Tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, có bờ biển dài 305km, vùng đặc quyền kinh tế biển khoảng 297.000km², là ngư trường khai thác hải sản lớn của cả nước, có trữ lượng dầu mỏ và khí thiên nhiên lớn nhất nước ta. Bà Rịa - Vũng Tàu còn là một trong những trung tâm năng lượng, công nghiệp nặng, du lịch, dịch vụ cảng biển quốc gia và quốc tế. Đây là lợi thế để Tỉnh phát triển kinh tế - xã hội với tốc độ cao, nhưng đi liền với đó cũng nảy sinh không ít khó khăn, phức tạp về quốc phòng, an ninh, nhất là giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ chủ quyền biển, đảo. Ý thức rõ thuận lợi và khó khăn, thách thức, cùng với đẩy mạnh phát triển kinh tế, Tỉnh luôn chú trọng thực hiện tốt nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương. Trong đó, công tác giáo dục quốc phòng và an ninh được xác định là một nội dung trọng tâm, thường xuyên.

Hội nghị tổng kết công tác giáo dục quốc phòng và an ninh năm 2018 của Tỉnh

Để công tác giáo dục quốc phòng và an ninh được triển khai đúng hướng, đạt mục tiêu, yêu cầu đề ra, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chủ động tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác quan trọng này; đồng thời, chú trọng kiện toàn, nâng cao chất lượng hoạt động của Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh các cấp. Từ tham mưu của Bộ Chỉ huy Quân sự, Tỉnh đã quán triệt sâu sắc Chỉ thị 12-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa X); Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh; các chỉ thị, hướng dẫn của Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Quân khu 7, ban hành nhiều văn bản lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác giáo dục quốc phòng và an ninh, phù hợp với tình hình địa bàn; phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị để thực hiện công tác giáo dục quốc phòng và an ninh. Riêng 06 tháng đầu năm 2019, Bộ Chỉ huy Quân sự đã tham mưu cho Ủy ban nhân dân Tỉnh ban hành 12 văn bản chỉ đạo công tác giáo dục quốc phòng và an ninh. Những văn bản này, đều được ban hành sớm, tạo điều kiện cho các cơ quan, đơn vị, đối tượng được triệu tập chủ động sắp xếp công việc, thời gian tham gia học tập. Với vai trò là Cơ quan Thường trực của Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Tỉnh, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh tích cực rà soát, đề xuất kiện toàn Hội đồng cấp tỉnh; chỉ đạo ban chỉ huy quân sự các huyện, thành phố, thị xã tham mưu cho địa phương củng cố, kiện toàn hội đồng cấp huyện, cấp xã, bảo đảm đủ số lượng, đúng thành phần và duy trì nền nếp, nâng cao hiệu quả hoạt động. Là tỉnh ven biển, có 28 dân tộc, nhiều tôn giáo, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã tham mưu cho Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Tỉnh chỉ đạo các địa phương chủ động mở rộng đối tượng bồi dưỡng, như: chủ tàu thuyền, chủ nhà trọ, chủ doanh nghiệp, chức sắc, chức việc các tôn giáo, cán bộ trong các khu công nghiệp. Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm theo phân cấp; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc từ cơ sở; chấn chỉnh những hạn chế; phát hiện, nhân rộng mô hình, cách làm hiệu quả. Vì vậy, công tác giáo dục quốc phòng và an ninh của Tỉnh được thực hiện đồng bộ, toàn diện, rộng khắp, chất lượng ngày càng nâng lên, được Quân khu đánh giá cao.

