Từ ngày thành lập đến nay, Học viện Chính trị từng bước xây dựng, trưởng thành, phát triển, trở thành trung tâm giáo dục - đào tạo cán bộ chính trị, nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn hàng đầu của Quân đội và quốc gia, góp phần quan trọng vào xây dựng Quân đội vững mạnh, giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc. Ngày nay, cán bộ, chiến sĩ, công nhân viên của Học viên cần kế thừa, phát huy truyền thống vẻ vang đó bằng những nội dung, giải pháp phù hợp.

Trường Chính trị trung cấp Quân đội nhân dân Việt Nam (tiền thân của Học viện Chính trị ngày nay) được Tổng Quân ủy ra quyết định thành lập vào tháng 7-1951, đáp ứng đòi hỏi cấp bách của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Ngày 25-10-1951, Chủ tịch Hồ Chí Minh đến thăm và huấn thị cho cán bộ, học viên khóa học đầu tiên của Trường tại bản Nà Lang, xã Phượng Tiến, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên; từ đó, ngày 25-10 trở thành Ngày truyền thống của Học viện.

Sự nghiệp đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chính trị của Học viện 65 năm qua là quá trình kết hợp chặt chẽ giữa bồi dưỡng, rèn luyện nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất nhân cách với trang bị kiến thức, năng lực công tác. Các thế hệ giảng viên và học viên của Học viện luôn quán triệt và thực hiện tốt: “Học để làm việc, làm người, làm cán bộ. Học để phụng sự Đoàn thể, “Giai cấp và nhân dân, Tổ quốc và nhân loại”¹. Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, gần 2 vạn cán bộ chính trị được đào tạo, bồi dưỡng từ Học viện đã trở thành những tấm gương tiêu biểu về bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, lực lượng nòng cốt giữ “linh hồn, mạch sống” của Đảng trong Quân đội trên khắp các chiến trường; hun đúc, xây dựng lý tưởng cách mạng, ý chí quyết tâm chiến đấu cho cán bộ, chiến sĩ; cùng với toàn Đảng, toàn dân ta làm nên những thắng lợi vĩ đại trong sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc.

Trong quá trình đó, Học viện luôn quán triệt sâu sắc, thực hiện tốt quan điểm, chủ trương của Đảng về giáo dục - đào tạo; thường xuyên đổi mới đồng bộ, toàn diện, từ việc xác định mô hình, mục tiêu, nội dung, chương trình đào tạo cho các đối tượng, đến vận dụng linh hoạt, sáng tạo các hình thức, phương pháp dạy học,... đưa sự nghiệp giáo dục - đào tạo của Học viện phát triển nhanh, vững chắc cả về chất lượng, quy mô, phạm vi, loại hình đào tạo, khẳng định uy tín, vị thế một trung tâm hàng đầu về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chính trị của Quân đội và quốc gia. Trong số hàng vạn cán bộ được đào tạo từ Học viện, nhiều đồng chí đã phát triển, trở thành các tướng lĩnh, cán bộ cao cấp, giữ những cương vị, trọng trách cao của Đảng, Nhà nước và Quân đội; đóng góp to lớn vào việc xây dựng, hoạch định, tổ chức thực hiện thắng lợi chủ trương, đường lối, chiến lược quốc phòng, an ninh, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Ngay từ khi thành lập, Nhà trường luôn coi trọng gắn hoạt động nghiên cứu khoa học với quá trình giáo dục - đào tạo. Đặc biệt, từ khi đất nước đổi mới, hoạt động nghiên cứu khoa học của Học viện phát triển vượt bậc, tập trung luận giải những vấn đề thực tiễn đặt ra, góp phần phát triển, bổ sung, làm sâu sắc lý luận cách mạng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam và trở thành một trong những trung tâm nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn lớn của cả nước. Với hàng trăm công trình khoa học cấp quốc gia, cấp Bộ Quốc phòng, cấp Học viện và hàng nghìn đề tài cấp cơ sở được nghiên cứu, đã đóng góp những luận cứ khoa học quan trọng, phục vụ sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị,... đáp ứng yêu cầu tăng cường sự “lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội”. Trước những âm mưu, thủ đoạn chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận, các nhà khoa học trong Học viện luôn tích cực, chủ động, nhạy bén, sắc sảo, đấu tranh có hiệu quả, góp phần bảo vệ chủ nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng.

