Đối ngoại biên phòng là bộ phận quan trọng của công tác đối ngoại quốc phòng, một biện pháp công tác cơ bản của Bộ đội Biên phòng, trực tiếp tạo môi trường, điều kiện thuận lợi để quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia. Nhận thức rõ điều đó, những năm qua, Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Trị đã có nhiều chủ trương, giải pháp thực hiện công tác quan trọng này và thu được kết quả thiết thực.

Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Trị được giao quản lý, bảo vệ đoạn biên giới trên đất liền dài 179,345 km (trong đó có cả biên giới trên sông, suối và trên bộ) thuộc huyện Hướng Hóa và Đakrong, với 62 vị trí/68 cột mốc quốc giới, 23 vị trí/35 cọc dấu, tiếp giáp với tỉnh Savannakhet và Salavan của nước bạn Lào. Những năm qua, tình hình khu vực biên giới hai bên cơ bản ổn định; tình đoàn kết, hữu nghị tiếp tục được củng cố và tăng cường. Tuy nhiên, vẫn tiềm ẩn những vấn đề phức tạp, như: hoạt động phá hoại của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề về dân tộc, tôn giáo, kích động, lôi kéo nhân dân gây rối an ninh, trật tự. Hoạt động của các loại tội phạm ma túy, buôn bán hàng lậu, hàng cấm, đưa đón người qua biên giới trái phép tuy đã giảm mạnh xong vẫn chưa được giải quyết dứt điểm. Đặc biệt, do lịch sử để lại, nhân dân hai bên biên giới có mối quan hệ thân tộc, dòng họ từ nhiều đời nay nên thường xuyên qua lại biên giới thăm thân, mua bán, trao đổi hàng hóa. Bên cạnh đó, nhận thức về chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia và pháp luật về biên giới của nhân dân nơi đây còn rất hạn chế nên thường xuyên có các hoạt động xâm canh, xâm cư, kết hôn trái pháp luật,… ảnh hưởng không nhỏ đến an ninh, trật tự ở khu vực biên giới cũng như công tác quản lý, bảo vệ biên giới của hai bên. Nhằm duy trì, củng cố, tăng cường mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam và nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác bảo vệ biên giới, góp phần xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị, phát triển, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã triển khai quyết liệt, đồng bộ các chủ trương, biện pháp thực hiện tốt công tác đối ngoại biên phòng, đối ngoại nhân dân, trở thành đơn vị tiêu biểu trong thực hiện công tác quan trọng này.

Phối hợp với lực lượng bảo vệ biên giới tỉnh Savannakhet/Lào tổ chức tuần tra song phương

Trước hết, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng đã làm tốt công tác tham mưu cho Tỉnh ban hành nhiều văn bản lãnh đạo, chỉ đạo công tác đối ngoại biên phòng. Quán triệt quan điểm, đường lối đối ngoại của Đảng, Nhà nước, đối ngoại quốc phòng nói chung, đối ngoại biên phòng nói riêng và sự chỉ đạo của Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh xây dựng, ban hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo công tác đối ngoại biên phòng phù hợp với đặc điểm tuyến biên giới; chỉ đạo các địa phương, ban, ngành, đoàn thể và lực lượng vũ trang đẩy mạnh tuyên truyền, tham gia công tác đối ngoại biên phòng và ngoại giao nhân dân. Từ tham mưu của Bộ đội Biên phòng Tỉnh, công tác đối ngoại biên phòng được quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện, kết hợp chặt chẽ với đối ngoại nhà nước, ngoại giao nhân dân và duy trì ở nhiều cấp với hình thức phong phú, đa dạng. Các hoạt động thăm hỏi, giao lưu, gặp gỡ, làm việc giữa tỉnh Quảng Trị và các địa phương biên giới với các cấp chính quyền tỉnh Savannakhet, Salavan được tiến hành nền nếp, hiệu quả. Nhờ đó, các vấn đề nổi lên trên khu vực biên giới hai bên, như: xâm canh, xâm cư, di cư tự do, kết hôn trái pháp luật, các hoạt động gây mất trật tự xã hội và vi phạm pháp luật khác,… của công dân hai bên đã được giải quyết kịp thời, dứt điểm, không để tồn đọng. Đặc biệt, năm 2019, tỉnh Quảng Trị đã phối hợp với Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng tổ chức thành công chương trình Giao lưu biên giới hữu nghị Việt Nam - Lào (lần đầu tiên được tổ chức ở cấp tỉnh), đem lại những kết quả tích cực.

