Quản lý nhà nước về quốc phòng là một nội dung quan trọng của sự nghiệp quốc phòng được triển khai ở các cấp từ Trung ương đến địa phương, cơ sở. Nhận thức rõ điều đó, tỉnh Hà Nam đã và đang thực hiện nhiều biện pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác này; qua đó, góp phần vào bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Lãnh đạo Ủy ban nhân dân Tỉnh tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân tiêu biểu. (Ảnh: hanam.gov.vn)

Những năm qua, Tỉnh đã vận dụng sáng tạo quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước; đồng thời, chủ động, tích cực tháo gỡ những khó khăn, khai thác mọi tiềm năng, thế mạnh phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh và đã đạt được những thành tựu quan trọng trên các lĩnh vực. Trong quá trình thực hiện, Tỉnh  đặc biệt coi trọng công tác quản lý nhà nước về quốc phòng. Nhờ đó, công tác quốc phòng, quân sự địa phương được thực hiện nghiêm túc, nền nếp, đạt chất lượng, hiệu quả cao. Nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân được củng cố; tiềm lực quốc phòng được tăng cường; khu vực phòng thủ Tỉnh, huyện được xây dựng ngày càng vững chắc; chất lượng tổng hợp, trình độ sẵn sàng chiến đấu của lực lượng vũ trang được nâng cao; an ninh, chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế - xã hội.

Để có được kết quả đó, trước hết, Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, ban, ngành, địa phương thực hiện tốt việc thông tin, tuyên truyền, phổ biến các quy định của Hiến pháp, pháp luật về lĩnh vực quốc phòng, quân sự. Nội dung thông tin, tuyên truyền, giáo dục đã tập trung vào các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là những vấn đề liên quan đến trách nhiệm, nghĩa vụ của công dân đối với sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc.

Tỉnh phát huy vai trò tham mưu của Bộ Chỉ huy Quân sự giúp Chủ tịch Ủy ban nhân dân Tỉnh thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước về quốc phòng theo chức năng ở tất cả các cấp. Trước hết là tham mưu ban hành các văn bản quy phạm pháp luật và hướng dẫn, tổ chức thực hiện công tác quốc phòng. Đây là cơ sở pháp lý, đảm bảo cho các cấp, các ngành và địa phương thực hiện nghiêm túc công tác quốc phòng, quân sự. Những năm qua, Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh ban hành nghị quyết, chỉ thị lãnh đạo, chỉ đạo công tác quốc phòng địa phương, như: Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết 28-NQ/TW của Bộ Chính trị; nghị quyết lãnh đạo công tác quốc phòng hằng năm; Quyết định phê duyệt Đề án phát triển kinh tế gắn với quốc phòng vùng kinh tế mới của một số địa phương, v.v. Đặc biệt, năm 2013, thực hiện nhiệm vụ được giao, Ủy ban nhân dân Tỉnh đã chỉ đạo các ban, ngành mà nòng cốt là cơ quan quân sự xây dựng hệ thống văn bản và thực hành diễn tập khu vực phòng thủ Tỉnh đảm bảo chặt chẽ, sát với đặc điểm, nhiệm vụ của địa phương, đạt kết quả tốt, đúng mục đích yêu cầu đề ra. Qua đó, bồi dưỡng, nâng cao năng lực lãnh đạo của cấp ủy, quản lý điều hành của chính quyền, vai trò tham mưu của cơ quan quân sự, công an, các sở, ban ngành, đoàn thể trong xây dựng, hoạt động của khu vực phòng thủ. Ủy ban nhân dân Tỉnh còn chỉ đạo các cơ quan, ban, ngành tổ chức sơ kết, tổng kết các nghị định của Chính phủ về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, như: tổng kết 10 năm thực hiện công tác giáo dục quốc phòng và an ninh, tổng kết 5 năm thực hiện Nghị định 119; kiểm tra việc triển khai thực hiện Đề án “Củng cố, nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động của lực lượng dân quân tự vệ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quốc phòng - an ninh trong tình hình mới”, giai đoạn 2007 - 2010, v.v.

