Quán triệt sâu sắc quan điểm, chủ trương chiến lược, nhất là nhận thức, tư duy mới về quốc phòng, quân sự, bảo vệ Tổ quốc được thể hiện trong Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Quân chủng Hải quân triển khai nhiều giải pháp nâng cao sức mạnh chiến đấu, đáp ứng yêu cầu bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo.

Trên cơ sở đánh giá đúng tình hình trong nước, khu vực, quốc tế và xu thế thời đại, Đại hội XIII của Đảng tiếp tục khẳng định, bổ sung, phát triển những quan điểm cơ bản về nhiệm vụ quốc phòng, quân sự, bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới. Trong đó xác định: “Xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số quân chủng, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại,… phấn đấu năm 2030 xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”¹ là một trọng tâm. Quán triệt tinh thần đó, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân chủng Hải quân tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng Quân chủng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, phấn đấu đến năm 2025 Quân chủng cơ bản hiện đại; có chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu ngày càng cao, là lực lượng nòng cốt bảo vệ vững chắc chủ quyền, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định trên các vùng biển, đảo của Tổ quốc. Để hoàn thành mục tiêu đề ra, Quân chủng tiếp tục triển khai, thực hiện đồng bộ các giải pháp chủ yếu sau:

Một là, xây dựng Quân chủng vững mạnh về chính trị, làm cơ sở nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu. Các cơ quan, đơn vị đẩy mạnh đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục chính trị, lãnh đạo tư tưởng; giáo dục truyền thống, phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ - Người chiến sĩ Hải quân”. Trong đó, chú trọng thực hiện tốt Đề án “Đổi mới công tác giáo dục chính trị tại đơn vị trong giai đoạn mới”; tăng cường giáo dục, quán triệt quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng về quốc phòng, quân sự; nhiệm vụ của Quân chủng, đơn vị; âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch; phân biệt đối tác, đối tượng,… nhằm nâng cao nhận thức, xây dựng bản lĩnh chính trị kiên định, vững vàng, có ý chí, quyết tâm cao, niềm tin chiến thắng cho cán bộ, chiến sĩ, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo Tổ quốc.

Cấp ủy, tổ chức đảng các cấp tiếp tục quán triệt, thực hiện tốt Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) gắn với triển khai thực hiện Kết luận số 01-KL/TW, ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XII) về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. Thường xuyên quan tâm xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh tiêu biểu, nâng cao năng lực lãnh đạo toàn diện, sức chiến đấu, giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, bảo đảm cho Quân chủng luôn là lực lượng chiến đấu trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

Hai là, tiếp tục xây dựng, phát triển lực lượng tiến thẳng lên hiện đại, kết hợp với xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân trên biển vững mạnh. Để có lực lượng mạnh, thế trận vững chắc, vũ khí, trang bị hiện đại, Quân chủng đẩy mạnh kiện toàn tổ chức, biên chế, xây dựng lực lượng “tinh, gọn, mạnh, cơ động, linh hoạt”, cân đối, đồng bộ cả về con người, vũ khí, trang bị, cơ sở bảo đảm; có đủ thành phần lực lượng: tàu ngầm, tàu mặt nước, không quân hải quân, pháo binh - tên lửa bờ, hải quân đánh bộ và đặc công hải quân. Trong đó, ưu tiên hiện đại hóa phương tiện, vũ khí và các trang bị trinh sát, quan sát, nắm chắc tình hình các vùng biển, nhất là vùng biển xa, vùng biển giáp ranh. Phấn đấu đến năm 2025, Quân chủng cơ bản hiện đại, có lực lượng tại chỗ và cơ động mạnh, nâng cao khả năng hiện diện, kiểm soát, quản lý chủ quyền trong thời bình và tác chiến phòng thủ, bảo vệ biển, đảo trong thời chiến. Xây dựng lực lượng dân quân tự vệ biển vững mạnh, rộng khắp; dự bị động viên hùng hậu, sẵn sàng huy động khi có tình huống.

