Thái Bình là tỉnh ven biển, có 54 km bờ biển, nhiều tiềm năng để phát triển kinh tế biển. Khu vực biên giới biển của Tỉnh gồm 14 xã, thị trấn, thuộc huyện Thái Thụy và Tiền Hải, với số dân trên 90 nghìn người, có khoảng 6 nghìn người theo đạo.

Những năm qua, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và cấp ủy, chính quyền địa phương, đời sống của nhân dân ven biển từng bước được nâng cao. Tình hình an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội luôn ổn định; ý thức chấp hành pháp luật của các tầng lớp nhân dân có chuyển biến tích cực, các vụ vi phạm pháp luật tại các xã, thị trấn giảm đáng kể. Tuy nhiên, vẫn còn xảy ra một số vấn đề phức tạp là: hoạt động xuất nhập cảnh trái phép, tình hình tội phạm, tệ nạn xã hội, tranh chấp ngư trường, v.v. Đáng chú ý tình trạng khiếu kiện, hoạt động tôn giáo trái pháp luật vẫn diễn ra, chưa được khắc phục; ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận nhân dân còn hạn chế, v.v. Điều đó ảnh hưởng xấu đến phát triển kinh tế - xã hội, giữ gìn an ninh chính trị của địa phương và thực hiện nhiệm vụ của Bộ đội Biên phòng Tỉnh. Để giải quyết, khắc phục thực trạng này, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã lãnh đạo, chỉ đạo các đơn vị chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương; phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành, đoàn thể, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ cả về nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật cho nhân dân, góp phần bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường thế trận biên phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân trên địa bàn.

Có được kết quả trên do nhiều nguyên nhân, trước hết Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã chủ động tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh Thái Bình triển khai thực hiện tốt các nghị quyết, chỉ thị, quy định của trên về công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho nhân dân, nhất là Đề án “Tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, nhân dân vùng biên giới, hải đảo giai đoạn 2013 - 2016”. Với chức năng là lực lượng nòng cốt chuyên trách trong quản lý và bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới vùng biển, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh Thái Bình chỉ đạo hai huyện Tiền Hải và Thái Thụy xây dựng kế hoạch công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho nhân dân, phù hợp với trình độ, nhận thức của từng đối tượng, sát đặc điểm, nhiệm vụ của địa phương. Trong đó, lựa chọn xây dựng hai xã điểm là Nam Thịnh, huyện Tiền Hải và Thụy Trường, huyện Thái Thụy để rút kinh nghiệm, chỉ đạo chung trong toàn Tỉnh. Quá trình thực hiện, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã phối hợp với các ban, ngành, địa phương, bảo đảm đúng nội dung, chương trình giáo dục pháp luật cho các đối tượng. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện tại các cơ quan, đơn vị, địa phương, trọng tâm là hai xã làm điểm. Thời gian qua, mô hình xã điểm được vận dụng linh hoạt, có nhiều cách làm mới, sáng tạo, hiệu quả, tạo sự chuyển biến tích cực về nhận thức, trách nhiệm của cán bộ và nhân dân trong việc tìm hiểu pháp luật, góp phần tích cực trong triển khai các nhiệm vụ của địa phương, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới vùng biển phụ trách. Qua tổng kết, rút kinh nghiệm của các xã làm điểm, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã phổ biến, nhân rộng mô hình này ra các xã, thị trấn còn lại.

