Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trong Quân đội là một nội dung quan trọng trong công tác giáo dục chính trị tư tưởng, quản lý, rèn luyện bộ đội, góp phần xây dựng bản lĩnh chính trị, tư tưởng, nâng cao phẩm chất đạo đức, lối sống, ý thức chấp hành pháp luật, kỷ luật, giữ vững và phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” của quân nhân. Đây cũng là một nhiệm vụ cơ bản, thường xuyên của các tổ chức trong đơn vị và của mọi cán bộ, chiến sĩ, trước hết là cấp ủy, chỉ huy, chính ủy, chính trị viên, cơ quan chính trị các cấp. Nâng cao chất lượng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật là trực tiếp góp phần xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, xây dựng ý thức tổ chức kỷ luật cho mỗi quân nhân, thực hiện sống, làm việc theo Hiến pháp và pháp luật.

Nhận thức sâu sắc ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và thấm nhuần lời huấn thị của Chủ tịch Hồ Chí Minh với Bộ đội Đặc công “Kỷ luật phải đặc biệt nghiêm minh...”¹; đồng thời, xuất phát từ đặc điểm, tính chất, nhiệm vụ, những năm qua, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Binh chủng luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức tốt công tác quan trọng này. Coi đây là một giải pháp quan trọng, làm cho ý thức pháp luật, văn hóa pháp luật trở thành nếp sống đẹp ở mỗi cơ quan, đơn vị, nhà trường và trong từng quân nhân, góp phần xây dựng Binh chủng vững mạnh toàn diện, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Để thực hiện đúng định hướng, có hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho từng đối tượng, trong từng nhiệm vụ của các lực lượng Đặc công, hằng năm, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh và tổ chức đảng các cấp trong Binh chủng quán triệt sâu sắc các thông tư, chỉ thị của trên về công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật; ra nghị quyết chuyên đề lãnh đạo công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, quản lý kỷ luật, đảm bảo phù hợp với đặc điểm, yêu cầu nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, học tập, công tác,... của Binh chủng. Theo đó, nghị quyết được lãnh đạo, chỉ huy các cấp cụ thể hóa vào kế hoạch công tác và tổ chức triển khai nghiêm túc, chặt chẽ, phù hợp với điều kiện thực tiễn từng cơ quan, đơn vị, nhà trường; gắn công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật với công tác giáo dục chính trị, giáo dục truyền thống, tổ chức các phong thi đua, các cuộc vận động. Đặc biệt là, công tác này đã được gắn với thực hiện lời huấn thị của Chủ tịch Hồ Chí Minh với Bộ đội Đặc công, Chỉ thị 03 của Bộ Chính trị (khóa XI) và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh bộ đội Cụ Hồ’’,… tạo môi trường thuận lợi để cán bộ, chiến sĩ phấn đấu, tu dưỡng, rèn luyện và trưởng thành.

Một trong những giải pháp quan trọng là thường xuyên kiện toàn Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật, bảo đảm đủ số lượng, chất lượng tốt, phù hợp về cơ cấu. Đồng thời, chỉ đạo các đơn vị, nhà trường xây dựng các tổ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật theo đúng quy định. Đây là lực lượng được lựa chọn từ đội ngũ cán bộ cơ sở, có bản lĩnh chính trị vững vàng, gương mẫu chấp hành và có kiến thức cơ bản về pháp luật, có khả năng sư phạm, uy tín và năng lực tổ chức hoạt động thực tiễn. Việc xây dựng quy chế, kế hoạch tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật được tiến hành chặt chẽ, dân chủ, khoa học. Hằng năm, Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật đề xuất với Đảng ủy Binh chủng tổ chức các lớp tập huấn, trao đổi kinh nghiệm thực tiễn, bồi dưỡng nghiệp vụ, góp phần nâng cao năng lực và tính hiệu quả của công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho đội ngũ báo cáo viên pháp luật ở đơn vị cơ sở. Đồng thời, tiến hành rà soát, bổ sung quy chế, kế hoạch hoạt động phù hợp với sự phát triển của thực tiễn và tham mưu cho Đảng ủy Binh chủng chỉ đạo, phát huy vai trò của chính ủy, chính trị viên, cơ quan chính trị, cán bộ chính trị các cấp để hướng dẫn, kiểm tra công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật. Cùng với đó, Hội đồng đã phân công các thành viên trực tiếp phối hợp với cơ quan chức năng xuống cơ sở để chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra và thực hành tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trong toàn Binh chủng theo đúng nội dung, chương trình, kế hoạch đã xác định. Hiện nay, các tổ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật ở các đơn vị đều hoạt động có nền nếp, hiệu quả.

Cùng với đó, Binh chủng luôn quán triệt tốt các nội dung tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật phù hợp với yêu cầu của trên và thực tiễn nhiệm vụ của Binh chủng. Căn cứ quy định, hướng dẫn của cấp trên, hằng năm, Đảng ủy Binh chủng chỉ đạo các đơn vị xây dựng và thực hiện kế hoạch tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật phù hợp với từng đối tượng. Trong đó, tập trung vào một số nội dung giáo dục cơ bản, như: Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam năm 2014; Luật Nghĩa vụ quân sự, Luật Dân quân tự vệ, Pháp lệnh về Lực lượng dự bị động viên, Luật Giao thông đường bộ, Luật Biển Việt Nam và nội dung cơ bản của các quyết định, quy định trong Quân đội, như: Quyết định 82/QĐ-BQP của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về việc sửa đổi một số điều của Quyết định 2530 “Quy định về xử lý kỷ luật đối với những hành vi vi phạm chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự”, v.v. Ngoài những nội dung trên, căn cứ vào tình hình cụ thể và các sự kiện chính trị, Binh chủng chỉ đạo bổ sung thêm những vấn đề có tình thời sự cao, tác động trực tiếp đến nhận thức, hành động của bộ đội. Ngay từ đầu năm 2016, các cơ quan, đơn vị, nhà trường trong Binh chủng tiến hành tốt việc tuyên truyền, phổ biến, giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ về Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp; các quy định trong bầu cử, quyền và nghĩa vụ công dân, nhất là đối với chiến sĩ lần đầu thực hiện quyền bầu cử. Kết quả, 100% cán bộ, chiến sĩ của Binh chủng đều có nhận thức đúng, thực hiện tốt quyền công dân, cùng với cán bộ, chiến sĩ trong toàn quân góp phần vào thành công Cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021. Ngoài ra, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Binh chủng còn chỉ đạo các đơn vị phối hợp với các cơ quan chức năng địa phương nơi đóng quân tổ chức tốt việc tuyên truyền, phổ biến, giáo dục về phòng, chống ma túy, mại dâm, HIV, tệ nạn xã hội,... cho học sinh, sinh viên trên địa bàn, góp phần thiết thực vào xây dựng địa bàn an toàn, ổn định, có nếp sống văn hóa pháp luật cao.

Tích cực, chủ động đổi mới, đa dạng hóa hình thức tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cũng là giải pháp được binh chủng hết sức quan tâm. Bên cạnh những hình thức, như: giới thiệu theo chuyên đề, tổ chức học tập tập trung theo quy định,... các đơn vị trong Binh chủng thường xuyên bổ sung, làm mới hệ thống pa-nô, biển, bảng, khẩu hiệu; phát huy hiệu quả của các phương tiện thông tin đại chúng, truyền thanh nội bộ trong tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, phòng, chống ma túy, mại dâm, HIV, tác hại thuốc lá, các quy định khi tham gia giao thông; lồng ghép công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật với các buổi sinh hoạt văn hóa - tinh thần, diễn đàn thanh niên, văn nghệ quần chúng, thực hiện Cuộc vận động “Quản lý, khai thác vũ khí, trang bị kỹ thuật tốt, bền, an toàn, tiết kiệm và An toàn giao thông”, tham gia viết bài thi tìm hiểu Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, v.v. Các tổ chức quần chúng phối hợp với đơn vị kết nghĩa trên địa bàn tiến hành các hoạt động giao lưu, “sân khấu hóa” các nội dung về trật tự an toàn giao thông với thông điệp: “Thanh niên với văn hóa giao thông”. Đồng thời, phát huy tốt vai trò của hệ thống chỉ huy, đặt ra những yêu cầu cao về chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội, quy định của Binh chủng đối với những cán bộ, chiến sĩ thực hiện nhiệm vụ độc lập, công tác nhỏ, lẻ theo nhóm, tổ trong điều kiện khó khăn, gian khổ, xa sự chỉ đạo, quản lý trực tiếp của cấp trên, v.v. Vì vậy, trong bất kỳ điều kiện, hoàn cảnh nào, cán bộ, chiến sĩ luôn phát huy tốt phẩm chất, bản lĩnh “Bộ đội Cụ Hồ - Bộ đội Đặc công”.

