Quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh: “Lực lượng của dân rất to. Việc dân vận rất quan trọng. Dân vận kém thì việc gì cũng kém. Dân vận khéo thì việc gì cũng thành công”¹; trong tình hình mới, toàn quân cần đẩy mạnh nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác dân vận. Đó vừa là trách nhiệm chính trị, vừa là yêu cầu để thực hiện tốt chức năng đội quân công tác.

Những năm qua, các đơn vị trong toàn quân đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác dân vận. Vận động nhân dân thực hiện tốt đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; tham gia phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội², củng cố hệ thống chính trị ở cơ sở; phối hợp giải quyết các “điểm nóng” về an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội. Nhiều đơn vị có các chương trình, phong trào thiết thực, hiệu quả, như: gắn kết hộ người Kinh với hộ người dân tộc thiểu số giúp nhau phát triển kinh tế gia đình; mô hình “Xóa một hộ đói, giảm một hộ nghèo”, lập “Hũ gạo vì người nghèo”,…; phong trào xây nhà cho người nghèo nơi biên giới, hải đảo của Bộ đội Biên phòng; ứng dụng thành tựu kỹ thuật, công nghệ, phối hợp các lực lượng, bảo vệ và làm sạch môi trường, vùng đất ô nhiễm để nhân dân sản xuất, ổn định cuộc sống của Binh chủng Công binh, Hóa học, v.v. Các đơn vị đứng chân trên tuyến biển, đảo đã làm tốt công tác tuyên truyền, vận động nhân dân sát cánh cùng các lực lượng tham gia đấu tranh bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo. Hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa”, công tác chính sách, an sinh xã hội, xây dựng Nhà tình nghĩa, nhận phụng dưỡng Mẹ Việt Nam anh hùng,… của Quân đội được lãnh đạo Đảng, Nhà nước và nhân dân ghi nhận, đánh giá cao. Hoạt động công tác dân vận của Quân đội đã làm tỏa sáng hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ” - Bộ đội của dân trong thời kỳ mới.

Trong những năm tới, nước ta đứng trước nhiều thời cơ và thách thức đan xen. Các thế lực thù địch, cơ hội chính trị tiếp tục lợi dụng những khó khăn về kinh tế, những vấn đề về “dân chủ”, “nhân quyền”, “dân tộc”, “tôn giáo” chống phá ta quyết liệt hơn. Tình hình biên giới, Biển Đông còn diễn biến phức tạp, tiềm ẩn những nguy cơ gây mất ổn định, khó lường; thiên tai, thảm họa, dịch bệnh diễn biến phức tạp; đời sống của nhân dân và cán bộ, chiến sĩ trong Quân đội còn khó khăn. Trước tình hình đó, phải “Tăng cường và đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác dân vận của các cơ quan nhà nước”³; thực hiện phong cách: “trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân, dựa vào dân, có trách nhiệm với dân”⁴.

Vì vậy, “Công tác dân vận là nhiệm vụ chính trị thường xuyên của cấp ủy, chỉ huy các cấp, các cơ quan, đơn vị và mọi quân nhân, công nhân, viên chức, lao động quốc phòng trong Quân đội nhân dân Việt Nam”⁵. Để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ công tác dân vận của Quân đội trước yêu cầu, tình hình mới, các cơ quan, đơn vị trong toàn quân cần tạo bước đột phá, tích cực đổi mới về nội dung, hình thức, tiến hành đồng bộ nhiều nội dung, giải pháp.

Một là, thường xuyên quán triệt, thực hiện nghiêm túc nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về công tác dân vận. Tập trung quán triệt, thực hiện hiệu quả Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, Nghị quyết 25-NQ/TW, ngày 03-6-2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI), Nghị quyết 49-NQ/QUTW, ngày 26-01-2015 của Quân ủy Trung ương “Về tăng cường và đổi mới công tác dân vận của Quân đội trong tình hình mới”, v.v. Tăng cường giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ; xây dựng và thực hiện nghiêm túc chương trình hành động, kế hoạch công tác dân vận. Thường xuyên nắm chắc tình hình địa bàn, những vấn đề về công tác dân tộc, tôn giáo, chú trọng địa bàn chiến lược, trọng yếu về quốc phòng, an ninh, để tiến hành có hiệu quả công tác dân vận. Thực hiện nghiêm túc Quy chế công tác dân vận của Quân đội nhân dân Việt Nam, Quy chế Dân chủ ở cơ sở; tham gia giám sát, phản biện xã hội; duy trì nền nếp sinh hoạt tự phê bình và phê bình, đối thoại dân chủ giữa cán bộ với chiến sĩ.