Trước những bước phát triển mới của nhiệm vụ xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và thực tiễn địa phương, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh coi trọng tham mưu cho Tỉnh đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh. Trên cơ sở chương trình, nội dung giáo dục cho các đối tượng theo quy định, Tỉnh tích cực nghiên cứu, cập nhật, bổ sung những nội dung mới, như: Chiến lược Quốc phòng Việt Nam; Chiến lược Bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng; Chiến lược Bảo vệ biên giới quốc gia; Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045,… gắn với thực tiễn của Tỉnh, sát đối tượng bồi dưỡng. Công tác phân cấp quản lý, bồi dưỡng, giáo dục quốc phòng và an ninh cho các đối tượng được Tỉnh chỉ đạo thực hiện chặt chẽ, đúng quy định. Từ năm 2015 đến nay, Tỉnh đã cử 231 cán bộ đối tượng 1, 2 đi bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh do Trung ương và Quân khu tổ chức; đồng thời, trực tiếp tổ chức bồi dưỡng cho 1.816 cán bộ đối tượng 3; chỉ đạo cấp huyện tổ chức bồi dưỡng cho 11.225 cán bộ đối tượng 4. Ngoài ra, các địa phương còn phối hợp với cơ quan chức năng tổ chức hàng chục lớp bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho đối tượng là chức sắc, chức việc các tôn giáo, chủ tàu thuyền, chủ hộ ngư dân, chủ doanh nghiệp, v.v. Đáng chú ý, tháng 06-2019, Tỉnh đã tổ chức thành công việc bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho hơn 1.600 tu sĩ, tu sinh tại Chùa Đại Tòng Lâm và Chùa Phật Quang Phú Mỹ, qua đó rút ra nhiều kinh nghiệm bổ ích. Để nâng cao chất lượng công tác giáo dục quốc phòng và an ninh, Tỉnh đầu tư, phát huy vai trò của Trường Quân sự Tỉnh và các trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện; lựa chọn, phân công cán bộ có năng lực, trình độ, phương pháp sư phạm của Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh, Công an, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy và mời các đồng chí lãnh đạo Tỉnh, Quân khu lên lớp các chuyên đề quan trọng. Cùng với học tập, nghiên cứu lý luận, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh tham mưu cho Hội đồng đưa học viên đi thực tế, như: tham quan các cuộc diễn tập khu vực phòng thủ, tìm hiểu mô hình kết hợp kinh tế với quốc phòng,... giúp học viên củng cố lý luận, vận dụng vào thực tiễn của địa phương.

Hiện nay, trên địa bàn Tỉnh có 33 nhà trường, cơ sở giáo dục, đào tạo, với số lượng trên 33.000 học sinh, sinh viên; nhu cầu giáo dục quốc phòng và an ninh rất lớn. Để nâng cao chất lượng giáo dục quốc phòng và an ninh cho học sinh, sinh viên, trước mỗi năm học, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chỉ đạo Trường Quân sự Tỉnh và cơ quan quân sự cấp huyện phối hợp với các trường trên địa bàn tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên giảng dạy môn học này. Thực hiện quy định của Bộ Giáo dục và đào tạo, các trường trung học phổ thông tổ chức học môn giáo dục quốc phòng và an ninh theo chương trình phân phối; các trường trung cấp, cao đẳng, đại học tổ chức học tập trung hoặc kết hợp theo đơn vị học trình. Cùng với đó, các trường tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng dạy học tích cực, ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện bài giảng. Trong điều kiện một số nhà trường thiếu giáo viên và cơ sở vật chất phục vụ môn học, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan quân sự trên địa bàn chủ động phối hợp, hỗ trợ các trường để khắc phục. Ngoài ra, Tỉnh còn quan tâm tổ chức Hội thao Giáo dục quốc phòng và an ninh, hoạt động ngoại khóa, như: chương trình “Học kỳ trong Quân đội”, tham quan di tích, chứng tích lịch sử, nghe nói chuyện truyền thống, tham gia các hoạt động về nguồn, v.v. Qua đó, học sinh, sinh viên không chỉ được trang bị kiến thức, kỹ năng quân sự cần thiết, mà còn được rèn luyện, xây dựng nhân cách, bồi đắp tình yêu quê hương, đất nước, biển, đảo, ý thức, khát vọng cống hiến, sẵn sàng thực hiện nghĩa vụ quân sự, bảo vệ Tổ quốc. Bằng các biện pháp đồng bộ đó, chất lượng giáo dục quốc phòng và an ninh cho học sinh, sinh viên không ngừng được nâng lên; 100% học sinh, sinh viên được giáo dục theo yêu cầu, mục tiêu đề ra.

