Phát huy truyền thống và kinh nghiệm 50 năm xây dựng, trưởng thành (28-10-1966 – 28-10-2016), Học viện Kỹ thuật Quân sự tiếp tục triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp tạo bước đột phá trong giáo dục, đào tạo, nghiên cứu khoa học, xây dựng Học viện phát triển theo hướng trường đại học nghiên cứu, đa ngành, đa lĩnh vực, xứng đáng là trung tâm đào tạo, nghiên cứu khoa học kỹ thuật hàng đầu của Quân đội và đất nước.

Học viện Kỹ thuật Quân sự là trung tâm đào tạo và nghiên cứu khoa học kỹ thuật quân sự, trực thuộc Bộ Quốc phòng. Trải qua nửa thế kỷ xây dựng, trưởng thành, từ Phân hiệu II Đại học Bách khoa, đến nay, Học viện đã có sự phát triển vượt bậc, trở thành trường đại học trọng điểm quốc gia, trung tâm nghiên cứu khoa học kỹ thuật, công nghệ uy tín hàng đầu của Quân đội và đất nước. Học viện đã đào tạo, bồi dưỡng hàng vạn kỹ sư, cán bộ kỹ thuật, cán bộ chỉ huy, tham mưu kỹ thuật cấp chiến thuật, chiến dịch cho toàn quân, cho quân đội nước bạn Lào, Cam-pu-chia, cùng hàng nghìn kỹ sư dân sự phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đội ngũ cán bộ, kỹ sư được đào tạo tại Học viện đều có trình độ chuyên môn cao, bản lĩnh chính trị vững vàng, luôn phát huy tốt vai trò trên cương vị, chức trách được giao, là lực lượng nòng cốt trong thực hiện công tác kỹ thuật trong toàn quân, đóng góp xứng đáng vào sự phát triển, lớn mạnh và thành tích vẻ vang của Quân đội trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, cũng như trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Cùng với đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, Học viện luôn đi đầu trong nghiên cứu khoa học, công nghệ và đạt nhiều kết quả tích cực. Đã có hàng nghìn đề tài, nhiệm vụ, dự án khoa học công nghệ, trong đó nhiều đề tài, dự án thuộc các chương trình khoa học, công nghệ trọng điểm của Nhà nước, Bộ Quốc phòng được Học viện nghiên cứu, tham gia nghiên cứu thành công, góp phần quan trọng vào sự phát triển khoa học kỹ thuật quân sự, phục vụ kịp thời, có hiệu quả cho nhiệm vụ quân sự, quốc phòng và kinh tế dân sinh, v.v. Với những thành tích đã đạt được, Học viện vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và tặng thưởng: Huân chương Hồ Chí Minh; Huân chương Độc lập hạng Nhất, Nhì, Ba; 02 Huân chương Quân công hạng Nhất; Huân chương Quân công hạng Nhì; Huân chương Lao động hạng Ba, cùng nhiều huân chương, huy chương và những phần thưởng cao quý khác.

Đội tuyển của Học viện nhận giải Nhất Olympic Cơ học toàn quốc lần thứ XXV

Những năm gần đây, Học viện đã triển khai nhiều chủ trương, giải pháp đồng bộ, mang tính đột phá, tập trung xây dựng tiềm lực mọi mặt và đẩy mạnh đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, nghiên cứu khoa học, đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Qua đó, tạo sự chuyển biến toàn diện, vững chắc trên các mặt công tác; uy tín, vị thế của Học viện tiếp tục được khẳng định và nâng cao. Nổi bật là, Học viện đã tổ chức thực hiện tốt việc mở rộng quy mô, loại hình đào tạo¹; chuyển đổi chương trình đào tạo từ niên chế sang đào tạo theo học chế tín chỉ; đổi mới, hoàn thiện chương trình, nội dung đào tạo của các ngành học, bậc học, đổi mới phương pháp dạy học. Học viện đã chủ động phát triển các chuyên ngành đào tạo, phục vụ chiến lược phát triển công nghiệp quốc phòng và hiện đại hóa Quân đội theo chủ trương của Đảng, Nhà nước. Đồng thời, mở rộng hợp tác quốc tế trong đào tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ và tăng cường đầu tư, tạo nền tảng cơ sở vật chất, trang thiết bị, công nghệ hiện đại, đồng bộ, phục vụ đào tạo, nghiên cứu khoa học. Đặc biệt, Học viện có nhiều biện pháp tích cực trong xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên. Nhờ đó, đội ngũ cán bộ, giảng viên của Học viện có sự phát triển mạnh mẽ cả về số lượng và chất lượng. Hiện nay, 100% cán bộ, giảng viên của Học viện có trình độ đại học trở lên, trong đó gần 80% có trình độ sau đại học, với 345 tiến sĩ, tiến sĩ khoa học; 13 Nhà giáo Ưu tú; 08 giáo sư, 61 phó giáo sư. Đây là nguồn lực quan trọng, “đầu tầu” cho sự phát triển của Học viện. Kết quả các khóa đào tạo gần đây, tỉ lệ học viên tốt nghiệp loại khá, giỏi ngày càng cao; năng lực thực hiện chức trách, nhiệm vụ được nâng lên rõ nét. Công tác nghiên cứu khoa học của Học viện cũng có bước phát triển khá toàn diện. Chất lượng, tiến độ các đề tài nghiên cứu không ngừng nâng lên. Học viện đã từng bước xây dựng thành công mô hình “Đào tạo - nghiên cứu khoa học - chế thử - sản xuất - chuyển giao công nghệ”; hình thành các nhóm nghiên cứu mạnh và mở nhiều hướng nghiên cứu mới, định hướng vào các sản phẩm quân sự, công nghệ cao, lưỡng dụng, v.v. Trong giai đoạn 2006 - 2015, Học viện đã chủ trì, tham gia hoàn thành 41 đề tài, nhiệm vụ, dự án khoa học công nghệ cấp Nhà nước; 133 đề tài, nhiệm vụ khoa học công nghệ cấp Bộ Quốc phòng và 425 đề tài, nhiệm vụ cấp Học viện. Nhiều sản phẩm từ các đề tài nghiên cứu của Học viện đã và đang được sử dụng có hiệu quả trong thực tiễn, như: Trường bắn ảo; Thiết bị bắn tập súng bộ binh MBT-07; Thiết bị hỗ trợ huấn luyện xạ kích súng, pháo phòng không; Kính ngắm bắn nhanh cho AK; Ra-đa cỡ nhỏ, tầm gần HR; Pin nhiệt cho tên lửa phòng không tầm thấp; Máy hỏi-đáp hệ PAROL, v.v.

Máy hỏi - đáp hệ PAROL

Trong những năm tới, nhiệm vụ xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc tiếp tục có sự phát triển. Tiến trình hiện đại hóa Quân đội, xây dựng, phát triển công nghiệp quốc phòng và sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đặt ra cho Học viện những mục tiêu, yêu cầu cao hơn. Trước bối cảnh đó, Học viện chủ trương tiếp tục thực hiện đồng bộ các nội dung, giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, nghiên cứu khoa học, khẳng định vị thế của Học viện. Phấn đấu đến năm 2030, xây dựng Học viện trở thành trường đại học nghiên cứu, đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực; cơ sở đào tạo và nghiên cứu khoa học hàng đầu về khoa học, kỹ thuật và công nghệ quân sự, nằm trong tốp 05 trường đại học hàng đầu của Việt Nam, đạt đẳng cấp khu vực và tiến tới đạt trình độ quốc tế, v.v. Để đạt được mục tiêu đó, cùng với từng bước hoàn thiện biên chế, tổ chức phù hợp yêu cầu phát triển của Học viện trong giai đoạn mới; thường xuyên coi trọng, đặt lên hàng đầu việc xây dựng Học viện vững mạnh về chính trị, tư tưởng; đẩy mạnh hội nhập, hợp tác quốc tế trong đào tạo, nghiên cứu khoa học,... Học viện tập trung thực hiện tốt một số nội dung chủ yếu sau:

1- Đẩy mạnh kiện toàn, xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên, đáp ứng yêu cầu phát triển của Học viện trước mắt và lâu dài. Học viện tiếp tục thực hiện đồng bộ các biện pháp về tư tưởng, tổ chức, chính sách, nhằm xây dựng, phát triển đội ngũ giảng viên, cán bộ khoa học, đảm bảo đủ về số lượng, chất lượng cao, đồng bộ về cơ cấu, độ tuổi, chuyên ngành. Chú trọng quy hoạch, phát triển đội ngũ cán bộ, giảng viên có học hàm, học vị, chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực khoa học, kỹ thuật, công nghệ quân sự. Đảm bảo đến năm 2020, Học viện có trên 80% giảng viên có trình độ thạc sĩ trở lên; trong đó, có 42% - 45% có trình độ tiến sĩ (riêng các chương trình đào tạo theo định hướng nghiên cứu có trên 50% tiến sĩ), 08% - 10% là giáo sư, phó giáo sư; trên 50% giảng viên đạt chuẩn ngoại ngữ tiếng Anh B2 châu Âu và trình độ tiếng Nga đáp ứng yêu cầu hoạt động chuyên môn, nghiên cứu, khai thác làm chủ vũ khí, trang bị. Để đáp ứng yêu cầu đó, Học viện tích cực tạo nguồn, thực hiện nghiêm quy trình tuyển chọn, quy hoạch, đào tạo, bố trí sử dụng đội ngũ cán bộ. Trong đó, coi trọng nâng cao chất lượng nguồn “đầu vào”; thực hiện đa dạng hình thức đào tạo, bồi dưỡng, phát triển năng lực toàn diện cho đội ngũ cán bộ, giảng viên, nhất là khai thác tốt các chỉ tiêu đi đào tạo sau đại học, bồi dưỡng, chuyển giao công nghệ ở nước ngoài. Học viện tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết 118-NQ/ĐU, ngày 30-11-2015 của Đảng ủy Học viện về “Nâng cao trình độ ngoại ngữ của cán bộ, giảng viên”; tăng cường liên kết, hợp tác với các cơ sở đào tạo có uy tín ở trong và ngoài nước để trao đổi cán bộ, giảng viên có chất lượng cao tham gia giảng dạy, nghiên cứu khoa học, xem đây là một “kênh” để bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, giảng viên. Mặt khác, vận dụng cơ chế, chính sách phù hợp, nhằm thu hút, tuyển dụng nhân lực có chất lượng cao vào Học viện làm việc, cũng như động viên, khuyến khích cán bộ, giảng viên tích cực tự học, tự rèn, yên tâm công tác, cống hiến nhiều hơn nữa cho nhiệm vụ giáo dục, đào tạo, nghiên cứu khoa học. Đồng thời, Học viện kiên quyết đưa ra khỏi đội ngũ những cán bộ, giảng viên không đủ tiêu chuẩn, phẩm chất đạo đức yếu kém, chất lượng hoàn thành nhiệm vụ thấp.

Giờ học thực hành

2- Tiếp tục đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp dạy học, phù hợp với yêu cầu thực tiễn. Học viện tiếp tục bám sát thực tiễn Quân đội, đất nước, đặc biệt là xu thế phát triển vũ khí, trang bị kỹ thuật, lộ trình hiện đại hóa Quân đội để đổi mới, cập nhật nội dung, chương trình đào tạo, đảm bảo thiết thực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu đào tạo. Thời gian tới, Học viện tiếp tục mở rộng chương trình đạo tạo bảo đảm cho các lực lượng tiến thẳng lên hiện đại và đẩy mạnh đào tạo kỹ sư tài năng đáp ứng yêu cầu nghiên cứu, thiết kế, chế tạo hệ thống vũ khí, trang bị mới, phục vụ phát triển công nghiệp quốc phòng. Từng bước điều chỉnh quy mô các bậc đào tạo phù hợp với tiêu chí của trường đại học nghiên cứu; đẩy mạnh xây dựng các chương trình đào tạo theo định hướng nghiên cứu và theo chuẩn của khu vực và quốc tế; thực hiện nâng chuẩn đầu ra của các chương trình đào tạo, nhất là chuẩn đầu ra ngoại ngữ². Phấn đấu đến năm 2020 có 07, đến năm 2025 có 11 và đến năm 2030 có 15 chương trình đào tạo từ bậc đại học đến tiến sĩ theo định hướng nghiên cứu, v.v. Đi liền với đó, Học viện tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực, lấy người học làm trung tâm, trong đó tăng cường đào tạo năng lực thực hành, thực tế cho người học. Đồng thời, chú trọng vận hành có hiệu quả hệ thống đảm bảo chất lượng bên trong Học viện, từng bước triển khai tự đánh giá các chương trình đào tạo theo chuẩn AUN-AQ; xây dựng cơ chế phản hồi từ sản phẩm đào tạo và các cơ sở sử dụng nhân lực đào tạo từ Học viện để điều chỉnh, bổ sung nội dung, chương trình đào tạo.

3- Nâng cao hiệu quả hoạt động khoa học công nghệ và đưa nghiên cứu khoa học thành hoạt động tự giác của đội ngũ cán bộ, giảng viên. Đây cũng chính là nội dung nghị quyết chuyên đề của Đảng ủy Học viện mới ban hành gần đây, nhằm phát triển Học viện thành một cơ sở nghiên cứu khoa học mạnh, uy tín của Quân đội, đất nước, hội nhập sâu rộng với khu vực và quốc tế; đạt các tiêu chí về hoạt động khoa học công nghệ của trường đại học nghiên cứu vào năm 2025. Theo đó, Học viện tiếp tục phát triển mô hình “Đào tạo - nghiên cứu khoa học - chế thử - sản xuất - chuyển giao công nghệ”; tập trung xây dựng và phát triển các hướng khoa học mạnh, các nhóm nghiên cứu chuyên sâu, nhóm nghiên cứu mạnh; phát triển một số nhóm nghiên cứu đạt trình độ quốc tế. Học viện yêu cầu 100% giảng viên phải tham gia nghiên cứu khoa học. Phấn đấu từ năm 2025, thời gian dành cho nghiên cứu khoa học của giảng viên không dưới 50% tổng thời gian làm việc. Về nội dung, Học viện hướng mạnh vào nghiên cứu ứng dụng tiến bộ khoa học trong bảo quản, khai thác, làm chủ vũ khí, trang bị kỹ thuật mới; cải tiến, nâng cấp vũ khí, trang bị kỹ thuật hiện có, chú trọng nghiên cứu giải quyết các yêu cầu, nhiệm vụ hiện đại hóa Quân đội. Tăng cường nghiên cứu ứng dụng các công nghệ mũi nhọn, công nghệ lưỡng dụng, công nghệ tự động hóa trong tích hợp hệ thống vũ khí, tự động hóa chỉ huy và sản xuất quốc phòng. Đồng thời, tiếp tục tham gia có hiệu quả vào các chương trình của Nhà nước, Bộ Quốc phòng về khoa học công nghệ theo hướng hiện đại hóa Quân đội; đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học của học viên, sinh viên, v.v. Quá trình thực hiện, Học viện chỉ đạo kết hợp hài hòa nghiên cứu cơ bản và nghiên cứu ứng dụng, gắn chặt nghiên cứu khoa học với đào tạo, nhất là đào tạo sau đại học theo tiêu chí trường đại học nghiên cứu. Đặc biệt, Học viện chú trọng mở rộng quy mô, nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế về nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ; phát triển kết quả nghiên cứu, chuyển giao công nghệ các đề tài, dự án để tạo ra các sản phẩm mang thương hiệu Học viện, được sử dụng rộng rãi trong toàn quân và xã hội.

4- Tăng cường đầu tư chiều sâu hiện đại hóa hệ thống cơ sở vật chất, đáp ứng yêu cầu đào tạo, nghiên cứu khoa học chất lượng cao. Cùng với nâng cao hiệu quả khai thác, sử dụng hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật, phòng thí nghiệm, lớp trang bị đã được đầu tư, Học viện tiếp tục quy hoạch, huy động các nguồn lực đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng kỹ thuật theo hướng hiện đại, đồng bộ, đáp ứng yêu cầu phát triển đào tạo, nghiên cứu khoa học; tập trung xây dựng hệ thống phòng thí nghiệm chuyên ngành phục vụ các lĩnh vực học thuật ưu tiên phát triển. Trước mắt, Học viện tập trung thực hiện tốt Quy hoạch điều chỉnh mặt bằng tổng thể Khu A đến năm 2030 và những năm tiếp theo, theo phê duyệt của Bộ Quốc phòng, nhằm tạo sự đột phá về cơ sở hạ tầng, cảnh quan môi trường. Đồng thời, đẩy mạnh triển khai thực hiện và trình phê duyệt các dự án: “Phòng thí nghiệm phục vụ Công nghiệp Quốc phòng - giai đoạn 2”, “Phòng thí nghiệm nghiên cứu và ứng dụng công nghệ Nano trong quốc phòng”; các phòng thí nghiệm thuộc Dự án “Đào tạo, bồi dưỡng lực lượng bảo đảm an toàn, an ninh hệ thống thông tin quốc phòng” và chuẩn bị tốt các điều kiện về nhân lực, vật lực để xây dựng mới 02 - 03 phòng thí nghiệm hiện đại phục vụ nghiên cứu chuyên sâu. Cùng với đó, Học viện sẽ đầu tư nâng cấp hệ thống hạ tầng công nghệ thông tin, xây dựng Thư viện Học viện thành Trung tâm Học liệu hiện đại, đáp ứng yêu cầu của trường đại học nghiên cứu, v.v.

Nhiệm vụ phía trước của Học viện Kỹ thuật Quân sự rất nặng nề. Nhưng với bản lĩnh, ý chí quyết tâm, trí tuệ và khát vọng vươn lên, Học viện nỗ lực phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Thiếu tướng, GS, TSKH. NGUYỄN CÔNG ĐỊNH, Giám đốc Học viện

_____________

1 - Hiện nay, Học viện đào tạo 42 chuyên ngành đại học hệ quân sự dài hạn; 07 chuyên ngành chuyển cấp đại học hệ quân sự; 25 chuyên ngành đào tạo đại học, cao đẳng hệ dân sự; 07 chương trình đào tạo liên thông, văn bằng 2.

2 - Đến năm 2020, học viên, sinh viên của Học viện tốt nghiệp bậc đại học đạt trình độ ngoại ngữ B1 theo khung tham chiếu châu Âu.