Ra đời trong giai đoạn ác liệt nhất của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Sư đoàn Phòng không 375 đã vượt mọi khó khăn, nhanh chóng trưởng thành, lập nhiều chiến công quan trọng. Hiện nay, trước sự phát triển của yêu cầu, nhiệm vụ, Đảng ủy, chỉ huy Sư đoàn xác định tiếp tục phát huy truyền thống, tiến hành đồng bộ các chủ trương, giải pháp nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ vùng trời Tổ quốc.

Hơn nửa thế kỷ canh trời Tổ quốc

Cách đây 55 năm, giữa lúc đế quốc Mỹ điên cuồng leo thang gây chiến tranh phá hoại miền Bắc, Sư đoàn Phòng không 375 được thành lập. Chỉ một tuần sau khi ra đời, ngày 14/02/1968, Sư đoàn đã dũng cảm, ngoan cường bước vào chiến đấu, bắn rơi tại chỗ máy bay A.6-A của địch, mở ra truyền thống ra quân đánh thắng trận đầu và trở thành ngày truyền thống vẻ vang của Sư đoàn.

Suốt cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Sư đoàn đã kiên cường bám trụ trên những trọng điểm địch thường xuyên đánh phá ác liệt, vượt mọi khó khăn gian khổ, chiến đấu mưu trí, dũng cảm, sáng tạo để tiêu diệt địch; hoàn thành nhiệm vụ trọng yếu: bảo vệ hậu phương trực tiếp của tiền tuyến lớn miền Nam, giao thông vận chuyển và tác chiến trong đội hình binh chủng hợp thành. Từ đầu năm 1968 đến giữa năm 1969, với vai trò là lực lượng nòng cốt của lực lượng phòng không ở Nam sông Gianh, Sư đoàn đã cùng quân và dân các tỉnh: Quảng Bình, Quảng Trị, tạo thành lưới lửa phòng không ba thứ quân rộng khắp, vững chắc, đánh thắng các thủ đoạn chiến tranh của địch, giữ vững tuyến vận tải chiến lược, góp phần làm thất bại cuộc chiến tranh phá hoại lần thứ nhất của đế quốc Mỹ ra miền Bắc. Từ tháng 5/1972 đến cuối năm 1977, Sư đoàn tham gia chiến đấu bảo vệ các tuyến giao thông phía Bắc Hà Nội, Chiến dịch phòng không bảo vệ Hà Nội cuối tháng 12/1972, Chiến dịch Hồ Chí Minh và bảo vệ vùng mới giải phóng. Với trọng trách được giao, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ của Sư đoàn đã vượt qua mọi khó khăn, thách thức, đoàn kết, quyết tâm, sáng tạo, phát huy sức mạnh tổng hợp, hoàn thành nhiệm vụ bảo vệ “cảng nổi” ở Lạng Sơn, góp phần bảo đảm 100% kế hoạch vận chuyển hàng quân sự và 80% kế hoạch vận chuyển hàng dân sự trên các tuyến giao thông phía Bắc Hà Nội, bảo vệ vững chắc bầu trời Tổ quốc.

Trong quá trình chiến đấu, Sư đoàn đã kế thừa truyền thống vẻ vang của cha ông và nghệ thuật tác chiến của Bộ đội Phòng không, từng bước xây dựng nên cách đánh độc đáo, sáng tạo, hiệu quả, góp phần phát triển nghệ thuật quân sự Việt Nam trên mặt trận đối không. Cùng với đó, Sư đoàn đã nghiên cứu, phân tích kỹ âm mưu, thủ đoạn của không quân địch, làm cơ sở xây dựng thế trận tác chiến phòng không hiệu quả, cùng với các lực lượng khác, tạo sức mạnh tổng hợp, đánh bại các thủ đoạn tập kích đường không của địch và trở thành lực lượng nòng cốt bảo vệ vùng trời trên các địa bàn chiến lược của Tổ quốc. Đồng thời, với phương châm vừa chiến đấu vừa xây dựng, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ đã thường xuyên chăm lo xây dựng cơ quan, đơn vị về mọi mặt, bảo đảm Sư đoàn luôn vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, càng đánh càng mạnh và nhanh chóng trưởng thành, vững chắc.

Sau khi giải thể (năm 1977), ngày 16/10/1978, Sư đoàn được thành lập lại, mở ra chặng đường phát triển mới với nhiệm vụ chính trị trung tâm là huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, làm nòng cốt cho thế trận phòng không nhân dân, góp phần bảo vệ vững chắc vùng trời miền Trung - Tây Nguyên. Phát huy truyền thống: anh dũng chiến đấu, bám chốt kiên cường, chiến thắng vẻ vang, Sư đoàn tập trung khắc phục mọi khó khăn, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, tiếp tục trưởng thành, thường xuyên gắn bó máu thịt với nhân dân, dựa vào dân để hoàn thành nhiệm vụ. Bước vào thời kỳ đổi mới đất nước, cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn luôn nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, vươn lên làm chủ khoa học kỹ thuật, làm chủ vũ khí, trang bị, sẵn sàng chiến đấu, quản lý và bảo vệ vững chắc bầu trời Tổ quốc.

