Những năm qua, Đoàn Kinh tế - quốc phòng 327 (Quân khu 3) đã triển khai quyết liệt, đồng bộ nhiều chủ trương, giải pháp giúp dân xóa đói, giảm nghèo, đẩy mạnh công tác dân vận, tham gia xây dựng cơ sở chính trị,… góp phần xây dựng vùng biên giới Đông Bắc bình yên, phát triển.

Đoàn Kinh tế - quốc phòng 327 có nhiệm vụ xây dựng 02 khu kinh tế - quốc phòng¹ trên tuyến biên giới Đông Bắc. Vùng dự án gồm 09 xã, 01 phường thuộc huyện Bình Liêu, Hải Hà và thành phố Móng Cái của tỉnh Quảng Ninh, với 118,8km biên giới trên bộ và 13,2km biên giới biển. Trước khi dự án được triển khai, nơi đây là địa bàn đặc biệt khó khăn, cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội chậm phát triển, dân cư chủ yếu là người dân tộc thiểu số, tỷ lệ hộ đói nghèo cao; trình độ dân trí không đồng đều, nhiều tập quán lạc hậu, hủ tục còn tồn tại. Tình hình an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội tiềm ẩn nhiều yếu tố gây mất ổn định, như: tranh chấp đất đai, xâm canh, xâm cư, vượt biên trái pháp luật, buôn lậu qua biên giới,… vẫn thường xuyên xảy ra; các hoạt động truyền đạo trái pháp luật, buôn bán phụ nữ qua biên giới, vận chuyển và sử dụng ma túy,... diễn biến phức tạp, v.v.

Thực hiện tốt chính sách ưu đãi Người có công với cách mạng

Nắm vững đặc điểm, tình hình và chức năng, nhiệm vụ được giao, Đảng ủy, chỉ huy Đoàn đã tập trung trước hết vào lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh phát triển kinh tế, nâng cao đời sống nhân dân trong vùng dự án. Bám sát quy hoạch tổng thể 02 khu kinh tế - quốc phòng đã được Chính phủ phê duyệt, Đoàn chủ động phối hợp với cơ quan chức năng của Quân khu, cấp ủy, chính quyền và các ngành của tỉnh Quảng Ninh tiến hành khảo sát, xây dựng quy hoạch chi tiết phát triển kinh tế - xã hội gắn với tăng cường quốc phòng, an ninh trong vùng dự án. Trên cơ sở đó, Đoàn tập trung xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, như: giao thông, thủy lợi, hệ thống lưới điện, trường học, bệnh xá và các công trình thiết yếu khác, phục vụ cho di dân, giãn dân, phát triển sản xuất. Do nguồn kinh phí trên cấp hạn chế, Đoàn chủ trương thực hiện đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, ưu tiên địa bàn xung yếu và công trình quan trọng, thiết yếu. Trong quá trình triển khai, Đoàn chú trọng lồng ghép các chương trình, dự án của Đơn vị với các dự án phát triển kinh tế - xã hội của Trung ương và địa phương, tạo sự phối hợp, liên kết chặt chẽ, hỗ trợ lẫn nhau, nâng cao hiệu quả thực hiện. Đến nay, Đoàn đã hoàn thành hàng trăm công trình trong các dự án; trong đó, có 94,5km đường giao thông nông thôn, 20 điểm trường học, 05 trạm xá quân - dân y, 06 điểm nhà trẻ, 37 nhà văn hóa và hàng trăm nhà di dân, giãn dân, cùng hệ thống điện phục vụ dân sinh, công trình thủy lợi phục vụ sản xuất,... góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế trong vùng.

Song song với đó, Đoàn tích cực phối hợp với các lực lượng rà phá bom mìn, vật liệu nổ, tổ chức khai hoang, phục hóa, tạo quỹ đất phục vụ thực hiện mục tiêu sản xuất. Với ý chí quyết tâm cao, tinh thần không quản ngại khó khăn, gian khổ, vừa làm, vừa học, vừa rút kinh nghiệm, cán bộ, chiến sĩ của Đoàn cùng các đơn vị, địa phương trên địa bàn đã làm sạch 1.229ha đất; khai hoang, phục hóa 1.100ha đất, phục vụ hiệu quả cho việc di dân, giãn dân và phát triển sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản.

