Quảng Trị nằm trên trục hành lang kinh tế Đông - Tây, nối liền các nước trong khu vực, như: Lào, Thái Lan, Myanmar,… với địa hình hẹp, dễ chia cắt, nên xây dựng khu vực phòng thủ có ý nghĩa quan trọng. Nhận thức rõ điều đó và với vai trò là lực lượng nòng cốt, lực lượng vũ trang Tỉnh thường xuyên đẩy mạnh thực hiện nhiệm vụ quan trọng này, với nhiều giải pháp đồng bộ, thiết thực, hiệu quả.

Quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng cùng các nghị định của Chính phủ về xây dựng khu vực phòng thủ và xuất phát từ đặc thù của địa phương, những năm qua, Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân Tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội gắn với tăng cường quốc phòng, an ninh trên các địa bàn, nhất là khu vực biên giới, ven biển và hải đảo; trong đó, việc xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc cả về tiềm lực, lực lượng và thế trận được tỉnh đặc biệt coi trọng, đạt kết quả quan trọng trên nhiều mặt, lĩnh vực, góp phần giữ vững ổn định chính trị, tăng cường tiềm lực quốc phòng và khả năng bảo vệ địa phương, bảo vệ Tổ quốc; ứng phó hiệu quả với dịch Covid-19, tạo nền tảng để kinh tế - xã hội của Tỉnh phát triển nhanh, bền vững.

Thủ trưởng Bộ Chỉ huy quân sự Tỉnh động viên nạn nhân tàu Vietship được cứu nạn tại biển Cửa Việt

Trên thực tiễn, nhất là sau hơn 10 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW, ngày 22/9/2008 của Bộ Chính trị về xây dựng khu vực phòng thủ, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã tham mưu cho Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân Tỉnh ban hành 01 nghị quyết, 01 chương trình hành động, 07 chỉ thị, 03 đề án và nhiều văn bản lãnh đạo, chỉ đạo công tác quân sự, quốc phòng gắn với nhiệm vụ xây dựng khu vực phòng thủ theo hướng toàn diện, tập trung, có trọng tâm, trọng điểm, sát với đặc điểm của từng địa phương. Trong đó, đặc biệt quan tâm chăm lo xây dựng hệ thống chính trị từ Tỉnh đến cơ sở vững mạnh, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc; chỉ đạo xây dựng cơ sở xã, phường, thị trấn, cụm an toàn làm chủ, sẵn sàng chiến đấu cao. Cùng với đó, Tỉnh thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo phát triển kinh tế - xã hội gắn với tăng cường quốc phòng, an ninh; từng bước quy hoạch và đầu tư xây dựng khu vực phòng thủ then chốt, căn cứ chiến đấu, căn cứ hậu phương tỉnh, huyện. Cơ quan quân sự các cấp phát huy tốt vai trò nòng cốt, tích cực nghiên cứu tham mưu, đề xuất chủ trương, giải pháp xây dựng khu vực phòng thủ theo hướng “cơ bản, liên hoàn, vững chắc”, tăng khả năng bảo vệ địa bàn, ứng phó kịp thời với các tình huống quốc phòng, an ninh, ngăn chặn, làm thất bại thủ đoạn, hoạt động “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch, góp phần giữ vững ổn định chính trị - xã hội, tạo môi trường thuận lợi để phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân.

Bên cạnh kết quả đạt được, nhận thức của một số cấp ủy, chính quyền, ban, ngành, đoàn thể, nhất là cấp cơ sở đối với nhiệm vụ này chưa thật đầy đủ. Sự gắn kết giữa phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường quốc phòng, an ninh tuy có chuyển biến nhưng hiệu quả vận hành chưa cao. Việc xây dựng tiềm lực chính trị, tinh thần có mặt còn hạn chế, v.v.

Thời gian tới, bên cạnh những thuận lợi cơ bản của công cuộc đổi mới đem lại, Quảng Trị phải vượt qua nhiều khó khăn, thách thức trong quá trình phát triển, nhất là sự chống phá của các thế lực thù địch, tình hình thiên tai, dịch bệnh,… cùng với những thách thức an ninh phi truyền thống khác. Điều đó đặt ra cho Đảng bộ, chính quyền, các lực lượng và toàn dân, mà nòng cốt là lực lượng vũ trang Tỉnh phải tiếp tục củng cố, xây dựng khu vực phòng thủ ngày càng vững chắc, đi vào chiều sâu, với nhiều giải pháp đồng bộ, sáng tạo, hiệu quả.

Trước hết, tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm túc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng về xây dựng khu vực phòng thủ, trọng tâm là Nghị quyết số 28-NQ/TW, ngày 22/9/2008 của Bộ Chính trị, Nghị định số 21/2019/NĐ-CP, ngày 22/02/2019 của Chính phủ, các văn bản, hướng dẫn về xây dựng khu vực phòng thủ. Coi trọng công tác giáo dục truyền thống, tình yêu quê hương, đất nước, tinh thần cảnh giác cách mạng; thực hiện tốt đường lối xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội cũng như chủ trương và chính sách văn hóa, xã hội của Đảng, Nhà nước. Kiên quyết đấu tranh với các biểu hiện nhận thức mơ hồ, mất cảnh giác; giải quyết kịp thời các tranh chấp, khiếu kiện, khiếu nại trong nhân dân; xây dựng ý thức, trách nhiệm của công dân trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, bảo vệ an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn, giữ vững sự ổn định chính trị - xã hội ngay từ cơ sở.

Thường xuyên chú trọng nâng cao chất lượng công tác giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho đội ngũ cán bộ các cấp, ngành, lực lượng vũ trang và nhân dân, làm cho mọi người nhận thức đầy đủ, sâu sắc về mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ tăng cường quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc. Tiếp tục đổi mới phương pháp lãnh đạo, chỉ đạo, nâng cao chất lượng xây dựng hệ thống chính trị, nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, tổ chức thực hiện của cấp ủy, chính quyền, mặt trận và đoàn thể các cấp. Xây dựng tiềm lực chính trị - tinh thần trên cơ sở xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc, tăng cường công tác vận động quần chúng, nâng cao nhận thức chính trị, củng cố lòng tin của nhân dân đối với cấp ủy, chính quyền; kiên quyết đấu tranh với những luận điệu sai trái, phản động, đề cao cảnh giác trước âm mưu xuyên tạc, kích động chống phá của các thế lực thù địch, không để xảy ra “điểm nóng”, v.v.

Hai là, phát huy vai trò nòng cốt của cơ quan quân sự các cấp trong tham mưu xây dựng tiềm lực, thế trận khu vực phòng thủ, kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường quốc phòng, an ninh. Đây là một trong những nội dung cốt lõi trong xây dựng khu vực phòng thủ. Vì vậy, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chú trọng tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo việc điều chỉnh, quy hoạch dân cư, xây dựng nông thôn mới, các khu kinh tế, khu công nghiệp, khu kinh tế - quốc phòng trên hướng biên giới, biển, đảo, bảo đảm thống nhất, đồng bộ với xây dựng thế trận quân sự trong khu vực phòng thủ. Tập trung triển khai các dự án trọng điểm kinh tế kết hợp với quốc phòng ở các địa phương, trên tuyến biển, tuyến biên giới và một số khu vực trọng điểm, như: khu kinh tế Đông Nam, khu thương mại Lao Bảo, cửa khẩu quốc tế La Lay, khu kinh tế - quốc phòng Khe Sanh, cơ sở hạ tầng cảng cá đảo Cồn Cỏ, cảng Cửa Việt, khu neo đậu tàu thuyền Cửa Tùng, các dự án điện gió, năng lượng mặt trời, v.v. Coi trọng chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương ven biển vận động, hỗ trợ ngư dân đầu tư phương tiện, tàu thuyền đánh bắt xa bờ, nuôi trồng và khai thác hải sản để vừa phát triển kinh tế biển, vừa bảo vệ chủ quyền biển, đảo. Triển khai xây dựng và thực hiện có hiệu quả các điểm dân cư tập trung, bố trí việc làm cho đồng bào dân tộc thiểu số ở khu vực biên giới; bảo vệ và phát triển rừng gắn với xây dựng các tuyến đường phục vụ kinh tế - quốc phòng, nhất là đường cơ động ven biển Cửa Việt - Cửa Tùng, Hải An - Hải Khê và các tuyến đường tuần tra biên giới, vị trí đóng quân các đồn biên phòng, v.v. Triển khai thành lập tiểu đội dân quân thường trực, đầu tư xây dựng chốt chiến đấu của dân quân ở các xã biên giới, các điểm tựa, cụm điểm tựa, lực lượng dân quân biển; huy động các nguồn lực, đầu tư xây dựng các công trình chiến đấu trong khu vực phòng thủ tỉnh, huyện, để từng bước hoàn chỉnh thế trận của khu vực phòng thủ.

Thăm và tặng quà Mẹ Việt Nam anh hùng Hồ Thị Ta Lữ, huyện Đakrông

Cơ quan quân sự các cấp làm tốt chức năng tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền trong việc quản lý nhà nước về quốc phòng; tiến hành khảo sát, thẩm định và giám sát chặt chẽ việc triển khai các dự án phát triển kinh tế - xã hội gắn với quốc phòng, an ninh theo phương châm: mỗi bước phát triển kinh tế là một bước tích lũy, đầu tư, tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh trong khu vực phòng thủ. Triển khai xây dựng quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ gắn với quy hoạch, phương án xây dựng thế trận quân sự của khu vực phòng thủ; khi lập quy hoạch, chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội gắn với yêu cầu củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh và bảo vệ môi trường, nhất là quy hoạch phát triển công nghiệp, thăm dò, khai thác khoáng sản, quy hoạch phát triển giao thông, y tế, viễn thông, điện lực, v.v. Trên cơ sở quy hoạch tổng thể, từng bước xây dựng các điểm tựa, cụm điểm tựa, khu tập trung huấn luyện dự bị động viên, căn cứ hậu cần - kỹ thuật, căn cứ chiến đấu và căn cứ hậu phương, nhằm tăng cường thế trận khu vực phòng thủ. Các dự án phát triển công nghiệp dân sinh trong thời bình phải đáp ứng yêu cầu chuyển sang sản xuất các mặt hàng phục vụ nhiệm vụ quốc phòng, an ninh trong khu vực phòng thủ khi có tình huống, đảm bảo sẵn sàng đáp ứng yêu cầu tại chỗ khi có thiên tai, bão lụt hoặc chiến tranh xảy ra.

Ba là, tập trung xây dựng lực lượng vũ trang Tỉnh vững mạnh, có chất lượng tổng hợp, trình độ kỹ thuật, chiến thuật, nghiệp vụ, khả năng sẵn sàng chiến đấu cao. Để hoàn thành trọng trách là lực lượng nòng cốt trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ địa phương, cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị thường xuyên quán triệt, giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và Nhân dân. Công tác huấn luyện được tiến hành có trọng tâm, trọng điểm, sát với nhiệm vụ, địa bàn, phương án tác chiến và tổ chức biên chế, trang bị của từng lực lượng, khả năng ngân sách của địa phương. Đối với chỉ huy và cơ quan, tập trung bồi dưỡng, nâng cao trình độ năng lực, phương pháp công tác, kiến thức và phương pháp tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương về lãnh đạo, điều hành hoạt động tác chiến khu vực phòng thủ; thường xuyên tổ chức luyện tập, diễn tập khu vực phòng thủ, diễn tập phòng, chống lụt bão, tìm kiếm cứu nạn, phòng, chống cháy rừng. Đối với phân đội, tập trung huấn luyện cho bộ đội vững chắc về kỹ thuật chiến đấu bộ binh, thành thạo chiến thuật cấp trung đội, đại đội và tiểu đoàn trong tác chiến độc lập và tác chiến hiệp đồng giữa các lực lượng trong khu vực phòng thủ.

Cùng với đó, tập trung xây dựng lực lượng dự bị động viên theo hướng “gần, gọn địa bàn” theo phương châm “quân đâu cán đó”, sẵn sàng huy động khi có tình huống; đồng thời, thực hiện đăng ký, quản lý chặt chẽ nguồn động viên và phương tiện kỹ thuật, nâng cao tỷ lệ đúng chuyên nghiệp quân sự, khắc phục tình trạng thiếu cán bộ khung B và quân nhân dự bị binh chủng, chuyên môn kỹ thuật. Dân quân tự vệ được xây dựng theo hướng “vững mạnh, rộng khắp”, có số lượng, thành phần hợp lý, theo đúng phương châm “dân biết, dân bàn, dân cử, dân chăm lo”; coi trọng xây dựng dân quân tự vệ rộng rãi, làm cơ sở xây dựng dân quân tự vệ nòng cốt. Đối với các xã biên giới trọng điểm về quốc phòng, an ninh, tiếp tục duy trì tiểu đội dân quân thường trực (Hướng Hóa, Đakrông), chốt dân quân biên giới, các tổ tự quản bảo vệ bến bãi, tàu thuyền, tổ chức lực lượng dân quân biển, nhằm xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân và biên phòng toàn dân trong khu vực phòng thủ ngày càng vững chắc.

Thượng tá NGUYỄN HỮU ĐÀN, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng
Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh