Nhận thức sâu sắc về hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng Việt Nam, những năm qua, cấp ủy, chính quyền, lực lượng vũ trang và nhân dân thành phố Móng Cái đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, đẩy mạnh kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường quốc phòng, an ninh, đối ngoại bằng các giải pháp hiệu quả, phù hợp với đặc thù của Thành phố.

Móng Cái là Thành phố cửa khẩu biên giới, cửa ngõ liên vùng Vịnh Bắc Bộ, hành lang kinh tế Nam Ninh - Singapore, cầu nối quan trọng trong hợp tác kinh tế ASEAN - Trung Quốc,… có vị trí chiến lược quan trọng về kinh tế, quốc phòng, an ninh, đối ngoại của tỉnh Quảng Ninh và cả nước. Với vị thế đó, những năm qua, Thành ủy, Ủy ban nhân dân Thành phố đã quán triệt, cụ thể hóa hai nhiệm vụ chiến lược: xây dựng và bảo vệ Tổ quốc bằng các nghị quyết, chỉ thị, với các nội dung, giải pháp phù hợp đặc điểm của Thành phố; phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, lực lượng vũ trang và toàn dân trong triển khai thực hiện. Nhờ đó, Thành phố đã có bước phát triển quan trọng, toàn diện trên các lĩnh vực. Nổi bật là, tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân đạt 15,02%/năm; cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng, phù hợp với tình hình thực tiễn đặt ra (tỷ trọng khu vực dịch vụ chiếm 55,9%; khu vực công nghiệp, xây dựng chiếm 35,2%; khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản chiếm 8,9%). Tổng thu ngân sách giai đoạn 2015 - 2020 đạt trên 11,2 nghìn tỷ đồng. Đời sống nhân dân từng bước được cải thiện, đến năm 2020 thu nhập bình quân đầu người đạt 5.051 USD/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 0,12%. Quốc phòng, an ninh được củng cố, tăng cường, chủ quyền biên giới quốc gia được giữ vững; an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ổn định.

Hiện nay, bên cạnh thuận lợi là cơ bản, Thành phố gặp không ít khó khăn, thách thức trong kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường quốc phòng, an ninh, đối ngoại do tác động của thiên tai, dịch bệnh; sự thay đổi trong chính sách biên mậu của phía Trung Quốc; các tiềm ẩn phức tạp liên quan đến hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, xuất nhập cảnh trái phép, tội phạm xuyên biên giới, v.v.

Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh lần thứ XV, nhiệm kỳ 2020 - 2025 xác định: “... xây dựng Móng Cái trở thành trung tâm dịch vụ thương mại, du lịch, cảng biển trọng điểm của tỉnh Quảng Ninh”. Để đạt mục tiêu đó, Thành ủy, Ủy ban nhân dân Thành phố tập trung lãnh đạo, chỉ đạo khai thác tiềm năng, lợi thế của thành phố cửa khẩu biên giới để đổi mới mô hình tăng trưởng, tái cơ cấu nền kinh tế, chuyển mạnh sang phương thức phát triển “hiện đại, xanh, bền vững”; đồng thời, thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội, tạo cơ sở, nền tảng vững chắc để thực hiện tốt nhiệm vụ quốc phòng, an ninh.

Một góc khu Kinh tế cửa khẩu Móng Cái hôm nay

Cùng với thực hiện tốt nhiệm vụ then chốt là xây dựng Đảng, Thành phố đẩy mạnh thực hiện nhiệm vụ trung tâm: phát triển kinh tế - xã hội. Theo đó, Thành phố đẩy nhanh tiến độ lập, trình duyệt điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2040; điều chỉnh, phê duyệt Quy hoạch các phân khu chức năng của Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái. Đổi mới phương thức chỉ đạo, điều hành theo phương châm “lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư”, tập trung phối hợp, thực hiện hoàn thành đưa vào sử dụng phát huy hiệu quả các công trình, dự án trọng điểm, như: mở rộng Cửa khẩu Bắc Luân I; Trạm kiểm soát liên ngành Cầu Bắc Luân II; Cảng cạn ICD, Cầu phao tạm km 3+4, phường Hải Yên; đường xuyên đảo vĩnh Trung - Vĩnh Thực; đường Hồ Tràng Vinh - Hải Sơn. Tiếp tục đề xuất Tỉnh phối hợp với các bộ, ngành Trung ương đẩy nhanh tiến độ lập, trình duyệt dự án xây dựng Khu hợp tác kinh tế qua biên giới khu vực đầu cầu Bắc Luân 2,... tạo bước đột phá thúc đẩy kinh tế dịch vụ, thương mại, du lịch phát triển nhanh, bền vững.

