Trước yêu cầu của cách mạng và cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, ngày 27/12/1950, Sư đoàn 312 - Đại đoàn Chiến thắng, một trong những sư đoàn chủ lực đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam được thành lập. Với quyết tâm “Có lệnh là đi, có địch là đánh, đánh thắng giòn giã”, ngay sau khi thành lập, Sư đoàn đã khắc phục mọi khó khăn, nhanh chóng ổn định tổ chức lực lượng, vừa huấn luyện, vừa sẵn sàng chiến đấu. Trong cuộc trường chinh đó, Sư đoàn đã tham gia 07 chiến dịch lớn¹, chiến đấu hàng trăm trận. Đặc biệt, trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, Sư đoàn vinh dự được đánh trận mở màn và trận then chốt quyết định, bắt sống tướng De Castries cùng toàn bộ Bộ Tham mưu của địch, góp phần làm nên chiến thắng “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, cùng với thực hiện nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, tham gia xây dựng miền Bắc xã hội chủ nghĩa, bảo vệ hậu phương chiến lược, Sư đoàn tham gia chiến đấu trên khắp các chiến trường, từ Cánh đồng Chum - Xiêng Khoảng, Quảng Trị,… đến Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, lập nhiều chiến công, góp phần giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Bước vào thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Sư đoàn luôn quán triệt sâu sắc đường lối quân sự, quốc phòng của Đảng, bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân đoàn 1, phát huy truyền thống “Đoàn kết - Anh dũng - Chiến thắng” xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Với những chiến công và thành tích đặc biệt xuất sắc đó, Sư đoàn và 07 tập thể, 11 cá nhân vinh dự được Nhà nước trao tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, cùng nhiều phần thưởng cao quý.
 

Cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 312 tham gia diễn tập DT-20

Hiện nay, nhiệm vụ xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới đặt ra cho các đơn vị trong toàn quân nói chung, Sư đoàn nói riêng yêu cầu mới rất cao; Sư đoàn vinh dự được Bộ Quốc phòng và Quân đoàn chọn đơn vị điểm xây dựng vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”. Để hoàn thành trọng trách đơn vị chủ công trong đội hình của quân đoàn chủ lực cơ động chiến lược, xứng đáng với danh xưng “Sư đoàn Chiến thắng”, Đảng ủy, chỉ huy Sư đoàn triển khai quyết liệt, đồng bộ nhiều chủ trương, giải pháp lãnh đạo toàn diện các mặt công tác, nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của đơn vị theo hướng “tinh, gọn, mạnh”.

Trước hết, tập trung xây dựng đơn vị vững mạnh về chính trị, làm nền tảng nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu. Để làm được điều đó, Đảng ủy, chỉ huy Sư đoàn chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, nhất là đối với đơn vị làm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, hoạt động phân tán, độc lập. Nội dung giáo dục toàn diện, trong đó tập trung giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ nắm vững quan điểm, đường lối quân sự, quốc phòng của Đảng; tình hình nhiệm vụ của Quân đội, đơn vị; âm mưu thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của các thế lực thù địch. Thực hiện Đề án “Đổi mới công tác giáo dục chính trị tại đơn vị trong giai đoạn mới”, Sư đoàn đã chỉ đạo các đơn vị đẩy mạnh đổi mới hình thức, nội dung, phương pháp giáo dục phù hợp với từng đối tượng; kết hợp giữa giáo dục chính trị cơ bản với các hình thức giáo dục khác, như: hoạt động phòng Hồ Chí Minh, Tủ sách pháp luật, tọa đàm, diễn đàn, trao đổi, rút kinh nghiệm các vấn đề thực tiễn xã hội đặt ra. Qua đó, không chỉ giáo dục để bộ đội hiểu rõ truyền thống của Đơn vị, mà còn nắm, định hướng tư tưởng bộ đội, xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ bản lĩnh chính trị vững vàng, tinh thần cảnh giác cách mạng, có niềm tin tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Cùng với làm tốt công tác giáo dục, Sư đoàn tập trung lãnh đạo xây dựng tổ chức đảng các cấp trong sạch, vững mạnh; coi trọng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức đảng; phát huy vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, chỉ huy các cấp trong công tác quản lý, giáo dục và rèn luyện cán bộ, đảng viên. Phát huy kết quả đại hội đảng các cấp, Sư đoàn tiếp tục đẩy mạnh khắc phục hạn chế, khuyết điểm sau kiểm điểm, tự phê bình và phê bình theo Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII), gắn với thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị (khóa XII), Chỉ thị số 87-CT/QUTW, ngày 08/7/2016 của Thường vụ Quân ủy Trung ương về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Trong đó, tập trung vào việc giáo dục, rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân, khắc phục hiện tượng trung bình chủ nghĩa, nêu cao tính tiền phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, cùng hướng tới mục tiêu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.

