Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” cách đây đã nửa thế kỷ, nhưng âm hưởng về chiến công oanh liệt đó vẫn vang vọng mãi như một khúc tráng ca bất tử của thế kỷ XX. Chiến thắng đó đã để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý; trong đó, bài học về công tác tư tưởng là điều kiện tiên quyết, có ý nghĩa quyết định, cần được phát huy trong bảo vệ vững chắc bầu trời Tổ quốc hiện nay.

Nhìn lại lịch sử cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, nhất là giai đoạn từ năm 1965 đến đầu năm 1972, chưa có cuộc tập kích đường không nào mà địch đánh phá tập trung với quy mô lớn, khốc liệt và man rợ như cuộc tập kích bằng không quân chiến lược trong 12 ngày đêm cuối năm 1972 vào Hà Nội, Hải Phòng và một số tỉnh lân cận. Đây là cuộc tập kích đường không hủy diệt, được Tổng thống Níxon và giới quân sự chóp bu Lầu Năm Góc chuẩn bị sẵn từ trước mang tên “Linebacker II”, với mục đích hòng “đưa miền Bắc Việt Nam trở về thời đồ đá”, buộc ta phải chấp nhận giải pháp kết thúc chiến tranh theo sự sắp đặt của họ. Song, họ đã sai lầm trong đánh giá về ý chí, bản lĩnh và trí tuệ của nhân dân Việt Nam trước bất cứ một cuộc xâm lăng nào. Trong 12 ngày đêm cuối năm 1972, quân và dân ta, mà nòng cốt là bộ đội Phòng không – Không quân đã kiên cường, mưu trí, dũng cảm chiến đấu đập tan cuộc tập kích đường không chiến lược của đế quốc Mỹ, làm nên Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”, rung chuyển thế giới.

Chiến thắng đó là tổng hợp sức mạnh của nhiều nhân tố; trong đó, bài học về công tác tư tưởng là điều kiện tiên quyết, có ý nghĩa quyết định, đến nay còn nguyên giá trị, cần được phát huy trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ vững chắc bầu trời Tổ quốc hiện nay.

Trước hết, quán triệt sâu sắc đường lối, quan điểm của Đảng, chỉ thị, mệnh lệnh của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh Chiến dịch trong xây dựng ý chí “dám đánh, biết đánh và quyết tâm đánh thắng địch”. Đây là cội nguồn, nhân tố quyết định làm nên Chiến thắng. Việc quán triệt sâu sắc đường lối, quan điểm chỉ đạo chiến lược của Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh là cơ sở để xây dựng ý chí quyết tâm: “Dù đế quốc Mỹ có lắm súng nhiều tiền. Dù chúng có B-57, B-52 hay “bê” gì đi chăng nữa ta cũng đánh. Từng ấy máy bay, từng ấy quân Mỹ chứ nhiều hơn nữa ta cũng đánh, mà đã đánh là nhất định thắng”¹; đồng thời, là cơ sở để thực hiện Chỉ thị của Bác: “... phải tìm cách đánh cho được B-52. Trách nhiệm này Bác giao cho các chú Phòng không – Không quân”. Công tác tư tưởng trong Chiến dịch đặt ra yêu cầu phải làm cho toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta nhận rõ âm mưu và hành động mới của đế quốc Mỹ, thấy rõ chỗ mạnh, chỗ yếu, những thuận lợi, khó khăn của ta và của địch. Trên cơ sở đó, xây dựng ý chí, niềm tin quyết chiến, quyết thắng, sẵn sàng đánh bại bất cứ thủ đoạn chiến tranh nào của đế quốc Mỹ; khắc phục mọi khó khăn, gian khổ, hy sinh, xây dựng tinh thần tự lực cánh sinh, chống tư tưởng chủ quan, “ảo tưởng hòa bình”. Hoạt động công tác tư tưởng của cấp ủy, cán bộ chính trị và cơ quan chính trị, chỉ huy các cấp đã đặc biệt coi trọng công tác giáo dục, động viên, giữ vững ý chí chiến đấu của bộ đội trong suốt quá trình tác chiến Chiến dịch. Thành công lớn của công tác tư tưởng là đã làm cho bộ đội luôn quán triệt sâu sắc quyết tâm chiến lược của Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh; kết hợp chặt chẽ giữa phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng với trí tuệ sáng tạo và sự tinh thông về kỹ thuật, chiến thuật, xây dựng ý chí “dám đánh, biết đánh và quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”.

