Thời gian qua, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho đồng bào vùng biên giới biển được Bộ đội Biên phòng tỉnh Bạc Liêu triển khai đồng bộ, bằng nhiều hình thức phong phú, sát thực tế. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật cho nhân dân, xây dựng thế trận biên phòng toàn dân vững chắc, tạo điều kiện thuận lợi để địa phương phát triển kinh tế biển bền vững.

Là tỉnh ven biển đồng bằng sông Cửu Long, khu vực Biên phòng Bạc Liêu gồm 02 huyện: Hòa Bình, Đông Hải và thành phố Bạc Liêu. Những năm gần đây, Bạc Liêu đã nỗ lực đổi mới, hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, phát triển toàn diện và đạt nhiều kết quả quan trọng, nhất là phát triển kinh tế biển. Tuy nhiên, đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào các huyện ven biển còn nhiều khó khăn, tỉ lệ hộ nghèo còn cao hơn mặt bằng chung, điều kiện tiếp cận với các thông tin, văn bản pháp luật còn nhiều bất cập. Vì vậy, nhận thức, ý thức pháp luật của một bộ phận nhân dân còn hạn chế; tình trạng khai thác hải sản trái phép, tranh chấp ngư trường, gian lận thương mại, vượt biên trái phép sang Cam-pu-chia vẫn xảy ra. Bên cạnh đó, tác động từ mặt trái kinh tế thị trường, tệ nạn xã hội, phạm pháp hình sự chưa được ngăn chặn, đẩy lùi, tai nạn giao thông có chiều hướng gia tăng; các thế lực thù địch đẩy mạnh chiến lược “Diễn biến hoà bình” bằng nhiều thủ đoạn mới, v.v. Những yếu tố trên đã tác động không nhỏ đến tiến trình phát triển toàn diện của Tỉnh và chất lượng hoàn thành nhiệm vụ của Bộ đội Biên phòng. Là lực lượng nòng cốt trong thực hiện Đề án “Tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, nhân dân vùng biên giới, hải đảo”, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã đề ra nhiều chủ trương lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện đồng bộ, đạt hiệu quả cao.

Tuyên truyền pháp luật cho ngư dân ấp 2, thị trấn Gành Hào, huyện Đông Hải

Trước hết, tích cực, chủ động tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh ban hành hệ thống văn bản, làm cơ sở pháp lý để thực hiện Đề án. Đây là nội dung quan trọng, làm cơ sở phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị để thực hiện tốt nội dung này. Đồng thời, tham mưu cho Ủy ban nhân dân Tỉnh ban hành các văn bản, như: Kế hoạch 68/KH-UBND về thực hiện Đề án “Tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, nhân dân vùng biên giới, hải đảo giai đoạn 2017 - 2021”; Kế hoạch 15/KH-UBND thực hiện Chỉ thị của Thủ tướng về một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách để khắc phục cảnh báo của Ủy ban châu Âu về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định, v.v. Trên tinh thần đó, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã chỉ đạo các đồn Biên phòng, Hải đội 2 phối hợp, hiệp đồng với các địa phương và cơ quan chức năng triển khai thực hiện Đề án tại các xã, phường và thị trấn ven biển theo từng giai đoạn và từng năm. Để tạo đột phá và rút kinh nghiệm từ thực tiễn, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh lựa chọn một số địa phương còn nhiều khó khăn để xây dựng thành đơn vị điểm về công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật. Trong thực hiện Đề án giai đoạn 2017 - 2021, xã Vĩnh Hậu, huyện Hòa Bình được xây dựng làm đơn vị điểm, góp phần tạo hiệu ứng lan tỏa, làm chuyển biến mạnh mẽ ý thức chấp hành pháp luật, trách nhiệm của công dân trong xây dựng và bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh xác định chất lượng đội ngũ báo cáo viên và tuyên truyền miệng là một phương pháp mang tính tương tác cao và đạt hiệu quả thiết thực. Vì vậy, Đơn vị đã tập trung xây dựng đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên có trình độ lý luận chính trị, kiến thức pháp luật, năng lực, kỹ năng tuyên truyền miệng và trách nhiệm với công việc. Đến nay, trên địa bàn biên phòng Tỉnh đã tổ chức được 4 tổ tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật với 20 thành viên. Để nâng cao năng lực công tác cho lực lượng này, hằng năm, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tiến hành rà soát, phân loại, đánh giá cán bộ và cử đi đào tạo chuyên sâu về pháp luật. Đồng thời, tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng mở lớp tập huấn, bồi dưỡng nâng cao, cập nhật kiến thức pháp luật và những kỹ năng tuyên truyền cần thiết, như: thuyết trình, tổ chức sinh hoạt tập thể, tư vấn, hòa giải, xử lý các tình huống vi phạm pháp luật tại cơ sở; duy trì hội nghị báo cáo viên định kỳ để cung cấp thông tin và định hướng công tác tuyên truyền trong thời gian tiếp theo cho từng địa phương. Cùng với đó, Biên phòng Tỉnh cung cấp các tài liệu phục vụ cho công tác tuyên truyền miệng, như: Bản tin Thông báo nội bộ của Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy và Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng; các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương, Tỉnh, huyện, phục vụ việc nghiên cứu và học tập; các loại báo chí, văn bản pháp luật mới,... giúp đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên có nhiều nguồn thông tin tuyên truyền cho các loại đối tượng. Nhờ đó, năng lực, trình độ đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật của lực lượng Biên phòng Tỉnh không ngừng nâng lên, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Trao tặng tủ sách pháp luật cho xã Vĩnh Thịnh, huyện Hòa Bình

Để đạt hiệu quả cao, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh đặc biệt chú trọng việc xây dựng nội dung, đổi mới phương pháp tuyên truyền, phổ biến pháp luật phù hợp với trình độ nhận thức của đối tượng và yêu cầu nhiệm vụ của địa phương. Với phương châm tuyên truyền “trọng tâm, cơ bản, thiết thực”, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh chỉ đạo các cơ quan chức năng biên soạn nội dung văn bản pháp luật theo hướng ngắn, gọn, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ thực hiện phù hợp với trình độ nhận thức từng đối tượng. Để thu hút người tham gia, yêu cầu nội dung tuyên truyền phải liên quan trực tiếp đến đời sống của nhân dân địa phương. Đối với bà con ngư dân, trọng tâm là tuyên truyền, phổ biến các văn bản pháp luật mới, phục vụ cho nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh địa phương, các văn bản liên quan đến biên giới quốc gia, chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc, như: quản lý, bảo vệ và khai thác hải sản; quản lý và cấp phép hoạt động nghề cá cho ngư dân; hệ thống dấu hiệu mốc quốc giới; quy định buôn bán, thương mại trên biên giới biển, v.v.

Với định hướng “hướng về cơ sở”, Bộ đội Biên phòng Tỉnh thực hiện “3 bám” (bám địa bàn, bám dân, bám đối tượng) và “4 cùng” (cùng ăn, cùng ở, cùng làm, cùng nói tiếng địa phương) để thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho nhân dân; thực hiện nghiêm việc phân công các đảng viên đồn biên phòng phụ trách các hộ gia đình ở khu vực biên giới. Qua đó, nắm chắc địa bàn, hiểu rõ nhu cầu người dân để tuyên truyền trực tiếp, cụ thể; tư vấn pháp luật kịp thời những khó khăn, vướng mắc nảy sinh. Đồng thời, thông qua các hoạt động công tác hằng ngày của cán bộ, chiến sĩ biên phòng, như: tuần tra, kiểm soát, vận động quần chúng; xây dựng nông thôn mới, làm công tác chính sách, xã hội, tìm kiếm, cứu nạn, cứu hộ,… để tranh thủ tuyên truyền, phổ biến pháp luật. Các trạm kiểm soát Biên phòng lồng ghép nội dung tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho ngư dân khi phương tiện vào đăng ký, đăng kiểm. Các tổ, đội công tác của các đồn, Hải đội 2 tranh thủ khi ngư dân nghỉ ngơi tại các cảng, bãi cá để tuyên truyền, hướng dẫn nhân dân chấp hành pháp luật. Điểm nổi bật trong công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho nhân dân là không chỉ qua tuyên truyền trực tiếp, mà còn được lồng ghép vào các mặt công tác, hoạt động của các ban, ngành, đoàn thể địa phương, thông qua các buổi sinh hoạt chi bộ, họp khóm, ấp, lễ hội, biểu diễn văn nghệ, hoạt động thể dục, thể thao, v.v. Với tinh thần đó, Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã tham mưu cho chính quyền địa phương xây dựng Câu lạc bộ trợ giúp pháp lý và tư vấn luật pháp cho tất cả các xã, phường, thị trấn ven biển, bước đầu đi vào hoạt động nền nếp, hỗ trợ tích cực cho nhân dân những vấn đề vướng mắc về pháp luật, như: tranh chấp ngư trường, ngư cụ, thỏa thuận hợp đồng dân sự giữa ngư phủ và chủ ghe tàu, các tai nạn xảy