Trước yêu cầu cao của nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia, Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã phát huy vai trò nòng cốt đẩy mạnh thực hiện công tác đối ngoại biên phòng theo hướng thiết thực, hiệu quả. Hằng năm, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh bám sát sự chỉ đạo, hướng dẫn công tác đối ngoại biên phòng của cấp trên, thực tế tình hình nội biên, ngoại biên để xây dựng chương trình, kế hoạch công tác đối ngoại đảm bảo thống nhất về quan điểm, nguyên tắc, nội dung, biện pháp, làm cơ sở cho các cơ quan, đồn, trạm Biên phòng xây dựng kế hoạch hoạt động đối ngoại phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, cụ thể hóa thực hiện. Để đạt hiệu quả, Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã chỉ đạo tăng cường quan hệ đoàn kết gắn bó với lực lượng bảo vệ biên giới của Bạn; chú trọng xây dựng, hoàn thiện cơ chế phối hợp, hợp tác ở các cấp; mở rộng quan hệ đối ngoại cả cấp tỉnh và cấp đồn; duy trì nền nếp chế độ hội đàm, tuần tra chung, giao ban định kỳ,... nhằm thực hiện các thỏa thuận, cơ chế hợp tác, quy chế phối hợp đã ký kết. Những năm qua, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã duy trì chế độ luân phiên chủ trì hội đàm với Bộ Chỉ huy Quân sự, Ty An ninh của 02 tỉnh phía Lào 01 năm/01 lần; chỉ đạo cấp đồn luân phiên 06 tháng/01 lần gặp gỡ, hội đàm với các đơn vị công an, bảo vệ biên giới của Lào. Đồng thời, thiết lập cơ chế trao đổi thông tin gặp gỡ trực tiếp hoặc bằng điện thoại, gửi thông báo bằng văn bản cho nhau, theo đúng phân cấp thẩm quyền. Từ năm 2017 đến nay, Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã phối hợp với các đơn vị bảo vệ biên giới của Lào tuần tra song phương được 108 lần với gần 2.530 lượt cán bộ, chiến sĩ tham gia; phát hiện, đấu tranh hơn 20 chuyên án và 10 vụ án về ma túy, thuốc nổ, pháo nổ, vũ khí, đạn,... bắt giữ hơn 60 đối tượng, thu giữ nhiều tang vật. Thông qua phối hợp đấu tranh phòng, chống tội phạm trên khu vực biên giới, hai bên đã cùng nhau chia sẻ thông tin, truyền đạt kinh nghiệm trong công tác đấu tranh, phòng, chống tội phạm.

Trồng cây lưu niệm trong Chương trình giao lưu hữu nghị biên giới Việt Nam – Lào (năm 2019)

Với phương châm “giúp bạn là tự giúp mình”, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã tham mưu cho Ủy ban nhân dân Tỉnh xây dựng, triển khai thực hiện Đề án “Nâng cao năng lực cho lực lượng bảo vệ biên giới 02 tỉnh Savannakhet, Salavan/Lào, giai đoạn 2018 - 2022”; trong đó, tập trung tổ chức tập huấn nghiệp vụ quản lý bảo vệ biên giới cho cán bộ, chiến sĩ và đầu tư, hỗ trợ mua sắm vật tư, trang thiết bị, bảo đảm cơ sở vật chất cho lực lượng bảo vệ biên giới của các tỉnh trên¹, bước đầu đạt kết quả tốt. Những hoạt động thiết thực đó đã làm sâu sắc thêm mối quan hệ hợp tác biên phòng giữa hai bên; thắt chặt mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị hiểu biết lẫn nhau, góp phần để Bộ đội Biên phòng Tỉnh cùng lực lượng bảo vệ biên giới của Lào phối hợp xử lý kịp thời, có hiệu quả các vấn đề nảy sinh trên tuyến biên giới, tạo bước đột phá trong bảo vệ đường biên, mốc giới, đấu tranh phòng, chống tội phạm, giữ gìn an ninh, trật tự, sự bình yên nơi biên cương.

Bộ đội Biên phòng Tỉnh tích cực triển khai các hoạt động đối ngoại nhân dân; gắn kết chặt chẽ nội dung đối ngoại biên phòng với đối ngoại nhân dân. Các đồn Biên phòng không ngừng củng cố, phát huy hiệu quả của mô hình kết nghĩa “Đồn - Trạm” với lực lượng bảo vệ biên giới của tỉnh Savannakhet, Salavan, qua đó giúp các đơn vị cơ sở của hai bên tăng cường mối quan hệ, nâng cao hiệu quả công tác phối hợp. Bên cạnh đó, Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã tích cực tham mưu, phối hợp với cấp ủy, chính quyền các huyện biên giới duy trì, thực hiện có hiệu quả mô hình kết nghĩa “Bản - Bản” hai bên biên giới. Hằng năm, vào dịp lễ, tết, lực lượng bảo vệ biên giới và cấp ủy, chính quyền địa phương hai bên biên giới thường xuyên tổ chức hoạt động trao đổi đoàn, thăm hỏi, chúc mừng, giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, tọa đàm, v.v. Nhờ đó, tăng cường sự hiểu biết, gắn bó và nâng cao nhận thức cho đồng bào các dân tộc sinh sống hai bên biên giới về chủ quyền lãnh thổ, chấp hành nghiêm các quy định của Hiệp định về quy chế quản lý biên giới, cửa khẩu biên giới Việt Nam - Lào, hạn chế tình trạng xâm canh, xâm cư, di cư tự do và kết hôn trái pháp luật qua biên giới, v.v. Đến nay, trên khu vực biên giới của Tỉnh đã có 24 bản thuộc huyện Hướng Hóa và Đakrong ký kết nghĩa với 24 bản thuộc 03 huyện của Lào. Thông qua mô hình kết nghĩa, các vấn đề phức tạp trên khu vực biên giới được giải quyết trên tinh thần đối ngoại nhân dân; đồng thời, nâng cao ý thức pháp luật cho nhân dân, hạn chế rõ rệt tình trạng vi phạm pháp luật về biên giới.