Biên đội Su - 30MK2 cất cánh thực hiện nhiệm vụ

Hiện nay, trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, điều kiện không gian tác chiến phòng không được mở rộng trên toàn bộ lãnh thổ, vùng trời, vùng biển, không gian mạng, v.v. Do vậy, để luôn là lực lượng nòng cốt trên mặt trận đối không trong chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc, yếu tố quan trọng hàng đầu, trên hết, trước hết phải làm tốt công tác tư tưởng, chính trị, xây dựng ý chí quyết tâm, niềm tin chiến thắng mọi kẻ thù trong bất cứ hoàn cảnh nào. Đây là vấn đề có tính nguyên tắc trong xây dựng nhân tố con người, xây dựng người chiến sĩ Phòng không - Không quân có lập trường, tư tưởng kiên định, vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và Nhân dân, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Vì vậy, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân chủng xác định: tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo các cấp phải thường xuyên quán triệt sâu sắc đường lối, quan điểm bảo vệ Tổ quốc “từ sớm, từ xa”; kế sách “giữ nước từ khi nước chưa nguy”, nhất là nhận thức mới, tư duy mới của Đảng về quân sự, quốc phòng,... bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Đồng thời, chủ động nắm, nghiên cứu, phân tích, dự báo chính xác tình hình thế giới, khu vực, xác định rõ đối tượng tác chiến của Bộ đội Phòng không - Không quân; kịp thời cung cấp luận cứ khoa học để tham mưu cho Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng hoạch định đường lối, chính sách quốc phòng, an ninh, đối ngoại, bảo vệ vững chắc Tổ quốc.

Trước sự tác động của mặt trái nền kinh tế thị trường và sự kích động, chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa; đặc biệt, Quân chủng đang điều chỉnh tổ chức lực lượng theo hướng “tinh, gọn, mạnh” tiến lên hiện đại sẽ tác động không nhỏ đến tư tưởng bộ đội. Do vậy, các cơ quan, đơn vị cần tăng cường công tác giáo dục, định hướng, nâng cao nhận thức toàn diện cho bộ đội; xử trí linh hoạt, kịp thời mọi vướng mắc nảy sinh, không để bị động, bất ngờ về tư tưởng. Nội dung giáo dục phải toàn diện, song tập trung quán triệt, thực hiện hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, trọng tâm là: Nghị quyết số 230-NQ/QUTW, ngày 02/4/2022, của Quân ủy Trung ương về lãnh đạo thực hiện tổ chức Quân đội nhân dân Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030 và những năm tiếp theo; Nghị quyết số 35-NQ/TW, ngày 25/10/2013 của Bộ Chính trị (khóa XII) về “Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới”. Qua đó, thống nhất về nhận thức, tư tưởng; đề cao ý thức tự giác chấp hành pháp luật, kỷ luật, xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, góp phần xây dựng Quân chủng “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”.

Hai là, giáo dục, động viên, cổ vũ cán bộ, chiến sĩ làm chủ vũ khí, trang bị kỹ thuật; phát huy trí tuệ, tìm tòi cách đánh mưu trí sáng tạo, chiến đấu dũng cảm, kiên cường chống lại các thủ đoạn tác chiến đường không của địch. Trong Chiến dịch 12 ngày đêm cuối năm 1972, cấp ủy, chỉ huy, cơ quan chính trị các đơn vị luôn coi trọng việc tổ chức nghiên cứu địch cả về chiến thuật, chiến dịch, chiến lược và kỹ thuật của không quân Mỹ. Trên cơ sở đó, sáng tạo nhiều hình thức, biện pháp cổ vũ, động viên, nhằm huy động trí tuệ, năng lực sáng tạo của cán bộ, chiến sĩ, tích cực tìm tòi cách đánh hiệu quả ở mọi cấp, mọi đơn vị, mọi lực lượng. Triệt để khai thác tính năng kỹ, chiến thuật của mọi loại vũ khí, trang bị hiện có; kịp thời tổ chức các hội nghị chuyên đề phổ biến quyết tâm chiến đấu của trên, trao đổi kinh nghiệm, dân chủ thảo luận, khắc phục khó khăn, đề xuất cách đánh địch hiệu quả nhất.