Trong vùng của các dự án mà Đoàn đảm nhận hầu hết là những xã đặc biệt khó khăn về kinh tế; đa phần là đồng bào dân tộc thiểu số², quen với lối sống du canh, du cư, sản xuất tự cung tự cấp; thời tiết, khí hậu rất khắc nghiệt, thổ nhưỡng kém màu mỡ. Trước thực trạng đó, Đoàn đẩy mạnh triển khai các dự án xóa đói giảm nghèo, trọng tâm là tổ chức khuyến nông, khuyến lâm, chuyển giao khoa học - kỹ thuật, hỗ trợ sản xuất, đào tạo nghề cho lao động nông thôn, phù hợp với đặc điểm trong vùng. Với phương châm “Nói cho dân hiểu, làm cho dân tin, hướng dẫn để nhân dân làm theo”, Đoàn đã chỉ đạo các tổ, đội sản xuất, lâm trường, cùng đội viên trí thức trẻ tình nguyện thực hiện tốt “4 cùng”³ để tuyên truyền, vận động nhân dân chuyển đổi cơ cấu vật nuôi, cây trồng và áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất. Cùng với triển khai thực hiện các chương trình, dự án giảm nghèo bằng nguồn vốn của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Đoàn còn phối hợp chặt chẽ với chính quyền cơ sở lựa chọn những hộ gia đình thực sự khó khăn về giống, vốn và kỹ thuật để giúp phát triển kinh tế. Những năm qua, bằng nguồn quỹ vốn của đơn vị cùng với công sức của bộ đội, Đoàn đã xây dựng thành công và nhân rộng nhiều dự án, mô hình chăn nuôi, trồng trọt có hiệu quả kinh tế cao, được ứng dụng rộng rãi. Hiện nay, Đơn vị đang phối hợp với các địa phương triển khai 16 mô hình trồng lúa lai, ngô lai, khoai tây, đỗ tương cao sản, mít Thái Lan, nấm sò, thanh long ruột đỏ, hồi, quế,... và 17 mô hình chăn nuôi gia súc, gia cầm, cá song, cua biển,… với tổng số 760 hộ gia đình tham gia. Đặc biệt, Đoàn tích cực triển khai dự án trồng rừng, bảo vệ rừng, bảo vệ tài nguyên nước và giữ gìn môi trường sinh thái. Đến nay, Đoàn đã trồng mới được 5.605ha rừng, chăm sóc gần 12.000ha, bảo vệ an toàn hơn 40.000ha rừng đầu nguồn; trong đó, đã bàn giao cho huyện Bình Liêu, Hải Hà và thành phố Móng Cái quản lý, khai thác 1.771ha rừng trồng, tạo việc làm, thu nhập ổn định cho hàng trăm hộ dân.

Tham gia làm công tác dân vận, xây dựng nông thôn mới

Đi đôi với nhiệm vụ phát triển kinh tế, Đảng ủy, chỉ huy Đoàn phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương đẩy mạnh quy hoạch, bố trí lại dân cư; chăm lo xây dựng, củng cố cơ sở chính trị trên địa bàn vững mạnh. Thực hiện chủ trương chiến lược đưa 2.000 hộ dân đến sản xuất, sinh sống ở khu vực vành đai biên giới, tạo “phên giậu” vững chắc bảo vệ Tổ quốc, từ năm 2003 đến nay, Đoàn đã phối hợp với địa phương vận động di dân, giãn dân được 1.875 hộ, với hơn 7.000 nhân khẩu; trong đó, tách hộ tại chỗ được hơn 560 hộ, với hơn 2.300 nhân khẩu; hình thành 16 cụm dân cư trên tuyến biên giới, khôi phục lại một số đơn vị hành chính và xóa nhiều “vùng trắng” về dân cư trên địa bàn. Đồng thời, phối hợp với chính quyền và các ban ngành, đoàn thể địa phương, ký kết quy chế phối hợp công tác, gắn thực hiện nhiệm vụ kinh tế - quốc phòng với xây dựng địa bàn. Các lâm trường thường xuyên tổ chức các tổ, đội công tác bám địa bàn, bám dân, tuyên truyền, phổ biến, vận động đồng bào chấp hành nghiêm đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; xây dựng nếp sống vệ sinh, khoa học, bài trừ các tệ nạn xã hội, hủ tục. Cùng với đó, Đoàn còn thực tốt công tác dân vận, tham mưu, giúp địa phương xây dựng, kiện toàn cấp ủy, chính quyền các cấp; củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của các tổ chức quần chúng; chủ động tổ chức các lớp bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho chủ hộ gia đình khu vực biên giới, tập huấn kiến thức nghiệp vụ quản lý địa bàn, quản lý nhà nước cho đội ngũ cán bộ các xã, thôn, khe, bản, thiết thực nâng cao chất lượng cơ sở chính trị, tăng cường thế trận quốc phòng, an ninh ở địa phương.

Cùng với các nội dung, giải pháp trên, Đoàn thường xuyên quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc mệnh lệnh, chỉ thị của trên về công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, nhất là các lâm trường trên khu vực biên giới. Phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương, cơ quan quân sự huyện, đồn Biên phòng trên địa bàn rà soát, thống nhất khu trú quân, khu vực triển khai lực lượng,... theo các kế hoạch, phương án tác chiến và xây dựng hệ thống công sự trận địa, củng cố, tăng cường thế trận quân sự khu vực phòng thủ. Ngoài ra, Đoàn còn phối hợp chặt chẽ với các lực lượng đứng chân trên địa bàn kiểm tra mốc giới, tuần tra đường biên, ngăn chặn kịp thời các hiện tượng vi phạm Quy chế đường biên, đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, góp phần giữ vững chủ quyền biên giới quốc gia, an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn.

Qua 20 năm thực hiện nhiệm vụ, Đoàn đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Nổi bật là, hệ thống chính trị cơ sở ở các địa phương trong vùng dự án được củng cố vững chắc; tiềm lực, thế trận quốc phòng, an ninh được tăng cường, an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ổn định; văn hoá - xã hội và đời sống của nhân dân từng bước được cải thiện, thu nhập bình quân đạt 19 - 20 triệu đồng/người/năm; diện mạo khu vực biên giới Đông Bắc có nhiều khởi sắc.

Phát huy kết quả đạt được, để tiếp tục thực hiện và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, góp phần xây dựng khu vực biên giới “giàu về kinh tế, mạnh về quốc phòng”, thời gian tới, Đoàn tiếp tục quán triệt và thực hiện có hiệu quả chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, nghị quyết, chỉ thị của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về xây dựng khu kinh tế - quốc phòng; tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp đối với các mặt công tác. Tiếp tục triển khai quyết liệt, đồng bộ các biện pháp nâng cao hiệu quả thực hiện mục tiêu của dự án khu kinh tế - quốc phòng. Trước mắt, tập trung chấn chỉnh tổ chức biên chế các đơn vị phù hợp với chức năng, yêu cầu nhiệm vụ, theo hướng giảm khâu trung gian, tăng cường quân số cho các đơn vị, đội sản xuất. Phối hợp với địa phương xây dựng các mô hình hỗ trợ sản xuất, xóa đói giảm nghèo, gắn với tăng cường quốc phòng, an ninh trong vùng dự án; tập trung ưu tiên xây dựng kết cấu hạ tầng, tổ chức dịch vụ “hai đầu” (cung cấp giống, vật tư nông nghiệp, hỗ trợ bao tiêu sản phẩm, chuyển giao kỹ thuật,…), giúp nhân dân tự vươn lên xóa đói giảm nghèo. Đồng thời, quan tâm, làm tốt công tác dân vận, tăng cường phối hợp với cấp uỷ, chính quyền địa phương và các lực lượng trên địa bàn thực hiện có hiệu quả phong trào “Quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới”,... tạo chuyển biến đồng bộ, vững chắc cả về kinh tế, chính trị, xã hội và quốc phòng, an ninh trên vùng biên giới Đông Bắc của Tổ quốc.

Đại tá NGUYỄN TIẾN THÉP, Đoàn trưởng

______________

1 - Dự án Khu kinh tế - quốc phòng Bình Liêu - Quảng Hà - Móng Cái và Dự án Bắc Hải Sơn.

2 - Trên địa bàn có 6 dân tộc cùng sinh sống là Tày, Nùng, Dao, Sán Chỉ, Kinh, Hoa.

3 - “4 cùng”: cùng ăn, cùng ở, cùng làm, cùng nói tiếng dân tộc.