Trung đoàn Ra-đa 293 - Đoàn Phù Đổng, thuộc Sư đoàn Phòng không 361, thành lập ngày 29-4-1966. Suốt 50 năm qua, được sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy, Bộ tư lệnh Quân chủng, trực tiếp là Đảng ủy, chỉ huy Sư đoàn, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn vượt mọi khó khăn, gian khổ, hy sinh, không ngừng trưởng thành lớn mạnh, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, đặc biệt là trong Chiến dịch Phòng không cuối năm 1972, Trung đoàn đã hoàn thành tốt nhiệm vụ: phát hiện sớm, không để sót, lọt, chậm các tốp máy bay địch, nhất là máy bay B-52, tạo điều kiện để quân, dân miền Bắc chủ động đánh bại không quân Mỹ, làm nên Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”, buộc chúng phải ký Hiệp định Pa-ri (01-1973), rút quân về nước, hoàn thành chủ trương chiến lược: “đánh cho Mỹ cút”, tiến tới “đánh cho ngụy nhào”, giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc vào mùa Xuân 1975.

Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Trung đoàn Ra-đa 293 đẩy mạnh xây dựng vững mạnh toàn diện, kiện toàn tổ chức, biên chế và được trang bị nhiều loại vũ khí, khí tài mới, hiện đại. Trước yêu cầu mới, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn đã phát huy truyền thống, đoàn kết, chủ động, linh hoạt, sáng tạo, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, nhất là huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, quản lý vùng trời đảm nhiệm. Nhiều năm liền, Trung đoàn được Bộ Quốc phòng tặng Cờ “Đơn vị huấn luyện giỏi” (từ năm 1996 - 2004, 2014, 2015).

Trung đoàn và ba tập thể, một cá nhân vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cùng nhiều phần thưởng cao quý. Để có được kết quả đó, có nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân thực hiện tốt huấn luyện chiến đấu.

Chiến sĩ Trung đoàn 293 đang kiểm tra, bảo quản khí tài ra-đa.                           (Ảnh: hanoimoi.com.vn)

Trung đoàn Ra-đa 293 là đơn vị kỹ thuật đặc thù, bố trí, triển khai trên địa bàn rộng, gồm nhiều tỉnh, thành phố, chủ yếu là vùng cao, vùng sâu, vùng xa, nên việc tổ chức huấn luyện, sinh hoạt, học tập, công tác,... của bộ đội gặp nhiều khó khăn. Trước tình hình đó, Đảng ủy, chỉ huy Trung đoàn tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị coi trọng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị, ý thức, trách nhiệm cao đối với công tác huấn luyện; đồng thời xác định rõ đây là mặt công tác trọng tâm, thường xuyên, đảm bảo cho đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, quản lý vùng trời. Quá trình giáo dục chính trị, tư tưởng, tập trung quán triệt sâu các nghị quyết, chỉ thị, mệnh lệnh của cấp trên về công tác huấn luyện, nhất là Nghị quyết 765-NQ/QUTƯ của Quân ủy Trung ương, Nghị quyết 558-NQ/ĐU của Đảng ủy Quân chủng về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2013 - 2020 và những năm tiếp theo, Nghị quyết chuyên đề về công tác huấn luyện của Đảng ủy Trung đoàn. Trên cơ sở đó, các đơn vị xây dựng kế hoạch huấn luyện phù hợp với từng đối tượng (thành phần, kíp chiến đấu). Đồng thời, Trung đoàn chú trọng đẩy mạnh phong trào Thi đua Quyết thắng, kết hợp với thực hiện Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XI) và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”, nhằm tạo động lực thi đua của bộ đội trong công tác huấn luyện. Hằng năm, Trung đoàn tổ chức Lễ ra quân huấn luyện, phát động thi đua giữa các đơn vị, tạo khí thế thi đua sôi nổi ngay từ những ngày đầu huấn luyện. Nhờ có các biện pháp tích cực, kết quả kiểm tra chính trị của Trung đoàn năm 2015: 100% đạt yêu cầu; trong đó: 48,32% khá, 40,32% giỏi, cán bộ chủ trì các cấp 100% khá, giỏi. Công tác giáo dục chính trị đã góp phần thiết thực nâng cao chất lượng huấn luyện của Trung đoàn.