Quang cảnh Hội nghị tập huấn nghiệp vụ Công tác dân vận và Tuyên truyền đặc biệt toàn quân năm 2016. (Ảnh: qdnd.vn)

Hai là, tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng; phát huy vai trò, trách nhiệm của cấp ủy viên phụ trách, cơ quan chức năng, cán bộ làm công tác tham mưu, hướng dẫn thực hiện công tác dân vận. Các nghị quyết, chủ trương, chính sách của Đảng chỉ có giá trị hiện thực khi đi vào cuộc sống, trên cơ sở được phổ biến, quán triệt, thấm sâu đến mọi cán bộ, chiến sĩ, công nhân viên chức, người lao động trong toàn quân. Đó cũng là cơ sở để tạo sự đoàn kết, thống nhất, cả về nhận thức và hành động của mỗi tổ chức và con người. Trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức đảng cần chú trọng và kịp thời giải quyết những vướng mắc nảy sinh ngay tại cơ sở, xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện. Đồng thời, thường xuyên bồi dưỡng, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của cơ quan và cán bộ phụ trách công tác dân vận. Tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ, kỹ năng tiến hành, phổ biến kinh nghiệm cho đội ngũ cán bộ dân vận; lựa chọn những cán bộ có năng lực, tâm huyết và kinh nghiệm công tác bố trí vào cơ quan dân vận các cấp; chú trọng bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ chuyên trách, công tác ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, tôn giáo, địa bàn phức tạp về an ninh. Tích cực đào tạo, sử dụng đội ngũ cán bộ chuyên trách là con em đồng bào dân tộc thiểu số, tín đồ tôn giáo đóng quân ở địa bàn trọng yếu, vùng sâu, vùng xa.

Ba là, bám sát nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, thường xuyên đổi mới nội dung, hình thức công tác dân vận, hướng mạnh về cơ sở, phù hợp với đặc điểm của từng loại hình đơn vị, địa bàn. Thực hiện “nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin”; nâng cao chất lượng hoạt động của cán bộ tăng cường cơ sở, tổ công tác dân vận và dân quân tự vệ làm công tác dân vận. Xây dựng, thực hiện Đề án về Chiến lược công tác dân tộc trong Quân đội đến năm 2020. Tập trung củng cố phát triển các khu kinh tế - quốc phòng hiện có, lập các khu kinh tế - quốc phòng trên biển, xây dựng thế trận quốc phòng trên biển; vận động nhân dân vừa tham gia phát triển kinh tế biển, vừa sát cánh cùng lực lượng Quân đội bảo vệ, giữ vững chủ quyền biển, đảo.

Các đơn vị đóng quân và làm nhiệm vụ ở vùng biên giới, tôn giáo, dân tộc thiểu số thực hiện có hiệu quả các phong trào: “Quần chúng tham gia tự quản đường biên, mốc quốc giới và an ninh, trật tự xóm, bản khu vực biên giới”, “Xây dựng, củng cố cơ sở chính trị, phát triển kinh tế - xã hội gắn với bảo vệ biên giới”, “Vận động quần chúng xây dựng khu dân cư vùng giáo tiên tiến, an toàn về an ninh chính trị”, v.v. Phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở, nhất là các tổ chức đảng và phát triển đảng viên vùng đồng bào dân tộc thiểu số, tôn giáo. Rà soát, xây dựng kế hoạch “xóa” thôn, bản “trắng” về đảng viên. Tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương lựa chọn, bồi dưỡng cán bộ xã, thôn, bản; đồng thời, tăng cường cán bộ về giữ các chức danh ở các xã biên giới. Xây dựng, củng cố, nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ chức quần chúng. Đẩy mạnh các hoạt động giao lưu, kết nghĩa, v.v. Thực hiện tốt chính sách dân tộc, tôn giáo của Đảng, Nhà nước; tuyên truyền, vận động nhân dân không tham gia tụ tập đông người, vượt biên trái phép, tham gia “đạo lạ” và các tổ chức bất hợp pháp. Tập trung tuyên truyền làm cho nhân dân hiểu rõ âm mưu của các thế lực thù địch, xử lý khéo léo, linh hoạt các vấn đề có yếu tố phức tạp, không để trở thành “điểm nóng”.

Bốn là, đẩy mạnh thực hiện phong trào thi đua “Dân vận khéo”, xây dựng “Đơn vị dân vận tốt”; xây dựng và nhân rộng mô hình, điển hình tiên tiến, tạo sức lan tỏa trong toàn quân và xã hội, gắn với thực hiện các cuộc vận động của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Quân đội và địa phương phát động. Thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 05-CT/TW, ngày 14-5-2016 của Bộ Chính trị (khóa XII) và Chỉ thị 87-CT/QUTW, ngày 08-7-2016 của Thường vụ Quân ủy Trung ương “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong Đảng bộ Quân đội và toàn quân”; Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”, xây dựng cơ quan, đơn vị là điểm sáng văn hóa trên địa bàn đóng quân. Rèn luyện đạo đức, lối sống, tác phong sinh hoạt; nêu cao tinh thần, trách nhiệm phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, làm chuyển biến mạnh mẽ về tác phong sinh hoạt, học tập, công tác của cán bộ, chiến sĩ; ngăn chặn, xử lý kịp thời những trường hợp vi phạm kỷ luật quan hệ quân - dân, vi phạm phẩm chất đạo đức người quân nhân cách mạng. Thực hiện có hiệu quả phong trào “Quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới” giai đoạn 2016 - 2020; trong đó, xây dựng được những công trình cụ thể, như: nhà văn hóa, điểm sinh hoạt cộng đồng (cấp thôn, bản, ấp), bưu điện văn hóa (cấp xã), nâng cấp đường giao thông nông thôn, thủy lợi, hệ thống cấp điện, nước sinh hoạt; tham gia chuyển giao kỹ thuật canh tác, chăn nuôi; thực hiện các chương trình giáo dục cộng đồng, đưa trẻ đến trường, kết hợp quân - dân y; nhân rộng mô hình “Thầy giáo mang quân hàm xanh”, “Bò giống giúp người nghèo biên giới”, “Mái ấm cho người nghèo nơi biên giới”, “Gắn kết hộ gia đình người Kinh với hộ gia đình đồng bào dân tộc thiểu số”, “Lễ hội Xuân hồng”, “Tết quân dân”, v.v. Vận động nhân dân thực hiện nếp sống văn hóa mới, chống mê tín dị đoan. Mỗi đơn vị cấp đại đội, tiểu đoàn và tương đương xác định cụ thể những địa chỉ chính sách, tình nghĩa và kế hoạch chăm lo cụ thể cho các địa chỉ đó. Xây dựng lực lượng dân quân tự vệ chất lượng cao, tham gia đấu tranh phòng, chống tệ nạn xã hội, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, xây dựng địa bàn an toàn, vững mạnh. Thực hiện vai trò nòng cốt, xung kích trong phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, cứu hộ cứu nạn, góp phần giúp đỡ nhân dân ổn định cuộc sống.

Năm là, phối hợp chặt chẽ với Ban Dân vận Trung ương, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các cơ quan, ban, ngành Trung ương và địa phương, các tổ chức chính trị - xã hội và các hội quần chúng để tiến hành công tác dân vận. Các cơ quan, đơn vị thực hiện có hiệu quả các chương trình phối hợp đã ký kết và phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” gắn với Cuộc vận động “Xây dựng môi trường văn hóa tốt đẹp, lành mạnh, phong phú” trong Quân đội; Cuộc vận động “Đền ơn đáp nghĩa”, “Ngày vì người nghèo”; công tác tuyển quân, tuyển sinh và chính sách hậu phương Quân đội, v.v. Vận động nhân dân thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân vững mạnh, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, tăng cường quốc phòng - an ninh trên từng địa bàn. Quân đội cùng với các ban, bộ, ngành, tổ chức chính trị - xã hội, hội quần chúng thực hiện tốt hoạt động đối ngoại quốc phòng, ngoại giao nhân dân, xây dựng tình đoàn kết, hữu nghị với các nước; đẩy mạnh hoạt động “kết nghĩa cụm dân cư hai bên biên giới”, xây dựng các tuyến biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển. Tuyên truyền, vận động nhân dân cảnh giác, đấu tranh với luận điệu tuyên truyền xuyên tạc, chống phá của các thế lực thù địch, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc.

Tích cực đổi mới, tiến hành đồng bộ các nội dung, giải pháp, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác dân vận của Đảng trong Quân đội, góp phần giữ vững ổn định chính trị - xã hội, phát huy sức mạnh to lớn của nhân dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc vừa là vinh dự, vừa là trách nhiệm chính trị của mỗi cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam.

Thiếu tướng NGÔ VĂN BÍCH, Cục trưởng Cục Dân vận

_________________

1 - Hồ Chí Minh - Toàn tập, Tập 6, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 234.

2 - Trong 5 năm (2011 - 2015), toàn quân đã giúp hơn 2.000 xã thực hiện Nghị quyết 30a của Chính phủ; đóng góp vào các quỹ, hỗ trợ cho nhân dân gần 300 tỷ đồng và gần 5 triệu ngày công khắc phục hậu quả thiên tai, cứu hộ cứu nạn, xây dựng nông thôn mới, giúp hơn 96 nghìn hộ dân xóa đói giảm nghèo (riêng 6 tháng đầu năm 2016 đã hỗ trợ trên 40 tỷ đồng giúp nhân dân bị hạn hán, xâm nhập mặn, thiên tai…); gắn kết hơn 24.000 hộ người Kinh với hộ người dân tộc thiểu số; tổ chức kết nghĩa với 47.594 đầu mối, tham gia củng cố cơ sở chính trị tại 21.606 xã, phường, v.v.

3 - ĐCSVN - Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb CTQG, H. 2016, tr. 211.

4 - Sđd, tr. 210.

5 - Quy chế công tác dân vận của Quân đội nhân dân Việt Nam.