Phát huy bài học trên, yêu cầu công tác lãnh đạo tư tưởng hiện nay của các cơ quan, đơn vị trong Quân chủng phải đề cao dân chủ, động viên cán bộ, chiến sĩ phát huy trí tuệ, ra sức học tập nâng cao trình độ kỹ thuật, chiến thuật và chuyên môn nghiệp vụ, bảo đảm cho bộ đội vừa có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức cách mạng trong sáng, vừa tinh thông kỹ, chiến thuật, mưu trí, sáng tạo trong huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, diễn tập; hội thao, hội thi và thực hiện nhiệm vụ thường xuyên, đột xuất. Kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục chính trị tư tưởng, giữ gìn phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” với giáo dục kiến thức văn hóa, khoa học kỹ thuật, chiến thuật quân sự. Cổ vũ, động viên cán bộ, chiến sĩ tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới và “Quản lý, khai thác vũ khí trang bị kỹ thuật tốt, bền, an toàn, tiết kiệm và An toàn giao thông”. Chú trọng nghiên cứu, ứng dụng những thành tựu khoa học và công nghệ trong chế tạo, nâng cấp, tích hợp các dây chuyền công nghệ vào việc bảo đảm kỹ thuật, phục vụ cho các nhiệm vụ; từng bước giảm bớt sự phụ thuộc vào vũ khí, trang bị ngoại nhập, phù hợp với phương án bố trí thế trận, binh lực, sẵn sàng chiến đấu, chiến thắng mọi kẻ thù xâm lược.

Ba là, kết hợp chặt chẽ công tác tư tưởng, tổ chức, chính sách với công tác cổ động chiến trường, phát huy cao nhất sức mạnh, hiệu quả của công tác tư tưởng. Trong Chiến dịch 12 ngày đêm cuối năm 1972, công tác tư tưởng đã kết hợp chặt chẽ với công tác tổ chức, đi sâu vào các mặt cụ thể, như: lập phương án kế hoạch chiến dịch, chuẩn bị lực lượng, hậu cần, kỹ thuật, bảo đảm tác chiến và mọi yếu tố cần thiết khác; làm tốt công tác địch vận, v.v. Tổ chức tốt các phong trào thi đua phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, nghiên cứu tìm tòi cách đánh hay; làm tốt công tác cổ động chiến trường, kịp thời tuyên truyền tin thắng trận, phổ biến kinh nghiệm chiến đấu, v.v. Nhờ kết hợp chặt chẽ công tác tư tưởng với công tác tổ chức trong mọi lúc, mọi nơi, mọi giai đoạn tác chiến Chiến dịch, đã bảo đảm cho bộ đội luôn thông suốt nhiệm vụ, có quyết tâm cao, tin tưởng vào thắng lợi, đoàn kết hiệp đồng chặt chẽ, chiến đấu mưu trí, dũng cảm, quyết tâm đánh thắng địch ngay từ trận đầu.

Phát huy tinh thần đó, trong tình hình mới, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân chủng yêu cầu cấp ủy, chính ủy, chính trị viên, cơ quan chính trị, chỉ huy các cấp phải nêu cao vai trò, trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác tư tưởng. Thường xuyên đổi mới nội dung, hình thức, biện pháp tăng cường công tác giáo dục chính trị, pháp luật, định hướng tư tưởng cho bộ đội. Đồng thời, đẩy mạnh xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, môi trường văn hóa phong phú, lành mạnh, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho bộ đội. Trong thực hiện phải kết hợp chặt chẽ công tác tư tưởng với công tác tổ chức và công tác chính sách, góp phần động viên cán bộ, chiến sĩ yên tâm công tác, có quyết tâm cao, không sợ gian khổ, hy sinh, có tinh thần vượt mọi khó khăn, thử thách, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Để xứng đáng là lực lượng nòng cốt trên mặt trận đối không trong chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc hiện nay, việc tiến hành tốt công tác tư tưởng là nội dung hết sức quan trọng, quyết định kết quả xây dựng Quân chủng vững mạnh về chính trị. Đây là trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, chính ủy, chính trị viên, cơ quan chính trị, chỉ huy các cấp với sự tham gia của nhiều lực lượng, trên mọi lĩnh vực. Phát huy bài học công tác tư tưởng trong Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”, các cấp cần nhận thức sâu sắc vai trò, tầm quan trọng của công tác này để quán triệt, thực hiện hiệu quả, góp phần xây dựng Quân chủng Phòng không - Không quân “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, bảo vệ vững chắc bầu trời Tổ quốc trong mọi tình huống.

Trung tướng TRẦN NGỌC QUYẾN, Chính ủy Quân chủng Phòng không - Không quân
______________

1 - Hồ Chí Minh – Toàn tập, Tập 14, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 574.