Để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, Sư đoàn đẩy mạnh đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, duy trì nền nếp chế độ sẵn sàng chiến đấu, xác định đây là khâu đột phá nâng cao sức mạnh chiến đấu của đơn vị. Phát huy kết quả thực hiện Nghị quyết số 765-NQ/QUTW, ngày 20/12/2012 của Quân ủy Trung ương và chỉ thị, mệnh lệnh huấn luyện của cấp trên, Sư đoàn tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp đối với nhiệm vụ huấn luyện; đẩy mạnh đổi mới nội dung, tổ chức, phương pháp huấn luyện, diễn tập và công tác bảo đảm, tạo bước chuyển biến mạnh mẽ trong công tác quan trọng này. Bám sát chương trình huấn luyện cơ bản, đối tượng, địa bàn tác chiến, Sư đoàn chỉ đạo các đơn vị coi trọng huấn luyện đồng bộ và chuyên sâu, sát với phương án, đối tượng tác chiến; lấy huấn luyện cán bộ làm khâu then chốt, huấn luyện chiến thuật chiến đấu bộ binh làm trọng tâm, huấn luyện kỹ thuật làm quan trọng; kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện với xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật, thể lực, đảm bảo cho bộ đội giỏi tác chiến độc lập và tác chiến hiệp đồng quân, binh chủng, v.v. Cùng với đó, Sư đoàn thường xuyên cập nhật sự phát triển của khoa học, công nghệ, áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ vào thực tiễn huấn luyện, đẩy mạnh huấn luyện nâng cao khả năng cơ động tác chiến trong điều kiện địch sử dụng vũ khí công nghệ cao, chế áp điện tử mạnh. Tăng cường tổ chức diễn tập thực binh, hiệp đồng quân, binh chủng có bắn đạn thật; qua đó, kiểm tra, đánh giá toàn diện, nghiêm túc kết quả và chất lượng huấn luyện, khả năng, trình độ tác chiến của người chỉ huy và phân đội.

Cùng với huấn luyện, Sư đoàn tích cực thực hiện các biện pháp nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu; duy trì nghiêm chế độ trực sẵn sàng chiến đấu; thường xuyên kiện toàn, bổ sung các loại văn kiện sẵn sàng chiến đấu, phương án phòng, chống thiên tai, tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn, v.v. Hiệp đồng chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị và địa phương tổ chức luyện tập, diễn tập, nâng cao khả năng ứng phó với mọi tình huống có thể xảy ra. Nhờ đó, kết quả huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của Sư đoàn có nhiều chuyển biến, tiến bộ rõ nét. Kết quả kiểm tra từ năm 2015 đến nay: 100% các nội dung, khoa mục đạt yêu cầu, trong đó có 80% Khá, Giỏi; 70% - 80% đầu mối đại đội, tiểu đoàn và 100% trung đoàn đạt tiêu chuẩn “Đơn vị huấn luyện giỏi”.  Riêng năm 2020, Sư đoàn tham gia diễn tập đối kháng Thông tin - Tác chiến điện tử (ĐK-20), diễn tập chỉ huy tham mưu một bên hai cấp có một phần thực binh với Quân đoàn, diễn tập chiến thuật có bắn đạn thật và diễn tập vòng tổng hợp có bắn đạn thật cho chiến sĩ năm thứ hai, tham gia các cuộc thi² do Bộ và Quân đoàn tổ chức đạt kết quả cao, đảm bảo an toàn tuyệt đối.

