Nghị quyết Đại hội XI của Đảng đã xác định: “Tăng cường sức mạnh quốc phòng, an ninh cả về tiềm lực và thế trận; xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh, thành phố vững mạnh; xây dựng thế trận lòng dân vững chắc trong thực hiện chiến lược bảo vệ Tổ quốc”¹.Quán triệt quan điểm đó vào thực tiễn địa phương, trong khi tập trung vào nhiệm vụ trọng tâm phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH), Đảng bộ, nhân dân và lực lượng vũ trang (LLVT) Ninh Bình đã và đang tích cực xây dựng khu vực phòng thủ (KVPT) vững mạnh, toàn diện cả về tiềm lực và thế trận,... Đặc biệt, cơ chế lãnh đạo, quản lý, điều hành của cấp ủy, chính quyền các cấp trong xây dựng và hoạt động của KVPT được vận hành hiệu quả; LLVT địa phương, dân quân tự vệ (DQTV) được xây dựng vững mạnh, chất lượng tổng hợp, trình độ sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ) được nâng cao, góp phần giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội, tạo môi trường thuận lợi để kinh tế của Tỉnh phát triển nhanh, bền vững; không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân.

Để tiếp tục xây dựng KVPT Tỉnh vững mạnh, Tỉnh ủy đã ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết 28-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa X) và Chỉ thị 07-CT/TW của Ban Bí thư về KVPT, Nghị quyết 01-NQ/TU về tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy các cấp đối với công tác quốc phòng, quân sự (QP,QS) địa phương giai đoạn 2011 - 2015; trong đó, xác định rõ mục tiêu, nhiệm vụ: Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy, sự quản lý, điều hành của chính quyền các cấp, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các ban, ngành, đoàn thể đối với công tác QP,QS; quan tâm xây dựng nền quốc phòng toàn dân (QPTD) vững mạnh, xây dựng thế trận QPTD gắn với thế trận an ninh nhân dân, xây dựng KVPT Tỉnh, huyện ngày càng vững chắc, toàn diện đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới…

Thực hiện định hướng đó, Đảng bộ tỉnh Ninh Bình đã và đang tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt một số nội dung trọng tâm sau:

Trước hết, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp trong xây dựng tiềm lực chính trị - tinh thần của KVPT Tỉnh. Tỉnh ủy xác định đây là nội dung quan trọng hàng đầu, tạo cơ sở để tăng cường tiềm lực mọi mặt của KVPT, bảo đảm cho KVPT Tỉnh vững mạnh toàn diện. Theo đó, trên cơ sở quán triệt, nắm vững quan điểm cơ bản của Đảng về KVPT và Chương trình hành động của Tỉnh ủy, cấp ủy, chính quyền các cấp đã xây dựng chương trình hành động ở cấp mình và ban hành các chỉ thị, kế hoạch để triển khai, tổ chức thực hiện một cách có nền nếp, hiệu quả. Trong đó, các cấp đã tập trung nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng - an ninh (QP-AN) cho đội ngũ cán bộ, đảng viên và toàn dân; tăng cường giáo dục chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh gắn với thực hiện tốt việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, theo Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XI). Để nâng cao tiềm lực chính trị - tinh thần, Tỉnh đặc biệt coi trọng củng cố, kiện toàn, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị từ Tỉnh đến cơ sở, nhất là các tổ chức đảng; xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp có phẩm chất, năng lực, đủ sức lãnh đạo, chỉ đạo quản lý, điều hành thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ phát triển KT-XH, QP-AN và xây dựng KVPT. Bằng những biện pháp đồng bộ, đến nay, Tỉnh đã đạt được mục tiêu: 100% thôn, xóm có chi bộ (nhiều chi bộ có chi ủy), 100% cán bộ xã (phường, thị trấn) được đào tạo, bồi dưỡng về lý luận chính trị, kiến thức quản lý nhà nước về KT-XH và QP-AN,... Tỉnh phấn đấu hằng năm, có từ 85% trở lên tổ chức cơ sở Đảng đạt tiêu chuẩn trong sạch, vững mạnh. Cùng với đó, cấp ủy, chính quyền các cấp đẩy mạnh công tác vận động quần chúng, chăm lo xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân; củng cố mối quan hệ máu thịt giữa cấp ủy, chính quyền với nhân dân, tăng cường xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc…, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh ngăn chặn và làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch.

