Trải qua 75 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, Quân đội ta luôn phát huy bản chất truyền thống tốt đẹp là Quân đội của nhân dân, từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu; trong đó, luôn chú trọng công tác dân vận của Đảng. Đây vừa là yêu cầu của Quân đội trong thực hiện chức năng “đội quân công tác”, vừa là một trong những nhân tố quan trọng góp phần xây dựng và củng cố mối quan hệ đoàn kết, gắn bó mật thiết giữa nhân dân với Quân đội.

Địa bàn Tây Nam Bộ là vùng đất giàu truyền thống văn hóa và cách mạng. Trong 02 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ xâm lược cũng như trong thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, dưới sự lãnh đạo của Đảng, được sự tin yêu, đùm bọc, giúp đỡ của nhân dân, lực lượng vũ trang Quân khu 9 đã dựa vào dân, bám dân, phát huy sức mạnh tổng hợp của chiến tranh nhân dân, nhất là thực hiện tốt quan điểm kết hợp công tác dân vận và công tác địch vận. Trong những năm tháng ác liệt của cuộc chiến tranh chống Mỹ, cứu nước, địch tăng cường lực lượng và xây dựng hệ thống đồn bốt, lô cốt, tháp canh, gây cho ta nhiều khó khăn trở ngại, nhưng Quân khu đã phối hợp với lực lượng dân vận, binh vận của các địa phương, trực tiếp tiến hành nhiều hình thức, biện pháp địch vận, như: rải truyền đơn; gọi loa; kẻ, vẽ khẩu hiệu; phát hành báo chí; vận động binh lính đấu tranh, bỏ hàng ngũ, theo lực lượng kháng chiến; đối xử nhân đạo với tù binh, hàng binh,... góp phần làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn đánh phá của kẻ thù, viết nên trang sử oai hùng mang nét đặc sắc riêng của chiến trường đồng bằng sông nước - vùng đất “chín rồng”. Trong chiến tranh biên giới Tây Nam và làm nghĩa vụ quốc tế cao cả, công tác dân vận đã huy động sức người, sức của giúp nhân dân Cam-pu-chia thoát khỏi họa diệt chủng, xây dựng truyền thống “Quân dân đoàn kết, kiên cường bám trụ, tự lực tự cường, anh dũng chiến đấu”.

Bước vào thời kỳ mới, kế thừa truyền thống và quán triệt sâu sắc quan điểm tư tưởng của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác dân vận, Đảng ủy - Bộ Tư lệnh Quân khu luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo quán triệt, triển khai thực hiện có hiệu quả công tác dân vận và phong trào thi đua “Dân vận khéo” trong lực lượng vũ trang Quân khu. Đồng thời, tổ chức quán triệt thực hiện toàn diện các nghị quyết của trên; chỉ đạo cấp ủy các cấp tổ chức quán triệt nghị quyết, chương trình hành động của Đảng ủy Quân khu, ban hành nghị quyết lãnh đạo và xây dựng kế hoạch thực hiện cấp mình đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị, địa phương. Chỉ đạo các cấp ủy thường xuyên củng cố kiện toàn hệ thống tổ công tác dân vận ở đơn vị cơ sở và tổ chức hội đồng quân nhân các cấp từ cấp đại đội trở lên, đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp của cấp ủy cùng cấp. Hằng năm, nghị quyết của các cấp ủy đảng đều có nội dung lãnh đạo về công tác dân vận, phân công cấp ủy viên phụ trách, chịu trách nhiệm trước cấp ủy cấp mình đối với công tác này. Trong mỗi đợt huấn luyện, diễn tập, dã ngoại, giúp dân khắc phục hậu quả thiên tai, các cơ quan, đơn vị đều có nghị quyết chuyên đề lãnh đạo và xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện chặt chẽ. Nhờ đó, nhận thức, hành động của cán bộ, chiến sĩ, công nhân viên chức quốc phòng về vị trí, vai trò và ý nghĩa to lớn của công tác vận động quần chúng trong lực lượng vũ trang Quân khu không ngừng được nâng cao; nổi bật ở một số nội dung cơ bản sau:

1. Tăng cường giáo dục, rèn luyện cán bộ, chiến sĩ về bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, phát huy bản chất, truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ”; tác phong công tác dân vận; tăng cường đoàn kết nội bộ, đoàn kết quân dân.