Nhằm thu hút đầu tư và huy động, sử dụng hiệu quả các nguồn lực phục vụ phát triển kinh tế, Thành phố tập trung cải thiện môi trường kinh doanh. Trước mắt, tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 15-NQ/TU, ngày 23/4/2019 của Ban Chấp hành Đảng bộ Tỉnh, về phát triển cảng biển và dịch vụ cảng biển trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Nhằm phát huy lợi thế so sánh của địa phương cửa khẩu biên giới, Thành phố chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chức năng tạo mọi thuận lợi, thông thoáng trong hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh; làm tốt công tác giải phóng mặt bằng, đáp ứng nhu cầu về mặt bằng sạch để hỗ trợ các nhà đầu tư chiến lược lập quy hoạch và đầu tư xây dựng hoàn thành các công trình, dự án phát triển thương mại, du lịch, dịch vụ; đẩy nhanh tiến độ hoàn thành việc thành lập Trung tâm giao dịch hàng hóa, nông, lâm, thủy sản Châu Á - Thái Bình Dương. Phối hợp chặt chẽ với các sở, ban, ngành triển khai có hiệu quả chủ trương của Chính phủ, của tỉnh Quảng Ninh về mở rộng quy mô, hiện đại hóa dịch vụ tài chính, ngân hàng.

Cùng với đó, Thành phố chủ động đổi mới, sáng tạo, đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ phát triển bứt phá các ngành kinh tế mũi nhọn, có lợi thế. Trong lĩnh vực công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, theo quy hoạch định hướng phát triển đến năm 2030 và những năm tiếp theo, Thành phố tiếp tục đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu theo hướng hiện đại, tập trung phát triển các ngành công nghiệp sạch, không gây ô nhiễm môi trường, sản phẩm công nghệ cao, có chất lượng, sức cạnh tranh mạnh, như: chế tạo, lắp ráp hàng điện tử; đầu tư sản xuất vật liệu xây dựng, gia công, chế tác hàng hoá, chế biến thuỷ sản, hoa quả phục vụ xuất khẩu và tiêu dùng nội địa; nâng cấp, khai thác có hiệu quả các khu công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, cảng biển Hải Yên, Hải Hà, v.v.

Đối với lĩnh vực nông - lâm - ngư nghiệp, Thành phố đẩy mạnh tái cơ cấu theo hướng sản xuất hàng hoá, nâng cao giá trị gia tăng, hình thành các liên kết chuỗi giá trị từ sản xuất, chế biến, tiêu thụ sản phẩm, gắn với xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu và chương trình phát triển đô thị theo quy hoạch đã được Chính phủ và tỉnh Quảng Ninh phê duyệt. Phấn đấu đến năm 2025, tổng sản lượng thủy sản của Thành phố đạt trên 110.000 tấn; đầu tư chăm sóc, bảo vệ, trồng mới rừng ngập mặn, rừng phòng hộ đầu nguồn, phấn đấu tỷ lệ rừng che phủ đạt trên 80%. Tiếp tục đầu tư phát triển đồng bộ hệ thống giao thông (đường bộ, đường thủy, đường sắt); nâng cấp hệ thống giao thông nội thành, vùng biên giới, nông thôn, hải đảo, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội và quốc phòng, an ninh.

Nhằm đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần phát triển kinh tế “xanh, bền vững”, Thành phố khuyến khích các doanh nghiệp, người dân đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng, cơ sở lưu trú,... phục vụ phát triển du lịch biển, đảo, du lịch biên giới, du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng. Trong đó, ưu tiên thu hút các nhà đầu tư chiến lược, có tiềm lực, thương hiệu mạnh, đầu tư quy mô lớn, đồng bộ, hiện đại, phát triển du lịch, dịch vụ đẳng cấp trên đảo Vĩnh Thực gắn với Khu du lịch Quốc gia Trà Cổ - Móng Cái; thúc đẩy liên kết vùng, hình thành các điểm vui chơi, giải trí chất lượng cao, nhằm tăng thời gian lưu trú và chi tiêu của khách du lịch đến Móng Cái. Tăng cường quản lý, nâng cao hiệu quả, chất lượng các sản phẩm du lịch hiện có, đầu tư phát triển thêm các sản phẩm du lịch mới, khác biệt, có sức cạnh tranh cao. Phối hợp chặt chẽ với thành phố Đông Hưng (Trung Quốc) để kết nối và đưa vào khai thác tuyến du lịch “2 Quốc gia - 5 Thành phố”; mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng hiệu quả Hội chợ thương mại du lịch quốc tế Việt - Trung (Móng Cái - Đông Hưng) tổ chức luân phiên hằng năm; phát huy tốt các hoạt động giao lưu nhân dân giữa các cụm dân cư biên giới.

Thấu triệt quan điểm không phát triển kinh tế bằng mọi giá, Móng Cái đặc biệt chú trọng kết hợp phát triển kinh tế với quốc phòng, an ninh, đảm bảo mỗi bước phát triển kinh tế là một bước tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh. Quán triệt, thực hiện Chương trình hành động số 38-CTr/TU, ngày 06/02/2020 của Tỉnh ủy Quảng Ninh về thực hiện Kết luận số 57-KL/TW, ngày 16/9/2019 của Bộ Chính trị về việc kết hợp kinh tế với quốc phòng, an ninh, quốc phòng, an ninh với kinh tế, Thành phố tập trung lãnh đạo, chỉ đạo rà soát và đề nghị thẩm định, bổ sung, điều chỉnh quy hoạch các khu công nghiệp, đô thị, vùng nông thôn phù hợp với quy hoạch xây dựng thế trận quân sự của khu vực phòng thủ. Các lĩnh vực, hoạt động kinh tế đều tính toán, kết hợp hài hòa với bảo đảm quốc phòng, an ninh, nhất là trong phân vùng, quy hoạch khu kinh tế cửa khẩu, khu công nghiệp, đô thị mới, v.v. Thời gian tới, Thành phố chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ xây dựng các cụm dân cư biên giới và trên các đảo, ưu tiên phát triển các khu kinh tế cửa khẩu, khu kinh tế biển, góp phần tạo thế trận quốc phòng toàn dân ngày càng vững chắc trên địa bàn.

Để trở thành đô thị loại I vào năm 2030, Thành phố chú trọng kết hợp chặt chẽ giữa phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội với cải tạo, củng cố, nâng cấp hệ thống công trình quốc phòng, sẵn sàng phục vụ nhiệm vụ quân sự, quốc phòng khi có tình huống; ưu tiên triển khai các công trình, dự án có tính lưỡng dụng gắn với phòng thủ dân sự và nhiệm vụ quốc phòng, như: công trình ngầm, cầu cống, kho tàng, bến cảng, v.v. Trong quá trình triển khai, Thành phố tăng cường công tác quản lý nhà nước về quốc phòng, an ninh; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, điều hành, tổ chức thực hiện của chính quyền các cấp; đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục quốc phòng toàn dân, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng, xây dựng “thế trận lòng dân” ngày càng vững chắc. Tập trung lãnh đạo xây dựng lực lượng vũ trang địa phương vững mạnh về mọi mặt, lấy vững mạnh về chính trị làm cơ sở; ưu tiên lực lượng làm nhiệm vụ cơ động, sẵn sàng chiến đấu; xây dựng cơ quan quân sự, công an các cấp vững mạnh toàn diện, phát huy vai trò nòng cốt trong tham mưu, tổ chức thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, bảo vệ địa bàn, chủ quyền biên giới, biển, đảo.

Cùng với các nội dung giải pháp trên, Thành phố chăm lo bảo đảm an sinh xã hội, thực hiện tốt chính sách lao động, việc làm, thu nhập, chính sách với người có công; nâng cao hiệu quả công tác giảm nghèo, chống tái nghèo, không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Đẩy mạnh hoạt động đối ngoại, kết hợp chặt chẽ giữa kinh tế, quốc phòng, an ninh với đối ngoại, tăng cường mối quan hệ hữu nghị, hợp tác với địa phương Bạn. Trong đó, chú trọng tăng cường củng cố, mở rộng giao lưu đối ngoại, hợp tác toàn diện với cấp ủy, chính quyền thành phố Đông Hưng và Khu Phòng Thành (Trung Quốc) trên các lĩnh vực, nhất là các hoạt động giao lưu hữu nghị truyền thống, quản lý biên giới, tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ, thúc đẩy phát triển hệ thống hạ tầng giao thông kết nối,... đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên hội nhập và phát triển.

LÊ VĂN ÁNH, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh, Bí thư Thành ủy