ra trên biển,… góp phần hòa giải, giảm thiểu những mâu thuẫn trong nhân dân, giữ vững an ninh trật tự tại địa phương. Từ năm 2018 đến nay, Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã tổ chức khoảng 40 buổi tuyên truyền cho gần 3.000 lượt người; xây dựng 10 cụm pa-nô tuyên truyền về Chỉ thị 01 của Thủ tướng Chính phủ, 21 biển báo về khu vực biên giới biển; phát hành 30.000 tờ rơi, tờ gấp, trang bị 20 tủ sách pháp luật, cấp phát 5.000 băng đĩa hình về câu chuyện pháp luật cho các địa phương và các đơn vị cơ sở. Đội tuyên truyền văn hóa của Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh tích cực đi biểu diễn tại các xã, phường, thị trấn ven biển, làm mềm hóa nội dung tuyên truyền, phổ biến pháp luật, góp phần chuyển tải chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với người dân một cách gần gũi, nhẹ nhàng.

Phát huy sức mạnh tổng hợp của các lực lượng, các tổ chức chính trị, xã hội trên địa bàn, để công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật tập trung có trọng tâm, trọng điểm được Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh đặc biệt chú trọng. Theo đó, các cơ quan chức năng hiệp đồng chặt chẽ với các đơn vị của Vùng 2 Hải quân, Vùng 4 Cảnh sát biển, Công an Tỉnh, Sở Tư pháp, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn,… kịp thời nắm bắt thông tin, xây dựng kế hoạch, nội dung tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho các đối tượng. Trong đó, tập trung vào những nội dung cơ bản về Luật Biển Việt Nam; Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982; Luật Thủy sản, các thông tư của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hướng dẫn bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản, đăng ký, bảo đảm an toàn kỹ thuật tàu cá, v.v. Đồng thời, thực hiện nghiêm Nghị định 77/2010/NĐ-CP của Chính phủ, hiệp đồng chặt chẽ với lực lượng Công an Tỉnh trong trao đổi thông tin, phối hợp đấu tranh phòng, chống xâm phạm an ninh quốc gia, gian lận thương mại, tệ nạn xã hội, thể hiện được tính nghiêm minh của pháp luật, xây dựng niềm tin, tính thượng tôn pháp luật cho nhân dân. Ngoài ra, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh còn phối hợp chặt chẽ với các cơ quan báo chí trong và ngoài Quân đội, đài truyền thanh các huyện, thành phố Bạc Liêu thực hiện các tin, bài, tổ chức hội thi tìm hiểu pháp luật để tuyên truyền, phổ biến pháp luật trên diện rộng cho nhân dân.

Thời gian tới, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Bạc Liêu tiếp tục chỉ đạo các cơ quan, đơn vị phát huy kết quả đạt được, nỗ lực hơn nữa trong công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật đến đồng bào vùng biên giới biển, góp phần xây dựng thế trận biên phòng vững chắc, hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị; thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển bền vững, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Đại tá NGUYỄN NGỌC HUỆ, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Bộ đội Biên phòng Tỉnh