cấp ủy các cấp tổ chức quán triệt nghiêm các nghị quyết, chỉ thị, kế hoạch, hướng dẫn của trên về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, tạo sự thống nhất về nhận thức, nâng cao trách nhiệm của cấp ủy, chỉ huy các cấp trong triển khai thực hiện; cụ thể hóa thành các chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo sát đúng trong nghị quyết lãnh đạo nhiệm vụ hằng tháng, quý, năm; xây dựng, triển khai kế hoạch chặt chẽ, theo phân cấp. Trong đó, chú trọng việc xác định nội dung, lựa chọn hình thức, phương pháp phổ biến, giáo dục phù hợp, hiệu quả cho từng đối tượng, sát với tình hình nhiệm vụ của Đơn vị trong từng thời điểm cụ thể.

Về nội dung, Sư đoàn luôn bám sát kế hoạch công tác phổ biến, giáo dục pháp luật hằng năm của Cục Chính trị Quân chủng để xây dựng kế hoạch, xác định nội dung sát với đặc điểm, yêu cầu nhiệm vụ của Đơn vị và phù hợp với từng đối tượng. Ngoài các chuyên đề quy định, Sư đoàn chú trọng xây dựng nhiều chuyên đề tự chọn, tập trung vào những văn bản quy phạm pháp luật mới, các hướng dẫn, chỉ thị, quy định liên quan đến quá trình thực hiện nhiệm vụ, đời sống của cán bộ, chiến sĩ, hướng vào giải quyết những vấn đề nổi cộm, khâu yếu, mặt yếu của Đơn vị, như: biện pháp tăng cường giáo dục, quản lý quân nhân tham gia internet, mạng xã hội trong Sư đoàn; các quy định, nguyên tắc bảo đảm an toàn trong khai thác, sử dụng vũ khí, trang bị kỹ thuật, v.v. Trong từng chuyên đề, yêu cầu đặt ra là phải bảo đảm trang bị cho cán bộ, chiến sĩ nắm vững những nội dung cơ bản, mở rộng, liên hệ sát yêu cầu nhiệm vụ của từng loại hình cơ quan, đơn vị và chức trách của mỗi cá nhân. Theo hướng đó, riêng năm 2023, Sư đoàn tổ chức quán triệt học tập 06 chuyên đề pháp luật; trong đó, có 05 chuyên đề theo kế hoạch của trên, 01 chuyên đề tự xây dựng.

Về hình thức, phương pháp, Sư đoàn chú trọng đổi mới theo hướng đa dạng, sáng tạo, hiệu quả; tăng tính trực quan, dễ hiểu, gắn với định hướng tư tưởng, hướng dẫn hành động cụ thể để không chỉ nâng cao nhận thức pháp luật, mà quan trọng hơn là xây dựng ý thức tự giác, tinh thần “thượng tôn pháp luật” cho cán bộ, chiến sĩ. Theo đó, ngoài việc nâng cao chất lượng các buổi quán triệt tập trung, Sư đoàn thực hiện tốt việc kết hợp nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật với giáo dục chính trị, giáo dục thường xuyên; lồng ghép với các nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, công tác dân vận,… và các hoạt động thường xuyên của đơn vị. Tổ chức nhiều đợt sinh hoạt chính trị tư tưởng, kịp thời quán triệt các công điện, thông báo tình hình tư tưởng, dư luận và các vụ việc vi phạm kỷ luật, mất an toàn giao thông trong toàn quân; từ đó rút kinh nghiệm trong từng cơ quan, đơn vị. Đồng thời, kịp thời định hướng tư tưởng cho cán bộ, chiến sĩ trước những diễn biến của đời sống xã hội, nhất là các phát ngôn, bình luận, thông tin có nội dung và hình ảnh phản cảm, sai sự thật trên không gian mạng, để họ có bản lĩnh, đúng mực khi tham gia mạng xã hội.