Thủ trưởng Bộ Tư lệnh Quân chủng tặng cờ cho ngư dân tại huyện đảo Trường Sa

Đi đôi với phát triển lực lượng, Quân chủng chủ động tham mưu với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng các giải pháp tăng cường xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân vững chắc, sẵn sàng chuyển thành thế trận chiến tranh nhân dân trên biển khi có chiến tranh. Trọng tâm là nghiên cứu, điều chỉnh thế bố trí các lực lượng trên hướng biển, đảo phù hợp với thế trận khu vực phòng thủ của các tỉnh, thành phố, thế trận phòng thủ quân khu ven biển, tạo thành thế trận phòng thủ chung của cả nước trên hướng biển, bảo đảm vững chắc, có chiều sâu, linh hoạt, liên hoàn bờ - biển - đảo. Các lực lượng vừa có thể tổ chức hiệp đồng tác chiến, phát huy sức mạnh tổng hợp, vừa có thể độc lập tác chiến, phát huy sở trường, thế mạnh của mình, bảo đảm giành thắng lợi trong mọi tình huống. Bên cạnh đó, Quân chủng phát huy vai trò của các doanh nghiệp, nhà máy, xí nghiệp, đơn vị kinh tế - quốc phòng thuộc quyền tích cực tham gia phát triển kinh tế biển ở những lĩnh vực thế mạnh gắn với bảo vệ chủ quyền quốc gia. Phối hợp với các lực lượng, địa phương xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân trên các vùng biển, đảo; kết hợp củng cố hệ thống cơ sở bảo đảm hậu cần, kỹ thuật, công trình phòng thủ, cầu cảng, bổ sung trang bị, phương tiện hiện đại, có tính lưỡng dụng cao. Chủ động, nghiên cứu, đề xuất xây dựng các khu kinh tế - quốc phòng khu vực biển, đảo, hình thành thế trận kinh tế - quốc phòng trong thế trận quốc phòng toàn dân trên biển, nhất là ở các vùng biển, đảo chiến lược, trọng yếu.

Ba là, tăng cường huấn luyện, xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật, cải cách hành chính, tạo chuyển biến vững chắc về trình độ kỹ thuật, chiến thuật, kỷ luật của bộ đội. Toàn Quân chủng tiếp tục quán triệt, thực hiện tốt Nghị quyết số 765-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương, Nghị quyết số 1050-NQ/ĐUQC của Đảng ủy Quân chủng về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2013 - 2020 và những năm tiếp theo. Quá trình huấn luyện, bám sát phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, sát phương án, đối tượng tác chiến, chiến trường, tổ chức biên chế và vũ khí, trang bị; coi trọng huấn luyện đồng bộ, chuyên sâu, đột phá huấn luyện “cơ bản, làm chủ chuyên sâu trong khai thác, sử dụng vũ khí, trang bị kỹ thuật và thực hiện quy tắc an toàn”. Tập trung “huấn luyện nhiều, kỷ luật nghiêm, bảo đảm kỹ thuật tốt”, lấy thực hành làm chính, lấy nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo và xây dựng Quân chủng chính quy, hiện đại làm mục tiêu. Tăng cường huấn luyện đêm, cơ động đường dài trong điều kiện thời tiết phức tạp. Tích cực ứng dụng công nghệ thông tin, mô phỏng vào huấn luyện, diễn tập; tổ chức tốt các cuộc diễn tập thực binh, vòng tổng hợp, đối kháng, hiệp đồng quân chủng, binh chủng để nâng cao trình độ kỹ thuật, chiến thuật cho bộ đội; trình độ tổ chức, chỉ huy, tham mưu tác chiến cho cán bộ gắn với kiểm chứng, bổ sung, điều chỉnh phương án tác chiến phù hợp.

Quân chủng chỉ đạo khối học viện, nhà trường thuộc quyền chú trọng nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo cán bộ, quân nhân chuyên nghiệp, nhân viên chuyên môn kỹ thuật, góp phần xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, giỏi chiến thuật, hiểu biết sâu về kỹ thuật, có khả năng ngoại ngữ và kỹ năng làm việc nhóm trong môi trường hội nhập quốc tế; đội ngũ quân nhân chuyên nghiệp có trình độ chuyên sâu lĩnh vực phụ trách, biết làm lĩnh vực liên quan, bảo đảm khai thác, sử dụng hết tính năng của vũ khí, trang bị kỹ thuật hiện có và sẵn sàng tiếp nhận các loại vũ khí mới, hiện đại. Các cơ quan, đơn vị kết hợp huấn luyện với xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật, tạo chuyển biến vững chắc về ý thức tự giác chấp hành pháp luật, kỷ luật cho bộ đội. Đẩy mạnh cải cách hành chính gắn với đổi mới phương pháp, tác phong công tác theo hướng khoa học, sâu sát, giảm trung gian, chồng chéo, hướng mạnh về cơ sở; nâng cao hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành của cấp ủy, chỉ huy các cấp, bảo đảm toàn Quân chủng là một khối thống nhất về ý chí và hành động.

