Phát huy vai trò, nâng cao vị thế của phụ nữ nói chung, Phụ nữ Quân đội nói riêng trong sự nghiệp CNH,HĐH, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, “thực hiện bình đẳng giới và hành động vì sự tiến bộ của phụ nữ” là chủ trương, mục tiêu nhất quán, xuyên suốt của Đảng, Nhà nước ta.

Trung tướng Nguyễn Trọng Nghĩa phát biểu kết luận Hội nghị tổng kết công tác vì sự tiến bộ của phụ nữ và bình đẳng giới năm 2014 (Ảnh: bqp.vn)

Quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Nhà nước về công tác phụ nữ và vì sự tiến bộ của phụ nữ, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị đã thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, ban hành, triển khai đồng bộ các chỉ thị¹, đảm bảo PNQĐ được tham gia và thụ hưởng trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, có trình độ học vấn, chuyên môn, nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; tạo mọi điều kiện để họ thực hiện và phát huy có hiệu quả các quyền cơ bản của phụ nữ.

Nhằm nâng cao nhận thức về giới và bình đẳng giới cho các đối tượng, các cấp hội PNQĐ, cơ quan, đơn vị đã tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục về Luật Bình đẳng giới; Luật Phòng, chống bạo lực gia đình; Chiến lược quốc gia bình đẳng giới giai đoạn 2011 – 2020; Chương trình quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2011 – 2015; Công ước của Liên hợp quốc về xóa bỏ tất cả các hình thức phân biệt đối xử chống lại phụ nữ (CEDAW), v.v. Hoạt động này được triển khai sâu rộng, bằng nhiều hình thức phong phú, mang lại hiệu quả cao, như: thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, học tập chính trị, tập huấn, lồng ghép với các hoạt động, hội thi, v.v. Tiêu biểu là: Cuộc thi viết về tấm gương Phụ nữ Việt Nam “Tự tin - Tự trọng - Trung hậu - Đảm đang” do Trung ương Hội liên hiệp Phụ nữ Việt Nam phát động, “Tìm hiểu chính sách, pháp luật về bình đẳng giới” (năm 2012); Hội thi “Cán bộ Hội phụ nữ cơ sở giỏi và tuyên truyền viên giỏi về phẩm chất đạo đức phụ nữ Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh CNH,HĐH đất nước” (năm 2013). Năm 2014, Ban PNQĐ đã tham mưu cho Thủ trưởng Bộ Quốc phòng tổ chức tập huấn cho 192 đại biểu lãnh đạo Ban Vì sự tiến bộ của phụ nữ trong Quân đội các đầu mối trực thuộc Bộ Quốc phòng; hội thảo “Mô hình PNQĐ làm kinh tế giỏi” tại Quân đoàn 4, v.v. Qua đó, nhận thức, trách nhiệm của lãnh đạo, chỉ huy, chính ủy, chính trị viên, cơ quan chính trị, các tổ chức, lực lượng về công tác Vì sự tiến bộ của PNQĐ được nâng lên; quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện hằng năm đảm bảo sát với chức năng hoạt động của tổ chức phụ nữ và đặc điểm tình hình, nhiệm vụ chính trị của từng đơn vị.

Một trong những nội dung Vì sự tiến bộ của PNQĐ được các cấp, các ngành quan tâm chỉ đạo thực hiện là bình đẳng giới trong lĩnh vực chính trị. Theo đó, các cấp ủy đã chú trọng làm tốt công tác giáo dục làm cho chị em nhận thức đúng vị thế của mình trong xã hội và trong Quân đội; mạnh dạn tham gia các hoạt động của các cơ quan, đơn vị; giải quyết hài hòa giữa công việc chung với việc gia đình, không tự ti, mặc cảm. Đồng thời, xây dựng quy hoạch phát triển, duy trì tỷ lệ cán bộ nữ phù hợp ở một số ngành chuyên môn kỹ thuật và cán bộ lãnh đạo, quản lý, chỉ huy ở các cơ quan, đơn vị. Việc tuyển dụng, đào tạo, đề bạt, bổ nhiệm phụ nữ vào những vị trí phù hợp đảm bảo đúng quy định, dân chủ, khách quan. Hiện nay, số cán bộ nữ toàn quân là 2,24% (tăng 0,1% so với năm 2013); trong đó, cán bộ chủ trì có 02/58 đầu mối trực thuộc Bộ. Đảng viên nữ tham gia cấp ủy các cấp là 3,38% (tăng 0,05% so với năm 2013). Để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực nữ, đảm bảo sự bình đẳng trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo, lãnh đạo, chỉ huy các cơ quan, đơn vị luôn tạo điều kiện cho PNQĐ, nhất là nữ quân nhân người dân tộc thiểu số, được đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, nâng cao trình độ tay nghề phù hợp với công việc đảm nhiệm. Ở các cơ sở đào tạo, nghiên cứu khoa học đã có chủ trương, biện pháp, kế hoạch cụ thể để nâng cao tỷ lệ cán bộ, giáo viên nữ có học vị, chức danh khoa học cao; gắn đào tạo, bồi dưỡng với sử dụng, bảo đảm cho chị em có đủ tiêu chuẩn theo từng chức danh và khả năng hoàn thành tốt nhiệm vụ, bố trí, giải quyết việc làm theo đúng chuyên môn, nghiệp vụ. Đồng thời, tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao khả năng ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật, công nghệ thông tin vào công việc, đời sống cho chị em. Nhờ đó, tỷ lệ nữ được đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ ngày càng tăng, hiện đạt 75%; số cán bộ nữ có trình độ đại học trở lên là 67,4%; tỷ lệ giáo viên mầm non quốc phòng đạt trình độ chuẩn khoảng 80%, đạt kế hoạch đề ra.