Mô hình “Mỗi tuần một điều luật” được phát huy hiệu quả

Cùng với đó, Sư đoàn chỉ đạo các đơn vị tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua các hoạt động trực quan, với hàng trăm chương trình truyền thanh nội bộ, hệ thống panô, áp phích, khẩu hiệu; tổ chức tọa đàm, diễn đàn thanh niên, thi tìm hiểu pháp luật kết hợp với tổ chức sinh nhật đồng đội tháng, quý, v.v. Trong năm 2023, tổ chức thành công diễn đàn thanh niên “Tuổi trẻ Sư đoàn 375 vững vàng tư tưởng chấp hành nghiêm kỷ luật, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao”; tọa đàm “Đoàn kết thương yêu đồng chí, đồng đội là nét đẹp truyền thống, phẩm chất cao quý “Bộ đội Cụ Hồ”; thi tìm hiểu 10 lời thề, 12 điều kỷ luật, chức trách quân nhân, chức trách chiến sĩ cho chiến sĩ mới,… tạo sức lan tỏa lớn. Ngoài ra, còn lồng ghép vào các buổi sinh hoạt, hoạt động xung kích của các tổ chức Đoàn thanh niên, Hội phụ nữ, xây dựng các mô hình tuyên truyền, phổ biến hiệu quả, như: “Tổ chức Đoàn không có cán bộ, đoàn viên, thanh niên vi phạm pháp luật, kỷ luật”; “Chi đoàn hành động giỏi, đoàn kết tốt, kỷ luật nghiêm”,... phát động hơn 2.250 lượt cán bộ, chiến sĩ tham gia Cuộc thi “Tìm hiểu kiến thức pháp luật năm 2023” do Báo Quân đội nhân dân điện tử tổ chức.

Sư đoàn đã thực hiện có nền nếp, hiệu quả “Ngày pháp luật” hằng tháng kết hợp với tổ chức các hoạt động bổ trợ, như: triển lãm trưng bày sách pháp luật, nói chuyện chuyên đề,… thu hút đông đảo bộ đội tham gia. Phát huy tốt vai trò, hoạt động của các thiết chế văn hóa, như: thư viện, Phòng Hồ Chí Minh, tủ sách pháp luật; nâng cao chất lượng, hiệu quả mô hình “Mỗi tuần học 01 điều luật”, chuyên mục “Phổ biến, giáo dục pháp luật” trên truyền thanh nội bộ vào thứ Ba và thứ Năm hằng tuần. Tổ chức nghiên cứu, học tập, tìm hiểu kiến thức pháp luật cho sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, chiến sĩ trong Sư đoàn theo Hướng dẫn số 168/HD-HĐ, ngày 27/02/2023 của Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật Quân chủng, bước đầu đi vào nền nếp. Đồng thời, đẩy mạnh triển khai Đề án “Phát huy vai trò của lực lượng Quân đội nhân dân tham gia công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, vận động nhân dân chấp hành pháp luật tại cơ sở giai đoạn 2021 - 2027” đúng kế hoạch, sát với từng cơ quan, đơn vị, hoàn thành tốt các mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp của Đề án đã đề ra.

Thường xuyên kiện toàn, hoàn thiện quy chế; phát huy tốt vai trò, hiệu quả hoạt động của Hội đồng Phối hợp phổ biến giáo dục pháp luật; đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật; Ban Chỉ đạo 1389, Tổ tư vấn “tâm lý - sức khỏe - pháp luật” các cấp trong Sư đoàn. Từ đó, phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, lực lượng; đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra; tổ chức làm điểm, sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm nghiêm túc, chặt chẽ. Với phương châm “mưa dầm thấm lâu”, bằng những cách làm hay, mô hình sáng tạo, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật của Sư đoàn đã góp phần nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội của cán bộ, chiến sĩ; thúc đẩy phong trào thi đua rèn luyện kỷ luật; xây dựng văn hóa pháp luật trong cơ quan, đơn vị. Nhờ đó, những năm qua, tình hình chấp hành pháp luật, kỷ luật của Sư đoàn đã có chuyển biến tích cực, Đơn vị luôn ổn định, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Tuy vậy, do nhiều yếu tố khách quan và chủ quan, nhất là nhận thức, trách nhiệm của một số cấp ủy, chỉ huy về công tác này chưa cao; thiếu nhạy bén, chủ động trong tổ chức thực hiện nên chất lượng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật có thời điểm chưa đồng đều. Ý thức tự giác rèn luyện, chấp hành pháp luật, kỷ luật của một số cán bộ, chiến sĩ chưa cao, một số thời điểm thiếu sâu sát trong công tác quản lý bộ đội nên vi phạm kỷ luật vẫn còn xảy ra.