Bốn là, nghiên cứu phát triển khoa học quân sự Hải quân trong điều kiện Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Trên cơ sở quán triệt, nắm vững quan điểm, đường lối, chiến lược quân sự, quốc phòng của Đảng, Quân chủng tiếp tục nghiên cứu, tổng kết các bài học đánh giặc trên sông, biển của dân tộc và các chiến dịch, trận chiến đấu, hoạt động tác chiến trong chiến tranh giải phóng cũng như trong bảo vệ chủ quyền biển, đảo. Từ đó, hoàn thiện hệ thống lý luận nghệ thuật quân sự Hải quân cả về chiến thuật, chiến dịch và chiến lược, nhất là nghiên cứu, vận dụng và phát huy nghệ thuật toàn dân đánh giặc, “lấy nhỏ đánh lớn”, “lấy ít địch nhiều”, đánh địch bằng mưu, kế, thế, thời trong điều kiện chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc phát triển ở trình độ cao, phù hợp với sự phát triển của tình hình, lực lượng, tổ chức biên chế, vũ khí, trang bị, đối tượng tác chiến; sẵn sàng đáp ứng yêu cầu tác chiến hiệp đồng quân chủng, binh chủng trên các môi trường: không, bộ, mặt biển, lòng biển, không gian mạng, phổ điện từ, thủy âm, v.v. Đồng thời, coi trọng nghiên cứu, ứng dụng thành tựu khoa học kỹ thuật tiên tiến để làm chủ, khai thác, sử dụng, bảo quản, bảo dưỡng, sửa chữa, hiện đại hóa vũ khí, trang bị kỹ thuật; nghiên cứu làm chủ công nghệ lõi, phát triển công nghệ nội địa, ứng dụng sản xuất vật tư kỹ thuật, tiến tới sản xuất một số loại vũ khí, trang bị đặc chủng, góp phần nâng cao khả năng tự chủ trong công tác kỹ thuật, giảm lệ thuộc vào nước ngoài. Để hiện thực hóa quan điểm này, Quân chủng tăng cường hợp tác quốc tế nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ, tiếp nhận trang bị, đào tạo nhân lực, chia sẻ kinh nghiệm, từng bước thu hẹp trình độ phát triển với hải quân các nước.

Năm là, thường xuyên cảnh giác, dự báo sớm tình hình, sẵn sàng xử trí thắng lợi các tình huống; đẩy mạnh công tác đối ngoại quốc phòng, ngăn ngừa nguy cơ xung đột từ sớm, từ xa. Trước diễn biến mới, phức tạp trên Biển Đông, Quân chủng phát huy hiệu quả các loại trang bị, nâng cao khả năng quan sát, trinh sát, nắm, dự báo, đánh giá, nhận định chính xác tình hình. Tăng cường lực lượng, phương tiện tuần tra, quản lý, kiểm soát, bảo vệ chủ quyền, nhất là trên các vùng biển trọng điểm. Chủ động đề xuất với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng tham mưu cho Đảng, Nhà nước phương châm, đối sách, phương án xử trí tình huống trên biển, không để bị động, bất ngờ. Chỉ đạo, chỉ huy các lực lượng thường xuyên cảnh giác, sẵn sàng chiến đấu, phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ, kiên quyết, kiên trì, khôn khéo đấu tranh bảo vệ vững chắc chủ quyền, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định trên các vùng biển, đảo của Tổ quốc.

Đẩy mạnh hoạt động đối ngoại quốc phòng với quân đội và hải quân các nước, nhất là các nước láng giềng, có vùng biển giáp ranh, bạn bè, đối tác truyền thống để cùng nhau xây dựng lòng tin, phối hợp giải quyết những bất đồng, vấn đề nảy sinh, duy trì vùng biển hòa bình,

hữu nghị, hợp tác, phát triển, ổn định lâu dài. Đồng thời, tranh thủ sự ủng hộ, giúp đỡ của các đối tác để xây dựng lực lượng hiện đại, nâng cao uy tín, vị thế của Hải quân nhân dân Việt Nam trên trường quốc tế, góp phần ngăn ngừa xung đột, bảo vệ vững chắc biển, đảo Tổ quốc “từ sớm, từ xa”.

Chuẩn Đô đốc TRẦN THANH NGHIÊM, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Tư lệnh Quân chủng Hải quân
________________

1 - ĐCSVN – Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Tập I, Nxb CTQGST, H. 2021, tr. 157 - 158.