Trong công tác giáo dục quốc phòng và an ninh, Tỉnh quản lý, chỉ đạo chặt chẽ việc tổ chức và triển khai thực hiện các văn bản của Đảng, Nhà nước và Chính phủ, như: Chỉ thị 12-CT/TW của Bộ Chính trị “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục quốc phòng và an ninh trong tình hình mới”, Nghị định 116/2007/NĐ-CP, ngày 10-7-2007 của Chính phủ về giáo dục quốc phòng và an ninh. Để tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác này, Hà Nam chú trọng kiện toàn hội đồng giáo dục quốc phòng và an ninh các cấp bảo đảm đúng, đủ thành phần (nhất là sau Đại hội Đảng bộ Tỉnh nhiệm kỳ 2015 - 2020); đồng thời, xây dựng quy chế, kế hoạch sát hợp với đặc điểm, tình hình của địa phương. Hằng năm, Ủy ban nhân dân Tỉnh chỉ đạo Bộ Chỉ huy quân sự Tỉnh phối hợp chặt chẽ với Ban Tổ chức Tỉnh ủy và các sở, ban, ngành, đoàn thể rà soát, quản lý, phân loại đối tượng, xây dựng kế hoạch tổ chức các lớp bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh; thông báo sớm cho cán bộ các cấp thuộc diện bồi dưỡng để họ chủ động sắp xếp công việc cơ quan, gia đình, tham dự các lớp khi được triệu tập. Cùng với đó, chỉ đạo chính quyền các địa phương, Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh cùng cấp và cơ sở bồi dưỡng tổ chức triển khai, thực hiện nghiêm túc chương trình, nội dung quy định. Nhờ vậy, những năm qua (từ năm 2010 - 2015), Hà Nam đã giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho trên 29.300 cán bộ thuộc các đối tượng, 394 chức sắc, chức việc tôn giáo, 95 cán bộ quản lý doanh nghiệp trong các khu công nghiệp và gần 184.780 học sinh, sinh viên trên địa bàn, đảm bảo đúng, đủ nội dung, chương trình và thời gian quy định, hoàn thành chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Tỉnh nhiệm kỳ 2010 - 2015 đã đề ra. Cơ quan quân sự Tỉnh còn phối hợp với Tỉnh đoàn tổ chức tốt 03 lớp “Học kỳ Quân đội” cho hơn 250 học sinh các trường trung học phổ thông, trung học cơ sở. Đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân trong Tỉnh đều có nhận thức đúng đắn về quan điểm, đường lối quốc phòng, quân sự của Đảng; luôn cảnh giác trước mọi âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch; đồng thời, nhận rõ trách nhiệm và tổ chức thực hiện tốt công tác quốc phòng, quân sự ở địa phương. Cấp uỷ, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể địa phương và các tầng lớp nhân dân chấp hành và thực hiện nghiêm túc công tác quốc phòng địa phương.

