Quán triệt sâu sắc Chỉ thị 42-CT/TW, ngày 24-3-2015 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015-2030”, cấp ủy, cơ quan chính trị, cán bộ chính trị, tổ chức đoàn các cấp trong Quân đội luôn xác định tăng cường giáo dục, bồi đắp lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ trong Quân đội là nhiệm vụ có ý nghĩa quan trọng, nhằm xây dựng thế hệ trẻ Quân đội “vừa hồng, vừa chuyên”, có tri thức, lý tưởng, khát vọng, trách nhiệm, phát huy tinh thần xung kích, sáng tạo trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Thế hệ trẻ trong Quân đội là lực lượng đông đảo, có tiềm năng lớn và là lực lượng dự bị hùng hậu của Đảng, bổ sung và kế tục đội ngũ cán bộ cho Quân đội, luôn xung kích đi đầu trong mọi nhiệm vụ, làm lan tỏa và phát huy phẩm chất cao quý “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới. 

Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy, nhất là việc phát huy tốt vai trò của cơ quan chính trị, cán bộ chính trị các cấp trong công tác Đoàn và phong trào thanh niên nói chung, công tác giáo dục, bồi đắp lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên ở các đơn vị trong toàn quân nói riêng đã thu được nhiều kết quả quan trọng, thiết thực, vững chắc. Tinh thần đó được cụ thể hóa bằng các chương trình hành động, các phong trào và mô hình hoạt động thiết thực, như: “Thanh niên Quân đội vươn tới những đỉnh cao”, “Thanh niên Quân đội tiến quân vào khoa học và công nghệ”, “Thanh niên Quân đội rèn đức, luyện tài, xung kích, sáng tạo, quyết thắng”, “Thanh niên Quân đội học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, “Thanh niên xung kích, tình nguyện xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”, “Tuổi trẻ Quân đội chung tay xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”.  Từ thực tiễn các phong trào của thanh niên Quân đội, xuất hiện ngày càng nhiều tấm gương thanh niên vượt khó, bằng bàn tay, khối óc của mình mang sức trẻ, trí tuệ và nhiệt huyết tham gia phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo; tổ chức các hoạt động văn hóa, xã hội, chăm sóc thiếu niên, nhi đồng; thăm hỏi, giúp đỡ gia đình người có công, trẻ em tàn tật, lang thang, cơ nhỡ và đồng bào nghèo; tham gia giữ gìn môi trường xanh, sạch, đẹp và an ninh Tổ quốc, v.v.  Những hoạt động hữu ích của thanh niên Quân đội đã tạo ấn tượng tốt đẹp về lớp thanh niên biết sống có lý tưởng, giàu lòng nhân ái, khát vọng cao cả, có trách nhiệm đối với cộng đồng, với quê hương, đất nước.

Tuy nhiên, bên cạnh mặt tích cực, vẫn còn một bộ phận thanh niên Quân đội giảm sút ý chí, niềm tin, có biểu hiện phai nhạt lý tưởng cách mạng, ngại khó khăn, gian khổ, sống ích kỷ, thực dụng, nặng về hưởng thụ, thậm chí sa vào tệ nạn xã hội, không quan tâm đến lợi ích tập thể, đơn vị, v.v.

Những hạn chế, khuyết điểm trên bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân, song nguyên nhân cơ bản chính là ở một số cơ quan, đơn vị trong toàn quân, việc giáo dục, tập hợp thanh niên, sự giác ngộ lý tưởng, bồi dưỡng phẩm chất đạo đức cộng sản cho tuổi trẻ chưa được quan tâm đúng mức; vẫn còn những môi trường chưa thật chuẩn mực để tuổi trẻ tuổi học tập và làm theo; vai trò của cơ quan chính trị, đội ngũ cán bộ chính trị ở một số đơn vị chưa được phát huy đúng mức, nhất là trong tham mưu, chỉ đạo, hướng dẫn đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục, bồi đắp lý tưởng cách mạng cho thanh niên.

Thanh niên Quân đội là đối tượng, mục tiêu mà các thế lực thù địch tập trung lôi kéo, kích động, chia rẽ; mặt trái của các phương tiện truyền thông hiện đại, nhất là trên mạng xã hội, internet đã, đang và sẽ tác động lớn đến tư tưởng, tình cảm của thanh niên và công tác giáo dục, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh niên. Trước những yêu cầu mới của nhiệm vụ cách mạng và nhiệm vụ xây dựng Quân đội, việc giáo dục lý tưởng cách mạng cho thế hệ trẻ trong Quân đội ngày càng trở nên bức thiết. Do đó, cơ quan chính trị, cán bộ chính trị các cấp cần phát huy tốt vai trò của mình trong giáo dục, bồi đắp lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ trong Quân đội với những giải pháp cơ bản sau:

Một là, tiếp tục chỉ đạo, hướng dẫn việc tổ chức quán triệt và thực hiện có hiệu quả các nghị quyết, chỉ thị, đề án của Đảng, Nhà nước và Ban Chấp hành Trung ương Đoàn, Quân ủy Trung ương, Tổng cục Chính trị về công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên. Trên cơ sở các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo của cấp trên, cơ quan chính trị, cán bộ chính trị các cấp hướng dẫn, chỉ đạo các tổ chức đoàn cấp mình tăng cường phổ biến, giáo dục, quán triệt, làm cho cán bộ, đoàn viên thanh niên nhận thức đúng ý nghĩa, tầm quan trọng, mục tiêu, yêu cầu, nội dung giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên hiện nay. Tham mưu với các cấp ủy đảng, chính ủy, chính trị viên, chỉ huy các cấp thực hiện có hiệu quả Chỉ thị 42-CT/TW, ngày 24-3-2015 của Ban Bí thư về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015 - 2030”; Quyết định 1501-QĐ/TTg, ngày 28-8-2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng, giai đoạn 2015 - 2020”, Chương trình Phát triển thanh niên Quân đội giai đoạn 2016 - 2020, Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, gắn với thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị, Chỉ thị 87-CT/QUTW của Thường vụ Quân ủy Trung ương về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”. Tăng cường xây dựng niềm tin và bồi dưỡng kinh nghiệm chiến đấu, kiến thức tổng hợp và trình độ chuyên sâu cho thanh niên; phát huy tính năng động, sáng tạo, tự lực, tự rèn của tuổi trẻ. Qua đó, xây dựng thanh niên Quân đội thực sự tiêu biểu về phẩm chất, bản lĩnh, trí tuệ, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, hội nhập và phát triển đất nư­ớc trong thời kỳ mới. Thực hiện đúng chức năng trong công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên; nâng cao hiệu quả tham mưu giúp người đứng đầu cấp ủy, chỉ huy đơn vị định kỳ gặp gỡ, đối thoại với đoàn viên thanh niên, tham dự các hoạt động của thanh niên. Đồng thời, nắm bắt tâm tư, tình cảm, định hướng tư tưởng, giải quyết nhu cầu, nguyện vọng chính đáng và chăm lo, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của thế hệ trẻ, tạo niềm tin, động viên, cổ vũ, xây dựng ý thức trách nhiệm, tinh thần xung kích, sáng tạo của đoàn viên thanh niên, sẵn sàng dấn thân, xả thân trong thực hiện các nhiệm vụ. Kịp thời đấu tranh, phê phán, uốn nắn nhận thức lệch lạc, biểu hiện sai trái và tình trạng “nhạt Đảng, khô Đoàn, xa rời chính trị” trong thanh niên Quân đội.

Hai là, tăng cường đổi mới, vận dụng linh hoạt, sáng tạo phương pháp, hình thức tổ chức giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên. Bám sát chức năng, nhiệm vụ của cơ quan chính trị, cán bộ chính trị tăng cường hướng dẫn, chỉ đạo ban thanh niên, trợ lý thanh niên, tổ chức Đoàn ở các cấp tiến hành đồng bộ nhiều phương pháp, hình thức tổ chức phong phú, đa dạng, với sự tham gia, phối hợp có trách nhiệm của các tổ chức, các lực lượng; chú trọng đổi mới hình thức tổ chức thông qua các phong trào hành động cách mạng của tuổi trẻ để nâng cao chất lượng giáo dục, tuyên truyền. Qua đó, vừa làm tốt công tác giáo dục, vừa phát huy vai trò xung kích, sáng tạo của tuổi trẻ trong thực hiện nhiệm vụ, nhất là xung kích vào việc mới, việc khó, những khâu yếu, mặt yếu ở đơn vị. Chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức đoàn các cấp tiếp tục triển khai có hiệu quả các phong trào hành động, như: “Thanh niên tình nguyện”, “Tuổi trẻ sáng tạo”, “Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc”, các chương trình đồng hành với thanh niên, như: “Đồng hành với thanh niên trong học tập”; “Đồng hành với thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp”; “Đồng hành với thanh niên rèn luyện và phát triển kỹ năng trong cuộc sống, nâng cao thể chất, đời sống văn hóa - tinh thần”, v.v. Tổ chức các đợt sinh hoạt chính trị trong đoàn viên, thanh niên gắn với dịp kỷ niệm các ngày lễ lớn, sự kiện quan trọng của đất nước, bằng nhiều hình thức phong phú, như: diễn đàn, tọa đàm, dạ hội thanh niên, triển lãm,... để bồi đắp lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc, khát vọng vươn lên cho thanh niên. Tổ chức đoàn ở các học viện, nhà trường Quân đội tổ chức thành lập và phát triển các mô hình Câu lạc bộ “Lý luận trẻ”; tiếp tục triển khai hiệu quả Cuộc vận động “Mỗi ngày một tin tốt, mỗi tuần một câu chuyện đẹp” và “Xây dựng giá trị hình mẫu thanh niên thời kỳ mới”, nhằm tạo ra xu hướng chia sẻ thông tin tích cực, tạo môi trường lành mạnh cho sự phát triển toàn diện của thanh niên. Tăng cường phối hợp giữa đơn vị, gia đình và xã hội, tạo điều kiện thuận lợi để thanh niên tham gia các hoạt động, được trải nghiệm thực tiễn, rèn luyện, cống hiến, trưởng thành.