Trên cơ sở bám sát và nắm vững tư tưởng “Dân vận” của Chủ tịch Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng, Quân đội, Quân khu về công tác dân vận và phong trào thi đua “Dân vận khéo” gắn với thực hiện Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị (khóa XII) về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng; tác phong công tác dân vận “óc nghĩ, mắt trông, tai nghe, chân đi, miệng nói, tay làm”, “trọng dân, hiểu dân, học dân và có trách nhiệm với dân”, “nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin”, Quân khu đã tổ chức giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ nhận thức sâu sắc mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác dân vận trong tình hình mới, nhiệm vụ của lực lượng vũ trang Quân khu, của đơn vị trong công tác vận động quần chúng. Đồng thời, nắm vững các tiêu chuẩn đơn vị dân vận tốt, nội dung phong trào thi đua “Dân vận khéo” “Lực lượng vũ trang Quân khu chung sức xây dựng nông thôn mới” ở các cấp; nắm chắc phương hướng, nhiệm vụ, mục tiêu, giải pháp để làm cơ sở tiến hành công tác dân vận. Từ đó, nêu cao ý thức, trách nhiệm, phát huy tốt vai trò lực lượng nòng cốt trong công tác tuyên truyền, vận động nhân dân, góp phần xây dựng đơn vị dân vận tốt, địa bàn vững mạnh về chính trị.

Trong quá trình thực hiện, cán bộ, chiến sĩ đều hăng hái, nhiệt tình, gương mẫu trước nhân dân, gần dân bằng mỗi hành động việc làm cụ thể, thiết thực cũng là dịp để cán bộ, chiến sĩ quan sát học hỏi nhiều điều bổ ích từ trong cuộc sống lao động, sinh hoạt của nhân dân; từ đó, soi rọi lại bản thân, gắn mình vào công việc, để nâng cao nhận thức, trách nhiệm và ý thức chấp hành kỷ luật ngày càng tốt hơn, tự giác hơn, đặc biệt là kỷ luật dân vận.

2. Coi trọng công tác tuyên truyền, vận động nhân dân.

Thường xuyên chủ động phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền, ban, ngành, đoàn thể địa phương tiến hành công tác tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; thực hiện tốt Luật Nghĩa vụ quân sự, Luật Dân quân tự vệ, Pháp lệnh Dự bị động viên, các cuộc vận động, như: “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá khu dân cư”, “Xoá đói giảm nghèo”, “Đền ơn đáp nghĩa”; các chương trình phát triển kinh tế - xã hội, như: “Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới”, tích cực hưởng ứng tham gia phong trào thi đua “Lực lượng vũ trang Quân khu chung sức xây dựng nông thôn mới”, v.v. Qua đó, góp phần củng cố niềm tin cho nhân dân, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, xây dựng thế trận quốc phòng - an ninh, “thế trận lòng dân” ngày càng vững chắc.

Quá trình thực hiện, Quân khu chỉ đạo tập trung trọng điểm tuyên truyền trên tuyến biên giới, vận động nhân dân chấp hành nghiêm các hiệp ước, hiệp định, quy chế biên giới; tham gia quản lý đường biên, mốc giới, đấu tranh với các hiện tượng xâm canh, xâm cư, xâm nhập trái phép; làm tốt công tác đối ngoại, trao đổi thông tin, góp phần ổn định tình hình biên giới. Đồng thời, tham mưu có hiệu quả với cấp ủy, chính quyền địa phương thành lập tổ tuyên truyền đặc biệt trên các địa bàn trọng điểm, kịp thời đấu tranh vạch trần âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, lợi dụng vấn đề “Dân chủ, nhân quyền, dân tộc, tôn giáo” kích động biểu tình, khiếu kiện đất đai, đòi cơ sở thờ tự,… nhằm chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân.

Trong diễn tập, huấn luyện, hành quân dã ngoại ở địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc, tôn giáo, các đơn vị làm tốt công tác vận động quần chúng, giải quyết nhiều vấn đề khó khăn bằng sự chân thành và trách nhiệm “miệng nói, tay làm”, hoặc “nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin”, với những hành động, việc làm cụ thể, thiết thực, gần gũi, bà con nhân dân từ ngần ngại đến cảm mến, yêu thương xem cán bộ, chiến sĩ như con em ruột thịt của mình. Ngược lại, cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang Quân khu đã xem dân là mái ấm, chính quyền là chỗ dựa tin cậy, từ đó tích cực học tập, rèn luyện, giúp dân không ngại khó khăn, với tinh thần “vì nhân dân quên mình”, “vì nhân dân phục vụ”, để lại tình cảm tốt đẹp trong lòng nhân dân các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long.

3. Tích cực tham gia củng cố quốc phòng an ninh, xây dựng cơ sở chính trị ở địa phương vững mạnh.

Thực hiện Quy chế phối hợp giữa Ban Thường vụ Đảng ủy Quân khu với Ban Thường vụ 12 tỉnh ủy, thành ủy, các cơ quan, đơn vị đã tích cực, chủ động phối hợp với cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể địa phương tham gia xây dựng, củng cố hệ thống chính trị ở cơ sở vững mạnh. Đến nay, 100% Ban Chỉ huy Quân sự xã, phường, thị trấn có chi bộ; trong đó, 84% chi bộ có chi ủy; dân quân tự vệ toàn Quân khu đạt 1,38% so với dân số; cấp tỉnh có đại đội dân quân binh chủng, cấp huyện, xã có lực lượng dân quân tại chỗ, dân quân cơ động; cơ quan, công ty, xí nghiệp có lực lượng tự vệ đến cấp trung đội. Lực lượng dân quân thường trực, dân quân cơ động thường xuyên củng cố, kiện toàn, bảo đảm chế độ, chính sách theo quy định; trong đó, đặc biệt ưu tiên địa bàn biên giới, biển, đảo, các xã trọng điểm về quốc phòng - an ninh. Lực lượng dự bị động viên được xếp vào các đơn vị đạt trên 95% và bước đầu xây dựng được lực lượng tự vệ trong các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đạt kết quả tốt.

Công tác giáo dục quốc phòng và an ninh luôn được các cấp ủy quan tâm triển khai toàn diện, phát huy tốt chức năng, nhiệm vụ của hội đồng giáo dục quốc phòng - an ninh các cấp. Kế hoạch, nội dung, chương trình bồi dưỡng, giáo dục sát với từng đối tượng; trình độ nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, các ban, ngành, đoàn thể, học sinh, sinh viên không ngừng được nâng lên.

Công tác phối hợp hoạt động với lực lượng Công an, Biên phòng theo Nghị định 77/2010/NĐ-CP của Chính phủ được các cơ quan, đơn vị xây dựng kế hoạch thực hiện tốt; thường xuyên phối hợp tuần tra bảo vệ đường biên giới, cột mốc, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn; tổ chức trao đổi nắm tình hình, đánh giá kết quả phối hợp giữa các lực lượng, thông tin kịp thời những vấn đề có liên quan, nhất là âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, lực lượng chống đối chính trị, các phần tử cực đoan lợi dụng tôn giáo đẩy mạnh liên tôn, liên kết tập hợp lực lượng chống phá chế độ. Nhờ đó, các vụ việc phức tạp đều được phát hiện và giải quyết kịp thời ngay từ cơ sở, không để phát triển thành điểm nóng. Điển hình như: vụ các tổ chức phản động nước ngoài cấu kết với các phần tử phản động ở Chùa Trà Sết và Chùa Prey Chóp, tỉnh Sóc Trăng chống lại Nhà nước; vụ chiếm dụng trái phép 178 ha đất ở Sư đoàn 4, v.v. Với nhiều hình thức, biện pháp, lực lượng vũ trang Quân khu đã tham gia xây dựng, củng cố trên 1.250 xã (phường, thị trấn), 1.341 chi bộ và 1.624 tổ chức chính trị, xã hội khác.

4. Nâng cao hiệu quả, tham gia các chương trình phát triển kinh tế - xã hội, các phong trào hành động cách mạng và thực hiện vai trò nòng cốt trong phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, cứu hộ, cứu nạn.

Đảng ủy - Bộ Tư lệnh Quân khu đã chỉ đạo cấp ủy, chỉ huy các cấp thực hiện tốt chức năng “Đội quân công tác” trong thời bình, nâng cao hiệu quả tham gia phát triển kinh tế - xã hội. Nổi bật là: tuyên tuyền, vận động nhân dân chuyển đổi cơ cấu vật nuôi, cây trồng, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất để tăng năng suất và chất lượng sản phẩm; thực hiện các chương trình xóa đói giảm nghèo, xây dựng kết cấu hạ tầng, thu hoạch và chăm sóc hoa màu, trồng rừng, sửa chữa, làm mới nhà ở, giúp phương tiện và hỗ trợ giống sản xuất. Phối hợp cùng địa phương thực hiện có hiệu quả các Chương trình 135, 134 và Quyết định 167 về phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội ở các xã đặc biệt khó khăn về nhà ở, đất ở, đất sản xuất trong đồng bào dân tộc Khơ-me; vận động nhân dân thực hiện tốt vệ sinh môi trường, phòng chống dịch bệnh. Tham gia mở lớp học tình thương, xóa mù chữ và phổ cập giáo dục, vận động học sinh bỏ học trở lại lớp, xây dựng, sửa chữa trường học và tặng sách vở, dụng cụ học tập cho học sinh nghèo hàng tỷ đồng, góp phần giải quyết khó khăn, nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo, nhất là vùng biên giới, vùng đồng bào dân tộc, tôn giáo.

