Tỉnh Gia Lai có vị trí quan trọng về nhiều mặt đối với địa bàn chiến lược Tây Nguyên. Nhận thức rõ điều đó, những năm qua, Tỉnh uỷ, Uỷ ban nhân dân Tỉnh luôn quan tâm chăm lo xây dựng và phát huy vai trò nòng cốt của lực lượng vũ trang địa phương trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân trên địa bàn.

Thi mô hình học cụ của các đơn vị LLVT tỉnh Gia Lai (nguồn: qdnd.vn)

Tỉnh Gia Lai có diện tích 15.536 km², gồm 17 đơn vị hành chính trực thuộc (14 huyện, 1 thành phố và 2 thị xã); có 90 km đường biên giới với Cam-pu-chia. Hiện nay, dân số của Tỉnh trên 1,27 triệu người, bao gồm nhiều cộng đồng dân tộc cùng sinh sống. Trong đó, người Kinh chiếm 52% dân số; còn lại là các dân tộc Jrai (33,5%), BahNar (13,7%), Giẻ Triêng, Xơ-đăng, Cơ-ho, Thái, Mường…

Những năm qua, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong Tỉnh đã nỗ lực phấn đấu vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, đạt nhiều thành tựu quan trọng về kinh tế – xã hội (KT-XH); quốc phòng – an ninh (QP-AN) được giữ vững; đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng lên. Tuy nhiên, do xuất phát điểm thấp nên nhìn chung đời sống của nhân dân còn khó khăn; trình độ dân trí ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, biên giới còn thấp. Lợi dụng tình hình đó, các thế lực thù địch thường xuyên hoạt động chống phá bằng các thủ đoạn, như: tuyên truyền, xúi giục nhân dân tham gia các hoạt động tôn giáo trái pháp luật, kích động, chia rẽ, phá hoại khối đại đoàn kết giữa các dân tộc. Vì vậy, xây dựng nền quốc phòng toàn dân (QPTD) vững mạnh là vấn đề vừa có ý nghĩa quan trọng, trước mắt, vừa là vấn đề cơ bản, lâu dài đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trên địa bàn Gia Lai.

Để thực hiện tốt nhiệm vụ trên, Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân Tỉnh đã thường xuyên quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, nhất là Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8, khóa IX về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, Nghị quyết Đại hội XI của Đảng. Trong đó, Tỉnh chú trọng nắm vững những chủ trương, định hướng lớn, mục tiêu, nhiệm vụ chủ yếu để tổ chức lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng nền QPTD vững mạnh. Đồng thời, Tỉnh tăng cường công tác giáo dục, làm cho mỗi cán bộ, đảng viên nhận thức rõ: xây dựng nền QPTD là quan điểm cơ bản, xuyên suốt của Đảng ta về bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân và sự nỗ lực của toàn dân, trong đó lực lượng vũ trang (LLVT) là nòng cốt, hoạt động xây dựng nền QPTD ở Gia Lai được đẩy mạnh và đạt hiệu quả toàn diện: khu vực phòng thủ (KVPT) tỉnh được xây dựng về chiều sâu, ngày càng vững chắc; chất lượng tổng hợp, trình độ sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ) của LLVT địa phương ngày càng được nâng lên; thế trận QPTD gắn với thế trận an ninh nhân dân, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, tạo điều kiện thuận lợi để đẩy mạnh phát triển KT-XH… Vai trò nòng cốt của LLVT địa phương trong xây dựng nền QPTD ở Gia Lai được thể hiện tập trung ở những nội dung cơ bản sau:

1. Chủ động tham mưu cho Tỉnh uỷ, Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân Tỉnh về chủ trương, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự (QP,QS) địa phương sát với tình hình thực tiễn và yêu cầu, nhiệm vụ. Từ đặc điểm tình hình địa bàn và yêu cầu, nhiệm vụ QP,QS địa phương, hằng năm, cơ quan quân sự các cấp đã chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền cùng cấp ban hành các nghị quyết, chỉ thị về nhiệm vụ QP,QS với những mục tiêu, chủ trương, bước đi cụ thể về xây dựng lực lượng, thế trận và tiềm lực QP,QS; về kết hợp giữa phát triển KT-XH với tăng cường QP-AN... Quán triệt Nghị quyết số 28-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị định số 152/2007/NĐ-CP của Chính phủ về xây dựng KVPT, Tỉnh xác định đây là nhiệm vụ trọng yếu trong lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức xây dựng nền QPTD hiện nay; từ đó, chỉ đạo Bộ Chỉ huy Quân sự (BCHQS) điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện quyết tâm phòng thủ sát với đặc điểm địa bàn và có sự thống nhất chặt chẽ giữa các ban, ngành, đoàn thể. Hằng năm, cơ quan quân sự các cấp đã tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền cùng cấp quán triệt và triển khai công tác QP,QS địa phương; chú trọng hiệp đồng, tham mưu, hướng dẫn khối đảng, chính quyền, đoàn thể xây dựng hệ thống văn kiện, kế hoạch, tạo cơ sở pháp lý đồng bộ để triển khai thực hiện nhiệm vụ QP,QS trên địa bàn. Đến nay, hệ thống các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, kế hoạch tác chiến KVPT, tác chiến trị an đã được xây dựng và từng bước hoàn chỉnh từ cấp tỉnh đến cơ sở, được phê duyệt, quản lý theo phân cấp và kiểm nghiệm qua các cuộc diễn tập trên địa bàn đạt hiệu quả thiết thực.

2. Thực hiện tốt vai trò nòng cốt trong tuyên truyền, giáo dục QP-AN, nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân về hai nhiệm vụ chiến lược: xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Để thực hiện tốt công tác này, Tỉnh đã tăng cường chỉ đạo BCHQS đẩy mạnh phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể chủ động tham mưu cho Hội đồng giáo dục QP-AN Tỉnh chỉ đạo công tác tuyên truyền, giáo dục, bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho các đối tượng; tiến hành chặt chẽ việc khảo sát, tổng hợp số cán bộ đã qua, chưa qua bồi dưỡng kiến thức QP-AN, làm cơ sở để mở các lớp bồi dưỡng theo phân cấp. Năm 2011, Tỉnh đã mở được 1 lớp bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho 76 cán bộ đối tượng 2; 152 lớp cho 8.894 người thuộc đối tượng 3,4,5 và 4 lớp cho 292 vị chức việc tôn giáo. Công tác giáo dục QP-AN cho học sinh, sinh viên có chuyển biến tích cực; đã từng bước khắc phục khó khăn về giáo viên để đẩy mạnh đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả môn học. Công tác tuyên truyền, giáo dục QP-AN cho toàn dân được đẩy mạnh bằng nhiều hình thức, biện pháp phù hợp; đã chú trọng phát huy vai trò của các phương tiện thông tin đại chúng, kịp thời tuyên truyền đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; nhất là, Luật Dân quân tự vệ (DQTV), Luật Nghĩa vụ quân sự,… Bên cạnh đó, Tỉnh tăng cường tổ chức các hoạt động mang ý nghĩa giáo dục quốc phòng, góp phần bồi đắp niềm tự hào dân tộc, lòng yêu nước, yêu chế độ, ý chí quyết tâm bảo vệ Tổ quốc trong các tầng lớp nhân dân.

3. Thường xuyên phối hợp chặt chẽ với các lực lượng trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn. Trên cơ sở quán triệt các nghị quyết của Đảng và nghị quyết, chỉ thị của Tỉnh uỷ, LLVT Tỉnh đã triển khai thực hiện có hiệu quả công tác dân vận, tham gia củng cố hệ thống chính trị ở cơ sở, xóa tình trạng làng "trắng" đảng viên; tích cực tham gia xóa đói, giảm nghèo, phòng chống bão lũ, tìm kiếm cứu nạn, khắc phục hậu quả thiên tai. Thực hiện quyết định "Tỉnh giúp xã, huyện giúp làng" của Thường trực Tỉnh ủy, BCHQS Tỉnh đã giúp các xã Ia Din, Ia Dơk của huyện Đức Cơ, xã ĐăkSơMel của huyện Đăk Đoa trở thành mô hình điểm cho các đơn vị, địa phương nghiên cứu, học tập. Bên cạnh đó, công tác “đền ơn, đáp nghĩa”, chăm sóc, giúp đỡ người có công với cách mạng, tổ chức cất bốc hồi hương hài cốt liệt sĩ hy sinh ở Cam-pu-chia và trong nước, giải quyết các chính sách tồn đọng sau chiến tranh cũng đạt được kết quả tích cực, góp phần củng cố và tăng cường niềm tin của nhân dân đối với Đảng, với chế độ XHCN, xây dựng “thế trận lòng dân” ngày càng vững chắc, làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn trong chiến lược “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch trên địa bàn.

Quán triệt và thực hiện Quyết định số 107/2003/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ (hiện nay là Nghị định số 77/2010/NĐ-CP), các hoạt động phối hợp giữa lực lượng quân sự, công an ở các cấp được tiến hành nền nếp, đạt hiệu quả cao, nhất là trong công tác giao ban, trao đổi thông tin, nắm, phân tích, nhận định, đánh giá tình hình, đề xuất các biện pháp xử lý các tình huống nảy sinh. Thông qua đó, góp phần chủ động đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu chống phá của các thế lực thù địch, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn. Cùng với đó, LLVT Tỉnh còn phối hợp chặt chẽ với các lực lượng làm nòng cốt trong nhiệm vụ phòng chống thiên tai, cháy rừng, tìm kiếm, cứu nạn...

4. Không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, trình độ, khả năng chiến đấu và SSCĐ của LLVT để làm nòng cốt trong hoạt động quân sự, bảo vệ vững chắc địa bàn. Xây dựng nền QPTD thực chất là xây dựng các tiềm lực: chính trị, tinh thần, KT-XH, QP-AN, văn hoá, khoa học – công nghệ...; trong đó, tiềm lực quân sự là cốt lõi, có ý nghĩa trực tiếp, quyết định. Nhận thức rõ điều đó, Tỉnh đã có nhiều biện pháp chỉ đạo, nhằm xây dựng bộ đội thường trực vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức, có trình độ, khả năng SSCĐ cao. Thực hiện chỉ thị của Tư lệnh Quân khu 5 về xây dựng đơn vị điểm vững mạnh toàn diện, BCHQS Tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ và hoàn thành tốt nhiệm vụ; năm 2010, là đơn vị dẫn đầu cụm thi đua 4 tỉnh Tây Nguyên, được Chính phủ tặng Cờ thi đua.

Quán triệt và thực hiện Chỉ thị số 16-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng "Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng DQTV và lực lượng dự bị động viên trong tình hình mới", cấp ủy các cấp đã triển khai nhiều biện pháp cụ thể, tích cực phát triển đảng viên trong các đơn vị DQTV và dự bị động viên. Đến nay, 100% các xã có đảng ủy đã thành lập được chi bộ quân sự; trong đó, 11,8% chi bộ quân sự có cấp ủy. Năm 2011, lực lượng DQTV đã kết nạp được 297 đảng viên mới, góp phần nâng tỷ lệ đảng viên trong DQTV lên 19,13%. Đặc biệt, BCHQS Tỉnh đã tham mưu cho Tỉnh ủy lãnh đạo huyện Đăk Đoa triển khai thực hiện Đề án 1902 của Chính phủ về xây dựng lực lượng DQTV cơ động, được Bộ Quốc phòng, Quân khu 5 đánh giá cao. Trong xây dựng lực lượng dự bị động viên, Tỉnh đã chủ động triển khai kế hoạch, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, địa phương thực hiện tốt công tác phúc tra, rà soát, nắm chắc tình hình biến động của quân nhân dự bị và phương tiện kỹ thuật trên địa bàn để quản lý và tổ chức huấn luyện, giữ vững ổn định nguồn động viên cả trước mắt và lâu dài. Hiện nay, theo chỉ tiêu được giao, Tỉnh đã phối hợp với các đơn vị nhận nguồn sắp xếp quân số đạt 97%, bảo đảm sẵn sàng động viên, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong mọi tình huống.

Trên cơ sở tổ chức, xây dựng lực lượng theo quy định, các đơn vị thường xuyên duy trì nghiêm túc chế độ huấn luyện, SSCĐ. Đặc biệt, trong nhiệm vụ diễn tập KVPT, cơ quan quân sự các cấp luôn thể hiện rõ vai trò nòng cốt thông qua việc tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền địa phương lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành các lực lượng tham gia diễn tập. Năm 2011, BCHQS Tỉnh đã tham mưu cho Tỉnh chỉ đạo diễn tập KVPT huyện ChưPah, KrôngPa, Phú Thiện; diễn tập phòng chống lụt bão, tìm kiếm cứu nạn của thị xã AyunPa, huyện IaPa đạt kết quả tốt, góp phần nâng cao trình độ, khả năng SSCĐ của LLVT Tỉnh.

Từ kết quả đã đạt được, Gia Lai tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt của LLVT; trong đó, chú trọng nâng cao năng lực làm tham mưu giúp Tỉnh uỷ, Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân Tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng nền QPTD vững mạnh, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển KT-XH, cùng cả nước thực hiện thắng lợi công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

PHẠM THẾ DŨNG

Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND Tỉnh