Nằm về phía Bắc và gắn kết trực tiếp với các quận trung tâm của Thành phố, với quy mô 11 xã, 01 thị trấn và dân số hơn 250.000 người,... Hóc Môn là huyện ngoại thành có nhiều tiềm năng, lợi thế để phát triển kinh tế - xã hội và chiếm vị trí quan trọng về quốc phòng, an ninh trong thế phòng thủ chung của Thành phố Hồ Chí Minh và Quân khu 7. Nhận thức rõ điều đó và trên cơ sở quán triệt, thực hiện nghiêm các nghị quyết, chỉ thị về quốc phòng, an ninh của trên, những năm qua, Huyện luôn quan tâm xây dựng lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp, có tỷ lệ và cơ cấu phù hợp, góp phần quan trọng thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quốc phòng, quân sự của địa phương và giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội tại cơ sở. Trong quá trình hoạt động, từ đòi hỏi của thực tiễn và nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, kỷ luật, năng lực hoạt động thực tiễn của lực lượng dân quân tự vệ, Đảng ủy, Ban Chỉ huy Quân sự Huyện đã lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật bằng nhiều biện pháp sáng tạo, đồng bộ, phù hợp, đạt nhiều kết quả tích cực. Điều đó được thể hiện rõ trong kết quả kiểm tra nhận thức pháp luật hằng năm, 100% đạt yêu cầu, trong đó có từ 80% đến 85% khá, giỏi; cán bộ, chiến sĩ dân quân tự vệ chấp hành nghiêm pháp luật nhà nước, kỷ luật Quân đội, không có vi phạm phải xử lý; luôn đề cao trách nhiệm, phối hợp chặt chẽ cùng các lực lượng chủ động xử trí kịp thời các tình huống, không để phát sinh điểm “nóng”; thực hiện tốt phương châm “năm tại chỗ”¹ trong ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai; là lực lượng nòng cốt trên tuyến đầu phòng, chống dịch Covid-19, v.v. Qua đó, góp phần giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội, tạo điều kiện thuận lợi để Huyện phát triển kinh tế - xã hội.

Tuy nhiên, từ thực tiễn công tác cho thấy, đội ngũ báo cáo viên pháp luật cho lực lượng dân quân tự vệ là bí thư đảng ủy, bí thư đoàn thanh niên xã, phường, thị trấn, cơ quan, doanh nghiệp, vừa phải chỉ đạo toàn diện các hoạt động của địa phương, đơn vị, vừa tiến hành hoạt động công tác đảng, công tác chính trị trong lực lượng dân quân tự vệ, nên việc nghiên cứu nội dung, rèn luyện kỹ năng phổ biến, giáo dục pháp luật của một số đồng chí chưa được chú trọng. Vì vậy, phát huy trách nhiệm của cấp ủy, lãnh đạo, chỉ huy các địa phương, cơ quan, đơn vị trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến pháp luật cho dân quân tự vệ là nhân tố quan trọng, quyết định, tạo đột phá nâng cao hiệu quả đối với công tác quan trọng này. Để làm được điều đó, Đảng ủy, Ban Chỉ huy Quân sự Huyện chủ động phối hợp với các cơ quan, lực lượng tập trung quán triệt cho đội ngũ báo cáo viên nắm chắc các chỉ thị, hướng dẫn của trên về công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật². Đồng thời, phát huy vai trò của Hội đồng phổ biến, giáo dục pháp luật đánh giá sát thực trạng chấp hành pháp luật của dân quân tự vệ, từ đó lựa chọn nội dung phổ biến, giáo dục có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp thực tế; thường xuyên kiện toàn, bồi dưỡng, nâng cao trách nhiệm, năng lực cho đội ngũ tuyên truyền viên, báo cáo viên pháp luật cả về phẩm chất đạo đức, lối sống và phương pháp tuyên truyền, giáo dục. Hằng năm, Huyện tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng nâng cao kỹ năng, phương pháp thuyết trình: diễn giải, phân tích, đàm thoại kết hợp với trình chiếu Powerpoint và ứng dụng công nghệ trong tọa đàm theo nhóm Zalo, Viber, Facebook,… bảo đảm truyền đạt kiến thức một cách khoa học, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ thực hiện, linh hoạt, phong phú, hiệu quả, đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ phổ biến, giáo dục pháp luật cho dân quân tự vệ trước thực trạng hiện nay. Nhờ đó, nhận thức của cấp ủy, lãnh đạo các địa phương, đơn vị tự vệ về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật ngày càng cao, nghị quyết lãnh đạo thường kỳ của cấp ủy, chi bộ đều có chủ trương, biện pháp lãnh đạo công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật; việc xác định nội dung, hình thức, thời gian, đối tượng ngày càng cụ thể, khoa học, sát thực tiễn; khắc phục triệt để tình trạng hình thức, chạy theo thành tích, thanh toán chương trình trong thực hành phổ biến, giáo dục pháp luật cho lực lượng dân quân tự vệ.

Trước tác động tiêu cực của mặt trái nền kinh tế thị trường, việc đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật đã được Đảng ủy, Ban Chỉ huy Quân sự Huyện quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện quyết liệt. Về nội dung, Ban Chỉ huy Quân sự yêu cầu các xã, thị trấn, đơn vị tự vệ tập trung làm rõ đường lối, chủ trương của Đảng; nhiệm vụ của lực lượng vũ trang Thành phố nói chung, của huyện Hóc Môn nói riêng; các bộ luật, thông tư, nghị định về công tác dân quân tự vệ³; truyền thống đấu tranh anh dũng kiên cường của huyện Hóc Môn - quê hương 18 thôn vườn Trầu; các nghị định, thông tư liên ngành về phối hợp với các lực lượng trong đấu tranh phòng, chống tội phạm, tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn. Trong phổ biến, giáo dục pháp luật, báo cáo viên thực hiện tốt định hướng tư tưởng, hướng dẫn hành động; đổi mới phần liên hệ theo hướng sát với chức năng, nhiệm vụ của đối tượng, góp phần xây dựng, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, kỷ luật, kỷ cương của dân quân tự vệ trong mọi nơi, mọi lúc.

Cùng với quán triệt, nâng cao nhận thức, định hướng tư tưởng, Ban Chỉ huy Quân sự Huyện chỉ đạo cơ quan chức năng, trọng tâm là Ban Chính trị nghiên cứu địa bàn, đặc điểm dân quân của từng xã, thị trấn, đơn vị tự vệ của từng cơ quan, doanh nghiệp trên địa bàn; trên cơ sở đó, vận dụng đa dạng các hình thức, phương pháp, như: tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật tập trung theo cụm xã, thị trấn, đơn vị tự vệ; theo nhóm thực hiện nhiệm vụ kết hợp với giáo dục trực tuyến với 12 điểm cầu là 12 xã, thị trấn do các đồng chí chính trị viên, chính trị viên phó các cấp trực tiếp lên lớp. Chủ động phối hợp với Hội đồng Phổ biến, giáo dục pháp luật, Công an Huyện tuyên truyền, phổ biến các chuyên đề mới, quan trọng có ảnh hưởng, chi phối đến nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ dân quân tự vệ trong thực hiện nhiệm vụ; phối hợp với Tòa án, Viện Kiểm sát Huyện tuyên truyền luật, thông tin tình hình vi phạm pháp luật; phối hợp tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng (Đài truyền thanh Huyện; Bản tin Hóc Môn; pa nô, băng rôn, khẩu hiệu). Đặc biệt, Huyện tích cực triển khai thực hiện tốt các mô hình, như: “Mỗi tuần 01 văn bản quy phạm pháp luật trong lực lượng vũ trang Huyện”, “Mỗi tuần 01 giờ học tập, nghiên cứu 01 văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến công tác quân sự, quốc phòng địa phương”, “Mỗi ngày 01 câu hỏi pháp luật”, “Câu lạc bộ tìm hiểu pháp luật online ứng dụng mạng Zalo, Mocha35”. Để các nội dung được “mềm hóa”, Huyện coi trọng tổ chức thi tìm hiểu pháp luật bằng hình thức sân khấu hóa; động viên tham gia “Thi tìm hiểu Hiến pháp, pháp luật trên internet”, thi viết “Tìm hiểu Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”; lồng ghép tuyên truyền pháp luật trong các buổi văn hóa, văn nghệ ở địa phương, đơn vị; tuyên truyền điển hình tiên tiến, gương “người tốt, việc tốt”, những cách làm sáng tạo, hiệu quả trong thực hiện pháp luật trên các báo, đài của Quân khu, Thành phố, huyện Hóc Môn. Qua đó, lượng thông tin pháp luật đến cán bộ, đảng viên nói chung, cán bộ, chiến sĩ dân quân tự vệ nói riêng ngày càng phong phú, sâu sắc, tạo chuyển biến rõ nét về nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội và các quy định của địa phương, đơn vị. Đồng thời, gắn công tác phổ biến, giáo dục pháp luật với tổ chức có hiệu quả các chương trình, phong trào thi đua của địa phương, đơn vị (xây dựng nông thôn mới; xóa đói giảm nghèo; chung tay vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau; tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc,…), tạo động lực phát huy vai trò, tính năng động, nhiệt tình của dân quân tự vệ trong tham gia phong trào, góp phần hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Để chuyển tải tốt nội dung, cấp ủy, chính quyền các địa phương và lãnh đạo, chỉ huy các đơn vị tự vệ không ngừng quan tâm đầu tư bảo đảm tốt cơ sở vật chất, phương tiện phục vụ công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, như: mua sắm, bổ sung máy tính, máy tính bảng, máy chiếu, loa trợ giảng, tài liệu và sách về pháp luật, bảo đảm phát huy tối đa hiệu quả của phương pháp giáo dục trực quan, trực tuyến, nhanh chóng, kịp thời, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác quan trọng này.

Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên của các cấp, ngành, lực lượng từ Trung ương đến địa phương và toàn dân nhằm hướng tới xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn, lành mạnh để phát triển đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Những kết quả đã đạt được là cơ sở quan trọng để huyện Hóc Môn tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho dân quân tự vệ, nhằm tiếp tục nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội, năng lực hoạt động thực tiễn của lực lượng này. Qua đó, góp phần hoàn thành mọi nhiệm vụ trên cương vị, chức trách được giao, xây dựng Huyện ngày càng phát triển, văn minh, giàu đẹp.

Trung tá LÊ VĂN BÌNH, Chính trị viên phó, Ban Chỉ huy Quân sự Huyện
____________________

1 - Năm tại chỗ: lực lượng tại chỗ; chỉ huy tại chỗ; vật tư, trang thiết bị tại chỗ; thuốc men, sinh thiết tại chỗ và nhiệm vụ tại chỗ.

2 - Nghị định số 28/2013/NĐ-CP, ngày 04/4/2013 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật; Quyết định số 409/QĐ-TTg, ngày 09/4/2012 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Chương trình hành động thực hiện Kết luận số 04-KL/TW, ngày 19/4/2011 của Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa XI) về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân dân; Thông tư số 42/2016/TT-BQP, ngày 30/3/2016 của Bộ Quốc phòng quy định công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong Bộ Quốc phòng; Chỉ thị số 91/CT-BQP, ngày 22/11/2016 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về tăng cường quản lý, giáo dục chấp hành kỷ luật; phòng ngừa, ngăn chặn vi phạm kỷ luật nghiêm trọng trong Quân đội nhân dân Việt Nam; Chỉ thị số 333/CT-BTL, ngày 24/3/2010 của Bộ Tư lệnh Quân khu 7 về tăng cường công tác quản lý, duy trì kỷ luật và an toàn trong lực lượng vũ trang Quân khu.

3 - Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015; Bộ luật Dân sự năm 2015; Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015; Luật An toàn thông tin mạng năm 2015; Luật An ninh mạng năm 2018; Luật Dân quân tự vệ năm 2019; Thông tư số 192/2016/TT-BQP, ngày 26/11/2016 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quy định việc áp dụng các hình thức kỷ luật, trình tự, thủ tục, thời hiệu, thời hạn và thẩm quyền xử lý kỷ luật trong Bộ Quốc phòng; các chuyên đề về phòng, chống tác hại của thuốc lá, bệnh truyền nhiễm, tác hại của lạm dụng đồ uống có cồn, v.v.