Những kết quả trên xuất phát từ nhiều nhân tố; trong đó, xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh gắn với xây dựng Học viện vững mạnh toàn diện giữ vai trò quyết định nhất.

Trong suốt 65 năm qua, các thế hệ cán bộ, giảng viên, học viên, chiến sĩ, nhân viên của Học viện luôn quán triệt sâu sắc, thực hiện tốt đường lối, quan điểm của Đảng và những lời huấn thị của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ra sức phấn đấu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, xây dựng nên truyền thống: “Kiên định và phát triển, đoàn kết và kỷ luật, chủ động sáng tạo, khắc phục khó khăn, hoàn thành nhiệm vụ”. Với những thành tích đạt được, Học viện đã vinh dự được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Sao vàng, 02 Huân chương Hồ Chí Minh, danh hiệu đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và nhiều phần thưởng cao quý khác. Nhân dịp kỷ niệm lần thứ 65 Ngày truyền thống, Học viện được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Quân công hạng Nhất.

Để tiếp tục phát huy truyền thống, khẳng định vị thế, uy tín của mình, xứng đáng với niềm tin của Đảng, Nhà nước, Quân đội và nhân dân, Học viện đang tích cực quán triệt, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, Nghị quyết Đại hội X Đảng bộ Quân đội và Nghị quyết Đại hội XV Đảng bộ Học viện; trong đó, tập trung vào những nội dung, nhiệm vụ chủ yếu sau:

Một là, tiếp tục cụ thể hóa và thực hiện tốt Nghị quyết 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế; Chiến lược phát triển giáo dục - đào tạo trong Quân đội giai đoạn 2011 - 2020. Theo đó, thực hiện tốt việc nghiên cứu, hoàn thiện mô hình, mục tiêu đào tạo cho các đối tượng sát với thực tiễn, đáp ứng yêu cầu chuẩn hóa, hiện đại hóa và hội nhập. “Chuyển mạnh quá trình giáo dục chủ yếu từ trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học; học đi đôi với hành, lý luận gắn với thực tiễn”², bảo đảm 100% các đối tượng học viên đảm nhiệm tốt cương vị, chức trách sau khi ra trường. Trong đó, chú trọng đào tạo chính ủy cấp trung đoàn, sư đoàn có kiến thức, năng lực toàn diện, tư duy lãnh đạo và năng lực tổ chức hoạt động thực tiễn trên cương vị người chủ trì về chính trị; đào tạo giảng viên khoa học xã hội và nhân văn có kiến thức toàn diện và chuyên sâu về chuyên ngành đào tạo, có năng lực sư phạm tốt, đáp ứng yêu cầu giảng dạy, nghiên cứu khoa học trong tình hình mới; đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ có kiến thức sâu rộng, tư duy và năng lực nghiên cứu tốt. Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt khâu đột phá: “đổi mới nội dung gắn với đổi mới phương pháp”, nâng cao chất lượng dạy và học; bồi dưỡng, rèn luyện phong cách tư duy khoa học, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học, gắn quá trình đào tạo của Học viện với tự đào tạo của mỗi học viên. Chăm lo xây dựng, bồi dưỡng, “chuẩn hóa” đội ngũ nhà giáo thực sự mẫu mực về đạo đức, tri thức, phong cách và tinh thần say mê nghề nghiệp. Nâng cao trình độ, năng lực tham mưu, quản lý giáo dục - đào tạo của các cơ quan chuyên môn và ý thức trách nhiệm đội ngũ cán bộ quản lý học viên; tích cực đổi mới công tác quản lý, điều hành huấn luyện theo hướng “khoa học, hiện đại”, coi trọng công tác kiểm định chất lượng đào tạo; tăng cường đầu tư, hiện đại hóa cơ sở đào tạo, trang thiết bị dạy học; bảo đảm giáo trình, tài liệu phục vụ dạy, học, nghiên cứu khoa học,... phát huy sức mạnh tổng hợp, tạo hiệu quả thiết thực trong “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo”³.