Để đẩy mạnh công tác phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh cho toàn dân, Tỉnh phát huy vai trò của lực lượng báo cáo viên, tuyên truyền viên, cộng tác viên và các phương tiện thông tin đại chúng. Hằng năm, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh tham mưu cho Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Tỉnh phối hợp với Sở Thông tin và truyền thông và các cơ quan có liên quan xây dựng kế hoạch, chương trình tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng. Hằng tuần, trên báo, Đài phát thanh, truyền hình Bà Rịa - Vũng Tàu, Quân khu 7 và các cơ quan truyền thông Trung ương trên địa bàn đều thực hiện chuyên mục “Quốc phòng toàn dân” và “Vì an ninh Tổ quốc”. Nhờ đó, các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, tình hình quân sự, quốc phòng, an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn,… thường xuyên được cập nhật. Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh phối hợp với các cơ quan chức năng nâng cao chất lượng, hiệu quả đấu tranh trên không gian mạng của Lực lượng 47. Qua đó, chủ động giữ vững “trận địa thông tin”, đấu tranh trực diện, kịp thời, có tính thuyết phục cao với các luận điệu, quan điểm sai trái của các thế lực thù địch. Đặc biệt, Tỉnh chỉ đạo các đơn vị lực lượng vũ trang tích cực tham gia phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương, giúp dân xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, kết hợp đẩy mạnh công tác dân vận, thực hiện tốt chức năng “đội quân công tác”, tuyên truyền, phổ biến kiến thức quốc phòng, an ninh cho toàn dân. Qua đó, củng cố quan hệ đoàn kết quân - dân, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc ngay từ cơ sở. Ngoài ra, Tỉnh còn linh hoạt lồng ghép tuyên truyền, phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh cho toàn dân và khách du lịch trong hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể dục, thể thao, sinh hoạt, hội họp của các tổ chức chính trị, xã hội, khu dân cư,… góp phần xây dựng, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ, phát huy trách nhiệm của nhân dân trong tham gia xây dựng nền quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân vững mạnh.

Là địa phương ven biển, có số lượng phương tiện tàu, thuyền hoạt động trên biển lớn, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chỉ đạo ban chỉ huy quân sự các huyện ven biển phát huy vai trò lực lượng dân quân, tự vệ biển phối hợp với các lực lượng chức năng tuyên truyền, phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh, làm cho ngư dân nắm được chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước ta về phát triển kinh tế biển gắn với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo. Đồng thời, phối hợp với Bộ đội Biên phòng và các lực lượng chấp pháp trên biển lồng ghép với tuyên truyền, phổ biến pháp luật trực tiếp tới từng tàu, thuyền, hộ gia đình dưới dạng tờ rơi, tờ gấp, đĩa hình, đĩa tiếng,… nâng cao nhận thức về pháp luật của Việt Nam và các nước có vùng biển tiếp giáp, chồng lấn, pháp luật quốc tế trong khai thác, đánh bắt hải sản. Nhờ đó, ngư dân yên tâm, tự tin ứng phó với mọi tình huống, bám biển, bám ngư trường, gắn khai thác hải sản, phát triển kinh tế biển với xây dựng “thế trận lòng dân trên biển”, góp phần bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Với sự lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ và nỗ lực, quyết tâm cao của cấp ủy, chính quyền các cấp, vai trò nòng cốt của lực lượng vũ trang Tỉnh, công tác giáo dục quốc phòng và an ninh của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu ngày càng đi vào chiều sâu, rộng khắp, hiệu quả cao, tạo cơ sở thực hiện tốt nhiệm vụ quốc phòng, an ninh. Qua đó, góp phần giữ vững ổn định an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, tạo môi trường thuận lợi để Tỉnh phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững.

Đại tá NGUYỄN TÂM HÙNG, Phó Chỉ huy trưởng, Tham mưu trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh