Xây dựng Quân chủng Phòng không - Không quân tiến thẳng lên hiện đại là chủ trương lớn, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng. Thực hiện chủ trương này, thời gian qua, Thường vụ Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân chủng đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai  đồng bộ, quyết liệt các chủ trương, giải pháp cả về con người và vũ khí trang bị, đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa Quân chủng.

Những năm gần đây, trước những thay đổi nhanh chóng của tình hình thế giới, khu vực, nhất là Biển Đông, đặt ra yêu cầu ngày càng cao đối với nhiệm vụ xây dựng Quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc. Quân chủng Phòng không - Không quân là một trong các lực lượng được ưu tiên hiện đại hóa. Triển khai và thực hiện chủ trương đó của Đảng, Thường vụ Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân chủng xác định để tiến lên hiện đại phải thực hiện đồng bộ hai yếu tố: con người và vũ khí, trang bị; trong đó, con người đóng vai trò quyết định. Trên cơ sở đó, Quân chủng tập trung lãnh đạo, chỉ đạo công tác đào tạo, bồi dưỡng, xây dựng lực lượng Phòng không - Không quân cả về số lượng, chất lượng và cơ cấu; điều chỉnh tổ chức, biên chế theo hướng tinh, gọn, mạnh, nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của các thành phần, lực lượng. Chú trọng xây dựng lực lượng phòng không ba thứ quân, thế trận phòng không nhân dân; đổi mới công tác giáo dục chính trị, huấn luyện, đào tạo, xây dựng chính quy, quản lý kỷ luật,... tham mưu cho Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đề xuất với Đảng, Nhà nước cải tiến, mua sắm vũ khí, khí tài, trang bị mới, hiện đại, đáp ứng yêu cầu bảo vệ vững chắc bầu trời Tổ quốc trong mọi tình huống.

Để hiện thực hóa Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Nghị quyết Đại hội XI Đảng bộ Quân đội, Đại hội Đảng bộ Quân chủng lần thứ X, nhiệm kỳ 2020 - 2025 xác định rõ phương hướng, mục tiêu: “Tập trung nâng cao năng lực lãnh đạo toàn diện, sức chiến đấu của Đảng bộ Quân chủng, xây dựng Đảng bộ vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức; đẩy mạnh xây dựng Quân chủng “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, có chất lượng tổng hợp, trình độ, sức mạnh, khả năng sẵn sàng chiến đấu ngày càng cao, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Tiếp tục chấn chỉnh tổ chức, biên chế; đổi mới công tác huấn luyện, giáo dục đào tạo, tập trung vào huấn luyện bay, bảo đảm an toàn bay; huấn luyện làm chủ và khai thác có hiệu quả các loại vũ khí, trang bị, khí tài mới, cải tiến”. Để xây dựng Quân chủng tiến thẳng lên hiện đại, cần thực hiện tốt một số nội dung cụ thể sau:

Một là, xây dựng Quân chủng vững mạnh về chính trị, làm cơ sở nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu. Trước hết, cần quán triệt sâu sắc đường lối, quan điểm quân sự, quốc phòng của Đảng, nhiệm vụ của Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; xây dựng Quân chủng tiến thẳng lên hiện đại với vai trò của nhân tố con người và vũ khí, trang bị trong chiến tranh; đối tượng tác chiến của Quân đội, Quân chủng,… làm cơ sở để hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Trong tình hình mới, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, nhất là nhiệm vụ quản lý, bảo vệ bầu trời Tổ quốc rất nặng nề, phức tạp, đòi hỏi Quân chủng phải được xây dựng “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại” với những yêu cầu mới rất cao, cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức và cán bộ; cán bộ, chiến sĩ luôn có bản lĩnh chính trị kiên định, vững vàng, ý chí quyết tâm cao, tinh thông về nghiệp vụ, nghệ thuật quân sự Phòng không - Không quân, sử dụng thành thạo vũ khí, trang bị có trong biên chế, nhất là vũ khí mới, hiện đại; dám đánh, biết đánh và sẵn sàng đánh thắng trong mọi tình huống. Cấp ủy, chỉ huy các cấp cần tổ chức quán triệt, học tập nghiêm túc nghị quyết đại hội đảng các cấp; cụ thể hóa vào nghị quyết, chương trình, kế hoạch thực hiện ở cấp mình, đảm bảo chặt chẽ, chất lượng, hiệu quả; triển khai thực hiện nghiêm Kết luận số 01-KL/TW, ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng để xây dựng Quân chủng vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức, không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, bảo đảm toàn Quân chủng là một khối thống nhất về ý chí và hành động, điều kiện tiên quyết để xây dựng Quân chủng hiện đại.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính thăm và làm việc tại Trung đoàn  935, Sư đoàn 370 (tháng 6/2021)

Hai là, tiếp tục chấn chỉnh tổ chức, biên chế theo hướng tinh, gọn, mạnh; từng bước đầu tư mua sắm vũ khí, khí tài, trang bị kỹ thuật hiện đại. Trên cơ sở Đề án “Điều chỉnh tổ chức Quân đội giai đoạn 2016 - 2021 và những năm tiếp theo” của Bộ Quốc phòng; quán triệt sâu sắc các khâu đột phá trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân chủng lần thứ X: chấn chỉnh tổ chức, biên chế tinh, gọn, mạnh, xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, Quân chủng tích cực rà soát, điều chỉnh tổ chức, biên chế theo hướng tinh, gọn, mạnh, bảo đảm hợp lý, cân đối giữa các thành phần, lực lượng, từ khối cơ quan Quân chủng đến các đơn vị, ưu tiên quân số cho các đơn vị sẵn sàng chiến đấu, biên giới, hải đảo. Đối với khối đơn vị, tổ chức lực lượng theo hướng: tinh, gọn, mạnh, cơ động, linh hoạt; khối cơ quan, tổ chức theo hướng giảm đầu mối trung gian, giảm quân số. Nghiên cứu phát triển từng bước lực lượng công nghệ thông tin bảo đảm chỉ huy, tác chiến phòng không - không quân; phân định rõ chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan, tránh tình trạng chồng chéo, kém hiệu quả.

Cùng với đó, tiếp tục tham mưu cho Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đầu tư, mua sắm, hiện đại hóa vũ khí, khí tài, trang bị kỹ thuật, góp phần nâng cao sức mạnh chiến đấu, bảo đảm chiến đấu thắng lợi trong chiến tranh hiện đại. Đồng thời, tích cực, chủ động nghiên cứu cải tiến, nâng cấp các loại vũ khí, khí tài trong biên chế, nhanh chóng tiếp cận, làm chủ vũ khí, trang bị, khí tài mới. Chú trọng hiện đại hóa hệ thống chỉ huy, tác chiến, trinh sát thống nhất, đồng bộ, bảo đảm kịp thời, bí mật, ổn định, vững chắc, liên tục và có thể chỉ huy vượt cấp, trực tiếp đến đơn vị, nhất là phân đội hỏa lực trong tình huống khẩn cấp. Tăng cường nghiên cứu, cải tiến, áp dụng các biện pháp, công nghệ mới kéo dài tuổi thọ các loại vũ khí, khí tài, trang bị kỹ thuật có hàm lượng công nghệ cao; tự sản xuất vật tư, linh kiện thay thế, chủ động nguồn lực trong nước, giảm sự phụ thuộc vào nước ngoài.

Ba là, đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, kiên quyết không để bị động, bất ngờ, lỡ thời cơ. Quân chủng tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 765 của Quân ủy Trung ương “Về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2013 - 2020 và những năm tiếp theo”; phấn đấu tạo sự đột phá trong công tác huấn luyện, đào tạo. Thực hiện tốt các quan điểm, phương châm, nguyên tắc và các mối kết hợp trong huấn luyện; tích cực đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp huấn luyện sát với tình huống, đối tượng tác chiến, yêu cầu, nhiệm vụ, địa bàn hoạt động, tổ chức, biên chế, khả năng bảo đảm vũ khí, khí tài, trang bị kỹ thuật trong điều kiện tác chiến mới. Huấn luyện cho đội ngũ cán bộ chỉ huy các cấp nâng cao trình độ tổ chức chỉ huy, hiệp đồng, khả năng xử lý linh hoạt các tình huống và có thể tác chiến độc lập.

Với phương châm “người trước - súng sau”, công tác huấn luyện phải làm cho cán bộ, chiến sĩ thấy được bên cạnh hiện đại hóa về vũ khí, trang bị thì phải “hiện đại hóa” con người. Theo đó, Quân chủng tiếp tục chỉ đạo việc chủ động xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao bằng nhiều biện pháp: tổ chức đào tạo, đào tạo lại đội ngũ cán bộ chỉ huy tham mưu, tác chiến, đội ngũ phi công, cán bộ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật tại các học viện, nhà trường; đồng thời, lựa chọn một số cán bộ, quân nhân chuyên nghiệp, nhân viên chuyên môn kỹ thuật có phẩm chất, năng lực, trình độ tốt gửi đi đào tạo, bồi dưỡng tại nước ngoài làm nòng cốt trong tiếp nhận tri thức công nghệ mới, hiện đại. Tập trung huấn luyện nâng cao trình độ cán bộ và nhân viên chuyên môn kỹ thuật, làm chủ vũ khí, khí tài, nắm chắc quy trình kỹ thuật, trình độ khai thác, sử dụng vũ khí, khí tài, trang bị trong điều kiện chiến tranh hiện đại. Đối với lực lượng Không quân cần bảo đảm tốt công tác huấn luyện bay và bảo đảm an toàn bay cho phi công (tổ bay), nhất là phi công mũi nhọn thực hiện tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn và sẵn sàng chiến đấu trong điều kiện khí tượng phức tạp cả ban ngày, ban đêm và bay biển.

Thường xuyên theo dõi nắm chắc các hoạt động trên không, đặc biệt là hoạt động của không quân đối phương ở vùng trời biển, đảo của Tổ quốc; duy trì nghiêm nền nếp, chế độ trực chỉ huy, trực ban, trực chiến sẵn sàng chiến đấu, quản lý vùng trời, từ Sở chỉ huy Quân chủng đến các đơn vị, kịp thời xử lý các tình huống, kiên quyết không để bị động, bất ngờ, lỡ thời cơ. Rà soát, bổ sung điều chỉnh các kế hoạch, phương án tác chiến của lực lượng Phòng không - Không quân phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ vùng trời, vùng biển theo mệnh lệnh của Tổng Tham mưu trưởng. Tổ chức các cuộc diễn tập nhằm nâng cao trình độ, khả năng cơ động, sẵn sàng chiến đấu, hiệp đồng tác chiến với các lực lượng trong Quân chủng và khu vực phòng thủ.

Bốn là, nâng cao chất lượng xây dựng chính quy, chấp hành pháp luật, kỷ luật. Căn cứ vào đặc điểm, chức năng, nhiệm vụ của từng lực lượng, đơn vị để tập trung thực hiện có trọng tâm, trọng điểm và xác định rõ khâu đột phá, làm cơ sở để xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, góp phần nâng cao sức mạnh chiến đấu. Tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm các nghị quyết, chỉ thị về xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, nhất là Nghị quyết số 1190-NQ/ĐU, ngày 29/3/2019 của Đảng ủy Quân chủng về “Lãnh đạo nâng cao chất lượng công tác xây dựng chính quy, quản lý kỷ luật từ nay đến năm 2023 và những năm tiếp theo”, tạo bước chuyển biến vững chắc về xây dựng chính quy, quản lý kỷ luật, bảo đảm an toàn giao thông và an toàn trong mọi hoạt động, chú trọng hoạt động bay. Trước hết, cần tập trung nâng cao trình độ chính quy trong huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, quản lý bộ đội, quản lý vũ khí, khí tài, trang bị kỹ thuật; tăng cường giáo dục, quản lý bộ đội chấp hành nghiêm pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội, chế độ, quy định của đơn vị. Thường xuyên nắm chắc diễn biến tư tưởng của cán bộ, chiến sĩ; dự báo xu hướng, nguy cơ dẫn đến vụ việc để kịp thời lãnh đạo, chỉ đạo chấn chỉnh, xử lý các sai phạm, không để nảy sinh tư tưởng tiêu cực, giữ vững kỷ luật, kỷ cương. Thực hiện tốt các quy định về trách nhiệm nêu gương, nhất là nêu gương của cán bộ chủ trì, chủ chốt về chấp hành pháp luật, kỷ luật. Chỉ đạo xây dựng các đơn vị điểm vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu” để nhân rộng trong Quân chủng; phát huy vai trò của các cơ quan chức năng trong hướng dẫn, kiểm tra, giúp đỡ các đơn vị triển khai thực hiện nhiệm vụ này.

Cùng với xây dựng Quân chủng tiến thẳng lên hiện đại, lãnh đạo, chỉ huy các cấp, các nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành của Quân chủng tiếp tục nghiên cứu, thiết lập thế trận phòng không - không quân nhiều tầng, nhiều lớp, khép kín vùng đất liền với vùng biển, đảo, tạo thế trận liên hoàn, hiểm hóc, quản lý và bảo vệ vững chắc bầu trời Tổ quốc trong mọi tình huống.

Thiếu tướng VŨ VĂN KHA, Quyền Tư lệnh Quân chủng