Lực lượng vũ trang Quân khu đã quán triệt và thực hiện tốt nhiệm vụ phòng, chống và khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn. Vì vậy, khi xảy ra bão, lụt, lốc xoáy, sập đổ công trình,... các đơn vị thường trực và dân quân tự vệ là lực lượng nòng cốt, có mặt kịp thời để giúp đỡ nhân dân khắc phục hậu quả thiên tai, nhanh chóng ổn định sản xuất và đời sống. Đồng thời, vận động cán bộ, chiến sĩ, công nhân viên chức quốc phòng đóng góp hàng chục tỷ đồng và hàng trăm tấn lương thực, thực phẩm ủng hộ nhân dân gặp khó khăn. Tổ chức khám, chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí cho đối tượng chính sách, hộ nghèo, người già neo đơn trên 499.870 lượt người; tham gia sửa chữa các trạm y tế xã, phòng, chống dịch bệnh, hiến máu nhân đạo; đầu tư xây dựng và đưa vào hoạt động hiệu quả của 13 Bệnh viện Quân dân y kết hợp.

Hưởng ứng “Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới”, năm 2012, Bộ Tư lệnh Quân khu phát động phong trào thi đua “Lực lượng vũ trang Quân khu chung sức xây dựng nông thôn mới”, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tổ chức phát động phong trào thi đua trong đơn vị, xây dựng kế hoạch và tiến hành ký kết xây dựng nông thôn mới. Tính đến nay, lực lượng vũ trang Quân khu đã ký kết với 313 xã có nhiều đồng bào dân tộc Khơ-me, tôn giáo, đến nay đã có 173 xã đạt chuẩn nông thôn mới. Các cơ quan, đơn vị phối hợp với địa phương làm hàng trăm ki-lô-mét đường bê tông nông thôn; sửa chữa, phát hoang, làm vệ sinh hàng ngàn ki-lô-mét đường giao thông liên ấp, xã; đắp và gia cố trên 100 km đê bao chống lũ; giúp dân hàng trăm ngàn ngày công lao động, v.v.

Những việc làm trên tuy chưa lớn, nhưng đã để lại tình cảm, ấn tượng tốt đẹp trong lòng nhân dân và khẳng định hiệu quả hoạt động công tác dân vận của lực lượng vũ trang Quân khu, góp phần tăng cường sức mạnh của hệ thống chính trị ở cơ sở, củng cố mối quan hệ gắn bó giữa Quân đội với nhân dân, giữ vững ổn định chính trị, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc trên địa bàn.

Kết quả lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức triển khai thực hiện công tác dân vận trong những năm qua, sẽ tiếp tục được vận dụng sáng tạo vào tình hình mới; trong đó, tập trung chủ yếu một số nội dung cơ bản sau đây:

Một là, cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị tiếp tục quán triệt làm tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên kết hợp với đẩy mạnh phong trào Thi đua Quyết thắng gắn với các phong trào, các cuộc vận động khác, nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm và phát huy tính năng động sáng tạo, tinh thần khắc phục khó khăn của cán bộ, chiến sĩ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Hai là, thường xuyên gắn công tác dân vận với công tác xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện, xây dựng các tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh; thực hiện tốt Quy chế Dân chủ cơ sở, làm tốt công tác vận động quần chúng; kiên quyết đấu tranh chống mọi biểu hiện cơ hội, thực dụng, tha hóa về đạo đức, lối sống, vi phạm dân chủ, kỷ luật Đảng, kỷ luật Quân đội, pháp luật Nhà nước, vi phạm kỷ luật trong quan hệ quân dân.

Ba là, phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương nắm chắc tình hình, nhất là các địa bàn trọng điểm, biên giới, biển, đảo, vùng đồng bào dân tộc, tôn giáo trong các hoạt động tuyên truyền vận động nhân dân; quan tâm xây dựng nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân vững mạnh, giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội.

Bốn là, phối hợp thực hiện có hiệu quả các hoạt động giúp dân xóa đói giảm nghèo, phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng - an ninh, xây dựng đơn vị an toàn, địa bàn an toàn; nhất là vùng khó khăn, biên giới, biển, đảo, vùng đồng bào dân tộc ít người, tôn giáo. Tiếp tục đột phá trong việc chỉ đạo, tổ chức xây dựng các mô hình, điển hình “Dân vận khéo” trên các lĩnh vực, góp phần thúc đẩy kinh tế, văn hóa - xã hội phát triển, tăng cường quốc phòng - an ninh, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh, có sức lan tỏa sâu rộng trong đơn vị, địa phương.    

Kế thừa và phát huy những thành quả tốt đẹp, kinh nghiệm công tác dân vận trong các cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc, xây dựng và phát triển đất nước trên địa bàn, lực lượng vũ trang Quân khu 9 tiếp tục đổi mới toàn diện, đồng bộ, chú trọng nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác dân vận, góp phần xây dựng “thế trận lòng dân”, tạo nền tảng vững chắc xây dựng Tây Nam Bộ ngày càng “vững về chính trị, giàu về kinh tế, mạnh về quốc phòng - an ninh”.

Trung tướng NGUYỄN HOÀNG THỦY, Tư lệnh Quân khu 9