Trên lĩnh vực kinh tế, lao động, văn hóa - xã hội, chị em đã thực sự phát huy thế mạnh của mình, tham gia tích cực vào các mặt hoạt động của Quân đội; đẩy mạnh xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc, phấn đấu trở thành người PNQĐ có sức khỏe, tri thức, kỹ năng nghề nghiệp, năng động, sáng tạo, có lối sống văn hóa và lòng nhân hậu. Để làm được điều đó, các cấp Hội PNQĐ đã tổ chức nhiều hoạt động, các phong trào thi đua, cuộc vận động phù hợp với đặc điểm, hoàn cảnh của phụ nữ và chức năng, nhiệm vụ của Quân đội, được chị em tích cực hưởng ứng, như: “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”; “Tiết kiệm trong sinh hoạt, xây dựng gia đình hạnh phúc”; “Tiết kiệm hôm nay, thắp sáng tương lai”; mô hình các câu lạc bộ “Nuôi con khỏe, dạy con ngoan”; “Gia đình nói không với bạo lực và tệ nạn xã hội”; “Khu gia đình quân nhân văn minh, kiểu mẫu”, Tháng hành động vì trẻ em và Ngày Gia đình Việt Nam, phong trào “PNQĐ giúp nhau xóa đói giảm nghèo”, v.v. Số phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn, đơn thân, người dân tộc thiểu số được hỗ trợ vay vốn phát triển kinh tế gia đình và được giúp đỡ về khoa học - kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt để họ tự đứng lên khẳng định mình trong cuộc sống, tạo điều kiện để chị em được cống hiến, phát triển bình đẳng. Đến nay, có hơn 95% phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn đã từng bước ổn định và phát triển tốt. Các đơn vị triển khai thực hiện tốt công tác chăm sóc sức khỏe, các chính sách về nhà ở, chăm lo đời sống văn hóa - tinh thần; đảm bảo 100% PNQĐ có việc làm, đóng bảo hiểm xã hội, khám sức khỏe định kỳ, kết hợp khám, điều trị bệnh phụ khoa, tư vấn chăm sóc sức khỏe sinh sản, kiến thức nuôi dạy con. Số cặp vợ chống hiếm muộn (toàn quân khoảng gần 1.700 trường hợp) được đặc biệt quan tâm, hỗ trợ về kinh phí, thời gian điều trị, góp phần thực hiện tốt bình đẳng giới trong tiếp cận và hưởng thụ các dịch vụ chăm sóc sức khỏe.

Các cấp Hội PNQĐ được quan tâm xây dựng vững mạnh về mọi mặt, nâng cao năng lực hoạt động, theo đúng chức năng, nhiệm vụ, thực hiện tốt vai trò thành viên thường trực trong Ban Vì sự tiến bộ của phụ nữ trong Quân đội; chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng nghiên cứu, tham mưu, đề xuất với lãnh đạo, chỉ huy thực hiện các chương trình, kế hoạch đề ra. Đồng thời, đẩy mạnh việc thực hiện Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XI) gắn với Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” đã tạo phong trào hành động cách mạng sâu rộng, có sức lan tỏa mạnh mẽ, thu hút đông đảo phụ nữ tham gia. Nhờ đó, công tác Vì sự tiến bộ của phụ nữ và thực hiện bình đẳng giới trong Quân đội những năm qua cơ bản đạt được kế hoạch đề ra, có 19/25 chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch; vị trí, vai trò của PNQĐ trong mọi lĩnh vực hoạt động của Quân đội ngày càng được khẳng định trong thực tiễn. Tuyệt đại đa số PNQĐ đều có bản lĩnh chính trị vững vàng, yên tâm công tác, gắn bó với đơn vị, phát huy truyền thống đoàn kết, trung hậu, đảm đang, năng động, sáng tạo, nhiệt tình, trách nhiệm trong học tập, lao động và công tác; không ngừng chăm lo xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc, nuôi con khỏe, dạy con ngoan; ông, bà, cha mẹ mẫu mực, con cháu hiếu thảo.