Với những thành tích đặc biệt xuất sắc¹, Sư đoàn và 11 tập thể, 07 cá nhân được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; nhiều tập thể, cá nhân được trao tặng các phần thưởng cao quý.

Kiểm tra công tác sẵn sàng chiến đấu tại Tiểu đoàn 179, Trung đoàn Tên lửa 282

Quyết tâm và đột phá, xứng danh Đơn vị Anh hùng.

Hiện nay, Sư đoàn đóng quân trên 07 tỉnh, thành phố miền Trung - Tây Nguyên, yêu cầu nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, quản lý vùng trời ngày càng cao, với nhiều thách thức mới. Để hoàn thành nhiệm vụ, Sư đoàn tập trung xây dựng vững mạnh về chính trị, làm cơ sở nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu; trong đó, đặc biệt quan tâm xây dựng và giữ vững vai trò lãnh đạo của tổ chức đảng các cấp. Các cấp ủy, tổ chức đảng chú trọng nâng cao chất lượng xây dựng nghị quyết lãnh đạo, giữ vững nguyên tắc tập trung dân chủ, đề cao tự phê bình và phê bình, mở rộng, phát huy dân chủ trong sinh hoạt đảng; duy trì nghiêm nền nếp công tác kiểm tra, giám sát. Nội dung đột phá được Đảng ủy Sư đoàn xác định là gắn xây dựng đội ngũ đảng viên với xây dựng đội ngũ cán bộ, với trọng tâm: đề cao trách nhiệm nêu gương của từng cán bộ, đảng viên; xây dựng phương pháp, tác phong làm việc khoa học, tính chủ động, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám thử thách qua những việc khó, công tác mới.

Cùng với đó, Sư đoàn tập trung xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ tinh thần đoàn kết, hiệp đồng; rèn luyện sự bình tĩnh, mưu trí, sáng tạo, quyết đoán trong thực hiện nhiệm vụ. Đây là yêu cầu cao của Bộ đội Phòng không, nhất là trong tác chiến. Do vậy, công tác giáo dục chính trị, tư tưởng của Sư đoàn cần hướng vào mục tiêu làm cho bộ đội nhận thức đầy đủ nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, quản lý vững chắc vùng trời được giao; làm rõ âm mưu, thủ đoạn, đối tượng tác chiến trong tình hình mới; xây dựng ý chí quyết tâm chiến đấu, dám đánh, biết đánh, quyết thắng; ý thức làm chủ vũ khí, trang bị hiện có; tích cực tìm tòi và sáng tạo cách đánh hay, hiệu quả, sẵn sàng đánh thắng mọi cuộc tiến công đường không của địch. Đồng thời, làm tốt công tác tư tưởng, chủ động phòng ngừa, hạn chế tác động tiêu cực tới tâm tư, tình cảm của cán bộ, chiến sĩ. Các cơ quan, đơn vị cần chú trọng đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức giáo dục; thực hiện tốt việc lồng ghép giáo dục truyền thống với chương trình học tập chính trị cho phù hợp với các đối tượng; kết hợp giáo dục tập trung với các hoạt động bổ trợ; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin để tăng tính trực quan, thu hút bộ đội bằng các hình thức phong phú, đa dạng.

Để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của lực lượng Phòng không trong tác chiến với vũ khí công nghệ cao, Sư đoàn tiếp tục kiện toàn tổ chức biên chế, nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, quản lý và bảo vệ vững chắc vùng trời được giao. Quán triệt, thực hiện nghiêm sự chỉ đạo, hướng dẫn của trên về điều chỉnh tổ chức, biên chế, nhất là Quyết định số 743/QĐ-TM, ngày 14/5/2019 của Tổng Tham mưu trưởng về việc ban hành biểu tổ chức, biên chế Sư đoàn Phòng không và Kế hoạch số 2168/KH-PKKQ, ngày 08/6/2022 của Quân chủng Phòng không - Không quân về tổ chức lực lượng Quân chủng giai đoạn 2021 - 2030 và những năm tiếp theo, Sư đoàn chủ động kiện toàn biên chế, sắp xếp quân số phù hợp, giải quyết tốt các chế độ, chính sách đối với cán bộ, chiến sĩ sau điều chỉnh theo đúng quy định; linh hoạt bổ sung, sắp xếp quân số thời điểm giao thời; ưu tiên cho các đơn vị làm nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu. Trong huấn luyện, từ khâu xây dựng kế hoạch, chương trình đến khi kết thúc giai đoạn và cả năm, các cơ quan, đơn vị cần bám sát phương châm đổi mới toàn diện, đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm; lấy đổi mới nội dung, phương pháp làm khâu đột phá, bảo đảm phù hợp với đặc điểm, tổ chức biên chế, chức năng, nhiệm vụ của từng đơn vị. Tích cực đổi mới công tác quản lý, điều hành, xây dựng, chương trình huấn luyện, diễn tập; chú trọng huấn luyện toàn diện, đồng bộ, cơ bản và chuyên sâu, lấy huấn luyện kíp chiến đấu sở chỉ huy các cấp, kíp chiến đấu phân đội là trung tâm, đảm bảo vừa giỏi tác chiến độc lập, vừa giỏi tác chiến hiệp đồng trong đội hình Quân chủng và binh chủng hợp thành. Tập trung huấn luyện khai thác, sử dụng vũ khí, trang bị kỹ thuật có trong biên chế, bảo đảm thuần thục, vững chắc từ cá nhân đến hiệp đồng toàn kíp chiến đấu để làm cơ sở nâng cao chất lượng huấn luyện chiến thuật. Đổi mới phương pháp huấn luyện theo hướng phát huy tính tích cực, sáng tạo, hiểu biết “chéo”, toàn diện cho bộ đội; không chỉ giỏi nhiệm vụ cấp mình mà còn phải biết nhiệm vụ cấp trên và đơn vị bạn; gắn huấn luyện nắm chắc nguyên tắc, lý thuyết với nâng cao khả năng thực hành sát thực tế nhiệm vụ, trên từng cương vị, chức trách của từng người, từng đơn vị.

Sư đoàn xác định, huấn luyện cán bộ là then chốt, đột phá, mục tiêu là 100% cán bộ huấn luyện được theo phân cấp, có trên 80% khá, giỏi (trong đó có trên 50% giỏi), cán bộ chủ trì phải huấn luyện giỏi. Theo đó, cùng với thường xuyên làm tốt công tác tập huấn, bồi dưỡng cán bộ, Sư đoàn cần có nhiều biện pháp khuyến khích, tạo điều kiện, môi trường thuận lợi gắn với việc thường xuyên giao nhiệm vụ mới, công tác khó, với yêu cầu cao, để đội ngũ cán bộ nêu cao tinh thần khắc phục khó khăn, tự học, tự nghiên cứu, rèn luyện, nâng cao trình độ, năng lực công tác. Phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, tự lực, tự cường làm tốt công tác bảo đảm, tập trung tối đa nguồn lực để đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, thao trường bãi tập, phục vụ tốt cho công tác huấn luyện, diễn tập. Sau mỗi giai đoạn, năm huấn luyện, tổ chức hội thi, hội thao, diễn tập, bắn đạn thật để đánh giá kết quả và kịp thời, nghiêm túc rút kinh nghiệm để nâng cao chất lượng huấn luyện.

Cùng với nâng cao chất lượng huấn luyện, Sư đoàn tập trung chỉ đạo, thực hiện nghiêm các chỉ thị, nghị quyết, hướng dẫn của trên về sẵn sàng chiến đấu, bảo đảm không để bị động bất ngờ, xử lý thắng lợi mọi tình huống. Trên cơ sở đó, các cơ quan, đơn vị thường xuyên bổ sung, kiện toàn hệ thống văn kiện chiến đấu, tổ chức luyện tập thuần thục các phương án, nhất là phương án đánh đêm, đánh mục tiêu đột nhập, bảo vệ các mục tiêu, công trình quan trọng trên phạm vi được phân công. Duy trì nghiêm chế độ, lực lượng, phương tiện canh trực, quản lý vùng trời theo đúng Chỉ lệnh của Quân chủng; tổ chức tốt việc luyện tập sở chỉ huy 1, 2, 3 cấp, luyện tập máy bay theo hướng dẫn, bảo đảm an toàn tuyệt đối. Quán triệt và thực hiện tốt “bốn biết” trong quản lý vùng trời, “bốn được” trong đánh địch đột nhập đường không; hiệp đồng chặt chẽ với các lực lượng, đơn vị bạn quản lý chặt chẽ các phương tiện bay, không để xảy ra sai, sót, lọt, chậm, bất ngờ, lỡ thời cơ. Cùng với đó, tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm các chỉ thị, hướng dẫn của trên về xây dựng chính quy, tạo sự chuyển biến vững chắc trong công tác quản lý, rèn luyện kỷ luật, bảo đảm an toàn. Đồng thời, thường xuyên làm tốt công tác bảo đảm hậu cần, kỹ thuật cho các nhiệm vụ, tạo sức mạnh tổng hợp, góp phần quản lý và bảo vệ vững chắc vùng trời được giao trong mọi tình huống, xứng đáng với truyền thống 55 năm vẻ vang của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn Phòng không 375 Anh hùng.

Đại tá ĐÀO HỒNG PHƯƠNG, Sư đoàn trưởng
_______________

1 - Bắn rơi 492 máy bay các loại của không quân Mỹ (trong đó có 05 máy bay chiến lược B-52, 03 máy bay cường kích AC-130).