Hai là, phát triển mạnh mẽ, toàn diện, vững chắc hoạt động nghiên cứu khoa học. Triển khai đồng bộ các hoạt động nghiên cứu cơ bản, kết hợp nghiên cứu cơ bản với nghiên cứu ứng dụng và tổng kết thực tiễn, làm rõ những vấn đề lý luận của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, hệ thống lý luận các chuyên ngành khoa học xã hội nhân văn quân sự. Chủ động nghiên cứu làm rõ những quan điểm, tư tưởng mới trong Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, Nghị quyết Đại hội X Đảng bộ Quân đội, những vấn đề thực tiễn đang đặt ra, nhất là thực tiễn quân sự, quốc phòng, xây dựng Quân đội về chính trị. Tập trung nghiên cứu một số công trình trọng điểm; đồng thời, chú trọng nghiên cứu, biên soạn sách, giáo trình, tài liệu phục vụ trực tiếp cho nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo. Tích cực, chủ động tham gia đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận, làm thất bại âm mưu, thủ đoạn, chống phá của các thế lực thù địch, bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng.

Đổi mới cơ chế quản lý khoa học theo Nghị quyết 37-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa XI), phát huy dân chủ, khuyến khích tìm tòi sáng tạo đi đôi với đề cao nguyên tắc tính đảng, kiên trì thế giới quan, phương pháp luận khoa học và các giá trị cốt lõi của chủ nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; làm tốt việc quản lý, mở rộng quan hệ hợp tác nghiên cứu khoa học với các cơ quan, nhà trường, đơn vị trong và ngoài Quân đội. Phát triển cả về chất lượng và số lượng cán bộ khoa học, sử dụng hiệu quả các chuyên gia, cán bộ khoa học đầu ngành, phát huy vai trò nòng cốt của Viện Khoa học xã hội và nhân văn quân sự trong nghiên cứu khoa học. Xây dựng cơ quan và đội ngũ cán bộ quản lý khoa học có phẩm chất, năng lực đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ nghiên cứu, tham mưu, đề xuất và quản lý các hoạt động khoa học của Học viện.

Ba là, không ngừng nâng cao chất lượng xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, Học viện vững mạnh toàn diện, đáp ứng tốt mọi yêu cầu nhiệm vụ được giao. Tập trung thực hiện tốt Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XII) “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, Cuộc vận động: “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”, gắn với tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng, nhằm xây dựng Đảng bộ Học viện vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, tổ chức đảng các cấp trong sạch, vững mạnh, có năng lực lãnh đạo toàn diện, sức chiến đấu cao. Kết hợp chặt chẽ giữa xây dựng đội ngũ cán bộ với xây dựng đội ngũ đảng viên và cấp ủy viên các cấp có phẩm chất, năng lực, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Chú trọng đổi mới phong cách lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức cơ sở đảng, thực hiện nghiêm quy chế, nguyên tắc đi đôi với tăng cường kiểm tra, giám sát, không ngừng nâng cao hiệu lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng ngay từ cơ sở.

Kiên trì nguyên tắc xây dựng Học viện vững mạnh về chính trị, làm cơ sở xây dựng các mặt công tác khác; nâng cao chất lượng xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật; đẩy mạnh cải cách hành chính, tạo bước chuyển mạnh mẽ, vững chắc về xây dựng: “Chính quy, tiên tiến, mẫu mực” trong toàn Học viện. Triệt để thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, nâng cao chất lượng các mặt công tác hậu cần, kỹ thuật, tài chính,… bảo đảm đầy đủ, kịp thời yêu cầu nhiệm vụ các mặt hoạt động và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho các đối tượng trong toàn Học viện.

Toàn thể cán bộ, giảng viên, học viên, chiến sĩ, công nhân viên Học viện Chính trị thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ của mình là góp phần thực hiện thắng lợi các nội dung trên, kế thừa xứng đáng truyền thống vẻ vang của Học viện trong suốt 65 năm qua.

Trung tướng TRẦN ĐỨC NHÂN, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Học viện

____________

1 - Hồ Chí Minh - Toàn tập, Tập 6, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 208.

2 - ĐCSVN - Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb CTQG, H. 2016, tr. 114.

3 - ĐCSVN - Nghị quyết 29, Ban Chấp hành Trung ương, khóa XI, Nxb. CTQG, H. 2013, tr. 119.