Năm nay, Việt Nam và Lào kỷ niệm 35 năm Ngày ký “Hiệp ước Hữu nghị hợp tác toàn diện”, 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (05-9-1962 – 05-9-2012) và “Năm Đoàn kết hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Lào - 2012”. Cùng với các hoạt động thiết thực tăng cường quan hệ truyền thống, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện Việt Nam - Lào, Bộ đội Biên phòng Việt Nam đã và đang tăng cường phối hợp với lực lượng chức năng của Lào đấu tranh phòng, chống tội phạm trên khu vực biên giới; góp phần xây dựng biên giới Việt - Lào hòa bình, hữu nghị, hợp tác cùng phát triển.        

Ảnh minh họa

Tuyến biên giới Việt - Lào là “cầu nối” có tầm quan trọng chiến lược cả về kinh tế - xã hội (KT-XH), quốc phòng - an ninh (QP-AN) và đối ngoại của hai nước. Những năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng (BĐBP) đã có nhiều chủ trương, biện pháp tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các đơn vị thuộc quyền phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng (LLCN) của Lào tích cực đấu tranh phòng, chống tội phạm (PCTP) trên tuyến biên giới, đạt được những kết quả quan trọng. Nổi bật là, hai bên đã phối hợp xây dựng kế hoạch định kỳ trao đổi thông tin (TĐTT) về hoạt động của các đối tượng, nhóm, đường dây tội phạm trên tuyến biên giới. Hai bên cũng đã phối hợp vận dụng linh hoạt, tổng hợp nhiều biện pháp đấu tranh PCTP, phù hợp với mỗi chuyên án, vụ án, pháp luật, phong tục, tập quán của mỗi nước; tạo mọi điều kiện thuận lợi, hỗ trợ, giúp đỡ nhau hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Từ năm 2007 đến năm 2011, BĐBP đã phối hợp với LLCN của Bạn ngăn chặn, triệt phá hàng trăm chuyên án, vụ án phức tạp, bắt nhiều đối tượng phản động, nhóm, đường dây tội phạm vận chuyển ma túy, buôn bán vũ khí, buôn bán người ở khu vực tuyến biên giới hai nước. Nhờ đó, tình hình an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội khu vực biên giới Việt - Lào luôn ổn định, mối quan hệ đoàn kết hữu nghị truyền thống đặc biệt giữa hai nước được tăng cường, tạo điều kiện thuận lợi để nhân dân mở rộng giao lưu hợp tác phát triển KT-XH, nâng cao đời sống.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác phối hợp đấu tranh PCTP giữa BĐBP và LLCN của Bạn trong thời gian qua cũng còn một số hạn chế. Đó là, có thời điểm duy trì chưa thường xuyên, còn lúng túng, bị động; nội dung trao đổi thông tin và nắm tình hình có lúc chưa cụ thể; trình độ, kinh nghiệm, chuyên môn nghiệp vụ của một số cán bộ, nhất là số cán bộ trẻ của cả hai bên còn hạn chế…, nên hiệu quả phối hợp chưa cao.

Hiện nay và thời gian tới, trên tuyến biên giới Việt - Lào, bên cạnh những điều kiện thuận lợi là cơ bản cũng có không ít khó khăn, thách thức. Các thế lực thù địch tiếp tục đẩy mạnh chiến lược “Diễn biến hòa bình” hòng chia rẽ tình đoàn kết truyền thống giữa hai nước. Nhiều đối tượng, nhóm, đường dây tội phạm có xu hướng chuyển sang tổ chức hoạt động xuyên quốc gia, với thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt và manh động hơn. Để góp phần xây dựng biên giới Việt - Lào hòa bình, hữu nghị, hợp tác cùng phát triển lâu dài, BĐBP Việt Nam tiếp tục phối hợp với LLCN của Bạn thực hiện đồng bộ một số giải pháp sau:

Trước hết, tập trung phối hợp thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động (TT,VĐ) nhân dân tham gia công tác PCTP. Khu vực biên giới Việt - Lào có địa hình hiểm trở, nhân dân hai nước sinh sống ở khu vực biên giới chủ yếu là người Mông, mặc dù đã có nhiều cải thiện, nhưng đời sống của đồng bào vẫn còn nhiều khó khăn, tỷ lệ thất nghiệp còn cao, mặt bằng dân trí còn hạn chế. Lợi dụng những vấn đề đó, các thế lực thù địch, cũng như tội phạm ma túy, buôn bán người…, sử dụng nhiều thủ đoạn thâm độc, nhằm lôi kéo nhân dân tiếp tay cho chúng, gây mất an ninh, trật tự khu vực biên giới nếu không được xử lý tốt.