Một trong những giải pháp quan trọng tạo chuyển biến tích cực trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật là nâng cao chất lượng đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật. Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh luôn chủ động tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh và phối hợp với các sở, ban, ngành, địa phương làm tốt công tác tuyển chọn, mở nhiều lớp tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ, nâng cao trình độ, kiến thức cho đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật. Phương châm đặt ra là “yếu mặt nào, bồi dưỡng mặt đó”, có trọng tâm, trọng điểm, không dàn trải, song tập trung vào việc xây dựng đề cương, thông qua giáo án, phương pháp tuyên truyền, kỹ năng giáo dục vận dụng vào thực tiễn, v.v. Cho nên, đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật của Tỉnh đều có phương pháp, kỹ năng tuyên truyền, giáo dục dễ hiểu, dễ nhớ, đi vào lòng người, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao¹. Đây là lực lượng nòng cốt trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho nhân dân ở vùng biên giới biển của Tỉnh. Bên cạnh đó, Bộ đội Biên phòng Tỉnh luôn chú trọng xây dựng ngăn sách pháp luật, tủ sách pháp luật ở các đơn vị và địa phương; nắm vững thực trạng, điều kiện cơ sở vật chất, trình độ dân trí, hiểu biết pháp luật và nhu cầu tìm hiểu pháp luật của cán bộ, nhân dân khu vực biên giới biển. Đồng thời, phối hợp với các địa phương củng cố, nâng cấp các ngăn sách pháp luật, tủ sách pháp luật ở các xã, thị trấn và các đồn biên phòng. Hiện nay, 100% đồn biên phòng đều có tủ sách pháp luật và 100% xã, thị trấn hoàn chỉnh ngăn sách pháp luật tại các điểm, như: phòng tư pháp xã, trung tâm học tập cộng đồng, điểm bưu điện - văn hóa xã, trường học,… với trên 60 đầu sách pháp luật (số lượng hàng trăm cuốn sách), cùng hàng trăm đĩa DVD và thường xuyên luân chuyển, bổ sung sách, báo pháp luật, đáp ứng nhu cầu tìm hiểu, nghiên cứu pháp luật được thuận lợi, góp phần nâng cao kiến thức, văn hóa pháp luật cho cán bộ và nhân dân vùng biên giới biển của Tỉnh.

Cán bộ Trạm Kiểm soát Biên phòng Cửa Lân tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho ngư dân xã Nam Thịnh, huyện Tiền Hải. (Ảnh: thaibinh.gov.vn)

Để công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật sát với từng đối tượng, Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã phối hợp với các sở, ban, ngành, địa phương tích cực đổi mới nội dung, chương trình; đa dạng hóa các hình thức, phương pháp tiến hành. Do đặc điểm khu vực biên giới biển của Tỉnh bao gồm nhiều lực lượng, trình độ, nhận thức không đồng đều, nên Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh chỉ đạo các đơn vị biên phòng tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật tập trung vào 03 đối tượng chính là: cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức; nhân dân khu vực ven biển; học sinh trên địa bàn. Về nội dung, tập trung tuyên truyền, phổ biến về các văn bản pháp luật mới, phục vụ cho nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh của Tỉnh, nhất là các văn bản liên quan đến biên giới quốc gia, chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Đồng thời, phối hợp với các địa phương, cơ quan chức năng thường xuyên tổ chức tư vấn, hỗ trợ tư pháp miễn phí, giải đáp các vụ việc và tổ chức hội nghị tuyền truyền pháp luật về phòng, chống mua bán người cho cán bộ và nhân dân. Triển khai in, cấp phát sách “Tìm hiểu pháp luật về phòng, chống buôn bán phụ nữ, trẻ em” và các tờ gấp giới thiệu nội dung cơ bản của Luật Phòng, chống mua bán người; Luật Phòng, chống bạo lực gia đình; các chế tài xử lý đối với hành vi buôn bán phụ nữ và trẻ em. Ngoài ra, Đơn vị còn tổ chức in tài liệu về chủ quyền biển, đảo Việt Nam và bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới vùng biển; biên soạn các chuyên đề giáo dục pháp luật để tuyên truyền, giáo dục cho cựu chiến binh, người cao tuổi, cán bộ chủ chốt, đảng viên các xã, thị trấn; tổ chức các lớp tập huấn, giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho tăng ni, phật tử, chức sắc tôn giáo, học sinh, cán bộ đoàn và quần chúng nhân dân². Tuyên truyền, giáo dục cho nhân dân về quản lý đê điều; quản lý, bảo vệ và khai thác thủy, hải sản; quản lý và cấp phép hoạt động nghề cá cho ngư dân; tuyên truyền cho ngư dân, người lao động ven biển chấp hành quy định trong tham gia phòng, chống bão lụt, đấu tranh bảo vệ chủ quyền vùng biển và các hoạt động vi phạm pháp luật trên biển. Đối với học sinh, Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã biên soạn tài liệu “Phổ biến, giáo dục pháp luật về chủ quyền biên giới biển và hải đảo Việt Nam trong các cơ sở giáo dục tỉnh Thái Bình” và sách hướng dẫn sử dụng tài liệu trên, để cấp phát, tuyên truyền trong các cơ sở giáo dục của Tỉnh. Từ năm 2013 đến nay, Đơn vị đã cấp phát được 2.000 tài liệu và 1.000 cuốn hướng dẫn sử dụng cho các trường trung học phổ thông, trung học cơ sở, tiểu học, trung tâm giáo dục cộng đồng các xã thuộc hai huyện Thái Thụy và Tiền Hải.

Về hình thức, được thực hiện đa dạng, phong phú, thông qua các phương tiện thông tin, truyền thông, chủ động phối hợp đưa tin, bài, văn bản pháp luật liên quan đến chủ quyền biển, đảo trong Chuyên mục “Vì chủ quyền biên giới quốc gia” trên Cổng Thông tin điện tử của Tỉnh và hệ thống đài truyền thanh các huyện, thành phố, tới các xã, phường, thị trấn. Mở Chuyên mục “Biên phòng toàn dân” phát sóng hằng tháng trên Đài Phát thanh Truyền hình tỉnh Thái Bình; tham gia tiểu mục giải đáp pháp luật về biên giới biển, đảo trong Chuyên mục “Vì biển, đảo quê hương”. Qua các chuyên mục đó, đã tạo điều kiện để tuyên truyền một cách có hệ thống các văn bản pháp luật về biên giới quốc gia, chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc, góp phần xây dựng ý thức về chủ quyền lãnh thổ và chấp hành pháp luật cho nhân dân. Đặc biệt, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh tổ chức “Giờ học toàn tỉnh” chủ đề về “Biên giới quốc gia và trách nhiệm của công dân” trên sóng Đài Phát thanh Truyền hình Thái Bình để tuyên truyền, giáo dục cho các tầng lớp nhân dân. Ngoài ra, Bộ đội Biên phòng Tỉnh còn phối hợp với các địa phương, cơ quan chức năng tổ chức triển lãm “Hoàng Sa, Trường Sa - những bằng chứng lịch sử” và biểu diễn nghệ thuật phục vụ nhân dân, trong đó có lồng ghép nội dung tuyên truyền, giáo dục pháp luật. Tổ chức Cuộc thi tìm hiểu pháp luật về biên giới quốc gia trong phạm vi toàn Tỉnh, thu hút sự quan tâm của đông đảo các tầng lớp nhân dân, tạo được sự lan tỏa sâu rộng về ý thức chủ quyền lãnh thổ, biển, đảo, khơi dậy truyền thống đoàn kết, tinh thần yêu nước của dân tộc, của Tỉnh nhà. Đồng thời, tổ chức xét xử lưu động 03 vụ án về buôn bán, vận chuyển trái phép ma túy và pháo nổ ở khu vực biên giới; qua đó, góp phần răn đe các đối tượng có hành vi vi phạm và tuyên truyền, giáo dục cho nhân dân chấp hành nghiêm pháp luật. Điểm nổi bật là, Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã tổ chức lực lượng trực tiếp vào các xứ đạo, nhà thờ, nhà chùa,… phối hợp với các chức sắc, chức việc tôn giáo tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho đồng bào tôn giáo trước khi hành lễ.

Hiện nay, tình hình vùng biển, đảo tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, yêu cầu nhiệm vụ của Bộ đội Biên phòng Tỉnh đòi hỏi ngày càng cao, nhất là công tác quản lý, bảo vệ chủ quyền vùng biên giới biển. Vì thế, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Thái Bình tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt hơn nữa công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, coi đó là một nhiệm vụ trọng tâm của công tác biên phòng, góp phần nâng cao ý thức pháp luật trong nhân dân, tạo phong trào quần chúng rộng rãi, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội vùng biển phụ trách, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa thiêng liêng của Tổ quốc.

Đại tá TRẦN VIẾT DOANH, Chính ủy Bộ đội Biên phòng Tỉnh
____________________

1 - Từ năm 2013 đến nay, toàn Tỉnh đã tổ chức được 05 lớp tập huấn báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật cho 117 đồng chí (trong đó, ngành Tuyên giáo là 23, ngành Tư pháp là 15, Bộ đội Biên phòng là 25 và tuyên truyền viên ở các xã là 54) và ra quyết định công nhận đội ngũ báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh cho 43 đồng chí.

2 - Từ năm 2013 đến tháng 10-2016, toàn Tỉnh đã tuyên truyền pháp luật được 286 buổi cho 29.008 lượt cán bộ và nhân dân. Trong cuộc thi tìm hiểu pháp luật, Thái Bình có 281.286 người tham dự, kết quả đạt giải Nhất tập thể cấp Trung ương và 03 cá nhân đạt giải Ba.