          Ba là, tiếp tục đổi mới phương pháp, tác phong công tác của các cơ quan chính trị, cán bộ chính trị đáp ứng yêu cầu tăng cường giáo dục, bồi đắp lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ trong Quân đội. Đây là vấn đề lớn, đòi hỏi phải đổi mới toàn diện cả phương pháp, tác phong trong tham mưu, đề xuất; cả trong hướng dẫn, chỉ đạo, tổ chức, triển khai và kiểm tra các hoạt động công tác đảng, công tác chính trị của cơ quan chính trị, cán bộ chính trị các cấp. Trước hết, cần tập trung đổi mới phương pháp, tác phong trong nghiên cứu, quán triệt quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, chỉ thị, nghị quyết của cấp trên theo tinh thần nắm vững thực chất các quan điểm, chủ trương phương hướng của cấp trên, liên hệ gắn sát với thực tiễn tình hình nhiệm vụ của đơn vị; kịp thời phát hiện những vấn đề nổi cộm, những khó khăn, vướng mắc cần phải tập trung tháo gỡ trong thực tế của đơn vị. Trên cơ sở đó, chủ động tìm ra những chủ trương, giải pháp thiết thực, đúng, trúng để tham mưu, đề xuất với lãnh đạo, chỉ huy để có biện pháp làm chuyển biến tình hình đơn vị. Đặc biệt coi trọng, đổi mới phương pháp, tác phong trong bám nắm tình hình tư tưởng, tổ chức của các đơn vị thuộc quyền và quán triệt tinh thần giảm bớt hội họp, bám bàn giấy, tăng cường đi cơ sở, hướng về cơ sở, sâu sát cơ sở, xuất phát từ thực tiễn để tham mưu, đề xuất và xây dựng kế hoạch, hướng dẫn thực hiện. Trên cơ sở kế hoạch chung, từng ngành nghiệp vụ công tác đảng, công tác chính trị cũng phải cụ thể hóa xây dựng kế hoạch chi tiết cho từng hoạt động, trong từng năm, sáu tháng, từng quý và kế hoạch hằng tháng của ngành mình; có sự phân công cụ thể, phân rõ trách nhiệm trong tổ chức thực hiện kế hoạch trên từng mặt công tác; lấy chất lượng, hiệu quả công tác được giao để đánh giá, nhận xét, cất nhắc, đề bạt đội ngũ cán bộ cơ quan.

Bốn là, chỉ đạo, hướng dẫn xây dựng tổ chức đoàn các cấp vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức; xác định công tác xây dựng Đoàn là “xây dựng Đảng trước một bước”. Công tác đoàn và phong trào thanh niên phải đặt dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của cấp ủy đảng, sự chỉ đạo của chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy các cấp và hướng dẫn của cơ quan chức năng cấp trên. Thường xuyên chăm lo giải quyết những nguyện vọng chính đáng của đoàn viên, thanh niên, tạo điều kiện về thời gian, vật chất và kinh phí cho hoạt động của tổ chức đoàn. Tăng cường công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dư­ỡng đội ngũ cán bộ Đoàn để bổ sung nguồn cán bộ trẻ cho Quân đội; tổ chức có hiệu quả phong trào rèn đức, luyện tài, khỏe để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; chuẩn bị những kỹ năng, hành trang xã hội cần thiết. Xung kích thực hiện hiệu quả các công trình, phần việc thanh niên ở mỗi đơn vị đã xác định làm tiền đề giúp thanh niên nâng cao bản lĩnh chính trị, bản lĩnh chiến đấu. Đẩy mạnh phong trào thi đua cổ vũ, động viên, hỗ trợ thanh niên nâng cao trình độ học vấn, chuyên môn, nghề nghiệp; năng lực hội nhập; năng lực sáng tạo, tiếp thu, ứng dụng thành tựu khoa học, công nghệ, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Giới thiệu cho Đảng những đoàn viên ưu tú về phẩm chất, đạo đức, gắn bó với quần chúng, có trí tuệ, năng lực tổ chức hoạt động thực tiễn, dám nghĩ, dám làm và dám dấn thân vào những nơi khó khăn, gian khổ, bổ sung nguồn sinh lực mới cho Đảng.

Thiếu tá, ThS. VÕ THANH SƠN, Trường Sĩ quan Chính trị