Do vậy, Bộ Tư lệnh BĐBP xác định, công tác phối hợp đấu tranh PCTP giữa BĐBP với LLCN của Bạn chỉ đạt hiệu quả khi nhân dân hai nước ở khu vực biên giới có nhận thức đầy đủ về tác hại của các loại tội phạm; đồng thời, tích cực tham gia phối hợp đấu tranh PCTP. Để thực hiện điều đó, Bộ Tư lệnh BĐBP đã chỉ đạo Bộ Chỉ huy BĐBP 10 tỉnh trên tuyến biên giới Việt - Lào phối hợp chặt chẽ với LLCN các tỉnh của Bạn có chung đường biên giới thực hiện tốt công tác TT,VĐ nhân dân hai nước tích cực tham gia đấu tranh PCTP. Bộ Tư lệnh BĐBP chỉ đạo Cục PCTP (BĐBP Việt Nam) và Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh Sơn La (Việt Nam) phối hợp với Cục Cảnh sát PCTP (Bộ An ninh Lào) và lực lượng PCTP tỉnh Hủa Phăn (Lào) thực hiện Mô hình thí điểm về công tác TT,VĐ nhân dân tham gia đấu tranh PCTP giai đoạn 2011 - 2015. Trong đó, LLCN hai bên đã triển khai đồng bộ nhiều biện pháp tuyên truyền cho nhân dân trên tuyến biên giới, nhất là, đội ngũ cán bộ, đảng viên, cán bộ nòng cốt trong các đoàn thể chính trị - xã hội, các già làng, trưởng bản…, về âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch; tác hại của tội phạm ma túy, buôn bán người, buôn lậu…, đối với cộng đồng; các chính sách, pháp luật của Việt Nam và Lào: luật biên giới, hiệp định và quy chế quản lý biên giới, Luật PCTP…

Để nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, Bộ Tư lệnh BĐBP coi trọng chỉ đạo các đơn vị BĐBP trên tuyến biên giới phối hợp với LLCN của Lào thống nhất về quy mô, phương pháp TT,VĐ nhân dân tham gia PCTP ở các cấp: từ tỉnh, huyện đến xã, thôn (bản) cho đến từng hộ gia đình; tổ chức ký cam kết không vi phạm và tiếp tay cho tội phạm. Đối với các đối tượng cá biệt, hai bên vận dụng tổng hợp các biện pháp TT,VĐ, nhằm chuyển hóa nhận thức và cảm hóa, giúp đỡ, bồi dưỡng để tự họ từ bỏ con đường tội lỗi, trở về với gia đình, cộng đồng. Nhiều người sau này đã trở thành hạt nhân nòng cốt trong công tác TT,VĐ nhân dân đấu tranh PCTP.

Trong TT,VĐ nhân dân tham gia PCTP, hai bên tích cực vận dụng cả ngôn ngữ tiếng Việt, tiếng Lào, tiếng Mông; kết hợp giữa tuyên truyền miệng với hệ thống thông tin đại chúng và những hoạt động thiết thực giúp đỡ nhân dân phát triển KT-XH, xóa đói giảm nghèo nâng cao đời sống, trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền và pháp luật của mỗi nước. Ngoài các biện pháp trên, hai bên chú trọng tổ chức các phong trào kết nghĩa: bản với bản, xã với xã, huyện với huyện, xây dựng địa bàn an toàn, tạo dựng hành lang PCTP vững chắc dọc theo tuyến biên giới hai nước. Nhờ thực hiện đồng bộ các giải pháp, nhận thức và tinh thần cảnh giác về các loại tội phạm của nhân dân hai nước trên khu vực biên giới được nâng cao, đồng bào xác định rõ trách nhiệm phối hợp với LLCN trong đấu tranh PCTP. 