Hai là, tăng cường tiềm lực kinh tế, kết hợp chặt chẽ kinh tế với QP-AN, tạo cơ sở vật chất - kỹ thuật ngày càng lớn cho KVPT. Quán triệt sâu sắc quan điểm: “Kết hợp chặt chẽ kinh tế với quốc phòng, an ninh; quốc phòng, an ninh với kinh tế trong từng chiến lược quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội”²của Đảng, Tỉnh chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt việc gắn kết chặt chẽ giữa phát triển KT-XH với tăng cường tiềm lực QP-AN phù hợp với tình hình thực tế của địa phương; coi đây là nhiệm vụ trung tâm trong tiến trình phát triển của Tỉnh nói chung, xây dựng KVPT Tỉnh nói riêng. Để biến chủ trương đó thành hiện thực, Tỉnh đã tổ chức quán triệt, thống nhất  nhận thức trong đội ngũ cán bộ, đảng viên, cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể trong Tỉnh; đồng thời, cụ thể hóa trong các chỉ thị, nghị quyết lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh. Theo đó, các quy hoạch tổng thể, kế hoạch phát triển KT-XH, quy hoạch quốc phòng của Tỉnh được xây dựng trên cơ sở nghiên cứu, phân tích, đánh giá sát, đúng thực tế của Tỉnh, bảo đảm cả mục tiêu phát triển KT-XH và tăng cường QP-AN. Trong quá trình thực hiện, Tỉnh luôn nghiên cứu, đổi mới, bổ sung cơ chế, chính sách phù hợp với sự phát triển của thực tiễn, tạo hành lang pháp lý, thu hút các doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế trong và ngoài nước đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng KT-XH của Tỉnh; khuyến khích, tạo mọi điều kiện thuận lợi để thực hiện tốt các dự án kinh tế - quốc phòng trên địa bàn ven biển huyện Kim Sơn. Sự kết hợp KT-XH với QP-AN của Tỉnh còn được chú trọng ở các cơ sở công nghiệp lưỡng dụng, nhằm vừa phát triển kinh tế vừa sẵn sàng bảo đảm cho nhu cầu quốc phòng. Cơ quan quân sự (CQQS) các cấp phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng tham gia khảo sát, thẩm định và giám sát việc triển khai thực hiện các dự án phát triển KT-XH của địa phương và các ngành; nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về quốc phòng (quản lý các công trình quốc phòng, đất quốc phòng, các hang động tự nhiên), đáp ứng yêu cầu vừa bảo đảm cho phát triển KT-XH, vừa sẵn sàng phục vụ nhiệm vụ QP,QS khi có tình huống. Trong 5 năm qua (2005 - 2010), kinh tế của Tỉnh đã có bước phát triển khá cao, tốc độ tăng trưởng bình quân đạt 16,5%/năm; đến năm cuối nhiệm kỳ, GDP bình quân đầu người đạt 20,9 triệu đồng (tăng gấp 2,5 lần so với năm 2005), thu ngân sách địa phương trên 3.100 tỷ đồng; đời sống của nhân dân trong Tỉnh từng bước được cải thiện. Nhờ đó, đã trực tiếp tạo nguồn lực vật chất ngày càng lớn cho xây dựng KVPT Tỉnh. Thành tựu nổi bật là, kết cấu hạ tầng KT-XH của Tỉnh được đầu tư xây dựng cơ bản, hiện đại. Đến nay, các tuyến đường giao thông liên huyện, hệ thống đê điều được cải tạo, nâng cấp, mở rộng; đường liên xã, liên thôn cơ bản được bê tông hóa, góp phần thúc đẩy KT-XH phát triển và bảo đảm cho hoạt động, tác chiến của KVPT khi có tình huống chiến tranh. Cùng với đó, phong trào “xây dựng nông thôn mới” gắn với xây dựng làng, xã vững mạnh về QP-AN trong KVPT của Tỉnh cũng đã đạt được những kết quả quan trọng.

Ba là, tăng cường tiềm lực quân sự và an ninh, bảo đảm cho KVPT hoạt động hiệu quả trong mọi tình huống. Tỉnh đã tập trung kiện toàn tổ chức, biên chế lực lượng quân sự, Công an theo hướng: “tinh, gọn, mạnh”, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng lực lượng; trong đó, ưu tiên bảo đảm quân số cho các đơn vị làm nhiệm vụ SSCĐ, nhiệm vụ A2, chống khủng bố. Để nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và khả năng SSCĐ của LLVT địa phương, hằng năm, Tỉnh tổ chức các đợt tập huấn, bồi dưỡng năng lực thực hiện nhiệm vụ QP,QS của LLVT địa phương, nhất là CQQS các cấp. Quán triệt nghiêm túc Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI), trong thời gian tới, cấp ủy, chính quyền các cấp sẽ tập trung xây dựng các chi bộ, đảng bộ quân sự, biên phòng, công an trong sạch, vững mạnh, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên; gắn xây dựng chi bộ, đảng bộ quân sự trong sạch, vững mạnh với xây dựng CQQS các cấp vững mạnh toàn diện, có đủ trình độ, năng lực tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền địa phương về nhiệm vụ QP,QS, xây dựng KVPT; đồng thời, chỉ đạo chặt chẽ các LLVT thực hiện nghiêm quy chế phối hợp hoạt động theo Nghị định 77/2010/NĐ-CP của Chính phủ. Lực lượng dự bị động viên được Tỉnh coi trọng từ khâu tạo nguồn, đăng ký, quản lý, huấn luyện, diễn tập đến việc bảo đảm chế độ, chính sách cho quân dự bị. Những năm tới, Ninh Bình tiếp tục mở các lớp đào tạo sĩ quan dự bị (bằng nguồn ngân sách địa phương), bổ sung cho các đơn vị dự bị động viên, đào tạo cán bộ quân sự cơ sở gắn với việc tạo nguồn xây dựng đội ngũ cán bộ xã (phường, thị trấn). Lực lượng DQTV của Tỉnh được xây dựng đúng Luật DQTV, theo hướng “vững mạnh, rộng khắp”, có số lượng và cơ cấu thành phần hợp lý; chú trọng xây dựng lực lượng cơ động, lực lượng dân quân các xã vùng biển, xã (phường) trọng điểm và đơn vị tự vệ ở các doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp ngoài nhà nước có đủ điều kiện. Đến nay, lực lượng DQTV của Tỉnh đạt tỷ lệ 1,45% so với số dân; trong đó, tỷ lệ đảng viên đạt 21,8%.

Bốn là, tiếp tục hoàn thiện cơ chế xây dựng và hoạt động của KVPT Tỉnh. Đây là vấn đề có ý nghĩa quyết định đối với việc xây dựng và hoạt động của KVPT và trên thực tế đã được Tỉnh thực hiện từ nhiều năm qua. Tuy nhiên, trước yêu cầu cao của nhiệm vụ xây dựng KVPT trong tình hình mới, Tỉnh tiếp tục coi trọng hoàn thiện cơ chế, bảo đảm vận hành tốt cơ chế lãnh đạo đối với KVPT Tỉnh trong mọi tình huống, cả thời bình và thời chiến. Về cơ bản, việc hoàn thiện cơ chế được thực hiện thông qua hoạt động QP-AN, đặc biệt là trong diễn tập KVPT Tỉnh, huyện và diễn tập chiến đấu, trị an xã (phường, thị trấn), diễn tập phòng chống lụt bão, tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn. Trong nhiệm kỳ 2005 - 2010, Tỉnh đã tổ chức diễn tập KVPT Tỉnh, chỉ đạo 8 huyện (thành phố, thị xã) diễn tập KVPT; 118 lượt xã (phường, thị trấn) diễn tập chiến đấu, trị an, phòng chống lụt bão, tìm kiếm, cứu nạn; diễn tập QP-AN cho 2 sở, ngành; hoàn thành 100% chỉ tiêu, kế hoạch và đạt kết quả tốt, an toàn tuyệt đối. Nhiệm kỳ 2011 - 2015, Tỉnh đã xây dựng chương trình hành động, kế hoạch thực hiện với mục tiêu: tổ chức diễn tập KVPT Tỉnh (1 lần), 100% huyện (thành phố, thị xã) diễn tập với quy mô, nội dung phù hợp. Trong đó, hằng năm, tổ chức diễn tập từ 1 đến 2 huyện, 20 đến 25% số xã và 1 đến 2 sở, ngành diễn tập chuyên ngành. Qua diễn tập, nhằm hoàn thiện cơ chế: Đảng lãnh đạo, chính quyền điều hành, các ban, ngành, đoàn thể làm tham mưu, cơ quan quân sự và công an làm trung tâm phối hợp, hiệp đồng trong xây dựng KVPT, chỉ huy trưởng quân sự, chỉ huy thống nhất LLVT thuộc quyền.

Những giải pháp đồng bộ trên sẽ tạo cơ sở vững chắc để tỉnh Ninh Bình hoàn thành tốt nhiệm vụ xây dựng KVPT Tỉnh, góp phần thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược trong tình hình mới.

PGS, TS. BÙI VĂN NAM

Ủy viên BCHTƯ Đảng, Bí thư Tỉnh ủy

1 - ĐCSVN - Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 234.

2 - ĐCSVN - Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 234.