Trước thực tế tình hình vi phạm kỷ luật, pháp luật trong toàn quân và tệ nạn xã hội địa bàn nơi đóng quân diễn biến phức tạp, để nâng cao chất lượng tổng hợp, khả năng sẵn sàng chiến đấu, Sư đoàn thực hiện quyết liệt các giải pháp tạo sự chuyển biến vững chắc về xây dựng nền nếp chính quy, rèn luyện, chấp hành kỷ luật và bảo đảm an toàn. Quán triệt và thực hiện các chỉ thị, quy định, hướng dẫn của trên về xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật, Sư đoàn rà soát, hoàn thiện hệ thống các quy chế, quy định bảo đảm đầy đủ, phù hợp với đặc điểm, nhiệm vụ, đối tượng và địa bàn đóng quân để thống nhất thực hiện. Phát huy vai trò của các tổ chức, nhất là Tổ tư vấn, trợ giúp tâm lý, sức khỏe, pháp luật để nắm, tư vấn và định hướng tư tưởng bộ đội; kết hợp chặt chẽ giữa tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho bộ đội với duy trì nghiêm nền nếp, chế độ ngày, tuần và các chế độ, quy định thực hiện nền nếp chính quy, “làm việc theo chức trách, hành động theo Điều lệnh”. Đặc biệt, Sư đoàn thực hiện tốt Quy chế Dân chủ cơ sở, nhất là nền nếp “đối thoại dân chủ” giữa lãnh đạo, chỉ huy đơn vị và cán bộ, chiến sĩ; tích cực đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, chủ động phát hiện và xử lý nghiêm, đúng người, đúng quy định của Quân đội và pháp luật của Nhà nước đối với mọi trường hợp vi phạm, đấu tranh kiên quyết biểu hiện bệnh thành tích, bao che, dấu diếm khuyết điểm, tạo sự đồng thuận, thống nhất cao trong đơn vị.

Cùng với các nội dung, giải pháp trên, Sư đoàn quan tâm làm tốt công tác hậu cần, kỹ thuật; có nhiều biện pháp bảo đảm đầy đủ, đồng bộ, kịp thời vũ khí, trang bị kỹ thuật, phương tiện, xe máy cho các nhiệm vụ, nhất là huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu và cứu hộ, cứu nạn; kết hợp chặt chẽ giữa bảo quản, bảo dưỡng, sữa chữa vũ khí, trang bị kỹ thuật theo quy định với nghiên cứu, cải tiến, nâng cấp, tăng hạn sử dụng để kéo dài tuổi thọ vũ khí, trang bị kỹ thuật. Công tác hậu cần của Sư đoàn có nhiều đổi mới, bảo đảm đầy đủ, kịp thời cho nhiệm vụ thường xuyên và đột xuất. Phong trào tăng gia sản xuất được đẩy mạnh, đạt kết quả tích cực, cải thiện rõ nét đời sống bộ đội, thiết thực góp phần nâng cao sức mạnh chiến đấu của Đơn vị.

Phấn khởi, tự hào với thành tích đã đạt được, cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 312 tiếp tục phát huy truyền thống “Đoàn kết - Anh dũng - Chiến thắng”, nâng cao hơn nữa chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, viết tiếp trang sử vàng oanh liệt trong thời kỳ mới.

Đại tá NGUYỄN TRUNG HIẾU, Sư đoàn trưởng
___________________

1 - Trung Du (1950-1951), Hoàng Hoa Thám và Lý Thường Kiệt (1951), Hòa Bình (1951-1952), Tây Bắc (1952), Thượng Lào (1953), Điện Biên Phủ (1954).

2 - Thi Đại đội trưởng Súng máy Phòng không đạt 01 giải Nhì, 01 giải Ba cá nhân toàn năng cấp Bộ; giải Nhì toàn đoàn cấp Quân đoàn. Thi cán bộ huấn luyện điều lệnh giỏi cấp Quân đoàn đạt giải Nhất.