Cơ cấu lại tổ chức, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh là nhiệm vụ trọng tâm hiện nay của Tổng Công ty Đông Bắc. Nhận thức rõ điều đó, Tổng Công ty đã triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều giải pháp có những bước đi, cách làm phù hợp, mang lại hiệu quả thiết thực.

Tổng Công ty Đông Bắc là doanh nghiệp kinh tế - quốc phòng trực thuộc Bộ Quốc phòng có chức năng, nhiệm vụ chính là sản xuất, kinh doanh và thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng. Địa bàn hoạt động của Tổng Công ty ở nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước, chủ yếu là địa bàn trọng điểm, chiến lược. Những năm qua, Đảng ủy, Ban Giám đốc Tổng Công ty quán triệt sâu sắc chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về sắp xếp, đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp Quân đội, nhất là Nghị quyết số 425-NQ/QUTW, ngày 18/5/2017 của Quân ủy Trung ương về sắp xếp, đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp Quân đội đến năm 2020 và những năm tiếp theo; Quyết định số 1894/QĐ-BQP, ngày 27/5/2014 của Bộ Quốc phòng về chủ trương tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước trong Quân đội; Quyết định số 5917/QĐ-BQP, ngày 29/12/2017 của Bộ Quốc phòng phê duyệt Phương án cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động Tổng Công ty Đông Bắc đến năm 2020. Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện cơ cấu lại, đổi mới, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh với nhiều giải pháp đồng bộ, bước đầu mang lại kết quả tích cực, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh.

Trước hết, tăng cường giáo dục chính trị, lãnh đạo tư tưởng, nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, nhân viên, người lao động, tạo sự đồng thuận cao. Đây là một trong các giải pháp quan trọng hàng đầu thúc đẩy sản xuất, kinh doanh và thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quân sự, quốc phòng trong tình hình mới. Thực tế cho thấy, việc cơ cấu lại Tổng Công ty sẽ làm thay đổi về tổ chức biên chế, theo hướng tinh, gọn bộ máy, nâng cao tỷ trọng lao động trực tiếp, giảm lao động gián tiếp, phụ trợ; đồng thời, tác động đến tâm tư, tình cảm, nguyện vọng và đời sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, nhân viên, người lao động, nhất là ở các công ty thuộc diện sáp nhập, cổ phần hóa, thoái vốn, giải thể,... sẽ nảy sinh không ít khó khăn, phức tạp. Ý thức rõ điều đó, Đảng ủy, Ban Giám đốc Tổng Công ty đã chỉ đạo cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị trực thuộc tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục để cán bộ, nhân viên, người lao động nắm vững chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước, Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng; thấy được tính tất yếu của việc cơ cấu lại, đổi mới hoạt động của doanh nghiệp và những thuận lợi, khó khăn, thách thức. Đồng thời, thông tin đầy đủ, minh bạch, công khai phương án sáp nhập, cổ phần hóa, thoái vốn, giải thể đối với từng phòng, ban, công ty thành viên; chính sách đối với các đối tượng có liên quan,... để người lao động được biết, được bàn và kiểm tra, giám sát cũng như thụ hưởng. Qua đó, thống nhất về nhận thức, thông suốt về tư tưởng, giữ vững đoàn kết, tạo sự đồng thuận, quyết tâm cao. Quá trình thực hiện, Tổng Công ty thường xuyên sâu sát nắm tình hình, kịp thời rút kinh nghiệm, giải quyết thỏa đáng tâm tư, nguyện vọng chính đáng của người lao động, không để phát sinh vấn đề phức tạp. Với phương châm “tinh gọn đầu mối, nâng cao hiệu lực, hiệu quả sản xuất kinh doanh”, Tổng Công ty đã chỉ đạo các công ty con, đơn vị trực thuộc thực hiện cơ cấu lại tổ chức bảo đảm tinh gọn, sát thực tế yêu cầu, nhiệm vụ; tiến hành sáp nhập, giải thể, cổ phần hóa, thoái vốn tại các dự án ngoài than; cơ cấu lại các nguồn lực, thay đổi cơ chế quản lý, quản trị doanh nghiệp; rà soát sửa đổi, bổ sung các quy chế, quy định nội bộ phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành. Đến nay, Tổng Công ty đã sáp nhập, hợp nhất từ 19 phòng xuống còn 12 phòng; sáp nhập, giải thể từ 23 xuống còn 14 đơn vị trực thuộc; cơ cấu lại, giảm 91 đầu mối công trường, phân xưởng các đơn vị trực thuộc; tiến hành thoái vốn, cổ phần hóa 02 công ty; giải thể 09 công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên, thành lập 08 chi nhánh Tổng Công ty; tổ chức lại 03 đầu mối,... góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động bộ máy.