Tọa đàm “Chung dòng Sê pôn” trong Giao lưu hữu nghị biên giới Việt Nam – Lào (năm 2019)

Để công tác đối ngoại biên phòng ngày càng hiệu quả, đi vào chiều sâu, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh chỉ đạo các đồn Biên phòng nâng cao chất lượng công tác, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân hai bên biên giới qua lại buôn bán, thăm thân; chỉ đạo Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo phối hợp với Đồn Công an Đensavan thực hiện tốt quy trình kiểm tra, kiểm soát theo mô hình “Một cửa - một lần dừng” tại cặp cửa khẩu Lao Bảo - Đensavan, rút ngắn thời gian làm thủ tục xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh. Đồng thời, phối hợp với chính quyền các xã biên giới tổ chức hàng trăm buổi tuyên truyền, vận động nhân dân; gặp gỡ, trao đổi với trưởng bản, trưởng dòng họ nhằm tranh thủ mối quan hệ dân tộc, thân tộc của đồng bào hai bên biên giới để tuyên truyền làm cho nhân dân hiểu, chấp hành nghiêm pháp luật về biên giới. Tích cực triển khai các hoạt động giúp nhân dân phía Lào, như: khám, chữa bệnh, cấp phát thuốc miễn phí; xây dựng nông thôn mới, xóa đói, giảm nghèo, v.v. Thời gian qua, Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã triển khai thực hiện có hiệu quả, đúng kế hoạch, lộ trình đã thỏa thuận giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Lào về việc giải quyết vấn đề người di cư tự do và kết hôn không giá thú trong vùng biên giới hai nước, ngăn chặn việc tái di cư và di cư tự do mới; hoàn chỉnh hồ sơ, thủ tục nhập quốc tịch Lào hoặc Việt Nam cho những người đã di cư trước đây. Đồng thời, tham mưu, phối hợp với cấp ủy, chính quyền, các cơ quan, ban, ngành vận động các tổ chức, cá nhân hỗ trợ vật chất, xây dựng trường học, đường giao thông, cầu cống, nhà tình thương cho nhân dân các bản tiếp giáp biên giới; quyên góp tiền hỗ trợ nhân dân Lào bị ảnh hưởng sự cố vỡ đập thủy điện Sê Nặm Nọi, học sinh có hoàn cảnh khó khăn trong chương trình “Nâng bước em đến trường”, v.v. Hiện nay, các đồn Biên phòng của Tỉnh đang hỗ trợ hằng tháng cho 10 em học sinh Lào có hoàn cảnh khó khăn vươn lên trong học tập. Riêng năm 2019, đã trao tặng 20 xuất quà cho học sinh Lào có hoàn cảnh khó khăn, học giỏi, mỗi xuất trị giá 05 triệu đồng, để lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng nhân dân khu vực biên giới.

Phát huy kết quả đạt được, thời gian tới, Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Trị tiếp tục đẩy mạnh công tác đối ngoại biên phòng, thiết thực làm sâu sắc thêm sự tin cậy, hiểu biết, quan hệ phối hợp công tác giữa Bộ đội Biên phòng Tỉnh và các lực lượng bảo vệ biên giới của nước bạn Lào; gắn kết tình đoàn kết giữa nhân dân hai bên biên giới, xây dựng nền Biên phòng toàn dân, thế trận Biên phòng toàn dân, xây dựng khu vực biên giới vững mạnh, góp phần tăng cường mối quan hệ hữu nghị, đoàn kết đặc biệt, hợp tác toàn diện Việt Nam - Lào.

Đại tá LÊ VĂN PHƯƠNG, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh
____________

1 - Năm 2019, tổ chức được 01 lớp tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ; đầu tư trang thiết bị, công cụ hỗ trợ cho lực lượng quân sự, an ninh của tỉnh Savannakhet, Salavan với trị giá hàng hóa gần 01 tỷ đồng.