Để tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, Sư đoàn tập trung thực hiện tốt một số giải pháp sau:

Một là, cấp ủy, chỉ huy các cấp và cán bộ, chiến sĩ cần nhận thức đúng về vị trí, vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của pháp luật, kỷ luật và công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đối với việc hoàn thành nhiệm vụ của cá nhân và tập thể. Thường xuyên nêu cao trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện; phân công nhiệm vụ cụ thể, gắn trách nhiệm của từng cấp ủy viên, cán bộ chủ trì với kết quả thực hiện công tác này ở từng cơ quan, đơn vị.

Hai là, phát huy sức mạnh tổng hợp của các lực lượng, nhất là vai trò của cơ quan chính trị các cấp, Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật trong tham mưu, hướng dẫn, giúp đỡ, kiểm tra, đôn đốc triển khai thực hiện bảo đảm khoa học, chặt chẽ, thống nhất; chấn chỉnh kịp thời những sai sót, giải quyết dứt điểm những vướng mắc nảy sinh, duy trì công tác phổ biến, giáo dục pháp luật thành nền nếp, hiệu quả. Nêu cao tính gương mẫu của đội ngũ cán bộ các cấp trong chấp hành pháp luật, kỷ luật; giải quyết tốt mối quan hệ đồng chí, đồng đội, giữa cán bộ và chiến sĩ, giữa cấp trên và cấp dưới.

Ba là, tích cực đổi mới nội dung, chương trình, hình thức tổ chức và phương pháp, gắn với định hướng tư tưởng, hướng dẫn hành động cụ thể cho cán bộ, chiến sĩ. Thực hiện tốt khâu xây dựng kế hoạch, chủ động sưu tầm tài liệu, lựa chọn nội dung tuyên truyền pháp luật sát với tình hình nhiệm vụ đơn vị và phù hợp với từng đối tượng. Bám sát yêu cầu nhiệm vụ, tính chất hoạt động của cơ quan, đơn vị và đặc điểm, nhận thức, tâm lý của từng đối tượng để đổi mới phương pháp giáo dục. Đồng thời, đa dạng hóa hình thức giáo dục, sáng tạo trong cách thể hiện, nhân rộng những cách làm hay, mô hình hiệu quả. Kết hợp chặt chẽ với các biện pháp quản lý, giáo dục bộ đội; duy trì nghiêm nền nếp, chế độ quy định; chủ động phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương, gia đình quân nhân để tăng cường quản lý các mối quan hệ xã hội của quân nhân, nhất là trên không gian mạng.

Bốn là, thực hiện tốt công tác bồi d­ưỡng cho đội ngũ báo cáo viên pháp luật; chú trọng lựa chọn những đồng chí có kiến thức pháp luật, kinh nghiệm thực tiễn, phương pháp sư phạm tốt. Tăng cường đầu tư xây dựng, nâng cấp các thiết chế văn hóa; thường xuyên cập nhật, bổ sung các loại sách pháp luật cho tủ sách pháp luật; có cơ chế, quy định cụ thể để khuyến khích cán bộ, chiến sĩ tự học tập, nghiên cứu các nội dung pháp luật. Đồng thời, chăm lo bảo đảm tốt đời sống vật chất, tinh thần cho bộ đội; xây dựng môi trường văn hóa chính quy, lành mạnh trong từng cơ quan, đơn vị. Qua đó, nâng cao hơn nữa chất lượng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, góp phần xây dựng Đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo vệ, quản lý vùng trời được giao.

Đại tá NGUYỄN NGỌC BẢO, Phó Chính ủy Sư đoàn