Thủ trưởng Tổng cục Chính trị thăm, động viên công nhân khai thác than trong hầm lò

Cùng với đẩy mạnh cơ cấu lại, Tổng Công ty xây dựng lực lượng lao động phù hợp nhu cầu sản xuất, kinh doanh. Thực hiện nhiệm vụ này, Tổng Công ty chỉ đạo các công ty, đơn vị thành viên thường xuyên nắm chắc số lượng, chất lượng lao động hiện có; tích cực tuyển dụng, đào tạo, đào tạo lại bảo đảm nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ; có cơ chế, chính sách, áp dụng các biện pháp phù hợp để thu hút, ổn định lực lượng lao động và rà soát, bố trí lại lao động theo chức danh, vị trí việc làm, sử dụng lao động hợp lý. Tăng cường các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19, bảo đảm sản xuất, kinh doanh an toàn, liên tục. Linh hoạt điều chỉnh chính sách tiền lương gắn với chức danh, vị trí việc làm, năng suất, chất lượng, hiệu quả lao động và cung - cầu lao động trên thị trường. Xây dựng, đổi mới mối quan hệ trong lao động một cách tích cực, hài hòa, bảo đảm sự phù hợp về lợi ích giữa các bên, thực hiện tốt mục tiêu “đơn vị ít người, năng suất cao, trả lương cao”. Do đó, Tổng Công ty đã xây dựng được lực lượng lao động ổn định, trình độ tay nghề cao, yên tâm gắn bó với đơn vị.

Trước thực tế, hoạt động khai thác than ngày càng khó khăn, phân tán nhiều nơi; các mỏ than hầu hết đã khai thác lâu năm, trữ lượng ngày càng cạn kiệt, xuống sâu, vỉa nhỏ, chất lượng thấp. Trong khi đó, lãi suất, tiền lương cơ sở, giá cả nguyên vật liệu đầu vào biến động tăng. Để nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, Tổng Công ty tập trung thực hiện tốt 03 khâu đột phá¹. Trước mắt, đẩy mạnh cơ cấu lại các nguồn lực, thay đổi cơ chế quản lý, quản trị doanh nghiệp; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí ở tất cả lĩnh vực hoạt động sản xuất, kinh doanh. Tăng cường quản lý, duy trì hiệu quả quy định về tổng hợp chi phí sản xuất, hạch toán giá thành các công đoạn từ công trường, phân xưởng đến các đơn vị thành viên, gắn với kiểm soát chặt chẽ các khoản chi phí phát sinh trong quá trình sản xuất sát với thực tiễn thị trường. Hằng tháng, Tổng Công ty tổ chức kiểm tra, nghiệm thu khối lượng thực hiện, quyết toán khoán chi phí và áp dụng cơ chế thưởng, phạt rõ ràng với từng bộ phận. Đồng thời, chú trọng nâng cao chất lượng, hiệu quả điều hành, quản lý khai thác, chế biến và tiêu thụ; thực hiện tốt việc chọn lọc than tại vỉa, phát huy năng lực của hệ thống sàng tuyển chế biến, nâng cao phẩm cấp, chất lượng và tăng sản lượng, nhất là than cục, than cám 3, cám 4; giám sát chặt chẽ các khâu giao, nhận sản phẩm trong nội bộ và mức tiêu thụ. Nhờ đó, những năm gần đây, Tổng Công ty đã triệt để tiết kiệm chi phí trong các công đoạn sản xuất mà vẫn bảo đảm chất lượng, giá thành sản phẩm.

Chủ động, linh hoạt trong tổ chức sản xuất; tập trung đầu tư cơ sở hạ tầng đồng bộ, hiện đại, phục vụ sản xuất, nhập khẩu than cung ứng cho khách hàng. Để đạt hiệu quả, Đảng ủy, Ban Giám đốc Tổng Công ty quan tâm động viên, khuyến khích đội ngũ cán bộ, kỹ sư, thợ tay nghề cao tích cực nghiên cứu, ứng dụng các tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào khai thác, sàng tuyển, chế biến, tiêu thụ. Đầu tư nguồn kinh phí đổi mới công nghệ, đồng bộ hóa dây chuyền sản xuất tại các mỏ hầm lò, mỏ lộ thiên và hệ thống cảng xuất than, hệ thống băng tải; mua sắm các trang thiết bị, phương tiện phục vụ sản xuất lớn, hiện đại, phục vụ bốc xúc, vận chuyển đất đá trong khai thác, đảm bảo phù hợp với từng diện sản xuất và công tác chế biến, tiêu thụ; từng bước cơ giới hóa nhằm tăng năng suất lao động, bảo đảm an toàn, cải thiện điều kiện làm việc, tăng thu nhập cho người lao động. Đồng thời, triển khai ứng dụng nhiều công nghệ kỹ thuật hiện đại vào sản xuất, kinh doanh, mang lại hiệu quả thiết thực, như: áp dụng khai thác than lò chợ xiên chéo bằng giàn mềm ZRY, giàn mềm cơ khí khai thác vỉa dốc đứng; đưa máy khấu than, máy đào lò loại nhỏ (một tang, một đầu khấu) vào khai thác lò chợ và đào lò than; áp dụng hệ thống khai thác liền gương, không để lại trụ bảo vệ cho lò chợ có điều kiện vỉa ổn định, đường phương ngắn; triển khai đa dạng chống lò vì neo, giảm tiêu hao sức lực người lao động; giải quyết tốt vấn đề áp lực mỏ lớn tại mỏ Đồng Rì, v.v.