Cùng với đó, Ủy ban nhân dân Tỉnh coi trọng quản lý, chỉ đạo xây dựng khu vực phòng thủ; kết hợp kinh tế với quốc phòng; quản lý chặt chẽ đất quốc phòng, các công trình quốc phòng trên địa bàn Tỉnh. Quán triệt quan điểm của Đảng về kết hợp kinh tế với quốc phòng, quốc phòng với kinh tế, Tỉnh đã chỉ đạo các cấp thực hiện và quản lý chặt chẽ ngay từ khâu lập quy hoạch, kế hoạch và trong quá trình tổ chức triển khai nhằm đảm bảo đạt cả mục tiêu kinh tế - xã hội và quốc phòng - an ninh. Đặc biệt đối với các dự án kinh tế - xã hội, nhất là các dự án lớn, trọng điểm, Cơ quan quân sự Tỉnh thực hiện nghiêm túc việc thẩm định, giúp Chủ tịch Ủy ban nhân dân Tỉnh quản lý nhà nước về quốc phòng. Thực hiện Nghị định 152/2007/NĐ-CP của Chính phủ, Hà Nam đang đẩy mạnh xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh, huyện (thành phố) vững chắc. Trong đó, tập trung xây dựng quy hoạch thế trận quân sự của khu vực phòng thủ theo Đề án đã phê duyệt. Quy hoạch này được quản lý chặt chẽ gắn với quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội của Tỉnh giai đoạn 2011 - 2020. Cùng với đó, Bộ Chỉ huy quân sự Tỉnh tiến hành rà soát, khảo sát các công trình quốc phòng hiện đang quản lý, xây dựng mới và đất quốc phòng; trên cơ sở đó báo cáo Quân khu 3, Bộ Quốc phòng điều chỉnh 120 ha ở một số khu vực phục vụ cho nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội nhưng không làm ảnh hưởng đến quốc phòng, mà trực tiếp là thế trận quân sự của khu vực phòng thủ Khe Non phục vụ khai thác nguồn nguyên liệu cung cấp cho ngành công nghiệp, chuyển 37.500 m² đất quốc phòng tại xã Thanh Lưu, huyện Thanh Liêm; phường Quang Trung, thành phố Phủ Lý; xã Tràng An, huyện Bình Lục cho địa phương, tạo điều kiện để phát triển kinh tế - xã hội của Tỉnh. Ngoài ra, Tỉnh đã chỉ đạo tiến hành thẩm định vị trí khai thác khoáng sản của các doanh nghiệp liên quan đến Quyết định 2412 của Thủ tướng Chính phủ; khảo sát, lập bản đồ ô nhiễm bom mìn, vật liệu nổ tồn đọng sau chiến tranh trên địa bàn, cung cấp thông tin cho các chủ đầu tư thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an toàn cho các công trình thi công; lập dự án, báo cáo cấp trên phê duyệt, hỗ trợ đầu tư và đang triển khai thực hiện các dự án: Trung tâm huấn luyện dự bị động viên, kho vũ khí đạn, nhà làm việc của Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh. Đến nay, Tỉnh đã hoàn thành một số công trình: doanh trại Ban Chỉ huy Quân sự huyện Duy Tiên, Lý Nhân, Bình Lục, Kim Bảng, thành phố Phủ Lý với tổng kinh phí 187,2 tỷ đồng; quản lý chặt chẽ đất và công trình quốc phòng bảo đảm đúng quy định, không để xảy ra tranh chấp, lấn chiếm. Trong 5 năm qua, Tỉnh đã đầu tư 187 tỷ đồng cho xây dựng doanh trại, kho trạm, sửa chữa các công trình quốc phòng của lực lượng vũ trang Tỉnh. Để đảm bảo tốt công tác quốc phòng, Tỉnh dành 25 ha đất xây dựng kho vũ khí đạn, trung tâm huấn luyện dự bị động viên - giáo dục quốc phòng và an ninh, mở rộng thao trường huấn luyện; đồng thời quy hoạch quỹ đất xây dựng căn cứ chiến đấu, căn cứ hậu phương, sở chỉ huy thời chiến trong khu vực phòng thủ Tỉnh.

Để công tác quốc phòng, quân sự hoạt động hiệu quả, Ủy ban nhân dân Tỉnh còn ban hành văn bản hướng dẫn về chế độ, chính sách, kinh phí quốc phòng và quản lý chặt chẽ việc thực hiện. Cơ quan quân sự Tỉnh thường xuyên phối hợp với các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể, địa phương tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân Tỉnh chỉ đạo thực hiện tốt chính sách xã hội, chính sách hậu phương Quân đội và giải quyết tồn đọng sau chiến tranh. Những năm qua, Hà Nam đã triển khai thực hiện nghiêm túc các quyết định: 290, 142, 62 của Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, thực hiện chi trả 1 lần cho 40.454 đối tượng với số tiền trên 162,7 tỷ đồng; chi trả hằng tháng cho 313 đối tượng; xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện công tác quy tập hài cốt liệt sĩ trong kháng chiến chống Pháp trên địa bàn Tỉnh; phong trào “Đền ơn đáp nghĩa” có hiệu quả cả về diện rộng và chiều sâu. Năm 2014 - 2015, Cơ quan quân sự Tỉnh phối hợp với các cơ quan, đơn vị trong và ngoài quân đội tổ chức khám chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí cho 4.285 đối tượng chính sách với số tiền 480 triệu đồng, hỗ trợ xây dựng 34 nhà tình nghĩa với số tiền trị giá trên 2,9 tỷ đồng; thăm hỏi tặng quà các đối tượng chính sách với số tiền gần 1 tỷ đồng.

Ngoài ra, Ủy ban nhân dân Tỉnh còn chủ động theo dõi, đôn đốc, kiểm tra các cấp để giải quyết kịp thời các khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về thực hiện công tác quốc phòng. Nhờ đó, công tác quản lý nhà nước về quốc phòng ở Hà Nam đã đạt kết quả tốt, góp phần thực hiện tốt hai nhiệm vụ chiến lược ở địa phương.

NGUYỄN XUÂN ĐÔNG, Chủ tịch Ủy ban nhân dân Tỉnh