Kết quả trên đây đã khẳng định sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Thủ trưởng Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị và lãnh đạo, chỉ huy các cấp, các tổ chức, các ngành đối với PNQĐ. Tuy vậy, so với yêu cầu đề ra, công tác Vì sự tiến bộ của PNQĐ còn nhiều vấn đề cần quan tâm giải quyết. Cụ thể là, định kiến về giới, phân biệt đối xử vẫn còn tồn tại; lao động nữ vẫn còn nhiều thiệt thòi trong việc tiếp cận các dịch vụ cơ bản, về cơ hội được đào tạo, thăng tiến. Các chế độ chính sách, mục tiêu quốc gia của Nhà nước đã ban hành vì sự tiến bộ của phụ nữ có lúc, có nơi chưa triển khai đồng bộ; một số cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể chưa thực sự quan tâm đến cán bộ nữ. Số PNQĐ tham gia cấp ủy, lãnh đạo, quản lý chưa nhiều; trình độ học vấn, chuyên môn, nghiệp vụ, tay nghề nhìn chung còn thấp. Vẫn còn những chị em có tư tưởng an phận, e ngại trong phấn đấu, làm việc cầm chừng, tư tưởng tự ti, định kiến, sinh con thứ 3. Nguyên nhân chủ yếu của hạn chế trên thuộc về công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cán bộ các cấp và ý thức tự giác của một số chị em về vấn đề này.

Để tiếp tục phát huy vai trò, tiềm năng của PNQĐ, thực hiện bình đẳng giới, vì sự tiến bộ của PNQĐ trên mọi lĩnh vực, thời gian tới cần giải quyết nhiều vấn đề, bằng những nội dung, biện pháp thiết thực, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của PNQĐ. Trước hết, phải tăng cường tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành quan tâm nhiều hơn, thực chất hơn đối với công tác Vì sự tiến bộ của phụ nữ và bình đẳng giới; coi đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng của đơn vị, làm cơ sở đề ra được những chương trình, kế hoạch có tính khả thi cao và phát huy vai trò các tổ chức, lực lượng trong tổ chức thực hiện. Hai là, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quy hoạch, tạo nguồn cán bộ và nâng cao năng lực của phụ nữ trên các lĩnh vực công tác (đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sử dụng), đáp ứng tốt nguồn nhân sự nữ cho nhiệm kỳ 2015 - 2020; đồng thời, có giải pháp đột phá, tạo điều kiện để cán bộ nữ tham gia công tác lãnh đạo, quản lý nhiều hơn trong những ngành, lĩnh vực phù hợp. Các đơn vị có trên 30% nữ so với tổng quân số cần có giải pháp cụ thể, phấn đấu đạt chỉ tiêu cán bộ nữ tham gia công tác lãnh đạo, quản lý. Ba là, quan tâm, chăm lo đời sống của chị em, nhất là phụ nữ ở vùng sâu, vùng xa, vùng còn nhiều khó khăn; phấn đấu giảm ở mức thấp nhất tỷ lệ phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn, bảo đảm đủ việc làm, thực hiện đúng, đủ chế độ chính sách đối với lao động nữ. Bốn là, củng cố, kiện toàn, nâng cao hiệu quả hoạt động Ban Vì sự tiến bộ của phụ nữ các cấp trong Quân đội, bố trí cán bộ có đủ năng lực, trách nhiệm để thực hiện tốt mục đích, yêu cầu đề ra. Năm là, các cơ quan, đơn vị cần đưa nội dung công tác này vào nghị quyết lãnh đạo của cấp ủy, kế hoạch công tác của người chỉ huy, định kỳ tổ chức sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm, biểu dương, khen thưởng, nhân rộng các mô hình, điển hình tiên tiến. Đồng thời, tiếp tục phát huy tinh thần độc lập, tự chủ, tự lực tự cường của phụ nữ trong thực hiện các mục tiêu về bình đẳng giới.

Thượng tá BÙI THỊ LAN PHƯƠNG, Trưởng ban Phụ nữ Quân đội
___________________

1 - Kết luận 55-KL/TW, ngày 18-01-2013 của Ban Bí thư về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết 11-NQ/TW, ngày 27-4-2007 của Bộ Chính trị (khóa X) về “Công tác phụ nữ thời kỳ đẩy mạnh CNH,HĐH đất nước”; Quyết định 1295/QĐ-BQP, ngày 30-5-2011 của Bộ Quốc phòng về Kế hoạch hành động vì sự tiến bộ của phụ nữ và bình đẳng giới trong Quân đội giai đoạn 2011 - 2015; Thông tư 24/2013/TT-BQP, ngày 27-3-2013 của Bộ Quốc phòng hướng dẫn thực hiện Nghị định 56/2012/NĐ-CP, ngày 16-7-2012 của Chính phủ quy định trách nhiệm của Bộ, ngành, Ủy ban nhân dân các cấp trong việc bảo đảm cho các cấp Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tham gia quản lý nhà nước tại các cơ quan, đơn vị trong Quân đội; Chỉ thị 343-CT/QUTW, ngày 06-6-2013 của Thường vụ QUTƯ về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chương trình hành động số 195-CTr/ĐU, ngày 04-6-2009 của Đảng ủy Quân sự Trung ương (nay là QUTƯ) về thực hiện Nghị quyết 11-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa X), v.v.