Để duy trì, bảo đảm hoạt động sản xuất, kinh doanh ổn định cả trước mắt và lâu dài, Tổng Công ty ưu tiên nguồn lực, tập trung đầu tư những dự án chiến lược phát huy hiệu quả, như: Khoan thăm dò mỏ Bảo Đài 1, mỏ Đồng Rì; mở rộng nâng công suất mỏ lộ thiên và lập dự án khai thác hầm lò mỏ Nam Tràng Bạch; đầu tư xây dựng hạ tầng cảng trung chuyển than tại Bắc Vân Phong (Khánh Hòa), hệ thống băng tải than ra cảng Hồng Thái Tây; xây 02 cầu vượt Quốc lộ 18 ra cảng Km6 và cảng Khe Dây (Quảng Ninh), v.v.

Với quyết tâm chính trị cao, tinh thần quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo, nhiệm kỳ 2015 - 2020, Tổng Công ty Đông Bắc đã hoàn thành toàn diện các nhiệm vụ được giao, nhất là thực hiện đúng lộ trình cơ cấu lại, tích cực khắc phục các tồn đọng về tài chính do đầu tư không hiệu quả trước đây để lại, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh; trong đó, có nhiều chỉ tiêu đạt và vượt so với nhiệm kỳ trước². Riêng năm 2020, Tổng Công ty đã sản xuất được trên 6,6 triệu tấn than nguyên khai; nhập khẩu và mua thương mại gần 05 triệu tấn, tiêu thụ trên 10 triệu tấn than các loại, tổng doanh thu đạt trên 18.740 tỉ đồng, lợi nhuận trước thuế đạt trên 563 tỉ đồng, nộp ngân sách nhà nước 2.797 tỉ đồng; thu nhập bình quân của người lao động đạt trên 16,6 triệu đồng/người/tháng. Bên cạnh đó, Tổng Công ty chú trọng thực hiện tốt công tác chính sách xã hội, tham gia xây dựng nông thôn mới, thăm hỏi, tặng quà cho các đối tượng chính sách; xây 235 nhà đồng đội, nhà tình nghĩa, nhà tình thương, nhà đại đoàn kết,… tặng các đối tượng có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn; xây dựng 05 nhà văn hóa tặng các xã miền núi huyện Bình Liêu, 01 cầu tặng nhân dân xã Bình Khê (Đông Triều), hỗ trợ xây trường học trên địa bàn thành phố Cẩm Phả,… với tổng số tiền trên 200 tỉ đồng, được cấp ủy, chính quyền, nhân dân địa phương ghi nhận, đánh giá cao.

Phát huy kết quả đã đạt được, Tổng Công ty Đông Bắc tiếp tục quán triệt đường lối quốc phòng, quân sự của Đảng, của Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng, nhất là tư duy mới trong Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XI về kết hợp quốc phòng, an ninh với kinh tế, kinh tế với quốc phòng, an ninh; từ đó, đề ra các chủ trương, biện pháp xây dựng Tổng Công ty trở thành doanh nghiệp tốp đầu Việt Nam trong sản xuất, kinh doanh than, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, gắn với củng cố quốc phòng, xây dựng Quân đội, bảo vệ vững chắc Tổ quốc.

Đại tá NGUYỄN DANH HIẾU, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Tổng Công ty
_______________

1 - Phát triển kinh doanh gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng nhanh và bền vững; đổi mới và hiện đại hóa công nghệ, tiết kiệm triệt để chi phí, nâng cao tối đa năng lực sản xuất than trong nước; đổi mới phương thức quản lý và tác phong làm việc.

2 - Sản xuất than đạt 127%, tiêu thụ than đạt 149%, tổng doanh thu đạt 158%; lợi nhuận trước thuế đạt 143%, nộp ngân sách đạt 271%.