Tổ chức duy trì nghiêm, có nền nếp, bảo đảm chất lượng “Ngày Pháp luật” và hoạt động của Tủ sách, Ngăn sách pháp luật. Căn cứ tình hình, nhiệm vụ, đối tượng cụ thể, cơ quan Bộ Tư lệnh và các đơn vị, nhà trường tổ chức nghiêm túc “Ngày Pháp luật” hằng tháng phù hợp với thực tiễn, đúng với chỉ đạo, hướng dẫn của cấp trên. Nội dung “Ngày pháp luật” tập trung làm rõ vai trò của Hiến pháp, pháp luật của Nhà nước, điều lệnh, điều lệ của Quân đội, quy định của Binh chủng; quán triệt những văn bản pháp luật mới, thông tin về tình hình kỷ luật trong toàn quân và các đơn vị trong Binh chủng. Đồng thời, dân chủ thảo luận bàn biện pháp phòng ngừa, hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng vi phạm kỷ luật; tiến hành kiểm tra nhận thức pháp luật cho các đối tượng,... qua đó, làm cho cán bộ, chiến sĩ nêu cao ý thức tự giác tu dưỡng, rèn luyện và chấp hành nghiêm trong mọi điều kiện, hoàn cảnh.

Để phát huy hiệu quả của Tủ sách, Ngăn sách pháp luật, các đơn vị chủ động khai thác từ nguồn tài liệu trên cấp, luân chuyển giữa các đơn vị trong Binh chủng, tự mua, cá nhân tặng và phát động cán bộ, chiến sĩ sưu tầm, tự nguyện quyên góp,... nên tài liệu, sách, báo trang bị trong Tủ sách, Ngăn sách pháp luật ở các cấp trong Binh chủng luôn được cập nhật, bổ sung, bảo đảm đủ đầu sách theo quy định, tính phong phú, đa dạng cao, đáp ứng tốt nhu cầu nghiên cứu, tham khảo, tra cứu của bộ đội. Hiện nay, toàn Binh chủng có 21 Tủ sách pháp luật; trong đó, có 20 tủ ở cấp liên đội (và tương đương), 01 tủ ở cơ quan Bộ Tư lệnh (đặt tại Thư viện Binh chủng). 100% cấp đội (và tương đương) xây dựng Ngăn sách pháp luật. Việc quản lý, sử dụng được thực hiện theo đúng quy chế, phát huy tốt trách nhiệm của cán bộ, nhân viên quản lý với việc duy trì nền nếp sử dụng vào những ngày nhất định trong tuần, bảo đảm vừa quản lý tốt, vừa tạo phong trào đọc sách, báo pháp luật ở các đơn vị.

Trên cơ sở kinh nghiệm và kết quả đạt được, công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật thời gian tới Binh chủng Đặc công tiếp tục đẩy mạnh gắn giáo dục theo nội dung cơ bản với duy trì nghiêm nền nếp, chế độ, xây dựng chính quy, quản lý kỷ luật, môi trường văn hóa, chăm lo bảo đảm tốt đời sống vật chất, tinh thần cho bộ đội. Qua đó, góp phần xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ có lập trường chính trị đặc biệt vững chắc, ý thức tổ chức kỷ luật đặc biệt nghiêm minh, nội bộ đoàn kết, thống nhất cao, xây dựng cơ quan, đơn vị, nhà trường vững mạnh toàn diện, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Thiếu tướng LÊ THANH HÀ, Chính ủy Binh chủng

____________________       

1 - Hồ Chí Minh - Toàn tập, Tập 15, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 319.