Hai là, tăng cường phối hợp trong TĐTT. Đường biên giới Việt - Lào dài hơn 2.000 km, có nhiều địa bàn trọng điểm và tụ điểm mà các loại tội phạm thường lợi dụng hoạt động gây mất an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội. Trong khi đó, lực lượng BĐBP Việt Nam thực hiện nhiệm vụ trên 10 tỉnh biên giới hai nước mỏng, phương tiện đi lại hạn chế. Để kịp thời nắm chắc tình hình hoạt động của các loại tội phạm, làm cơ sở cho đấu tranh PCTP đạt hiệu quả cao, Bộ Tư lệnh BĐBP chỉ đạo Bộ Chỉ huy BĐBP các tỉnh tuyến biên giới Việt - Lào, nhất là những địa bàn trọng điểm phối hợp với LLCN của Bạn thực hiện tốt Kế hoạch TĐTT giai đoạn 2011 - 2015 mà hai bên đã ký. Nhằm bảo đảm yêu cầu nhanh, bí mật, không sót, lọt thông tin, hai bên phối hợp thảo luận và thống nhất định kỳ TĐTT cụ thể đến từng cấp. Đối với các đồn biên phòng Việt Nam trên tuyến biên giới Việt - Lào, định kỳ 1 tháng/ lần phối hợp TĐTT đấu tranh PCTP với LLCN của Bạn; đối với cấp tỉnh và Bộ Chỉ huy BĐBP, phối hợp giao ban TĐTT với chính quyền và lực lượng PCTP của Bạn 6 tháng/ lần; Cục PCTP (BĐBP Việt Nam) và Cục Cảnh sát PCTP (Bộ Công an Việt Nam) phối hợp với Cục Cảnh sát PCTP (Bộ An ninh Lào) tổ chức hội nghị giao ban, rút kinh nghiệm về công tác đấu tranh PCTP 1 năm/ lần. Cùng với kế hoạch trên, hằng ngày, hằng tuần, hai bên chủ động cử cán bộ, hoặc gửi công văn để trao đổi thông tin. Trong tình huống đột xuất, hoặc khẩn cấp (thông tin nóng), hai bên phối hợp sử dụng đường dây nóng trực tiếp trao đổi tình hình cho nhau. Ngoài ra, hai bên tổ chức thiết lập hộp thư TĐTT ở tất cả các cấp, nhất là cấp cơ sở: thôn (bản), xã…, nhằm phát huy vai trò của quần chúng nhân dân tham gia đấu tranh, tố giác tội phạm. Mặt khác, BĐBP Việt Nam tiếp tục mở lớp bồi dưỡng tiếng Việt cho các lực lượng PCTP của Lào và ngược lại Bạn tổ chức bồi dưỡng tiếng Lào cho BĐBP Việt Nam. Qua đó, mọi thông tin về tình hình tội phạm khu vực biên giới Việt - Lào được hai bên phối hợp quản lý chặt chẽ và xử trí chính xác, kịp thời, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội khu vực biên giới.

Ba là, phối hợp trong điều tra cơ bản và đấu tranh chuyên án, vụ án. Đây là biện pháp quan trọng; bởi, trên thực tế, hầu hết các đối tượng phạm tội: phản động, buôn bán, vận chuyển ma túy, buôn bán phụ nữ, trẻ em, buôn lậu…, trên tuyến biên giới đều thuộc các chuyên án, vụ án xuyên quốc gia. Khi bị phát hiện, các đối tượng phạm tội thường bỏ trốn qua biên giới, hòng thoát khỏi sự truy bắt của LLCN. Chính vì thế, Bộ Tư lệnh BĐBP chủ trương chỉ đạo Cục PCTP và Bộ Chỉ huy BĐBP các tỉnh trên tuyến biên giới Việt - Lào chủ động phối hợp với lực lượng PCTP của Bạn thực hiện công tác điều tra cơ bản, xác lập, đấu tranh chuyên án, vụ án; đồng thời, mở các đợt cao điểm tấn công triệt phá các tụ điểm, truy bắt các đối tượng phạm tội, nhất là đối tượng cầm đầu, đối tượng có lệnh truy nã lẩn trốn qua biên giới. Trong quá trình đấu tranh phá án, hai bên phối hợp vận dụng linh hoạt, tổng hợp các biện pháp nghiệp vụ, kết hợp cả công khai và bí mật: tuần tra, kiểm soát, trinh sát, phục kích, truy lùng, chặn bắt...

Sau khi kết thúc mỗi chuyên án, vụ án, LLCN hai bên phối hợp tổ chức hội nghị trao đổi, rút kinh nghiệm, nhằm tìm ra những hạn chế trong công tác phối hợp PCTP. Bộ Tư lệnh BĐBP phối hợp với Bộ An ninh Lào tổ chức mở lớp tập huấn, bồi dưỡng, phối hợp luyện tập, diễn tập các phương án đánh bắt tội phạm, chú trọng công tác hiệp đồng, xử trí các tình huống và nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho LLCN của Bạn. Bộ Tư lệnh BĐBP tiếp tục quan tâm, hỗ trợ Cục Cảnh sát PCTP và sở An ninh thuộc 11 tỉnh của Lào có chung đường biên giới với Việt Nam một số cơ sở vật chất, phương tiện, trang thiết bị, góp phần nâng cao hiệu quả công tác phối hợp đấu tranh PCTP giữa hai lực lượng, giữ vững chủ quyền, an ninh biên giới và củng cố mối quan hệ hợp tác truyền thống đặc biệt giữa hai dân tộc.

Thiếu tướng NGUYỄN CẢNH HIỀN

Phó Tư lệnh Bộ đội Biên phòng