“Thế trận lòng dân” là nền tảng của nền quốc phòng toàn dân. Đối với Quân khu 9 - địa bàn có vị trí chiến lược về chính trị, kinh tế, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của cả nước, việc xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc càng có ý nghĩa quan trọng.

Lịch sử đã minh chứng: khi “lòng dân thuận” thì nước mạnh, “lòng dân không yên” thì nước suy. Đây là bài học sống còn trong lịch sử hàng nghìn năm đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc ta. Vì vậy, xây dựng “thế trận lòng dân” là quan điểm xuyên suốt trong đường lối quốc phòng, quân sự của Đảng ta. Quan điểm đó tiếp tục được quán triệt và thể hiện nhất quán trong Chiến lược Quốc phòng Việt Nam thời kỳ mới cũng như trong các văn kiện từ Đại hội X của Đảng đến nay. Nhận thức sâu sắc điều đó, những năm qua, Đảng bộ, chính quyền, nhân dân các tỉnh, thành phố và lực lượng vũ trang Quân khu 9 đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng “thế trận lòng dân” trên địa bàn ngày càng vững chắc. Qua đó, nâng cao nhận thức chính trị, quyền và trách nhiệm công dân cho cán bộ, đảng viên, lực lượng vũ trang và toàn dân về yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, luôn tin tưởng vào sự nghiệp cách mạng của Đảng, kiên định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta.

Quá trình tổ chức thực hiện, lực lượng vũ trang Quân khu tích cực tham gia xây dựng cấp ủy, chính quyền các cấp, giúp đỡ nhân dân phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới, xóa đói, giảm nghèo, phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, ngăn mặn, “giảm khát”,... giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, tạo điều kiện thuận lợi để các địa phương phát triển kinh tế - xã hội. Đặc biệt, vừa qua, cán bộ, chiến sĩ các đơn vị Quân khu không quản ngại khó khăn, gian khổ, vừa huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, vừa tích cực tham gia phòng, chống, góp phần ngăn chặn, đẩy lùi dịch Covid-19. Trên tuyến biên giới đất liền và biển, Bộ đội Biên phòng đã triển khai hàng trăm trạm, chốt kiểm soát chặt chẽ, ngăn chặn xuất, nhập cảnh trái phép, chống lây lan dịch bệnh. Trong nội địa, cơ quan quân sự các cấp phối hợp chặt chẽ với địa phương tổ chức các tổ, chốt phòng dịch tại các địa bàn; hàng trăm khu cách ly tập trung, bệnh viện dã chiến điều trị bệnh nhân Covid-19. Phối hợp với các lực lượng chức năng tổ chức tiếp nhận, khám sàng lọc SARS-CoV-2 để quản lý, cách ly theo quy định đối với người lao động từ vùng dịch trở về địa phương. Với tình cảm và tinh thần trách nhiệm cao, cơ quan quân sự các cấp đã vận động các tổ chức, cá nhân đóng góp hàng tỉ đồng, tổ chức “Phiên chợ 0 đồng”, tặng nhu yếu phẩm thiết yếu cho người dân có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn, hỗ trợ lực lượng và phương tiện giúp dân thu hoạch nông, thủy sản,… góp phần động viên, chia sẻ khó khăn với nhân dân đang căng mình chống dịch. Những việc làm đó góp phần củng cố niềm tin của nhân dân với lực lượng vũ trang Quân khu,  Quân đội, Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa; phát huy ý chí, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, thiết thực xây dựng, củng cố “thế trận lòng dân”.

Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, còn một số khó khăn: địa bàn có đồng bào dân tộc thiểu số chiếm gần 10% dân số (chủ yếu là dân tộc Khmer) và nhiều cộng đồng tôn giáo cùng sinh sống, tạo nên sự đa dạng về văn hóa, tập quán, truyền thống và tín ngưỡng, hình thành ý thức xã hội khác nhau, ảnh hưởng đến công tác tuyên truyền, giáo dục và định hướng tư tưởng, hành động. Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nhưng hệ thống cơ sở hạ tầng, mặt bằng dân trí, đời sống vật chất, tinh thần của người dân, nhất là vùng đồng bào dân tộc, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo vẫn chưa đáp ứng nhu cầu phát triển. Các thế lực phản động trong và ngoài nước luôn ra sức chống phá Đảng, Nhà nước, như:  tổ chức Khơme tự do (Khơme Serei), Liên đoàn Khơme Campuchia Crôm thế giới (KKF), Cộng đồng Khơme Campuchia Crôm và tổ chức đảng Việt Tân, v.v. Các tổ chức này luôn lợi dụng vấn đề dân chủ, nhân quyền, dân tộc, tôn giáo kích động biểu tình, khiếu kiện đất đai, đòi cơ sở thờ tự,… hòng chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân.

Cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang tỉnh An Giang giúp dân thu hoạch lúa. Ảnh: danvan.vn

Để củng cố “thế trận lòng dân” vững chắc trong thế trận quốc phòng toàn dân trên địa bàn, thời gian tới, cần thực hiện tốt một số giải pháp cơ bản sau.

Một là, tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức về đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và trách nhiệm công dân đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Cấp ủy, chính quyền địa phương và lực lượng vũ trang trên địa bàn Quân khu thường xuyên nắm chắc tình hình và yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng tiềm lực chính trị - tinh thần của khu vực phòng thủ; từ đó, có biện pháp tuyên truyền, giáo dục phù hợp với từng đối tượng trên từng địa bàn. Quá trình thực hiện, chú trọng đổi mới nội dung, đa dạng hóa các hình thức, phương pháp giáo dục, tuyên truyền; khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Phát huy vai trò nòng cốt của lực lượng vũ trang trong tuyên truyền, giáo dục quốc phòng và an ninh. Đặc biệt, Trường Quân sự Quân khu nâng cao chất lượng giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho đối tượng 2 và sinh viên; tăng cường đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái thù địch, bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, phòng, chống và làm thất bại âm mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch.

Hai là, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, đẩy mạnh công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và hệ thống chính trị toàn diện, trong sạch, vững mạnh, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Trước hết, giữ vững và tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng trong mọi hoạt động. Chú trọng đổi mới tổ chức và hoạt động của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức quần chúng theo hướng gần dân, phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Thực hiện nghiêm Quy chế Dân chủ cơ sở để tạo sự tin tưởng, đồng thuận và ủng hộ của nhân dân đối với chủ trương, quyết sách của Đảng, Nhà nước và chính quyền địa phương. Cán bộ, đảng viên cần thực hiện nghiêm quy định về trách nhiệm nêu gương; Kết luận số 01-KL/TW, ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Tích cực đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Đẩy mạnh đấu tranh tự phê bình và phê bình kết hợp với mở rộng dân chủ, giữ vững kỷ cương, công khai, minh bạch trong các lĩnh vực nhạy cảm có nguy cơ tham nhũng, tiêu cực cao, như: quản lý và sử dụng đất đai, khai thác tài nguyên, xây dựng cơ bản, mua sắm công. Kiên quyết xử lý kịp thời, nghiêm khắc, dứt điểm các vụ việc tham nhũng, nhằm củng cố lòng tin của Nhân dân với Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa.

Ba là, đẩy mạnh phát triển kinh tế, gắn với nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân bằng hệ thống chính sách cụ thể, thiết thực. Cấp ủy, chính quyền các cấp cụ thể hóa các chủ trương, chính sách pháp luật của trên để giải phóng mọi nguồn lực phát triển sản xuất, tạo điều kiện cho nhân dân tiếp cận nguồn vốn và ứng dụng các thành tựu khoa học - công nghệ hiện đại vào hoạt động sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm, nâng cao dân trí, cải thiện đời sống, thu hẹp khoảng cách giàu nghèo, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, nhất là ở địa bàn vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo và vùng đặc biệt khó khăn. Cơ quan quân sự các cấp chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương đẩy mạnh công tác thẩm định các chương trình, dự án đầu tư phát triển kinh tế - xã hội có liên quan đến xây dựng thế trận quân sự khu vực phòng thủ. Đặc biệt chú ý đến những dự án đầu tư có yếu tố nước ngoài, địa bàn trọng điểm, vị trí có giá trị quốc phòng, an ninh cao, như: biên giới, ven biển, hải đảo; gắn phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường quốc phòng, an ninh.

Bốn là, phát huy vai trò lực lượng vũ trang trong công tác dân vận. Để thực hiện hiệu quả, lực lượng vũ trang Quân khu tiếp tục quán triệt, thực hiện tốt các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về công tác dân tộc, tôn giáo, công tác dân vận. Trọng tâm là: Chỉ thị số 1006-CT/QUTW, ngày 27/9/2019 của Quân ủy Trung ương về tiếp tục đổi mới và tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo Quân đội thực hiện công tác tôn giáo trong tình hình mới; Chỉ thị số 168-CT/QUTW, ngày 08/02/2020 của Quân ủy Trung ương về công tác dân vận của Quân đội trên địa bàn trọng điểm về quốc phòng, an ninh trong tình hình mới. Đồng thời, bám sát đặc điểm địa bàn, tâm tư, nguyện vọng chính đáng của nhân dân để xác định nội dung, biện pháp tiến hành công tác dân vận cho phù hợp, đáp ứng sự phát triển của thực tiễn. Tích cực tham gia các chương trình, mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh; xây dựng và nhân rộng các mô hình: “Dân vận khéo”, “Quân - dân y kết hợp”, các chương trình xóa đói, giảm nghèo, “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa”; sẵn sàng tham gia các nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn, phòng, chống cháy rừng, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, v.v. Phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương tham gia xử lý có hiệu quả những vụ việc phức tạp, “điểm nóng”, góp phần bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn.

Năm là, xây dựng lực lượng vũ trang Quân khu vững mạnh, toàn diện, thực sự là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu tuyệt đối trung thành, chỗ dựa vững chắc, tin cậy của cấp ủy đảng, chính quyền và nhân dân trên địa bàn. Theo đó, Quân khu tiếp tục xây dựng bộ đội thường trực theo hướng “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”; xây dựng lực lượng dự bị động viên hùng hậu, “gần, gọn địa bàn”; lực lượng dân quân tự vệ “vững mạnh, rộng khắp”. Trong đó lấy xây dựng chính trị làm cơ sở, xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp là then chốt; xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện là nhiệm vụ thường xuyên. Tập trung đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, diễn tập sát với đối tượng, đặc điểm địa bàn và yêu cầu, nhiệm vụ; nâng cao khả năng phối hợp với các lực lượng trên địa bàn, sẵn sàng xử lý có hiệu quả các tình huống về quốc phòng, an ninh, kiên quyết không để bị động, bất ngờ.

Xây dựng “thế trận lòng dân” trong thời kỳ mới là xây dựng, củng cố lòng tin của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và công cuộc đổi mới vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. Khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Đó là cơ sở, nền tảng để xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân ngày càng vững chắc.

Đại tá, ThS. PHẠM THANH BÌNH, Hiệu trưởng Trường Quân sự Quân khu 9