“Đoàn kết hiệp đồng, lập công tập thể” vừa là truyền thống, vừa thể hiện nguyên tắc chiến đấu của bộ đội Phòng không - Không quân, trong đó có Bộ đội Ra-đa. Bởi thế, Đảng ủy, chỉ huy Trung đoàn lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị thực hiện huấn luyện nghiêm túc, đồng bộ, đúng, đủ nội dung, chương trình cho các đối tượng; đi sâu rèn luyện khẩu lệnh, động tác cho từng thành phần trong kíp chiến đấu. Trong huấn luyện bám sát phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc, an toàn, tiết kiệm”, quan điểm, nguyên tắc và các mối kết hợp; huấn luyện toàn diện, chuyên sâu, làm cho bộ đội không những nắm chắc tính năng kỹ thuật, chiến thuật các loại khí tài cải tiến, mới, hiện đại của Trung đoàn, mà còn nắm chắc tính năng kỹ thuật, chiến thuật các loại vũ khí, phương tiện bay của một số nước, nhất là “đối tượng” tác chiến.

Huấn luyện cán bộ được Trung đoàn xác định là khâu then chốt, quyết định trực tiếp chất lượng huấn luyện. Hằng năm, Trung đoàn cử cán bộ tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng do Quân chủng, Sư đoàn tổ chức; đồng thời, chủ động mở các lớp tập huấn, bồi dưỡng cho cán bộ trạm, đại đội theo quy định. Trung đoàn mời cán bộ có nhiều kinh nghiệm huấn luyện của Sư đoàn, kết hợp với lựa chọn những cán bộ có kinh nghiệm ở cơ quan tham mưu và các trạm về làm giáo viên. Nội dung tập huấn tập trung vào tính năng, tác dụng một số loại vũ khí, trang bị, khí tài mới, hiện đại vừa được trang bị; các loại phương tiện bay của một số nước, chú trọng “đối tượng” tác chiến; sử dụng công nghệ thông tin; phương pháp tổ chức huấn luyện và những nội dung đăng ký, thống kê, báo cáo huấn luyện tuần, tháng, năm. Thành phần cán bộ tham dự tập huấn, gồm: cán bộ chủ trì các trạm, đại đội và một số cán bộ trung đội. Ngoài ra, Trung đoàn chỉ đạo cơ quan tham mưu xây dựng “Đề án bồi dưỡng cán bộ trạm” nhằm nâng cao năng lực tổ chức, điều hành huấn luyện ở đơn vị. Năm 2015, Trung đoàn tổ chức 03 lớp tập huấn, bồi dưỡng 71 cán bộ quân sự, gồm: cán bộ trung đoàn, trạm, đại đội trưởng, trung đội trưởng (đài trưởng) và đội ngũ trợ lý. Kết quả kiểm tra, 100% khá giỏi; trong đó: 72,24% khá, 26,76% giỏi, 100% cán bộ chủ trì giỏi.

Do đặc điểm về yêu cầu, nhiệm vụ, Bộ đội Ra-đa không chỉ được trang bị những kiến thức chung theo quy định, mà còn phải khai thác, sử dụng thành thạo các loại khí tài ra-đa hiện đại. Vì thế, Trung đoàn coi trọng huấn luyện chuyển binh chủng để bộ đội khai thác, sử dụng các loại khí tài này. Theo đó, Trung đoàn chỉ đạo chặt chẽ ngay từ khâu tuyển chọn chiến sĩ tại Trung tâm huấn luyện chiến sĩ mới của Sư đoàn; lựa chọn cán bộ có nhiều kinh nghiệm huấn luyện chuyển binh chủng, đơn vị có khí tài tốt, có nền nếp huấn luyện. Đồng thời, chủ động lập kế hoạch, đảm bảo vật chất, hậu cần, giáo án, duy trì huấn luyện đúng quy định. Năm 2015, Trung đoàn tổ chức huấn luyện chuyển binh chủng cho 92 đồng chí tại các trạm 53 và 26. Kết quả kiểm tra, 100% đạt yêu cầu, trong đó: 61,95% khá, 15,21% giỏi.

Cùng với đó, Trung đoàn tập trung huấn luyện kíp chiến đấu sở chỉ huy các cấp nắm chắc chức trách, sử dụng thành thạo các trang, thiết bị trong sở chỉ huy, mật danh, mật ngữ chỉ huy, thông tin liên lạc; hiệp đồng theo dõi, thông báo mục tiêu trong điều kiện phức tạp: mục tiêu bay thấp đột nhập, máy bay không người lái, nhằm giảm thiểu thời gian truyền dữ liệu, bảo đảm cho các đơn vị liên quan kịp thời xử lý các phương tiện bay vi phạm hoặc cố tình xâm phạm chủ quyền vùng trời quốc gia. Trên cơ sở tài liệu của Quân chủng về công tác hiệp đồng kíp chiến đấu sở chỉ huy trạm ra-đa, kíp đài, kíp vọng quan sát mắt, Trung đoàn chỉ đạo các đơn vị huấn luyện bộ đội theo phương châm từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp và thực hiện tổ chức huấn luyện phân đoạn rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo cho các thành phần, sau đó huấn luyện tổng hợp. Duy trì luyện tập kíp sở chỉ huy theo quy định; tuần luyện tập 2 cấp: đài, trạm; tháng ba cấp: đài, trạm, trung đoàn. Trung đoàn thường xuyên kiểm tra huấn luyện kíp chiến đấu các đơn vị theo kế hoạch và tăng cường kiểm tra đột xuất bằng bài tập từ xa để kịp thời chấn chỉnh sai sót. Năm 2015, Trung đoàn tổ chức hiệp đồng kíp đài ra-đa trên 1.700 lần; kíp chiến đấu sở chỉ huy trạm ra-đa được gần 100 lần; luyện tập các phương án chiến đấu khoảng 1.800 lần, v.v.

Huấn luyện của Bộ đội Ra-đa phụ thuộc rất nhiều vào máy tập, khí tài, trang bị kỹ thuật. Bởi vậy, công tác bảo đảm kỹ thuật đóng vai trò quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả huấn luyện. Để thực hiện tốt công tác này, Đảng ủy, chỉ huy Trung đoàn chỉ đạo các đơn vị tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm Cuộc vận động 50, Nghị quyết 382-NQ/ĐUQSTƯ của Đảng ủy Quân sự Trung ương (nay là Quân ủy Trung ương) và Chương trình hành động của Đảng ủy Trung đoàn về lãnh đạo công tác kỹ thuật trong tình hình mới. Duy trì thực hiện nghiêm chế độ công tác kỹ thuật, nâng cao khả năng tự đảm bảo khí tài ở các đơn vị. Năm 2015, Trung đoàn duy trì và thực hiện nghiêm quy trình bảo quản, định kỳ tuần, tháng, năm theo đúng quy định, tự sửa chữa được trên 90% các ban hỏng. Cơ quan kỹ thuật khảo sát, đánh giá trình độ, năng lực đội ngũ cán bộ, nhân viên kỹ thuật và lái xe, tham mưu giúp Trung đoàn xây dựng kế hoạch bồi dưỡng, sử dụng hợp lý, hiệu quả; đáp ứng kịp thời vật tư, linh kiện cho các đơn vị.

Cùng với đó, Trung đoàn coi trọng việc đảm bảo vật chất hậu cần huấn luyện, chế độ tiêu chuẩn của bộ đội. Theo đó, cơ quan, đơn vị chủ động liên hệ với các cơ quan liên quan bảo đảm điện; cấp xăng, dầu có tính đến gối vụ cho các nhiệm vụ. Các đơn vị duy trì nghiêm chế độ kinh tế công khai, phát huy dân chủ, kịp thời chấn chỉnh những biểu hiện bớt, xén chế độ của bộ đội; đẩy mạnh tăng gia, sản xuất, không để trống vườn, giàn, chuồng. Nhờ đó, năm 2015, tổng thu từ nguồn tăng gia sản xuất được hơn 1,1 tỷ đồng, vượt 1,7% kế hoạch, cải thiện đáng kể bữa ăn của bộ đội; quân số khỏe 98,86% (vượt chỉ tiêu 0,36%) góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, quản lý vùng trời được giao

Thượng tá PHÙNG THANH SƠN, Trung đoàn trưởng